| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(12) 2. ආයාචනවග්‌ගවණ්‌ණනා
(12) 2. Āyācanavaggavaṇṇanā
131. දුතියස්‌ස පඨමෙ එවං සම්‌මා ආයාචමානො ආයාචෙය්‍යාති සද්‌ධො භික්‌ඛු උට්‌ඨහිත්‌වා ‘‘යාදිසො සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරො පඤ්‌ඤාය, අහම්‌පි තාදිසො හොමි. යාදිසො මහාමොග්‌ගල්‌ලානත්‌ථෙරො ඉද්‌ධියා, අහම්‌පි තාදිසො හොමී’’ති එවං ආයාචන්‌තො පිහෙන්‌තො පත්‌ථෙන්‌තො යං අත්‌ථි, තස්‌සෙව පත්‌ථිතත්‌තා සම්‌මා පත්‌ථෙය්‍ය නාම. ඉතො උත්‌තරි පත්‌ථෙන්‌තො මිච්‌ඡා පත්‌ථෙය්‍ය. එවරූපා හි පත්‌ථනා යං නත්‌ථි, තස්‌ස පත්‌ථිතත්‌තා මිච්‌ඡාපත්‌ථනා නාම හොති. කිං කාරණා? එසා, භික්‌ඛවෙ, තුලා එතං පමාණන්‌ති යථා හි සුවණ්‌ණං වා හිරඤ්‌ඤං වා තුලෙන්‌තස්‌ස තුලා ඉච්‌ඡිතබ්‌බා, ධඤ්‌ඤං මිනන්‌තස්‌ස මානන්‌ති තුලනෙ තුලා, මිනනෙ ච මානං පමාණං හොති, එවමෙව මම සාවකානං භික්‌ඛූනං එසා තුලා එතං පමාණං යදිදං සාරිපුත්‌තමොග්‌ගල්‌ලානා. තෙ ගහෙත්‌වා ‘‘අහම්‌පි ඤාණෙන වා ඉද්‌ධියා වා එතම්‌පමාණො හොමී’’ති අත්‌තානං තුලෙතුං වා පමාණෙතුං වා සක්‌කා, න ඉතො අඤ්‌ඤථා.
131. Dutiyassa paṭhame evaṃ sammā āyācamāno āyāceyyāti saddho bhikkhu uṭṭhahitvā ‘‘yādiso sāriputtatthero paññāya, ahampi tādiso homi. Yādiso mahāmoggallānatthero iddhiyā, ahampi tādiso homī’’ti evaṃ āyācanto pihento patthento yaṃ atthi, tasseva patthitattā sammā pattheyya nāma. Ito uttari patthento micchā pattheyya. Evarūpā hi patthanā yaṃ natthi, tassa patthitattā micchāpatthanā nāma hoti. Kiṃ kāraṇā? Esā, bhikkhave, tulā etaṃ pamāṇanti yathā hi suvaṇṇaṃ vā hiraññaṃ vā tulentassa tulā icchitabbā, dhaññaṃ minantassa mānanti tulane tulā, minane ca mānaṃ pamāṇaṃ hoti, evameva mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ esā tulā etaṃ pamāṇaṃ yadidaṃ sāriputtamoggallānā. Te gahetvā ‘‘ahampi ñāṇena vā iddhiyā vā etampamāṇo homī’’ti attānaṃ tuletuṃ vā pamāṇetuṃ vā sakkā, na ito aññathā.
132. දුතියාදීසුපි එසෙව නයො. ඉදං පනෙත්‌ථ විසෙසමත්‌තං – ඛෙමා ච භික්‌ඛුනී උප්‌පලවණ්‌ණා චාති එතාසු හි ඛෙමා පඤ්‌ඤාය අග්‌ගා, උප්‌පලවණ්‌ණා ඉද්‌ධියා. තස්‌මා ‘‘පඤ්‌ඤාය වා ඉද්‌ධියා වා එතාදිසී හොමී’’ති සම්‌මා ආයාචමානා ආයාචෙය්‍ය. තථා චිත්‌තො ගහපති පඤ්‌ඤාය අග්‌ගො, හත්‌ථකො රාජකුමාරො මහිද්‌ධිකතාය. තස්‌මා ‘‘පඤ්‌ඤාය වා ඉද්‌ධියා වා එදිසො හොමී’’ති සම්‌මා ආයාචමානො ආයාචෙය්‍ය. ඛුජ්‌ජුත්‌තරාපි මහාපඤ්‌ඤතාය අග්‌ගා, නන්‌දමාතා මහිද්‌ධිකතාය. තස්‌මා ‘‘පඤ්‌ඤාය වා ඉද්‌ධියා වා එතාදිසී හොමී’’ති සම්‌මා ආයාචමානා ආයාචෙය්‍ය.
132. Dutiyādīsupi eseva nayo. Idaṃ panettha visesamattaṃ – khemā ca bhikkhunī uppalavaṇṇā cāti etāsu hi khemā paññāya aggā, uppalavaṇṇā iddhiyā. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā etādisī homī’’ti sammā āyācamānā āyāceyya. Tathā citto gahapati paññāya aggo, hatthako rājakumāro mahiddhikatāya. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā ediso homī’’ti sammā āyācamāno āyāceyya. Khujjuttarāpi mahāpaññatāya aggā, nandamātā mahiddhikatāya. Tasmā ‘‘paññāya vā iddhiyā vā etādisī homī’’ti sammā āyācamānā āyāceyya.
135. පඤ්‌චමෙ ඛතන්‌ති ගුණානං ඛතත්‌තා ඛතං. උපහතන්‌ති ගුණානං උපහතත්‌තා උපහතං, ඡින්‌නගුණං නට්‌ඨගුණන්‌ති අත්‌ථො. අත්‌තානං පරිහරතීති නිග්‌ගුණං අත්‌තානං ජග්‌ගති ගොපායති. සාවජ්‌ජොති සදොසො. සානුවජ්‌ජොති සඋපවාදො. පසවතීති පටිලභති. අනනුවිච්‌චාති අජානිත්‌වා අවිනිච්‌ඡිනිත්‌වා. අපරියොගාහෙත්‌වාති අනනුපවිසිත්‌වා. අවණ්‌ණාරහස්‌සාති අවණ්‌ණයුත්‌තස්‌ස මිච්‌ඡාපටිපන්‌නස්‌ස තිත්‌ථියස්‌ස වා තිත්‌ථියසාවකස්‌ස වා. වණ්‌ණං භාසතීති ‘‘සුප්‌පටිපන්‌නො එස සම්‌මාපටිපන්‌නො’’ති ගුණං කථෙති. වණ්‌ණාරහස්‌සාති බුද්‌ධාදීසු අඤ්‌ඤතරස්‌ස සම්‌මාපටිපන්‌නස්‌ස. අවණ්‌ණං භාසතීති ‘‘දුප්‌පටිපන්‌නො එස මිච්‌ඡාපටිපන්‌නො’’ති අගුණං කථෙති. අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසතීති ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො දුප්‌පටිපන්‌නානං මිච්‌ඡාපටිපන්‌නානං තිත්‌ථියානං තිත්‌ථියසාවකානං ‘‘ඉතිපි දුප්‌පටිපන්‌නා ඉතිපි මිච්‌ඡාපටිපන්‌නා’’ති අවණ්‌ණං භාසති. වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසතීති සුප්‌පටිපන්‌නානං සම්‌මාපටිපන්‌නානං බුද්‌ධානං බුද්‌ධසාවකානං ‘‘ඉතිපි සුප්‌පටිපන්‌නා ඉතිපි සම්‌මාපටිපන්‌නා’’ති වණ්‌ණං භාසති.
135. Pañcame khatanti guṇānaṃ khatattā khataṃ. Upahatanti guṇānaṃ upahatattā upahataṃ, chinnaguṇaṃ naṭṭhaguṇanti attho. Attānaṃ pariharatīti nigguṇaṃ attānaṃ jaggati gopāyati. Sāvajjoti sadoso. Sānuvajjoti saupavādo. Pasavatīti paṭilabhati. Ananuviccāti ajānitvā avinicchinitvā. Apariyogāhetvāti ananupavisitvā. Avaṇṇārahassāti avaṇṇayuttassa micchāpaṭipannassa titthiyassa vā titthiyasāvakassa vā. Vaṇṇaṃ bhāsatīti ‘‘suppaṭipanno esa sammāpaṭipanno’’ti guṇaṃ katheti. Vaṇṇārahassāti buddhādīsu aññatarassa sammāpaṭipannassa. Avaṇṇaṃ bhāsatīti ‘‘duppaṭipanno esa micchāpaṭipanno’’ti aguṇaṃ katheti. Avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsatīti idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ ‘‘itipi duppaṭipannā itipi micchāpaṭipannā’’ti avaṇṇaṃ bhāsati. Vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsatīti suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ ‘‘itipi suppaṭipannā itipi sammāpaṭipannā’’ti vaṇṇaṃ bhāsati.
136. ඡට්‌ඨෙ අප්‌පසාදනීයෙ ඨානෙති අප්‌පසාදකාරණෙ. පසාදං උපදංසෙතීති දුප්‌පටිපදාය මිච්‌ඡාපටිපදාය ‘‘අයං සුප්‌පටිපදා සම්‌මාපටිපදා’’ති පසාදං ජනෙති. පසාදනීයෙ ඨානෙ අප්‌පසාදන්‌ති සුප්‌පටිපදාය සම්‌මාපටිපදාය ‘‘අයං දුප්‌පටිපදා මිච්‌ඡාපටිපදා’’ති අප්‌පසාදං ජනෙතීති. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව.
136. Chaṭṭhe appasādanīye ṭhāneti appasādakāraṇe. Pasādaṃupadaṃsetīti duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya ‘‘ayaṃ suppaṭipadā sammāpaṭipadā’’ti pasādaṃ janeti. Pasādanīye ṭhāne appasādanti suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya ‘‘ayaṃ duppaṭipadā micchāpaṭipadā’’ti appasādaṃ janetīti. Sesamettha uttānameva.
137. සත්‌තමෙ ද්‌වීසූති ද්‌වීසු ඔකාසෙසු ද්‌වීසු කාරණෙසු. මිච්‌ඡාපටිපජ්‌ජමානොති මිච්‌ඡාපටිපත්‌තිං පටිපජ්‌ජමානො. මාතරි ච පිතරි චාති මිත්‌තවින්‌දකො විය මාතරි, අජාතසත්‌තු විය පිතරි. සුක්‌කපක්‌ඛො වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බො.
137.Sattame dvīsūti dvīsu okāsesu dvīsu kāraṇesu. Micchāpaṭipajjamānoti micchāpaṭipattiṃ paṭipajjamāno. Mātari ca pitari cāti mittavindako viya mātari, ajātasattu viya pitari. Sukkapakkho vuttanayeneva veditabbo.
138. අට්‌ඨමෙ තථාගතෙ ච තථාගතසාවකෙ චාති දෙවදත්‌තො විය තථාගතෙ, කොකාලිකො විය ච තථාගතසාවකෙ. සුක්‌කපක්‌ඛෙ ආනන්‌දත්‌ථෙරො විය තථාගතෙ, නන්‌දගොපාලකසෙට්‌ඨිපුත්‌තො විය ච තථාගතසාවකෙ.
138. Aṭṭhame tathāgate ca tathāgatasāvake cāti devadatto viya tathāgate, kokāliko viya ca tathāgatasāvake. Sukkapakkhe ānandatthero viya tathāgate, nandagopālakaseṭṭhiputto viya ca tathāgatasāvake.
139. නවමෙ සචිත්‌තවොදානන්‌ති සකචිත්‌තස්‌ස වොදානං, අට්‌ඨන්‌නං සමාපත්‌තීනං එතං නාමං. න ච කිඤ්‌චි ලොකෙ උපාදියතීති ලොකෙ ච රූපාදීසු ධම්‌මෙසු කිඤ්‌චි එකං ධම්‌මම්‌පි න ගණ්‌හාති න පරාමසති. එවමෙත්‌ථ අනුපාදානං නාම දුතියො ධම්‌මො හොති. දසමෙකාදසමානි උත්‌තානත්‌ථානෙවාති.
139. Navame sacittavodānanti sakacittassa vodānaṃ, aṭṭhannaṃ samāpattīnaṃ etaṃ nāmaṃ. Na ca kiñci loke upādiyatīti loke ca rūpādīsu dhammesu kiñci ekaṃ dhammampi na gaṇhāti na parāmasati. Evamettha anupādānaṃ nāma dutiyo dhammo hoti. Dasamekādasamāni uttānatthānevāti.
ආයාචනවග්‌ගො දුතියො.
Āyācanavaggo dutiyo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / (12) 2. ආයාචනවග්‌ගො • (12) 2. Āyācanavaggo
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / (12) 2. ආයාචනවග්‌ගවණ්‌ණනා • (12) 2. Āyācanavaggavaṇṇanā
