| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
අවිස්‌සජ්‌ජියවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා
Avissajjiyavatthukathāvaṇṇanā
321. අරඤ්‌ජරොති බහුඋදකගණ්‌හනකා මහාචාටි. ජලං ගණ්‌හිතුං අලන්‌ති අරඤ්‌ජරො. ‘‘වට්‌ටචාටි විය හුත්‌වා ථොකං දීඝමුඛො මජ්‌ඣෙ පරිච්‌ඡෙදං දස්‌සෙත්‌වා කතො’’ති ගණ්‌ඨිපදෙසු වුත්‌තං. පඤ්‌චනිම්‌මලලොචනොති මංසදිබ්‌බධම්‌මබුද්‌ධසමන්‌තචක්‌ඛුවසෙන පඤ්‌චලොචනො.
321.Arañjaroti bahuudakagaṇhanakā mahācāṭi. Jalaṃ gaṇhituṃ alanti arañjaro. ‘‘Vaṭṭacāṭi viya hutvā thokaṃ dīghamukho majjhe paricchedaṃ dassetvā kato’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Pañcanimmalalocanoti maṃsadibbadhammabuddhasamantacakkhuvasena pañcalocano.
ථාවරෙන ච ථාවරං ගරුභණ්‌ඩෙන ච ගරුභණ්‌ඩන්‌ති එත්‌ථ පඤ්‌චසු කොට්‌ඨාසෙසු පුරිමද්‌වයං ථාවරං, පච්‌ඡිමත්‌තයං ගරුභණ්‌ඩන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. ජානාපෙත්‌වාති භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං ජානාපෙත්‌වා. කප්‌පියමඤ්‌චා සම්‌පටිච්‌ඡිතබ්‌බාති ‘‘සඞ්‌ඝස්‌ස දෙමා’’ති දින්‌නං සන්‌ධාය වුත්‌තං. සචෙ පන ‘‘විහාරස්‌ස දෙමා’’ති වදන්‌ති, සුවණ්‌ණරජතමයාදිඅකප්‌පියමඤ්‌චෙපි සම්‌පටිච්‌ඡිතුං වට්‌ටති. න කෙවලං…පෙ.… පරිවත්‌තෙතුං වට්‌ටන්‌තීති ඉමිනා අථාවරෙන ථාවරම්‌පි අථාවරම්‌පි පරිවත්‌තෙතුං වට්‌ටතීති දස්‌සෙති. ථාවරෙන අථාවරමෙව හි පරිවත්‌තෙතුං න වට්‌ටති. අකප්‌පියං වා මහග්‌ඝං කප්‌පියං වාති එත්‌ථ අකප්‌පියං නාම සුවණ්‌ණමයමඤ්‌චාදි අකප්‌පියභිසිබිම්‌බොහනානි ච. මහග්‌ඝං කප්‌පියං නාම දන්‌තමයමඤ්‌චාදි පාවාරාදිකප්‌පියඅත්‌ථරණාදීනි ච.
Thāvarenaca thāvaraṃ garubhaṇḍena ca garubhaṇḍanti ettha pañcasu koṭṭhāsesu purimadvayaṃ thāvaraṃ, pacchimattayaṃ garubhaṇḍanti veditabbaṃ. Jānāpetvāti bhikkhusaṅghaṃ jānāpetvā. Kappiyamañcā sampaṭicchitabbāti ‘‘saṅghassa demā’’ti dinnaṃ sandhāya vuttaṃ. Sace pana ‘‘vihārassa demā’’ti vadanti, suvaṇṇarajatamayādiakappiyamañcepi sampaṭicchituṃ vaṭṭati. Na kevalaṃ…pe… parivattetuṃ vaṭṭantīti iminā athāvarena thāvarampi athāvarampi parivattetuṃ vaṭṭatīti dasseti. Thāvarena athāvarameva hi parivattetuṃ na vaṭṭati. Akappiyaṃ vā mahagghaṃ kappiyaṃ vāti ettha akappiyaṃ nāma suvaṇṇamayamañcādi akappiyabhisibimbohanāni ca. Mahagghaṃ kappiyaṃ nāma dantamayamañcādi pāvārādikappiyaattharaṇādīni ca.
පාරිහාරියං න වට්‌ටතීති අත්‌තනො සන්‌තකං විය ගහෙත්‌වා පරිහරිතුං න වට්‌ටති. ‘‘ගිහිවිකතනීහාරෙනෙව පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බ’’න්‌ති ඉමිනා සචෙ ආරාමිකාදයො පටිසාමෙත්‌වා පටිදෙන්‌ති, පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටතීති දස්‌සෙති. ‘‘පණ්‌ණසූචි නාම ලෙඛනී’’ති මහාගණ්‌ඨිපදෙ වුත්‌තං.
Pārihāriyaṃ na vaṭṭatīti attano santakaṃ viya gahetvā pariharituṃ na vaṭṭati. ‘‘Gihivikatanīhāreneva paribhuñjitabba’’nti iminā sace ārāmikādayo paṭisāmetvā paṭidenti, paribhuñjituṃ vaṭṭatīti dasseti. ‘‘Paṇṇasūci nāma lekhanī’’ti mahāgaṇṭhipade vuttaṃ.
‘‘අඩ්‌ඪබාහූති කප්‌පරතො පට්‌ඨාය යාව අංසකූට’’න්‌ති ගණ්‌ඨිපදෙසු වුත්‌තං. අඩ්‌ඪබාහු නාම විදත්‌ථිචතුරඞ්‌ගුලන්‌තිපි වදන්‌ති. තත්‌ථජාතකාති සඞ්‌ඝිකභූමියං ජාතා. අට්‌ඨඞ්‌ගුලසූචිදණ්‌ඩමත්‌තොති දීඝතො අට්‌ඨඞ්‌ගුලමත්‌තො පරිණාහතො පණ්‌ණසූචිදණ්‌ඩමත්‌තො. මුඤ්‌ජපබ්‌බජානංයෙව පාළියං විසුං ආගතත්‌තා ‘‘මුඤ්‌ජං පබ්‌බජඤ්‌ච ඨපෙත්‌වා’’ති වුත්‌තං. අට්‌ඨඞ්‌ගුලප්‌පමාණොති දීඝතො අට්‌ඨඞ්‌ගුලප්‌පමාණො. ඝට්‌ටනඵලකං නාම යත්‌ථ ඨපෙත්‌වා රජිතචීවරං හත්‌ථෙන ඝට්‌ටෙන්‌ති. ඝට්‌ටනමුග්‌ගරො නාම අනුවාතාදිඝට්‌ටනත්‌ථං කතොති වදන්‌ති. අම්‌බණන්‌ති ඵලකෙහි පොක්‌ඛරණීසදිසං කතපානීයභාජනං. රජනදොණීති යත්‌ථ පක්‌කරජනං ආකිරිත්‌වා ඨපෙන්‌ති. භූමත්‌ථරණං කාතුං වට්‌ටතීති අකප්‌පියචම්‌මං සන්‌ධාය වුත්‌තං. පච්‌චත්‌ථරණගතිකන්‌ති ඉමිනා මඤ්‌චපීඨෙපි අත්‌ථරිතුං වට්‌ටතීති දීපෙති. පාවාරාදිපච්‌චත්‌ථරණම්‌පි ගරුභණ්‌ඩන්‌ති එකෙ, නොති අපරෙ, වීමංසිත්‌වා ගහෙතබ්‌බං. මුට්‌ඨිපණ්‌ණන්‌ති තාලපණ්‌ණං සන්‌ධාය වුත්‌තං.
‘‘Aḍḍhabāhūti kapparato paṭṭhāya yāva aṃsakūṭa’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Aḍḍhabāhu nāma vidatthicaturaṅgulantipi vadanti. Tatthajātakāti saṅghikabhūmiyaṃ jātā. Aṭṭhaṅgulasūcidaṇḍamattoti dīghato aṭṭhaṅgulamatto pariṇāhato paṇṇasūcidaṇḍamatto. Muñjapabbajānaṃyeva pāḷiyaṃ visuṃ āgatattā ‘‘muñjaṃ pabbajañca ṭhapetvā’’ti vuttaṃ. Aṭṭhaṅgulappamāṇoti dīghato aṭṭhaṅgulappamāṇo. Ghaṭṭanaphalakaṃ nāma yattha ṭhapetvā rajitacīvaraṃ hatthena ghaṭṭenti. Ghaṭṭanamuggaro nāma anuvātādighaṭṭanatthaṃ katoti vadanti. Ambaṇanti phalakehi pokkharaṇīsadisaṃ katapānīyabhājanaṃ. Rajanadoṇīti yattha pakkarajanaṃ ākiritvā ṭhapenti. Bhūmattharaṇaṃ kātuṃ vaṭṭatīti akappiyacammaṃ sandhāya vuttaṃ. Paccattharaṇagatikanti iminā mañcapīṭhepi attharituṃ vaṭṭatīti dīpeti. Pāvārādipaccattharaṇampi garubhaṇḍanti eke, noti apare, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Muṭṭhipaṇṇanti tālapaṇṇaṃ sandhāya vuttaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / අවිස්‌සජ්‌ජියවත්‌ථු • Avissajjiyavatthu
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / අවිස්‌සජ්‌ජියවත්‌ථුකථා • Avissajjiyavatthukathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අවිස්‌සජ්‌ජියවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Avissajjiyavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අවිස්‌සජ්‌ජියවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Avissajjiyavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / අවිස්‌සජ්‌ජියවත්‌ථුකථා • Avissajjiyavatthukathā
