Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā

    ੧੪੩-੪. ‘‘ਮਨਮ੍ਹਿ વੂਲ਼੍ਹੋ’’ਤਿ વਾ ਪਾਠੋ। ਤਤ੍ਥ ਮਨਮ੍ਹਿ વੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਮਨਂ વੂਲ਼੍ਹੋ ਅਮ੍ਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਘਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍વਾ। ਕੇਚਿ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਗਾਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਗਾਮ’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਗਾਮੂਪਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વਿਰੁਜ੍ਝਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਨਿવੇਸਨਰਚ੍ਛਾਦਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਗਾਮਂ, ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਗਾਮੂਪਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਨੇਕਧਾ ਪਠਨ੍ਤਿ। ਕਿਂ ਤੇਨ, ਪਾਲ਼ਿਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਞ੍ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਯਥਾ ਸਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪੁਰਿਮਕਮ੍ਮવਾਚਾ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਗਾਮਗਾਮੂਪਚਾਰੇ ਅਨ੍ਤੋਕਤ੍વਾ ਸਮਾਨਸਂવਾਸਕਸੀਮਾਯ ਸਮ੍ਮਤਾਯ ਉਪਰਿ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਸਮ੍ਮੁਤਿਯਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਕੇવਲਂ ਅਰਞ੍ਞਂਯੇવ ਸਮ੍ਮਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਕਥਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ વਚਨਂ ਨ ਸਾਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਚੇ? વੁਚ੍ਚਤੇ – ਏવਮੇਤਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਅਨੁਸ੍ਸਾવਨਹਾਨਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ ਤਂ વਚਨਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવਾਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਪੁਰਿਮਕਮ੍ਮવਾਚਾ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਥੇ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਦ੍વਯਆਭਾવਤੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਨ ਹਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੇ ਗਣਪੂਰਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਨਾਸਂવਾਸਕਸਙ੍ਘਾਨਮ੍ਪਿ ਅਯਮੇવ વਿਧਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚੇ? ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਸਨ੍ਨਿਧੀਨਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ, ਓਮਸਨਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਅવਿਸੇਸਤੋ, ਕਮ੍ਮਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਚ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਸ੍ਸ। ਨ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ વਗ੍ਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕੋਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਾਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ। ‘‘ਯਦਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚ ਨ ਓਤਰਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਗਾਮੇ ਸੀਮਾਬਨ੍ਧਨਕਾਲੇ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਨ੍ਤੀਤਿ ਚੇ? ਆਚਿਣ੍ਣਕਪ੍ਪੇਨ, ਨ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਕਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ‘‘ਅਤ੍ਥਤੋ ਹਿ ਸਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾਪਿ ਅਬਦ੍ਧਾ ਏવ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨ੍ਤਰਗਾਮੇ ਬਦ੍ਧਾ ਸਮਾਨਸਂવਾਸਸੀਮਾ ਯਸ੍ਮਾ ਗਾਮਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਏਕੇ। ਸੋਪਿ ਸੀਮਾਸਙ੍ਖ੍ਯਮੇવ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ વਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ – ਗਾਮਂ ਅਨ੍ਤੋਕਤ੍વਾ ਬਦ੍ਧਾਯ ਸੀਮਾਯ ਪੁਨ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸਮ੍ਮੁਤਿਯਂ ਅਰਞ੍ਞਪਦੇਸੇ ਠਤ੍વਾ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਕਮ੍ਮવਾਚਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਉਦਾਹੁ ਗਾਮੇ ਠਤ੍વਾਤਿ? ਗਾਮੇ ਠਤ੍વਾ ਕਤਾਯਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਯਾ ਫਰਤੀਤਿ। ਬਹਿਸੀਮੇ ਠਿਤਸਮ੍ਮਤਦੋਸਾਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਯਂ ਠਤ੍વਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਨੋ ਤਕ੍ਕੋ, ਏਸ ਨਯੋ ਸਮੂਹਨਨੇਪੀਤਿ ਆਚਰਿਯੋ। ਖਣ੍ਡਸੀਮਾਯਂ ਠਤ੍વਾ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਮਹਾਸੀਮਾ ਕਿਰ ‘‘ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ।

    143-4. ‘‘Manamhi vūḷho’’ti vā pāṭho. Tattha manamhi vūḷhoti manaṃ vūḷho amhīti attho. Ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcāti antaragharasaṅkhātaṃ gāmañca gāmūpacārañca ṭhapetvā. Keci ‘‘parikkhittaṃ gāmaṃ sandhāya ‘gāma’nti vuttaṃ, aparikkhittaṃ sandhāya ‘gāmūpacāra’’nti vadanti, taṃ pana aṭṭhakathāya virujjhati. Tasmā nivesanaracchādayo sandhāya gāmaṃ, parikkhepārahaṭṭhānāni sandhāya ‘‘gāmūpacāra’’nti ca vuttaṃ. Ettha pana anekadhā paṭhanti. Kiṃ tena, pāḷiñca aṭṭhakathañca suṭṭhu upaparikkhitvā yathā samenti, tathā gahetabbaṃ. Bhikkhūnaṃ purimakammavācā na vaṭṭatīti gāmagāmūpacāre antokatvā samānasaṃvāsakasīmāya sammatāya upari avippavāsasīmāsammutiyaṃ yujjati. Yattha pana kevalaṃ araññaṃyeva sammataṃ, tattha kathaṃ na vaṭṭatīti. Tattha ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’ti vacanaṃ na sātthakanti ce? Vuccate – evametaṃ, kintu anussāvanahānippasaṅgato taṃ vacanaṃ vattabbamevāti imināva adhippāyena ‘‘purimakammavācā na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ siyā. Ekasmiṃ vā atthe kammavācādvayaābhāvatoti vuttaṃ. ‘‘Na hi te aññamaññassa kamme gaṇapūrakā hontī’’ti vuttattā ubhinnaṃ nānāsaṃvāsakasaṅghānampi ayameva vidhi āpajjeyyāti ce? Nāpajjati paṭiggahasannidhīnaṃ anuññātattā, omasanādipaccayā avisesato, kammapaṭippassaddhimattāpekkhatāya ca. Tassāti bhikkhunisaṅghassa. Na kammavācaṃ vaggaṃ karontīti kammaṃ na kopentīti attho. Etthāti ṭhapetvā gāmanti ettha. ‘‘Yadi bhikkhūnaṃ avippavāsasīmā gāmañca gāmūpacārañca na otarati, atha kasmā gāme sīmābandhanakāle avippavāsaṃ sammannantīti ce? Āciṇṇakappena, na tato aññaṃ kañci atthaṃ apekkhitvā’’ti likhitaṃ. ‘‘Atthato hi sā bahiddhāpi abaddhā eva hotī’’ti vuttaṃ. Antaragāme baddhā samānasaṃvāsasīmā yasmā gāmasaṅkhyaṃ na gacchati, tasmāti eke. Sopi sīmāsaṅkhyameva gacchatīti avippavāsasīmāsaṅkhyaṃ gacchatīti attho. Idaṃ panettha vicāretabbaṃ – gāmaṃ antokatvā baddhāya sīmāya puna avippavāsasammutiyaṃ araññapadese ṭhatvā avippavāsakammavācā kātabbā, udāhu gāme ṭhatvāti? Gāme ṭhatvā katāyapi kappiyabhūmiyā pharatīti. Bahisīme ṭhitasammatadosānulomattā akappiyabhūmiyaṃ ṭhatvā na kātabbāti no takko, esa nayo samūhananepīti ācariyo. Khaṇḍasīmāyaṃ ṭhatvā avippavāsasīmātiādīsu mahāsīmā kira ‘‘avippavāsasīmā’’ti vuttā.

    ੧੪੬. ‘‘ਯਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਖਮਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਸੀਮਾਯ ਸਮਾਨਸਂવਾਸਾਯ ਏਕੂਪੋਸਥਾਯ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ, ਸੋ ਤੁਣ੍ਹਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਨ੍ਧਕਪੋਤ੍ਥਕੇ, ਸੀਹਲ਼ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਚ ਕੇਸੁਚਿ ਪਾਠੋ ਅਤ੍ਥਿ। ਕੇਸੁਚਿ ‘‘ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਸੀਮਾਯਾ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਲਿਖਨ੍ਤਿ, ਕੇਸੁਚਿ ‘‘ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਸੀਮਾਯ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ’’ਤਿ ਚ।

    146. ‘‘Yassāyasmato khamati etissā sīmāya samānasaṃvāsāya ekūposathāya samugghāto, so tuṇhassā’’ti andhakapotthake, sīhaḷapotthakesu ca kesuci pāṭho atthi. Kesuci ‘‘samugghāto etissā sīmāyā’’ti paṭhamaṃ likhanti, kesuci ‘‘etissā sīmāya samugghāto’’ti ca.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi
    ੭੪. ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਨੁਜਾਨਨਾ • 74. Avippavāsasīmānujānanā
    ੭੫. ਸੀਮਾਸਮੂਹਨਨ • 75. Sīmāsamūhanana

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • Avippavāsasīmānujānanakathā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੭੪. ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • 74. Avippavāsasīmānujānanakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact