| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(១២) ២. អាយាចនវគ្គវណ្ណនា
(12) 2. Āyācanavaggavaṇṇanā
១៣១. ទុតិយស្ស បឋមេ ឯវំ សម្មា អាយាចមានោ អាយាចេយ្យាតិ សទ្ធោ ភិក្ខុ ឧដ្ឋហិត្វា ‘‘យាទិសោ សារិបុត្តត្ថេរោ បញ្ញាយ, អហម្បិ តាទិសោ ហោមិ។ យាទិសោ មហាមោគ្គល្លានត្ថេរោ ឥទ្ធិយា, អហម្បិ តាទិសោ ហោមី’’តិ ឯវំ អាយាចន្តោ បិហេន្តោ បត្ថេន្តោ យំ អត្ថិ, តស្សេវ បត្ថិតត្តា សម្មា បត្ថេយ្យ នាម។ ឥតោ ឧត្តរិ បត្ថេន្តោ មិច្ឆា បត្ថេយ្យ។ ឯវរូបា ហិ បត្ថនា យំ នត្ថិ, តស្ស បត្ថិតត្តា មិច្ឆាបត្ថនា នាម ហោតិ។ កិំ ការណា? ឯសា, ភិក្ខវេ, តុលា ឯតំ បមាណន្តិ យថា ហិ សុវណ្ណំ វា ហិរញ្ញំ វា តុលេន្តស្ស តុលា ឥច្ឆិតព្ពា, ធញ្ញំ មិនន្តស្ស មានន្តិ តុលនេ តុលា, មិននេ ច មានំ បមាណំ ហោតិ, ឯវមេវ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ឯសា តុលា ឯតំ បមាណំ យទិទំ សារិបុត្តមោគ្គល្លានា។ តេ គហេត្វា ‘‘អហម្បិ ញាណេន វា ឥទ្ធិយា វា ឯតម្បមាណោ ហោមី’’តិ អត្តានំ តុលេតុំ វា បមាណេតុំ វា សក្កា, ន ឥតោ អញ្ញថា។
131. Dutiyassa paṭhame evaṃ sammā āyācamāno āyāceyyāti saddho bhikkhu uṭṭhahitvā ‘‘yādiso sāriputtatthero paññāya, ahampi tādiso homi. Yādiso mahāmoggallānatthero iddhiyā, ahampi tādiso homī’’ti evaṃ āyācanto pihento patthento yaṃ atthi, tasseva patthitattā sammā pattheyya nāma. Ito uttari patthento micchā pattheyya. Evarūpā hi patthanā yaṃ natthi, tassa patthitattā micchāpatthanā nāma hoti. Kiṃ kāraṇā? Esā, bhikkhave, tulā etaṃ pamāṇanti yathā hi suvaṇṇaṃ vā hiraññaṃ vā tulentassa tulā icchitabbā, dhaññaṃ minantassa mānanti tulane tulā, minane ca mānaṃ pamāṇaṃ hoti, evameva mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ esā tulā etaṃ pamāṇaṃ yadidaṃ sāriputtamoggallānā. Te gahetvā ‘‘ahampi ñāṇena vā iddhiyā vā etampamāṇo homī’’ti attānaṃ tuletuṃ vā pamāṇetuṃ vā sakkā, na ito aññathā.
១៣២. ទុតិយាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ ឥទំ បនេត្ថ វិសេសមត្តំ – ខេមា ច ភិក្ខុនី ឧប្បលវណ្ណា ចាតិ ឯតាសុ ហិ ខេមា បញ្ញាយ អគ្គា, ឧប្បលវណ្ណា ឥទ្ធិយា។ តស្មា ‘‘បញ្ញាយ វា ឥទ្ធិយា វា ឯតាទិសី ហោមី’’តិ សម្មា អាយាចមានា អាយាចេយ្យ។ តថា ចិត្តោ គហបតិ បញ្ញាយ អគ្គោ, ហត្ថកោ រាជកុមារោ មហិទ្ធិកតាយ។ តស្មា ‘‘បញ្ញាយ វា ឥទ្ធិយា វា ឯទិសោ ហោមី’’តិ សម្មា អាយាចមានោ អាយាចេយ្យ។ ខុជ្ជុត្តរាបិ មហាបញ្ញតាយ អគ្គា, នន្ទមាតា មហិទ្ធិកតាយ។ តស្មា ‘‘បញ្ញាយ វា ឥទ្ធិយា វា ឯតាទិសី ហោមី’’តិ សម្មា អាយាចមានា អាយាចេយ្យ។
132. Dutiyādīsupi eseva nayo. Idaṃ panettha visesamattaṃ – khemā ca bhikkhunī uppalavaṇṇā cāti etāsu hi khemā paññāya aggā, uppalavaṇṇā iddhiyā. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā etādisī homī’’ti sammā āyācamānā āyāceyya. Tathā citto gahapati paññāya aggo, hatthako rājakumāro mahiddhikatāya. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā ediso homī’’ti sammā āyācamāno āyāceyya. Khujjuttarāpi mahāpaññatāya aggā, nandamātā mahiddhikatāya. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā etādisī homī’’ti sammā āyācamānā āyāceyya.
១៣៥. បញ្ចមេ ខតន្តិ គុណានំ ខតត្តា ខតំ។ ឧបហតន្តិ គុណានំ ឧបហតត្តា ឧបហតំ, ឆិន្នគុណំ នដ្ឋគុណន្តិ អត្ថោ។ អត្តានំ បរិហរតីតិ និគ្គុណំ អត្តានំ ជគ្គតិ គោបាយតិ។ សាវជ្ជោតិ សទោសោ។ សានុវជ្ជោតិ សឧបវាទោ។ បសវតីតិ បដិលភតិ។ អននុវិច្ចាតិ អជានិត្វា អវិនិច្ឆិនិត្វា។ អបរិយោគាហេត្វាតិ អននុបវិសិត្វា។ អវណ្ណារហស្សាតិ អវណ្ណយុត្តស្ស មិច្ឆាបដិបន្នស្ស តិត្ថិយស្ស វា តិត្ថិយសាវកស្ស វា។ វណ្ណំ ភាសតីតិ ‘‘សុប្បដិបន្នោ ឯស សម្មាបដិបន្នោ’’តិ គុណំ កថេតិ។ វណ្ណារហស្សាតិ ពុទ្ធាទីសុ អញ្ញតរស្ស សម្មាបដិបន្នស្ស។ អវណ្ណំ ភាសតីតិ ‘‘ទុប្បដិបន្នោ ឯស មិច្ឆាបដិបន្នោ’’តិ អគុណំ កថេតិ។ អវណ្ណារហស្ស អវណ្ណំ ភាសតីតិ ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ ទុប្បដិបន្នានំ មិច្ឆាបដិបន្នានំ តិត្ថិយានំ តិត្ថិយសាវកានំ ‘‘ឥតិបិ ទុប្បដិបន្នា ឥតិបិ មិច្ឆាបដិបន្នា’’តិ អវណ្ណំ ភាសតិ។ វណ្ណារហស្ស វណ្ណំ ភាសតីតិ សុប្បដិបន្នានំ សម្មាបដិបន្នានំ ពុទ្ធានំ ពុទ្ធសាវកានំ ‘‘ឥតិបិ សុប្បដិបន្នា ឥតិបិ សម្មាបដិបន្នា’’តិ វណ្ណំ ភាសតិ។
135. Pañcame khatanti guṇānaṃ khatattā khataṃ. Upahatanti guṇānaṃ upahatattā upahataṃ, chinnaguṇaṃ naṭṭhaguṇanti attho. Attānaṃ pariharatīti nigguṇaṃ attānaṃ jaggati gopāyati. Sāvajjoti sadoso. Sānuvajjoti saupavādo. Pasavatīti paṭilabhati. Ananuviccāti ajānitvā avinicchinitvā. Apariyogāhetvāti ananupavisitvā. Avaṇṇārahassāti avaṇṇayuttassa micchāpaṭipannassa titthiyassa vā titthiyasāvakassa vā. Vaṇṇaṃ bhāsatīti ‘‘suppaṭipanno esa sammāpaṭipanno’’ti guṇaṃ katheti. Vaṇṇārahassāti buddhādīsu aññatarassa sammāpaṭipannassa. Avaṇṇaṃ bhāsatīti ‘‘duppaṭipanno esa micchāpaṭipanno’’ti aguṇaṃ katheti. Avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsatīti idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ ‘‘itipi duppaṭipannā itipi micchāpaṭipannā’’ti avaṇṇaṃ bhāsati. Vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsatīti suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ ‘‘itipi suppaṭipannā itipi sammāpaṭipannā’’ti vaṇṇaṃ bhāsati.
១៣៦. ឆដ្ឋេ អប្បសាទនីយេ ឋានេតិ អប្បសាទការណេ។ បសាទំ ឧបទំសេតីតិ ទុប្បដិបទាយ មិច្ឆាបដិបទាយ ‘‘អយំ សុប្បដិបទា សម្មាបដិបទា’’តិ បសាទំ ជនេតិ។ បសាទនីយេ ឋានេ អប្បសាទន្តិ សុប្បដិបទាយ សម្មាបដិបទាយ ‘‘អយំ ទុប្បដិបទា មិច្ឆាបដិបទា’’តិ អប្បសាទំ ជនេតីតិ។ សេសមេត្ថ ឧត្តានមេវ។
136. Chaṭṭhe appasādanīye ṭhāneti appasādakāraṇe. Pasādaṃupadaṃsetīti duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya ‘‘ayaṃ suppaṭipadā sammāpaṭipadā’’ti pasādaṃ janeti. Pasādanīye ṭhāne appasādanti suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya ‘‘ayaṃ duppaṭipadā micchāpaṭipadā’’ti appasādaṃ janetīti. Sesamettha uttānameva.
១៣៧. សត្តមេ ទ្វីសូតិ ទ្វីសុ ឱកាសេសុ ទ្វីសុ ការណេសុ។ មិច្ឆាបដិបជ្ជមានោតិ មិច្ឆាបដិបត្តិំ បដិបជ្ជមានោ។ មាតរិ ច បិតរិ ចាតិ មិត្តវិន្ទកោ វិយ មាតរិ, អជាតសត្តុ វិយ បិតរិ។ សុក្កបក្ខោ វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពោ។
137.Sattame dvīsūti dvīsu okāsesu dvīsu kāraṇesu. Micchāpaṭipajjamānoti micchāpaṭipattiṃ paṭipajjamāno. Mātari ca pitari cāti mittavindako viya mātari, ajātasattu viya pitari. Sukkapakkho vuttanayeneva veditabbo.
១៣៨. អដ្ឋមេ តថាគតេ ច តថាគតសាវកេ ចាតិ ទេវទត្តោ វិយ តថាគតេ, កោកាលិកោ វិយ ច តថាគតសាវកេ។ សុក្កបក្ខេ អានន្ទត្ថេរោ វិយ តថាគតេ, នន្ទគោបាលកសេដ្ឋិបុត្តោ វិយ ច តថាគតសាវកេ។
138. Aṭṭhame tathāgate ca tathāgatasāvake cāti devadatto viya tathāgate, kokāliko viya ca tathāgatasāvake. Sukkapakkhe ānandatthero viya tathāgate, nandagopālakaseṭṭhiputto viya ca tathāgatasāvake.
១៣៩. នវមេ សចិត្តវោទានន្តិ សកចិត្តស្ស វោទានំ, អដ្ឋន្នំ សមាបត្តីនំ ឯតំ នាមំ។ ន ច កិញ្ចិ លោកេ ឧបាទិយតីតិ លោកេ ច រូបាទីសុ ធម្មេសុ កិញ្ចិ ឯកំ ធម្មម្បិ ន គណ្ហាតិ ន បរាមសតិ។ ឯវមេត្ថ អនុបាទានំ នាម ទុតិយោ ធម្មោ ហោតិ។ ទសមេកាទសមានិ ឧត្តានត្ថានេវាតិ។
139. Navame sacittavodānanti sakacittassa vodānaṃ, aṭṭhannaṃ samāpattīnaṃ etaṃ nāmaṃ. Na ca kiñci loke upādiyatīti loke ca rūpādīsu dhammesu kiñci ekaṃ dhammampi na gaṇhāti na parāmasati. Evamettha anupādānaṃ nāma dutiyo dhammo hoti. Dasamekādasamāni uttānatthānevāti.
អាយាចនវគ្គោ ទុតិយោ។
Āyācanavaggo dutiyo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / (១២) ២. អាយាចនវគ្គោ • (12) 2. Āyācanavaggo
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / (១២) ២. អាយាចនវគ្គវណ្ណនា • (12) 2. Āyācanavaggavaṇṇanā
