| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๙. พาหิรผสฺสนานตฺตสุตฺตาทิวณฺณนา
9. Bāhiraphassanānattasuttādivaṇṇanā
๙๓. วุตฺตปฺปกาเร อารมฺมเณติ ‘‘อาปาเถ ปติต’’นฺติอาทินา เหฎฺฐา วุตฺตปฺปกาเร รูปารมฺมเณฯ สญฺญาติ รูปสญฺญาวฯ อรูปธโมฺมปิ สมาโน ยสฺมิํ อารมฺมเณ ปวตฺตติ, ตํ ผุสโนฺต วิย โหตีติ วุตฺตํ ‘‘อารมฺมณํ ผุสมาโน’’ติฯ ตณฺหาย วตฺถุภูตํเยว รูปารมฺมณํ ลพฺภตีติ กตฺวา ‘‘รูปลาโภ’’ติ อธิเปฺปตนฺติ อาห ‘‘สห ตณฺหาย อารมฺมณํ รูปลาโภ’’ติฯ สพฺพสงฺคาหิกนโยติ เอกสฺมิํเยว อารมฺมเณ สเพฺพสํ สญฺญาทีนํ ธมฺมานํ อุปฺปตฺติยา สพฺพสงฺคณฺหนวเสน ทสฺสิตนโยฯ เตนาห ‘‘เอกสฺมิํเยวา’’ติอาทิฯ สพฺพสงฺคาหิกนโยติ วา ธุวปริโภควเสน นิพทฺธารมฺมณนฺติ วา อาคนฺตุการมฺมณนฺติ วา วิภาคํ อกตฺวา สพฺพสงฺคาหิกนโยฯ อปโร นโยฯ มิสฺสโกติ อาคนฺตุการมฺมเณ นิพทฺธารมฺมเณ จ วิสยโต นิพทฺธารมฺมเณน มิสฺสโกฯ นิพทฺธารมฺมเณ สตฺตานํ กิเลโส มโนฺท โหติฯ ตถา หิ สญฺญาสงฺกปฺปผสฺสเวทนาว ทสฺสิตาฯ ยํ กิญฺจิ วิยาติ ยํ กิญฺจิ อญฺญมญฺญํ วิยฯ โขเภตฺวาติ กุตูหลุปฺปาทนวเสน จิตฺตํ โขเภตฺวาฯ
93.Vuttappakāreārammaṇeti ‘‘āpāthe patita’’ntiādinā heṭṭhā vuttappakāre rūpārammaṇe. Saññāti rūpasaññāva. Arūpadhammopi samāno yasmiṃ ārammaṇe pavattati, taṃ phusanto viya hotīti vuttaṃ ‘‘ārammaṇaṃ phusamāno’’ti. Taṇhāya vatthubhūtaṃyeva rūpārammaṇaṃ labbhatīti katvā ‘‘rūpalābho’’ti adhippetanti āha ‘‘saha taṇhāya ārammaṇaṃ rūpalābho’’ti. Sabbasaṅgāhikanayoti ekasmiṃyeva ārammaṇe sabbesaṃ saññādīnaṃ dhammānaṃ uppattiyā sabbasaṅgaṇhanavasena dassitanayo. Tenāha ‘‘ekasmiṃyevā’’tiādi. Sabbasaṅgāhikanayoti vā dhuvaparibhogavasena nibaddhārammaṇanti vā āgantukārammaṇanti vā vibhāgaṃ akatvā sabbasaṅgāhikanayo. Aparo nayo. Missakoti āgantukārammaṇe nibaddhārammaṇe ca visayato nibaddhārammaṇena missako. Nibaddhārammaṇe sattānaṃ kileso mando hoti. Tathā hi saññāsaṅkappaphassavedanāva dassitā. Yaṃ kiñci viyāti yaṃ kiñci aññamaññaṃ viya. Khobhetvāti kutūhaluppādanavasena cittaṃ khobhetvā.
อุปาสิกาติ ตสฺส อมจฺจปุตฺตสฺส ภริยํ สนฺธายาหฯ ตสฺมินฺติ อาคนฺตุการมฺมเณฯ ลาโภ นาม ‘‘ลพฺภตี’’ติ กตฺวาฯ
Upāsikāti tassa amaccaputtassa bhariyaṃ sandhāyāha. Tasminti āgantukārammaṇe. Lābho nāma ‘‘labbhatī’’ti katvā.
อุรุวลฺลิยวาสีติ อุรุวลฺลิยเลณวาสี, อุรุวลฺลิยวิหารวาสีติ วทนฺติฯ ปาฬิยาติ ‘‘ธาตุนานตฺตํ, ภิกฺขเว, ปฎิจฺจ อุปฺปชฺชตี’’ติอาทินยปวตฺตาย อิมิสฺสา สุตฺตปาฬิยาฯ ปริวเฎฺฎตฺวาติ มเชฺฌ คหิตผสฺสเวทนาปริโยสาเน ฐปนวเสน ปาฬิํ ปริวเฎฺฎตฺวาฯ วุตฺตปฺปกาเรติอาทิ ปริวเตฺตตพฺพาการทสฺสนํฯ ตตฺถ วุตฺตปฺปกาเรติ อาปาถคตรูปารมฺมเณฯ อวิภูตวารนฺติ อวิภูตารมฺมณวารํฯ อยเมว วา ปาโฐฯ คณฺหนฺติ กเถนฺติฯ เอกชวนวาเรปิ ลพฺภนฺติ จิรตรนิเวสาภาวาฯ นานาชวนวาเรเยว ทฬฺหตรนิเวสตายฯ
Uruvalliyavāsīti uruvalliyaleṇavāsī, uruvalliyavihāravāsīti vadanti. Pāḷiyāti ‘‘dhātunānattaṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjatī’’tiādinayapavattāya imissā suttapāḷiyā. Parivaṭṭetvāti majjhe gahitaphassavedanāpariyosāne ṭhapanavasena pāḷiṃ parivaṭṭetvā. Vuttappakāretiādi parivattetabbākāradassanaṃ. Tattha vuttappakāreti āpāthagatarūpārammaṇe. Avibhūtavāranti avibhūtārammaṇavāraṃ. Ayameva vā pāṭho. Gaṇhanti kathenti. Ekajavanavārepi labbhanti cirataranivesābhāvā. Nānājavanavāreyeva daḷhataranivesatāya.
๙๔. ทสมํ อุตฺตานเมว นวเม วุตฺตนยตฺตาฯ ปฎิเสธมตฺตเมว เหตฺถ นานตฺตนฺติฯ
94.Dasamaṃ uttānameva navame vuttanayattā. Paṭisedhamattameva hettha nānattanti.
พาหิรผสฺสนานตฺตสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Bāhiraphassanānattasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
นานตฺตวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Nānattavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya
๙. พาหิรผสฺสนานตฺตสุตฺตํ • 9. Bāhiraphassanānattasuttaṃ
๑๐. ทุติยพาหิรผสฺสนานตฺตสุตฺตํ • 10. Dutiyabāhiraphassanānattasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๙. พาหิรผสฺสนานตฺตสุตฺตาทิวณฺณนา • 9. Bāhiraphassanānattasuttādivaṇṇanā
