Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    5. අයොනිසොසුත්‌තවණ්‌ණනා

    5. Ayonisosuttavaṇṇanā

    5. පඤ්‌චමෙ අයොනිසො පඤ්‌හං කත්‌තා හොතීති ‘‘කති නු ඛො, උදායි, අනුස්‌සතිට්‌ඨානානී’’ති වුත්‌තෙ ‘‘පුබ්‌බෙනිවාසො අනුස්‌සතිට්‌ඨානං භවිස්‌සතී’’ති චින්‌තෙත්‌වා ලාළුදායිත්‌ථෙරො විය අනුපායචින්‌තාය අපඤ්‌හමෙව පඤ්‌හන්‌ති කත්‌තා හොති. අයොනිසො පඤ්‌හං විස්‌සජ්‌ජෙතා හොතීති එවං චින්‌තිතං පන පඤ්‌හං විස්‌සජ්‌ජෙන්‌තොපි ‘‘ඉධ, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරති. සෙය්‍යථිදං, එකම්‌පි ජාති’’න්‌තිආදිනා නයෙන සොයෙව ථෙරො විය අයොනිසො විස්‌සජ්‌ජෙතා හොති, අපඤ්‌හමෙව පඤ්‌හන්‌ති කථෙති. පරිමණ්‌ඩලෙහි පදබ්‍යඤ්‌ජනෙහීති එත්‌ථ පදමෙව අත්‌ථස්‌ස බ්‍යඤ්‌ජනතො පදබ්‍යඤ්‌ජනං. තං අක්‌ඛරපාරිපූරිං කත්‌වා දසවිධං බ්‍යඤ්‌ජනබුද්‌ධිං අපරිහාපෙත්‌වා වුත්‌තං පරිමණ්‌ඩලං නාම හොති, එවරූපෙහි පදබ්‍යඤ්‌ජනෙහීති අත්‌ථො. සිලිට්‌ඨෙහීති පදසිලිට්‌ඨතාය සිලිට්‌ඨෙහි. උපගතෙහීති අත්‌ථඤ්‌ච කාරණඤ්‌ච උපගතෙහි. නාබ්‌භනුමොදිතාති එවං යොනිසො සබ්‌බං කාරණසම්‌පන්‌නං කත්‌වාපි විස්‌සජ්‌ජිතං පරස්‌ස පඤ්‌හං නාභිනුමොදති නාභිනන්‌දති සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරස්‌ස පඤ්‌හං ලාළුදායිත්‌ථෙරො විය. යථාහ –

    5. Pañcame ayoniso pañhaṃ kattā hotīti ‘‘kati nu kho, udāyi, anussatiṭṭhānānī’’ti vutte ‘‘pubbenivāso anussatiṭṭhānaṃ bhavissatī’’ti cintetvā lāḷudāyitthero viya anupāyacintāya apañhameva pañhanti kattā hoti. Ayoniso pañhaṃ vissajjetā hotīti evaṃ cintitaṃ pana pañhaṃ vissajjentopi ‘‘idha, bhante, bhikkhu anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathidaṃ, ekampi jāti’’ntiādinā nayena soyeva thero viya ayoniso vissajjetā hoti, apañhameva pañhanti katheti. Parimaṇḍalehi padabyañjanehīti ettha padameva atthassa byañjanato padabyañjanaṃ. Taṃ akkharapāripūriṃ katvā dasavidhaṃ byañjanabuddhiṃ aparihāpetvā vuttaṃ parimaṇḍalaṃ nāma hoti, evarūpehi padabyañjanehīti attho. Siliṭṭhehīti padasiliṭṭhatāya siliṭṭhehi. Upagatehīti atthañca kāraṇañca upagatehi. Nābbhanumoditāti evaṃ yoniso sabbaṃ kāraṇasampannaṃ katvāpi vissajjitaṃ parassa pañhaṃ nābhinumodati nābhinandati sāriputtattherassa pañhaṃ lāḷudāyitthero viya. Yathāha –

    ‘‘අට්‌ඨානං ඛො එතං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, අනවකාසො, යං සො අතික්‌කම්‌මෙව කබළීකාරාහාරභක්‌ඛානං දෙවානං සහබ්‍යතං අඤ්‌ඤතරං මනොමයං කායං උපපන්‌නො සඤ්‌ඤාවෙදයිතනිරොධං සමාපජ්‌ජෙය්‍යාපි වුට්‌ඨහෙය්‍යාපි, නත්‌ථෙතං ඨාන’’න්‌ති (අ. නි. 5.166).

    ‘‘Aṭṭhānaṃ kho etaṃ, āvuso sāriputta, anavakāso, yaṃ so atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi, natthetaṃ ṭhāna’’nti (a. ni. 5.166).

    යොනිසො පඤ්‌හං කත්‌තාතිආදීසු ආනන්‌දත්‌ථෙරො විය යොනිසොව පඤ්‌හං චින්‌තෙත්‌වා යොනිසො විස්‌සජ්‌ජිතා හොති. ථෙරො හි ‘‘කති නු ඛො, ආනන්‌ද, අනුස්‌සතිට්‌ඨානානී’’ති පුච්‌ඡිතො ‘‘අයං පඤ්‌හො භවිස්‌සතී’’ති යොනිසො චින්‌තෙත්‌වා යොනිසො විස්‌සජ්‌ජෙන්‌තො ආහ – ‘‘ඉධ, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… චතුත්‌ථජ්‌ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. ඉදං, භන්‌තෙ, අනුස්‌සතිට්‌ඨානං එවංභාවිතං එවංබහුලීකතං දිට්‌ඨධම්‌මසුඛවිහාරාය සංවත්‌තතී’’ති. අබ්‌භනුමොදිතා හොතීති තථාගතො විය යොනිසො අබ්‌භනුමොදිතා හොති. තථාගතො හි ආනන්‌දත්‌ථෙරෙන පඤ්‌හෙ විස්‌සජ්‌ජිතෙ ‘‘සාධු සාධු, ආනන්‌ද, තෙන හි ත්‌වං, ආනන්‌ද, ඉමම්‌පි ඡට්‌ඨං අනුස්‌සතිට්‌ඨානං ධාරෙහි. ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු සතොව අභික්‌කමති සතොව පටික්‌කමතී’’තිආදිමාහ. ඡට්‌ඨාදීනි උත්‌තානත්‌ථානෙව.

    Yoniso pañhaṃ kattātiādīsu ānandatthero viya yonisova pañhaṃ cintetvā yoniso vissajjitā hoti. Thero hi ‘‘kati nu kho, ānanda, anussatiṭṭhānānī’’ti pucchito ‘‘ayaṃ pañho bhavissatī’’ti yoniso cintetvā yoniso vissajjento āha – ‘‘idha, bhante, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… catutthajjhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ, bhante, anussatiṭṭhānaṃ evaṃbhāvitaṃ evaṃbahulīkataṃ diṭṭhadhammasukhavihārāya saṃvattatī’’ti. Abbhanumoditā hotīti tathāgato viya yoniso abbhanumoditā hoti. Tathāgato hi ānandattherena pañhe vissajjite ‘‘sādhu sādhu, ānanda, tena hi tvaṃ, ānanda, imampi chaṭṭhaṃ anussatiṭṭhānaṃ dhārehi. Idhānanda, bhikkhu satova abhikkamati satova paṭikkamatī’’tiādimāha. Chaṭṭhādīni uttānatthāneva.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. අයොනිසොසුත්‌තං • 5. Ayonisosuttaṃ

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5-10. අයොනිසොසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 5-10. Ayonisosuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact