| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(೧೨) ೨. ಆಯಾಚನವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
(12) 2. Āyācanavaggavaṇṇanā
೧೩೧. ದುತಿಯಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಏವಂ ಸಮ್ಮಾ ಆಯಾಚಮಾನೋ ಆಯಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ಸದ್ಧೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾದಿಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರೋ ಪಞ್ಞಾಯ, ಅಹಮ್ಪಿ ತಾದಿಸೋ ಹೋಮಿ। ಯಾದಿಸೋ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರೋ ಇದ್ಧಿಯಾ, ಅಹಮ್ಪಿ ತಾದಿಸೋ ಹೋಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಯಾಚನ್ತೋ ಪಿಹೇನ್ತೋ ಪತ್ಥೇನ್ತೋ ಯಂ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಸೇವ ಪತ್ಥಿತತ್ತಾ ಸಮ್ಮಾ ಪತ್ಥೇಯ್ಯ ನಾಮ। ಇತೋ ಉತ್ತರಿ ಪತ್ಥೇನ್ತೋ ಮಿಚ್ಛಾ ಪತ್ಥೇಯ್ಯ। ಏವರೂಪಾ ಹಿ ಪತ್ಥನಾ ಯಂ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಸ ಪತ್ಥಿತತ್ತಾ ಮಿಚ್ಛಾಪತ್ಥನಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಕಿಂ ಕಾರಣಾ? ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತುಲಾ ಏತಂ ಪಮಾಣನ್ತಿ ಯಥಾ ಹಿ ಸುವಣ್ಣಂ ವಾ ಹಿರಞ್ಞಂ ವಾ ತುಲೇನ್ತಸ್ಸ ತುಲಾ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ, ಧಞ್ಞಂ ಮಿನನ್ತಸ್ಸ ಮಾನನ್ತಿ ತುಲನೇ ತುಲಾ, ಮಿನನೇ ಚ ಮಾನಂ ಪಮಾಣಂ ಹೋತಿ, ಏವಮೇವ ಮಮ ಸಾವಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏಸಾ ತುಲಾ ಏತಂ ಪಮಾಣಂ ಯದಿದಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಾ। ತೇ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಅಹಮ್ಪಿ ಞಾಣೇನ ವಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಏತಮ್ಪಮಾಣೋ ಹೋಮೀ’’ತಿ ಅತ್ತಾನಂ ತುಲೇತುಂ ವಾ ಪಮಾಣೇತುಂ ವಾ ಸಕ್ಕಾ, ನ ಇತೋ ಅಞ್ಞಥಾ।
131. Dutiyassa paṭhame evaṃ sammā āyācamāno āyāceyyāti saddho bhikkhu uṭṭhahitvā ‘‘yādiso sāriputtatthero paññāya, ahampi tādiso homi. Yādiso mahāmoggallānatthero iddhiyā, ahampi tādiso homī’’ti evaṃ āyācanto pihento patthento yaṃ atthi, tasseva patthitattā sammā pattheyya nāma. Ito uttari patthento micchā pattheyya. Evarūpā hi patthanā yaṃ natthi, tassa patthitattā micchāpatthanā nāma hoti. Kiṃ kāraṇā? Esā, bhikkhave, tulā etaṃ pamāṇanti yathā hi suvaṇṇaṃ vā hiraññaṃ vā tulentassa tulā icchitabbā, dhaññaṃ minantassa mānanti tulane tulā, minane ca mānaṃ pamāṇaṃ hoti, evameva mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ esā tulā etaṃ pamāṇaṃ yadidaṃ sāriputtamoggallānā. Te gahetvā ‘‘ahampi ñāṇena vā iddhiyā vā etampamāṇo homī’’ti attānaṃ tuletuṃ vā pamāṇetuṃ vā sakkā, na ito aññathā.
೧೩೨. ದುತಿಯಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಇದಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿಸೇಸಮತ್ತಂ – ಖೇಮಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಪ್ಪಲವಣ್ಣಾ ಚಾತಿ ಏತಾಸು ಹಿ ಖೇಮಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಅಗ್ಗಾ, ಉಪ್ಪಲವಣ್ಣಾ ಇದ್ಧಿಯಾ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಏತಾದಿಸೀ ಹೋಮೀ’’ತಿ ಸಮ್ಮಾ ಆಯಾಚಮಾನಾ ಆಯಾಚೇಯ್ಯ। ತಥಾ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ಅಗ್ಗೋ, ಹತ್ಥಕೋ ರಾಜಕುಮಾರೋ ಮಹಿದ್ಧಿಕತಾಯ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಏದಿಸೋ ಹೋಮೀ’’ತಿ ಸಮ್ಮಾ ಆಯಾಚಮಾನೋ ಆಯಾಚೇಯ್ಯ। ಖುಜ್ಜುತ್ತರಾಪಿ ಮಹಾಪಞ್ಞತಾಯ ಅಗ್ಗಾ, ನನ್ದಮಾತಾ ಮಹಿದ್ಧಿಕತಾಯ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ವಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಏತಾದಿಸೀ ಹೋಮೀ’’ತಿ ಸಮ್ಮಾ ಆಯಾಚಮಾನಾ ಆಯಾಚೇಯ್ಯ।
132. Dutiyādīsupi eseva nayo. Idaṃ panettha visesamattaṃ – khemā ca bhikkhunī uppalavaṇṇā cāti etāsu hi khemā paññāya aggā, uppalavaṇṇā iddhiyā. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā etādisī homī’’ti sammā āyācamānā āyāceyya. Tathā citto gahapati paññāya aggo, hatthako rājakumāro mahiddhikatāya. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā ediso homī’’ti sammā āyācamāno āyāceyya. Khujjuttarāpi mahāpaññatāya aggā, nandamātā mahiddhikatāya. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā etādisī homī’’ti sammā āyācamānā āyāceyya.
೧೩೫. ಪಞ್ಚಮೇ ಖತನ್ತಿ ಗುಣಾನಂ ಖತತ್ತಾ ಖತಂ। ಉಪಹತನ್ತಿ ಗುಣಾನಂ ಉಪಹತತ್ತಾ ಉಪಹತಂ, ಛಿನ್ನಗುಣಂ ನಟ್ಠಗುಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅತ್ತಾನಂ ಪರಿಹರತೀತಿ ನಿಗ್ಗುಣಂ ಅತ್ತಾನಂ ಜಗ್ಗತಿ ಗೋಪಾಯತಿ। ಸಾವಜ್ಜೋತಿ ಸದೋಸೋ। ಸಾನುವಜ್ಜೋತಿ ಸಉಪವಾದೋ। ಪಸವತೀತಿ ಪಟಿಲಭತಿ। ಅನನುವಿಚ್ಚಾತಿ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಅವಿನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ। ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾತಿ ಅನನುಪವಿಸಿತ್ವಾ। ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸಾತಿ ಅವಣ್ಣಯುತ್ತಸ್ಸ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಿತ್ಥಿಯಸ್ಸ ವಾ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಸ್ಸ ವಾ। ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತೀತಿ ‘‘ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಏಸ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ’’ತಿ ಗುಣಂ ಕಥೇತಿ। ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸಾತಿ ಬುದ್ಧಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ। ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತೀತಿ ‘‘ದುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಏಸ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನೋ’’ತಿ ಅಗುಣಂ ಕಥೇತಿ। ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತೀತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಾನಂ ‘‘ಇತಿಪಿ ದುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ ಇತಿಪಿ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಾ’’ತಿ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ। ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತೀತಿ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಬುದ್ಧಸಾವಕಾನಂ ‘‘ಇತಿಪಿ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ ಇತಿಪಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ’’ತಿ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ।
135. Pañcame khatanti guṇānaṃ khatattā khataṃ. Upahatanti guṇānaṃ upahatattā upahataṃ, chinnaguṇaṃ naṭṭhaguṇanti attho. Attānaṃ pariharatīti nigguṇaṃ attānaṃ jaggati gopāyati. Sāvajjoti sadoso. Sānuvajjoti saupavādo. Pasavatīti paṭilabhati. Ananuviccāti ajānitvā avinicchinitvā. Apariyogāhetvāti ananupavisitvā. Avaṇṇārahassāti avaṇṇayuttassa micchāpaṭipannassa titthiyassa vā titthiyasāvakassa vā. Vaṇṇaṃ bhāsatīti ‘‘suppaṭipanno esa sammāpaṭipanno’’ti guṇaṃ katheti. Vaṇṇārahassāti buddhādīsu aññatarassa sammāpaṭipannassa. Avaṇṇaṃ bhāsatīti ‘‘duppaṭipanno esa micchāpaṭipanno’’ti aguṇaṃ katheti. Avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsatīti idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ ‘‘itipi duppaṭipannā itipi micchāpaṭipannā’’ti avaṇṇaṃ bhāsati. Vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsatīti suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ ‘‘itipi suppaṭipannā itipi sammāpaṭipannā’’ti vaṇṇaṃ bhāsati.
೧೩೬. ಛಟ್ಠೇ ಅಪ್ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇತಿ ಅಪ್ಪಸಾದಕಾರಣೇ। ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸೇತೀತಿ ದುಪ್ಪಟಿಪದಾಯ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾಯ ‘‘ಅಯಂ ಸುಪ್ಪಟಿಪದಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಅಪ್ಪಸಾದನ್ತಿ ಸುಪ್ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾಯ ‘‘ಅಯಂ ದುಪ್ಪಟಿಪದಾ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಜನೇತೀತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
136. Chaṭṭhe appasādanīye ṭhāneti appasādakāraṇe. Pasādaṃupadaṃsetīti duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya ‘‘ayaṃ suppaṭipadā sammāpaṭipadā’’ti pasādaṃ janeti. Pasādanīye ṭhāne appasādanti suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya ‘‘ayaṃ duppaṭipadā micchāpaṭipadā’’ti appasādaṃ janetīti. Sesamettha uttānameva.
೧೩೭. ಸತ್ತಮೇ ದ್ವೀಸೂತಿ ದ್ವೀಸು ಓಕಾಸೇಸು ದ್ವೀಸು ಕಾರಣೇಸು। ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋತಿ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ। ಮಾತರಿ ಚ ಪಿತರಿ ಚಾತಿ ಮಿತ್ತವಿನ್ದಕೋ ವಿಯ ಮಾತರಿ, ಅಜಾತಸತ್ತು ವಿಯ ಪಿತರಿ। ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೋ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
137.Sattame dvīsūti dvīsu okāsesu dvīsu kāraṇesu. Micchāpaṭipajjamānoti micchāpaṭipattiṃ paṭipajjamāno. Mātari ca pitari cāti mittavindako viya mātari, ajātasattu viya pitari. Sukkapakkho vuttanayeneva veditabbo.
೧೩೮. ಅಟ್ಠಮೇ ತಥಾಗತೇ ಚ ತಥಾಗತಸಾವಕೇ ಚಾತಿ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ತಥಾಗತೇ, ಕೋಕಾಲಿಕೋ ವಿಯ ಚ ತಥಾಗತಸಾವಕೇ। ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೇ ಆನನ್ದತ್ಥೇರೋ ವಿಯ ತಥಾಗತೇ, ನನ್ದಗೋಪಾಲಕಸೇಟ್ಠಿಪುತ್ತೋ ವಿಯ ಚ ತಥಾಗತಸಾವಕೇ।
138. Aṭṭhame tathāgate ca tathāgatasāvake cāti devadatto viya tathāgate, kokāliko viya ca tathāgatasāvake. Sukkapakkhe ānandatthero viya tathāgate, nandagopālakaseṭṭhiputto viya ca tathāgatasāvake.
೧೩೯. ನವಮೇ ಸಚಿತ್ತವೋದಾನನ್ತಿ ಸಕಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೋದಾನಂ, ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಏತಂ ನಾಮಂ। ನ ಚ ಕಿಞ್ಚಿ ಲೋಕೇ ಉಪಾದಿಯತೀತಿ ಲೋಕೇ ಚ ರೂಪಾದೀಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಞ್ಚಿ ಏಕಂ ಧಮ್ಮಮ್ಪಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ಪರಾಮಸತಿ। ಏವಮೇತ್ಥ ಅನುಪಾದಾನಂ ನಾಮ ದುತಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಹೋತಿ। ದಸಮೇಕಾದಸಮಾನಿ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾನೇವಾತಿ।
139. Navame sacittavodānanti sakacittassa vodānaṃ, aṭṭhannaṃ samāpattīnaṃ etaṃ nāmaṃ. Na ca kiñci loke upādiyatīti loke ca rūpādīsu dhammesu kiñci ekaṃ dhammampi na gaṇhāti na parāmasati. Evamettha anupādānaṃ nāma dutiyo dhammo hoti. Dasamekādasamāni uttānatthānevāti.
ಆಯಾಚನವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।
Āyācanavaggo dutiyo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / (೧೨) ೨. ಆಯಾಚನವಗ್ಗೋ • (12) 2. Āyācanavaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / (೧೨) ೨. ಆಯಾಚನವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • (12) 2. Āyācanavaggavaṇṇanā
