| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๒. อโวปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา
2. Avopupphiyattheraapadānavaṇṇanā
วิหารา อภินิกฺขมฺมาติอาทิกํ อายสฺมโต อโวปุปฺผิยเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต สิขิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพโตฺต วิญฺญุตํ ปโตฺต สทฺธาสมฺปโนฺน ธมฺมํ สุตฺวา โสมนสฺสปฺปโตฺต นานาปุปฺผานิ อุโภหิ หเตฺถหิ คเหตฺวา พุทฺธสฺส อุปริ อพฺภุกฺกิริฯ โส เตน ปุเญฺญน เทวมนุเสฺสสุ สํสรโนฺต สคฺคสมฺปตฺติญฺจ จกฺกวตฺติสมฺปตฺติญฺจ อนุภวิตฺวา สพฺพตฺถ ปูชิโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโต วุทฺธิปฺปโตฺต สาสเน ปสีทิตฺวา ปพฺพชิตฺวา นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ อา สมนฺตโต กาสติ ทิปฺปตีติ อากาโส, ตสฺมิํ อากาเส ปุปฺผานํ อวกิริตตฺตา อโวปุปฺผิยเตฺถโรติ ปากโฎฯ
Vihārā abhinikkhammātiādikaṃ āyasmato avopupphiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto sikhissa bhagavato kāle kulagehe nibbatto viññutaṃ patto saddhāsampanno dhammaṃ sutvā somanassappatto nānāpupphāni ubhohi hatthehi gahetvā buddhassa upari abbhukkiri. So tena puññena devamanussesu saṃsaranto saggasampattiñca cakkavattisampattiñca anubhavitvā sabbattha pūjito imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbato vuddhippatto sāsane pasīditvā pabbajitvā nacirasseva arahā ahosi. Ā samantato kāsati dippatīti ākāso, tasmiṃ ākāse pupphānaṃ avakiritattā avopupphiyattheroti pākaṭo.
๗. เอวํ ปตฺตสนฺติปโท อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต วิหารา อภินิกฺขมฺมาติอาทิมาหฯ ตตฺถ วิหาราติ วิเสเสน หรติ จตูหิ อิริยาปเถหิ อปตนฺตํ อตฺตภาวํ อาหรติ ปวเตฺตติ เอตฺถาติ วิหาโร, ตสฺมา วิหารา อภิ วิเสเสน นิกฺขมฺม นิกฺขมิตฺวาฯ อพฺภุฎฺฐาสิ จ จงฺกเมติ จงฺกมนตฺถาย สฎฺฐิรตเน จงฺกเม อภิวิเสเสน อุฎฺฐาสิ, อภิรุหีติ อโตฺถฯ จตุสจฺจํ ปกาเสโนฺตติ ตสฺมิํ จงฺกเม จงฺกมโนฺต ทุกฺขสมุทยนิโรธมคฺคสจฺจสงฺขาตํ จตุสจฺจํ ปกาเสโนฺต ปากฎํ กโรโนฺต อมตํ ปทํ นิพฺพานํ เทเสโนฺต วิภชโนฺต อุตฺตานีกโรโนฺต ตสฺมิํ จงฺกเมติ สมฺพโนฺธฯ
7. Evaṃ pattasantipado attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento vihārā abhinikkhammātiādimāha. Tattha vihārāti visesena harati catūhi iriyāpathehi apatantaṃ attabhāvaṃ āharati pavatteti etthāti vihāro, tasmā vihārā abhi visesena nikkhamma nikkhamitvā. Abbhuṭṭhāsi ca caṅkameti caṅkamanatthāya saṭṭhiratane caṅkame abhivisesena uṭṭhāsi, abhiruhīti attho. Catusaccaṃpakāsentoti tasmiṃ caṅkame caṅkamanto dukkhasamudayanirodhamaggasaccasaṅkhātaṃ catusaccaṃ pakāsento pākaṭaṃ karonto amataṃ padaṃ nibbānaṃ desento vibhajanto uttānīkaronto tasmiṃ caṅkameti sambandho.
๘. สิขิสฺส คิรมญฺญาย, พุทฺธเสฎฺฐสฺส ตาทิโนติ เสฎฺฐสฺส ตาทิคุณสมงฺคิสฺส สิขิสฺส พุทฺธสฺส คิรํ สทฺทํ โฆสํ อญฺญาย ชานิตฺวาฯ นานาปุปฺผํ คเหตฺวานาติ นาคปุนฺนาคาทิอเนกานิ ปุปฺผานิ คเหตฺวา อาหริตฺวาฯ อากาสมฺหิ สโมกิรินฺติ จงฺกมนฺตสฺส ภควโต มุทฺธนิ อากาเส โอกิริํ ปูเชสิํฯ
8.Sikhissa giramaññāya, buddhaseṭṭhassa tādinoti seṭṭhassa tādiguṇasamaṅgissa sikhissa buddhassa giraṃ saddaṃ ghosaṃ aññāya jānitvā. Nānāpupphaṃ gahetvānāti nāgapunnāgādianekāni pupphāni gahetvā āharitvā. Ākāsamhi samokirinti caṅkamantassa bhagavato muddhani ākāse okiriṃ pūjesiṃ.
๙. เตน กเมฺมน ทฺวิปทินฺทาติ ทฺวิปทานํ เทวพฺรหฺมมนุสฺสานํ อินฺท ปธานภูตฯ นราสภ นรานํ อาสภภูตฯ ปโตฺตมฺหิ อจลํ ฐานนฺติ ตุมฺหากํ สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา อจลํ ฐานํ นิพฺพานํ ปโตฺต อมฺหิ ภวามิฯ หิตฺวา ชยปราชยนฺติ ทิพฺพมนุสฺสสมฺปตฺติสงฺขาตํ ชยญฺจ จตุราปายทุกฺขสงฺขาตํ ปราชยญฺจ หิตฺวา ฉเฑฺฑตฺวา นิพฺพานํ ปโตฺตสฺมีติ อโตฺถฯ เสสํ สุวิเญฺญยฺยเมวาติฯ
9.Tena kammena dvipadindāti dvipadānaṃ devabrahmamanussānaṃ inda padhānabhūta. Narāsabha narānaṃ āsabhabhūta. Pattomhi acalaṃ ṭhānanti tumhākaṃ santike pabbajitvā acalaṃ ṭhānaṃ nibbānaṃ patto amhi bhavāmi. Hitvā jayaparājayanti dibbamanussasampattisaṅkhātaṃ jayañca caturāpāyadukkhasaṅkhātaṃ parājayañca hitvā chaḍḍetvā nibbānaṃ pattosmīti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
อโวปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา สมโตฺตฯ
Avopupphiyattheraapadānavaṇṇanā samatto.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๒. อโวปุปฺผิยเตฺถรอปทานํ • 2. Avopupphiyattheraapadānaṃ
