| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
5. பா³ஹிரமாதிகாவண்ணனா
5. Bāhiramātikāvaṇṇanā
5. ஏதேன ட²பனாகாரேனாதி ஸரூபேன அக்³க³ஹெத்வா யதா²வுத்தேன பகரணந்தரமாதிகாய இத⁴ மாதிகாபா⁴வகித்தனஸங்கா²தேன ட²பனாகாரேன. பகரணந்தரட²பிதாய மாதிகாய அவிபா⁴கே³ன பச்ச²தோ க³ஹணங் ப³ஹி ட²பனந்தி ஆஹ ‘‘ப³ஹி பிட்டி²தோ ட²பிதத்தா’’தி. இத⁴ அட்ட²பெத்வாதி இமிஸ்ஸா தா⁴துகதா²ய ஸரூபேன அவத்வா. ததா² பகாஸிதத்தாதி மாதிகாபா⁴வேன ஜோதிதத்தா. த⁴ம்மஸங்க³ணீஸீஸேன ஹி த⁴ம்மஸங்க³ணியங் ஆக³தமாதிகாவ க³ஹிதாதி. யேஹி நயேஹி தா⁴துகதா²ய நித்³தே³ஸோ, தேஸு நயேஸு, தேஹி விப⁴ஜிதப்³பே³ஸு க²ந்தா⁴தீ³ஸு, தேஸங் நயானங் பவத்தித்³வாரலக்க²ணேஸு ச உத்³தி³ட்டே²ஸு தா⁴துகதா²ய உத்³தே³ஸவஸேன வத்தப்³ப³ங் வுத்தமேவ ஹோதீதி யங் உத்³தே³ஸவஸேன வத்தப்³ப³ங், தங் வத்வா புன யதா²வுத்தானங் க²ந்தா⁴தீ³னங் குஸலாதி³விபா⁴க³த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ஸப்³பா³பி த⁴ம்மஸங்க³ணீ தா⁴துகதா²ய மாதிகா’’தி வுத்தந்தி ஏவமெத்த² மாதிகாய நிக்கே²பவிதி⁴ வேதி³தப்³போ³.
5. Etena ṭhapanākārenāti sarūpena aggahetvā yathāvuttena pakaraṇantaramātikāya idha mātikābhāvakittanasaṅkhātena ṭhapanākārena. Pakaraṇantaraṭhapitāya mātikāya avibhāgena pacchato gahaṇaṃ bahi ṭhapananti āha ‘‘bahi piṭṭhito ṭhapitattā’’ti. Idha aṭṭhapetvāti imissā dhātukathāya sarūpena avatvā. Tathā pakāsitattāti mātikābhāvena jotitattā. Dhammasaṅgaṇīsīsena hi dhammasaṅgaṇiyaṃ āgatamātikāva gahitāti. Yehi nayehi dhātukathāya niddeso, tesu nayesu, tehi vibhajitabbesu khandhādīsu, tesaṃ nayānaṃ pavattidvāralakkhaṇesu ca uddiṭṭhesu dhātukathāya uddesavasena vattabbaṃ vuttameva hotīti yaṃ uddesavasena vattabbaṃ, taṃ vatvā puna yathāvuttānaṃ khandhādīnaṃ kusalādivibhāgadassanatthaṃ ‘‘sabbāpi dhammasaṅgaṇī dhātukathāya mātikā’’ti vuttanti evamettha mātikāya nikkhepavidhi veditabbo.
‘‘கா³வீதி அயமாஹா’’தி எத்த² கா³வீ-ஸத்³தோ³ விய ‘‘ஸங்க³ஹோ அஸங்க³ஹோ’’தி எத்த² பத³த்த²விபல்லாஸகாரினா இதி-ஸத்³தே³ன அத்த²பத³த்த²கோ ஸங்க³ஹாஸங்க³ஹ-ஸத்³தோ³ ஸத்³த³பத³த்த²கோ ஜாயதீதி அதி⁴ப்பாயேனாஹ ‘‘அனித்³தா⁴ரிதத்த²ஸ்ஸ ஸத்³த³ஸ்ஸேவ வுத்தத்தா’’தி. தேன அத்து²த்³தா⁴ரதோ ஸங்க³ஹஸத்³த³ங் ஸங்வண்ணேதீதி த³ஸ்ஸேதி. அனித்³தா⁴ரிதவிஸேஸோதி அஸங்க³ஹிதஜாதிஸஞ்ஜாதிஆதி³விஸேஸோ. ஸாமஞ்ஞேன க³ஹேதப்³ப³தந்தி ஸங்க³ஹஸத்³தா³பி⁴தெ⁴ய்யதாஸாமஞ்ஞேன விஞ்ஞாயமானோ வுச்சமானோ வா. ந செத்த² ஸாமஞ்ஞஞ்ச ஏகரூபமேவாதி சோத³னா காதப்³பா³ பே⁴தா³பெக்க²த்தா தஸ்ஸ. யத்தகா ஹி தஸ்ஸ விஸேஸா, தத³பெக்க²மேவ தந்தி. ‘‘அத்தனோ ஜாதியா’’தி விஞ்ஞாயதி யதா² ‘‘மத்தெய்யா’’தி வுத்தே அத்தனோ மாது ஹிதாதி.
‘‘Gāvīti ayamāhā’’ti ettha gāvī-saddo viya ‘‘saṅgaho asaṅgaho’’ti ettha padatthavipallāsakārinā iti-saddena atthapadatthako saṅgahāsaṅgaha-saddo saddapadatthako jāyatīti adhippāyenāha ‘‘aniddhāritatthassa saddasseva vuttattā’’ti. Tena atthuddhārato saṅgahasaddaṃ saṃvaṇṇetīti dasseti. Aniddhāritavisesoti asaṅgahitajātisañjātiādiviseso. Sāmaññena gahetabbatanti saṅgahasaddābhidheyyatāsāmaññena viññāyamāno vuccamāno vā. Na cettha sāmaññañca ekarūpamevāti codanā kātabbā bhedāpekkhattā tassa. Yattakā hi tassa visesā, tadapekkhameva tanti. ‘‘Attano jātiyā’’ti viññāyati yathā ‘‘matteyyā’’ti vutte attano mātu hitāti.
த⁴ம்மவிஸேஸங் அனித்³தா⁴ரெத்வாதி ஸங்க³ஹிததாதி³னா புச்சி²தப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜேதப்³ப³த⁴ம்மானங் விஸேஸனங் அகத்வா. ஸாமஞ்ஞேனாதி அவிஸேஸேன. த⁴ம்மானந்தி க²ந்தா⁴தி³த⁴ம்மானங். அவஸேஸா நித்³தா⁴ரெத்வாதி ‘‘ஸங்க³ஹிதேன அஸங்க³ஹித’’ந்திஆதி³கா அவஸேஸா த்³வாத³ஸபி புச்சி²தப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜேதப்³ப³த⁴ம்மவிஸேஸங் நித்³தா⁴ரெத்வா த⁴ம்மானங் புச்ச²னவிஸ்ஸஜ்ஜனநயஉத்³தே³ஸாதி யோஜனா. நனு ச ‘‘ஸங்க³ஹிதேன அஸங்க³ஹித’’ந்திஆத³யோபி யதா²வுத்தவிஸேஸங் அனித்³தா⁴ரெத்வா ஸாமஞ்ஞேன த⁴ம்மானங் புச்ச²னவிஸ்ஸஜ்ஜனநயுத்³தே³ஸாதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘ஸங்க³ஹிதேன அஸங்க³ஹித’’ந்திஆதி³. யஸ்ஸ அத்தோ² ஞாயதி, ஸத்³தோ³ ச ந பயுஜ்ஜதி, ஸோ லோபோதி வேதி³தப்³போ³, ஆவுத்திஆதி³வஸேன வா அயமத்தோ² தீ³பேதப்³போ³. தேனாதி லுத்தனித்³தி³ட்டே²ன அஸங்க³ஹித-ஸத்³தே³ன. ஸங்க³ஹிதவிஸேஸவிஸிட்டோ²தி சக்கா²யதனேன க²ந்த⁴ஸங்க³ஹேன ஸங்க³ஹிததாவிஸேஸவிஸிட்டோ², தேன ஸோதாயதனாதி³பா⁴வேன அஸங்க³ஹிதோ ஸோதபஸாதா³தி³கோ யோ ருப்பனஸபா⁴வோ த⁴ம்மவிஸேஸோ. தன்னிஸ்ஸிதோ தங் த⁴ம்மவிஸேஸங் நிஸ்ஸாய லப்³ப⁴மானோ. ‘‘தே த⁴ம்மா கதிஹி க²ந்தே⁴ஹி…பே॰… சதூஹி க²ந்தே⁴ஹி அஸங்க³ஹிதா’’திஆதி³னா அஸங்க³ஹிததாஸங்கா²தோ புச்சா²விஸ்ஸஜ்ஜனநயோ பரதோ புச்சி²த்வா விஸ்ஸஜ்ஜியமானோ இத⁴ உத்³தி³ட்டோ² ஹோதி. விஸேஸனே கரணவசனந்தி இமினா தஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ யதா²வுத்தஸங்க³ஹிததாவிஸேஸவிஸிட்ட²தங்யேவ விபா⁴வேதி. ஏவமேதே புச்சி²தப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜேதப்³ப³த⁴ம்மவிஸேஸங் நித்³தா⁴ரெத்வா புச்ச²னவிஸ்ஸஜ்ஜனநயுத்³தே³ஸா பவத்தாதி வேதி³தப்³பா³.
Dhammavisesaṃ aniddhāretvāti saṅgahitatādinā pucchitabbavissajjetabbadhammānaṃ visesanaṃ akatvā. Sāmaññenāti avisesena. Dhammānanti khandhādidhammānaṃ. Avasesā niddhāretvāti ‘‘saṅgahitena asaṅgahita’’ntiādikā avasesā dvādasapi pucchitabbavissajjetabbadhammavisesaṃ niddhāretvā dhammānaṃ pucchanavissajjananayauddesāti yojanā. Nanu ca ‘‘saṅgahitena asaṅgahita’’ntiādayopi yathāvuttavisesaṃ aniddhāretvā sāmaññena dhammānaṃ pucchanavissajjananayuddesāti codanaṃ sandhāyāha ‘‘saṅgahitena asaṅgahita’’ntiādi. Yassa attho ñāyati, saddo ca na payujjati, so lopoti veditabbo, āvuttiādivasena vā ayamattho dīpetabbo. Tenāti luttaniddiṭṭhena asaṅgahita-saddena. Saṅgahitavisesavisiṭṭhoti cakkhāyatanena khandhasaṅgahena saṅgahitatāvisesavisiṭṭho, tena sotāyatanādibhāvena asaṅgahito sotapasādādiko yo ruppanasabhāvo dhammaviseso. Tannissito taṃ dhammavisesaṃ nissāya labbhamāno. ‘‘Te dhammā katihi khandhehi…pe… catūhi khandhehi asaṅgahitā’’tiādinā asaṅgahitatāsaṅkhāto pucchāvissajjananayo parato pucchitvā vissajjiyamāno idha uddiṭṭho hoti. Visesane karaṇavacananti iminā tassa dhammassa yathāvuttasaṅgahitatāvisesavisiṭṭhataṃyeva vibhāveti. Evamete pucchitabbavissajjetabbadhammavisesaṃ niddhāretvā pucchanavissajjananayuddesā pavattāti veditabbā.
நனு ச ‘‘ஸங்க³ஹிதேன அஸங்க³ஹித’’ந்தி எத்தாவதாபி அயமத்தோ² லப்³ப⁴தீதி? ந லப்³ப⁴தி தஸ்ஸ த⁴ம்மமத்ததீ³பனதோ. நயுத்³தே³ஸோ ஹேஸோ, ந த⁴ம்முத்³தே³ஸோ. ததா² ஹி பாளியங் ஸங்க³ஹிதேனஅஸங்க³ஹிதபத³னித்³தே³ஸே ‘‘சக்கா²யதனேன யே த⁴ம்மா க²ந்த⁴ஸங்க³ஹேன ஸங்க³ஹிதா, ஆயதன…பே॰… தா⁴துஸங்க³ஹேன அஸங்க³ஹிதா’’தி வத்வா ‘‘தே த⁴ம்மா கதிஹி க²ந்தே⁴ஹி…பே॰… அஸங்க³ஹிதா’’தி (தா⁴து॰ 171) புச்சி²த்வா ‘‘தே த⁴ம்மா சதூஹி க²ந்தே⁴ஹி த்³வீஹாயதனேஹி அட்ட²ஹி தா⁴தூஹி அஸங்க³ஹிதா’’தி து³தியங் அஸங்க³ஹிதபத³ங் க³ஹிதங். அஞ்ஞதா² ‘‘சக்கா²யதனேன யே த⁴ம்மா க²ந்த⁴ஸங்க³ஹேன ஸங்க³ஹிதா, தே த⁴ம்மா ஆயதனஸங்க³ஹேன அஸங்க³ஹிதா, தா⁴துஸங்க³ஹேன அஸங்க³ஹிதா. தே கதமே’’இச்சேவ நித்³தி³ஸிதப்³ப³ங் ஸியா.
Nanu ca ‘‘saṅgahitena asaṅgahita’’nti ettāvatāpi ayamattho labbhatīti? Na labbhati tassa dhammamattadīpanato. Nayuddeso heso, na dhammuddeso. Tathā hi pāḷiyaṃ saṅgahitenaasaṅgahitapadaniddese ‘‘cakkhāyatanena ye dhammā khandhasaṅgahena saṅgahitā, āyatana…pe… dhātusaṅgahena asaṅgahitā’’ti vatvā ‘‘te dhammā katihi khandhehi…pe… asaṅgahitā’’ti (dhātu. 171) pucchitvā ‘‘te dhammā catūhi khandhehi dvīhāyatanehi aṭṭhahi dhātūhi asaṅgahitā’’ti dutiyaṃ asaṅgahitapadaṃ gahitaṃ. Aññathā ‘‘cakkhāyatanena ye dhammā khandhasaṅgahena saṅgahitā, te dhammā āyatanasaṅgahena asaṅgahitā, dhātusaṅgahena asaṅgahitā. Te katame’’icceva niddisitabbaṃ siyā.
ஏஸ நயோதி அதிதே³ஸேன த³ஸ்ஸிதமத்த²ங் பாகடதரங் காதுங் ‘‘தேஸுபீ’’திஆதி³ வுத்தங். ததியபதே³னாதி லுத்தனித்³தே³ஸேன க³ஹேதப்³ப³ந்தி வுத்தபத³ங் ஸந்தா⁴யாஹ. கத்துஅத்தே² கரணனித்³தே³ஸோ ஸங்க³ஹிதாஸங்க³ஹிதேஹி தேஹி த⁴ம்மேஹி த⁴ம்மானங் ஸங்க³ஹிததாஸங்க³ஹிததாய வுத்தத்தா. ததா² ஹி தத்த² பாளியங் ‘‘தேஹி த⁴ம்மேஹி யே த⁴ம்மா’’தி த⁴ம்மமுகே²னேவ ஸங்க³ஹிததாஸங்க³ஹிததா வுத்தா. து³தியததியேஸு பன ஸங்க³ஹிததாஸங்க³ஹிததாஸங்கா²தவிஸேஸனத்³வாரேன த⁴ம்மானங் அஸங்க³ஹிததாஸங்க³ஹிததா வுத்தாதி தத்த² ‘‘விஸேஸனே கரணவசன’’ந்தி வுத்தங். தேனாஹ ‘‘தத்த² ஹி…பே॰… த⁴ம்மந்தரஸ்ஸா’’தி. தத்த² ஸபா⁴வந்தரேனாதி ஸங்க³ஹிததாஸங்க³ஹிததாஸங்கா²தேன ஸபா⁴வந்தரேன பகாரந்தரேன. ஸபா⁴வந்தரஸ்ஸாதி அஸங்க³ஹிததாஸங்க³ஹிததாஸங்கா²தஸ்ஸ ஸபா⁴வந்தரஸ்ஸ. ஏதேஸூதி சதுத்த²பஞ்சமேஸு. த⁴ம்மந்தரேனாதி அஞ்ஞத⁴ம்மேன. த⁴ம்மந்தரஸ்ஸாதி ததோ அஞ்ஞஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ விஸேஸனங் கதங். தத்த² ஹி அந்தரேன பகாரவிஸேஸாமஸனங் த⁴ம்மேனேவ த⁴ம்மோ விஸேஸிதோதி. ஆதி³பதே³னேவாதி ‘‘ஸங்க³ஹிதேனா’’திஆதி³னா வுத்தேன பட²மபதே³னேவ. இதரேஹீதி ‘‘ஸம்பயுத்தங் விப்பயுத்த’’ந்திஆதி³னா வுத்தேஹி து³தியததியபதே³ஹி. எத்தா²தி ஏகாத³ஸமாதீ³ஸு சதூஸு. து³தியததியேஸு விய விஸேஸனே ஏவ கரணவசனங் த³ட்ட²ப்³ப³ங், ந சதுத்த²பஞ்சமேஸு விய கத்துஅத்தே²தி அதி⁴ப்பாயோ. புச்சா²விஸ்ஸஜ்ஜனானந்திஆதி³னா தமேவத்த²ங் விபா⁴வேதி.
Esa nayoti atidesena dassitamatthaṃ pākaṭataraṃ kātuṃ ‘‘tesupī’’tiādi vuttaṃ. Tatiyapadenāti luttaniddesena gahetabbanti vuttapadaṃ sandhāyāha. Kattuatthe karaṇaniddeso saṅgahitāsaṅgahitehi tehi dhammehi dhammānaṃ saṅgahitatāsaṅgahitatāya vuttattā. Tathā hi tattha pāḷiyaṃ ‘‘tehi dhammehi ye dhammā’’ti dhammamukheneva saṅgahitatāsaṅgahitatā vuttā. Dutiyatatiyesu pana saṅgahitatāsaṅgahitatāsaṅkhātavisesanadvārena dhammānaṃ asaṅgahitatāsaṅgahitatā vuttāti tattha ‘‘visesane karaṇavacana’’nti vuttaṃ. Tenāha ‘‘tattha hi…pe… dhammantarassā’’ti. Tattha sabhāvantarenāti saṅgahitatāsaṅgahitatāsaṅkhātena sabhāvantarena pakārantarena. Sabhāvantarassāti asaṅgahitatāsaṅgahitatāsaṅkhātassa sabhāvantarassa. Etesūti catutthapañcamesu. Dhammantarenāti aññadhammena. Dhammantarassāti tato aññassa dhammassa visesanaṃ kataṃ. Tattha hi antarena pakāravisesāmasanaṃ dhammeneva dhammo visesitoti. Ādipadenevāti ‘‘saṅgahitenā’’tiādinā vuttena paṭhamapadeneva. Itarehīti ‘‘sampayuttaṃ vippayutta’’ntiādinā vuttehi dutiyatatiyapadehi. Etthāti ekādasamādīsu catūsu. Dutiyatatiyesu viya visesane eva karaṇavacanaṃ daṭṭhabbaṃ, na catutthapañcamesu viya kattuattheti adhippāyo. Pucchāvissajjanānantiādinā tamevatthaṃ vibhāveti.
விவித⁴கப்பனதோதி விவித⁴ங் ப³ஹுதா⁴ கப்பனதோ, ஸங்க³ஹாஸங்க³ஹானங் விஸுங் ஸஹ ச விஸேஸனவிஸேஸிதப்³ப³பா⁴வகப்பனதோதி அத்தோ². தங் பன விகப்பனங் வுத்தாகாரேன விப⁴ஜனங் ஹோதீதி ஆஹ ‘‘விபா⁴க³தோதி அத்தோ²’’தி. ஸன்னிட்டா²னலக்க²ணேன அதி⁴மொக்கே²ன ஸம்பயுத்தத⁴ம்மா ஆரம்மணே நிச்ச²யனாகாரேன பவத்தியா ஸன்னிட்டா²னவஸேன வுத்தத⁴ம்மா. தே ச தேஹி ஸத்³தி⁴ங் தத³வஸிட்டே² த்³விபஞ்சவிஞ்ஞாணவிசிகிச்சா²ஸஹக³தத⁴ம்மே ச ஸங்க³ஹெத்வா ஆஹ ‘‘ஸன்னிட்டா²னவஸேன வுத்தா ச ஸப்³பே³ ச சித்துப்பாதா³ ஸன்னிட்டா²னவஸேன வுத்தஸப்³ப³சித்துப்பாதா³’’தி. இதரேதி ப²ஸ்ஸாத³யோ. ஸப்³பே³ஸந்தி ஏகூனநவுதியா சித்துப்பாதா³னங். பரிக்³க³ஹேதப்³பா³தி ஸங்க³ஹாதி³வஸேன பரிக்³க³ண்ஹிதப்³பா³. மஹாவிஸயேன அதி⁴மொக்கே²ன. அஞ்ஞேஸந்தி விதக்காதீ³னங். வசனங் ஸந்தா⁴யாதி ‘‘அதி⁴முச்சனங் அதி⁴மொக்கோ², ஸோ ஸன்னிட்டா²னலக்க²ணோ’’தி த⁴ம்மஸங்க³ஹவண்ணனாயங் (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ யேவாபனகவண்ணனா) ‘‘தண்ஹாபச்சயா அதி⁴மொக்கோ², அதி⁴மொக்க²பச்சயா ப⁴வோ’’தி படிச்சஸமுப்பாத³விப⁴ங்கே³ ச ஆக³தங் வசனங் ஸந்தா⁴ய. அத்தே² ஸதீதி ‘‘ஸன்னிட்டா²ன…பே॰… ஸாதா⁴ரணதோ’’தி ஏவமத்தே² வுச்சமானே. வத்தப்³பே³ஸூதி ஸங்க³ஹாதி³பரிக்³க³ஹத்த²ங் வத்தப்³பே³ஸு. வுத்தா ப²ஸ்ஸாத³யோ மனஸிகாரபரியோஸானா. தாதி³ஸஸ்ஸாதி ப²ஸ்ஸாதி³ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸாதா⁴ரணஸ்ஸ அதி⁴மொக்க²ஸதி³ஸஸ்ஸ அஸாதா⁴ரணஸ்ஸ அஞ்ஞஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அபா⁴வா.
Vividhakappanatoti vividhaṃ bahudhā kappanato, saṅgahāsaṅgahānaṃ visuṃ saha ca visesanavisesitabbabhāvakappanatoti attho. Taṃ pana vikappanaṃ vuttākārena vibhajanaṃ hotīti āha ‘‘vibhāgatoti attho’’ti. Sanniṭṭhānalakkhaṇena adhimokkhena sampayuttadhammā ārammaṇe nicchayanākārena pavattiyā sanniṭṭhānavasena vuttadhammā. Te ca tehi saddhiṃ tadavasiṭṭhe dvipañcaviññāṇavicikicchāsahagatadhamme ca saṅgahetvā āha ‘‘sanniṭṭhānavasena vuttā ca sabbe ca cittuppādā sanniṭṭhānavasena vuttasabbacittuppādā’’ti. Itareti phassādayo. Sabbesanti ekūnanavutiyā cittuppādānaṃ. Pariggahetabbāti saṅgahādivasena pariggaṇhitabbā. Mahāvisayena adhimokkhena. Aññesanti vitakkādīnaṃ. Vacanaṃ sandhāyāti ‘‘adhimuccanaṃ adhimokkho, so sanniṭṭhānalakkhaṇo’’ti dhammasaṅgahavaṇṇanāyaṃ (dha. sa. aṭṭha. yevāpanakavaṇṇanā) ‘‘taṇhāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo’’ti paṭiccasamuppādavibhaṅge ca āgataṃ vacanaṃ sandhāya. Atthe satīti ‘‘sanniṭṭhāna…pe… sādhāraṇato’’ti evamatthe vuccamāne. Vattabbesūti saṅgahādipariggahatthaṃ vattabbesu. Vuttā phassādayo manasikārapariyosānā. Tādisassāti phassādisadisassa sādhāraṇassa adhimokkhasadisassa asādhāraṇassa aññassa dhammassa abhāvā.
நனு ஜீவிதிந்த்³ரியசித்தட்டி²தியோபி ஸாதா⁴ரணாதி? ஸச்சங் ஸாதா⁴ரணா, அத்தி² பன விஸேஸோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘ஜீவிதிந்த்³ரியங் பனா’’திஆதி³. அஸமாதி⁴ஸபா⁴வா ப³லபா⁴வங் அப்பத்தா ஸாமஞ்ஞஸத்³தே³னேவ வத்தப்³பா³தி யோஜனா. ஸாமஞ்ஞவிஸேஸஸத்³தே³ஹி சாதி ஸாமஞ்ஞவிஸேஸஸத்³தே³ஹி வத்தப்³பா³ ச ஸமாதி⁴ஸபா⁴வா சித்தேகக்³க³தா. விஸேஸஸத்³த³வசனீயங் அஞ்ஞந்தி ப³லப்பத்தஸமாதி⁴தோ அஞ்ஞங் ஸாமஞ்ஞஸத்³தே³ன ப்³யாபேதப்³ப³ங், விஸேஸஸத்³தே³ன ச நிவத்தேதப்³ப³ங் நத்தி² ஸமாதி⁴ஸபா⁴வாய ஏவ சித்தேகக்³க³தாய க³ஹிதத்தா. ந அஞ்ஞப்³யாபகனிவத்தகோ ஸாமஞ்ஞவிஸேஸோ அனஞ்ஞ…பே॰… விஸேஸோ , தஸ்ஸ தீ³பனதோ. தஸ்ஸேவ த⁴ம்மஸ்ஸாதி தஸ்ஸேவ ப³லப்பத்தஸமாதி⁴த⁴ம்மஸ்ஸ. பே⁴த³தீ³பகேஹீதி விஸேஸதீ³பகேஹி ஸமாதி⁴ப³லாதி³வசனேஹி வத்தப்³பா³. வுத்தலக்க²ணா அனஞ்ஞப்³யாபகனிவத்தகஸாமஞ்ஞவிஸேஸதீ³பனா ஸத்³தா³. ததோ விபரீதேஹி அஞ்ஞங் ப்³யாபேதப்³ப³ங் நிவத்தேதப்³ப³ஞ்ச க³ஹெத்வா பவத்தேஹி ஸாமஞ்ஞவிஸேஸஸத்³தே³ஹேவ ந ஸுகா²தி³ஸபா⁴வா வேத³னா விய வத்தப்³பா³. தஸ்மாதி யஸ்மா அஸமாதி⁴ஸபா⁴வா ஸமாதி⁴ஸபா⁴வாதி த்³வேதா⁴ பி⁴ந்தி³த்வா க³ஹிதா சித்தேகக்³க³தா, தஸ்மா. அஸமாதி⁴ஸபா⁴வமேவ பகாஸெய்ய விஸேஸஸத்³த³னிரபெக்க²ங் பவத்தமானத்தா. இதரோதி ஸமாதி⁴ப³லாதி³கோ விஸேஸஸத்³தோ³. இதா⁴தி இமஸ்மிங் அப்³ப⁴ந்தரமாதிகுத்³தே³ஸே, ஸாதா⁴ரணே ப²ஸ்ஸாதி³கே, மஹாவிஸயே வா அதி⁴மொக்கே² உத்³தி³ஸியமானே. நனு ச அபி⁴ந்தி³த்வா க³ய்ஹமானா சித்தேகக்³க³தா வேத³னா விய ஸாதா⁴ரணா ஹோதீதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘அபி⁴ன்னாபி வா’’திஆதி³. ‘‘சித்தஸ்ஸ டி²தி சித்தேகக்³க³தா அவிஸாஹடமானஸதா (த⁴॰ ஸ॰ 11, 15). அரூபீனங் த⁴ம்மானங் ஆயு டி²தீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 19) வசனதோ ஸமாதி⁴ஜீவிதிந்த்³ரியானங் அஞ்ஞத⁴ம்மனிஸ்ஸயேன வத்தப்³ப³தா வேதி³தப்³பா³. ந அரஹதீதி இத⁴ உத்³தே³ஸங் ந அரஹதி ஸமுகே²னேவ வத்தப்³பே³ஸு ப²ஸ்ஸாதீ³ஸு உத்³தி³ஸியமானேஸூதி அத்தோ².
Nanu jīvitindriyacittaṭṭhitiyopi sādhāraṇāti? Saccaṃ sādhāraṇā, atthi pana visesoti dassento āha ‘‘jīvitindriyaṃ panā’’tiādi. Asamādhisabhāvā balabhāvaṃ appattā sāmaññasaddeneva vattabbāti yojanā. Sāmaññavisesasaddehi cāti sāmaññavisesasaddehi vattabbā ca samādhisabhāvā cittekaggatā. Visesasaddavacanīyaṃ aññanti balappattasamādhito aññaṃ sāmaññasaddena byāpetabbaṃ, visesasaddena ca nivattetabbaṃ natthi samādhisabhāvāya eva cittekaggatāya gahitattā. Na aññabyāpakanivattako sāmaññaviseso anañña…pe… viseso, tassa dīpanato. Tasseva dhammassāti tasseva balappattasamādhidhammassa. Bhedadīpakehīti visesadīpakehi samādhibalādivacanehi vattabbā. Vuttalakkhaṇā anaññabyāpakanivattakasāmaññavisesadīpanā saddā. Tato viparītehi aññaṃ byāpetabbaṃ nivattetabbañca gahetvā pavattehi sāmaññavisesasaddeheva na sukhādisabhāvā vedanā viya vattabbā. Tasmāti yasmā asamādhisabhāvā samādhisabhāvāti dvedhā bhinditvā gahitā cittekaggatā, tasmā. Asamādhisabhāvameva pakāseyya visesasaddanirapekkhaṃ pavattamānattā. Itaroti samādhibalādiko visesasaddo. Idhāti imasmiṃ abbhantaramātikuddese, sādhāraṇe phassādike, mahāvisaye vā adhimokkhe uddisiyamāne. Nanu ca abhinditvā gayhamānā cittekaggatā vedanā viya sādhāraṇā hotīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘abhinnāpi vā’’tiādi. ‘‘Cittassa ṭhiti cittekaggatā avisāhaṭamānasatā (dha. sa. 11, 15). Arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhitī’’ti (dha. sa. 19) vacanato samādhijīvitindriyānaṃ aññadhammanissayena vattabbatā veditabbā. Na arahatīti idha uddesaṃ na arahati samukheneva vattabbesu phassādīsu uddisiyamānesūti attho.
மாதிகாவண்ணனா நிட்டி²தா.
Mātikāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / தா⁴துகதா²பாளி • Dhātukathāpāḷi / 5. பா³ஹிரமாதிகா • 5. Bāhiramātikā
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 5. பா³ஹிரமாதிகாவண்ணனா • 5. Bāhiramātikāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 5. பா³ஹிரமாதிகாவண்ணனா • 5. Bāhiramātikāvaṇṇanā
