| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៣. អយោគុឡវគ្គោ
3. Ayoguḷavaggo
២. អយោគុឡសុត្តវណ្ណនា
2. Ayoguḷasuttavaṇṇanā
៨៣៤. ឥមិនា ចតុមហាភូតមយេនាតិ ឥមិនា សព្ពលោកបច្ចក្ខេន ចតូហិ មហាភូតេហិ និព្ពត្តេន ចតុមហាភូតមយេន។ មនោមយោ បន និម្មិតកាយោ ភគវតោ រុចិវសេន បរេសំ បច្ចក្ខោ ហោតិ។ ឱមាតីតិ អវមាតិ។ អវ-បុព្ពោ ហិ មា-សទ្ទោ សត្តិអត្ថោបិ ហោតីតិ ‘‘បហោតិ សក្កោតី’’តិ អត្ថោ វុត្តោ។ អសម្ភិន្នបទន្តិ អសាធារណបទំ អញ្ញត្ថ អនាគតត្តា។ កាយស្ស ចិត្តេ សមោទហនំ អារោបនំ តន្និស្សិតតាករណញ្ច អត្ថតោ ចិត្តគតិយា បវត្តនមេវាតិ អាហ ‘‘ចិត្តគតិយា បេសេតី’’តិ។
834.Iminā catumahābhūtamayenāti iminā sabbalokapaccakkhena catūhi mahābhūtehi nibbattena catumahābhūtamayena. Manomayo pana nimmitakāyo bhagavato rucivasena paresaṃ paccakkho hoti. Omātīti avamāti. Ava-pubbo hi mā-saddo sattiatthopi hotīti ‘‘pahoti sakkotī’’ti attho vutto. Asambhinnapadanti asādhāraṇapadaṃ aññattha anāgatattā. Kāyassa citte samodahanaṃ āropanaṃ tannissitatākaraṇañca atthato cittagatiyā pavattanamevāti āha ‘‘cittagatiyā pesetī’’ti.
តត្ថ ចិត្តគតិគមនំ នាម ចិត្តវសេន កាយស្ស បរិណាមនេន ‘‘អយំ កាយោ ឥមំ ចិត្តំ វិយ ហោតូ’’តិ កាយស្ស ចិត្តេន សមានគតិកតាឋបនំ។ កថំ បន កាយោ ទន្ធបវត្តិកោ លហុបវត្តិនា ចិត្តេន សមានគតិកោ ហោតីតិ? ន សព្ពថា សមានគតិកោ។ យថេវ ហិ កាយវសេន ចិត្តបរិណាមនេ ចិត្តំ សព្ពថា កាយេន សមានគតិកំ ន ហោតិ។ ន ហិ កទាចិ តំ សភាវសិទ្ធេន អត្តនោ ខណេន អវត្តិត្វា ទន្ធវុត្តិកស្ស រូបធម្មស្ស វសេន បវត្តិតុំ សក្កោតិ, ‘‘ឥទំ ចិត្តំ អយំ កាយោ វិយ ហោតូ’’តិ បន អធិដ្ឋានេន ទន្ធគតិកស្ស កាយស្ស អនុវត្តនតោ យាវ ឥច្ឆិតដ្ឋានប្បត្តិ, តាវ កាយគតិអនុលោមេនេវ ហុត្វា សន្តានវសេន បវត្តមានំ ចិត្តំ កាយគតិយា បរិណាមិតំ នាម ហោតិ។ ឯវំ ‘‘អយំ កាយោ ឥទំ ចិត្តំ វិយ ហោតូ’’តិ អធិដ្ឋានេន បគេវ សុខលហុសញ្ញាយ សម្បាទិតត្តា អភាវិតិទ្ធិបាទានំ វិយ ទន្ធំ អវត្តិត្វា យថា លហុកំ កតិបយចិត្តវារេនេវ ឥច្ឆិតដ្ឋានប្បត្តិ ហោតិ, ឯវំ បវត្តមានោ កាយោ ចិត្តគតិយា បរិណាមិតោ នាម ហោតិ, ន ឯកចិត្តក្ខណេនេវ ឥច្ឆិតដ្ឋានប្បត្តិយា, ឯវញ្ច កត្វា ពាហាសមិញ្ជនបសារណូបមាបិ ឧបចារេន វិនា សុដ្ឋុតរំ យុត្តា ហោតីតិ។ អញ្ញថា ធម្មតាវិលោមតា សិយា, នាបិ ធម្មានំ លក្ខណញ្ញថត្តំ ឥទ្ធិពលេន កាតុំ សក្កា, ភាវញ្ញថត្តមេវ បន កាតុំ សក្កាតិ។
Tattha cittagatigamanaṃ nāma cittavasena kāyassa pariṇāmanena ‘‘ayaṃ kāyo imaṃ cittaṃ viya hotū’’ti kāyassa cittena samānagatikatāṭhapanaṃ. Kathaṃ pana kāyo dandhapavattiko lahupavattinā cittena samānagatiko hotīti? Na sabbathā samānagatiko. Yatheva hi kāyavasena cittapariṇāmane cittaṃ sabbathā kāyena samānagatikaṃ na hoti. Na hi kadāci taṃ sabhāvasiddhena attano khaṇena avattitvā dandhavuttikassa rūpadhammassa vasena pavattituṃ sakkoti, ‘‘idaṃ cittaṃ ayaṃ kāyo viya hotū’’ti pana adhiṭṭhānena dandhagatikassa kāyassa anuvattanato yāva icchitaṭṭhānappatti, tāva kāyagatianulomeneva hutvā santānavasena pavattamānaṃ cittaṃ kāyagatiyā pariṇāmitaṃ nāma hoti. Evaṃ ‘‘ayaṃ kāyo idaṃ cittaṃ viya hotū’’ti adhiṭṭhānena pageva sukhalahusaññāya sampāditattā abhāvitiddhipādānaṃ viya dandhaṃ avattitvā yathā lahukaṃ katipayacittavāreneva icchitaṭṭhānappatti hoti, evaṃ pavattamāno kāyo cittagatiyā pariṇāmito nāma hoti, na ekacittakkhaṇeneva icchitaṭṭhānappattiyā, evañca katvā bāhāsamiñjanapasāraṇūpamāpi upacārena vinā suṭṭhutaraṃ yuttā hotīti. Aññathā dhammatāvilomatā siyā, nāpi dhammānaṃ lakkhaṇaññathattaṃ iddhibalena kātuṃ sakkā, bhāvaññathattameva pana kātuṃ sakkāti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. អយោគុឡសុត្តំ • 2. Ayoguḷasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. អយោគុឡសុត្តវណ្ណនា • 2. Ayoguḷasuttavaṇṇanā
