Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ඉතිවුත්තකපාළි • Itivuttakapāḷi |
6. අවුට්ඨිකසුත්තං
6. Avuṭṭhikasuttaṃ
75. වුත්තඤ්හෙතං භගවතා, වුත්තමරහතාති මෙ සුතං –
75. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘තයොමෙ, භික්ඛවෙ, පුග්ගලා සන්තො සංවිජ්ජමානා ලොකස්මිං. කතමෙ තයො? අවුට්ඨිකසමො , පදෙසවස්සී, සබ්බත්ථාභිවස්සී.
‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame tayo? Avuṭṭhikasamo , padesavassī, sabbatthābhivassī.
‘‘කථඤ්ච , භික්ඛවෙ, පුග්ගලො අවුට්ඨිකසමො හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො පුග්ගලො සබ්බෙසඤ්ඤෙව න දාතා හොති, සමණබ්රාහ්මණකපණද්ධිකවනිබ්බකයාචකානං 1 අන්නං පානං වත්ථං යානං මාලාගන්ධවිලෙපනං සෙය්යාවසථපදීපෙය්යං. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, පුග්ගලො අවුට්ඨිකසමො හොති.
‘‘Kathañca , bhikkhave, puggalo avuṭṭhikasamo hoti? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sabbesaññeva na dātā hoti, samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ 2 annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo avuṭṭhikasamo hoti.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, පුග්ගලො පදෙසවස්සී හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො පුග්ගලො එකච්චානං දාතා (හොති) 3, එකච්චානං න දාතා හොති සමණබ්රාහ්මණකපණද්ධිකවනිබ්බකයාචකානං අන්නං පානං වත්ථං යානං මාලාගන්ධවිලෙපනං සෙය්යාවසථපදීපෙය්යං. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, පුග්ගලො පදෙසවස්සී හොති.
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo padesavassī hoti? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ekaccānaṃ dātā (hoti) 4, ekaccānaṃ na dātā hoti samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo padesavassī hoti.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, පුග්ගලො සබ්බත්ථාභිවස්සී හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො පුග්ගලො සබ්බෙසංව දෙති, සමණබ්රාහ්මණකපණද්ධිකවනිබ්බකයාචකානං අන්නං පානං වත්ථං යානං මාලාගන්ධවිලෙපනං සෙය්යාවසථපදීපෙය්යං. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, පුග්ගලො සබ්බත්ථාභිවස්සී හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, තයො පුග්ගලා සන්තො සංවිජ්ජමානා ලොකස්මි’’න්ති. එතමත්ථං භගවා අවොච. තත්ථෙතං ඉති වුච්චති –
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo sabbatthābhivassī hoti? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sabbesaṃva deti, samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo sabbatthābhivassī hoti. Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘න සමණෙ න බ්රාහ්මණෙ, න කපණද්ධිකවනිබ්බකෙ;
‘‘Na samaṇe na brāhmaṇe, na kapaṇaddhikavanibbake;
ලද්ධාන සංවිභාජෙති, අන්නං පානඤ්ච භොජනං;
Laddhāna saṃvibhājeti, annaṃ pānañca bhojanaṃ;
තං වෙ අවුට්ඨිකසමොති, ආහු නං පුරිසාධමං.
Taṃ ve avuṭṭhikasamoti, āhu naṃ purisādhamaṃ.
‘‘එකච්චානං න දදාති, එකච්චානං පවෙච්ඡති;
‘‘Ekaccānaṃ na dadāti, ekaccānaṃ pavecchati;
තං වෙ පදෙසවස්සීති, ආහු මෙධාවිනො ජනා.
Taṃ ve padesavassīti, āhu medhāvino janā.
‘‘සුභික්ඛවාචො පුරිසො, සබ්බභූතානුකම්පකො;
‘‘Subhikkhavāco puriso, sabbabhūtānukampako;
ආමොදමානො පකිරෙති, දෙථ දෙථාති භාසති.
Āmodamāno pakireti, detha dethāti bhāsati.
‘‘යථාපි මෙඝො ථනයිත්වා, ගජ්ජයිත්වා පවස්සති;
‘‘Yathāpi megho thanayitvā, gajjayitvā pavassati;
‘‘එවමෙව ඉධෙකච්චො, පුග්ගලො හොති තාදිසො;
‘‘Evameva idhekacco, puggalo hoti tādiso;
ධම්මෙන සංහරිත්වාන, උට්ඨානාධිගතං ධනං;
Dhammena saṃharitvāna, uṭṭhānādhigataṃ dhanaṃ;
තප්පෙති අන්නපානෙන, සම්මා පත්තෙ වනිබ්බකෙ’’ති.
Tappeti annapānena, sammā patte vanibbake’’ti.
අයම්පි අත්ථො වුත්තො භගවතා, ඉති මෙ සුතන්ති. ඡට්ඨං.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ඉතිවුත්තක-අට්ඨකථා • Itivuttaka-aṭṭhakathā / 6. අවුට්ඨිකසුත්තවණ්ණනා • 6. Avuṭṭhikasuttavaṇṇanā