| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೯. ಬಾಹಿರಫಸ್ಸನಾನತ್ತಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
9. Bāhiraphassanānattasuttādivaṇṇanā
೯೩-೯೪. ನವಮೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ರೂಪಸಞ್ಞಾತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸಞ್ಞಾ। ರೂಪಸಙ್ಕಪ್ಪೋತಿ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆರಮ್ಮಣೇ ತೀಹಿ ಚಿತ್ತೇಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ರೂಪಸಮ್ಫಸ್ಸೋತಿ ತದೇವಾರಮ್ಮಣಂ ಫುಸಮಾನೋ ಫಸ್ಸೋ। ವೇದನಾತಿ ತದೇವ ಆರಮ್ಮಣಂ ಅನುಭವಮಾನಾ ವೇದನಾ। ಛನ್ದಾದಯೋ ವುತ್ತನಯಾವ। ರೂಪಲಾಭೋತಿ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಂ ಸಹ ತಣ್ಹಾಯ ಆರಮ್ಮಣಂ ‘‘ರೂಪಲಾಭೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಯಂ ತಾವ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕನಯೋ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಯೇವಾರಮ್ಮಣೇ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ವುತ್ತೋ। ಅಪರೋ ಆಗನ್ತುಕಾರಮ್ಮಣಮಿಸ್ಸಕೋ ಹೋತಿ – ರೂಪಸಞ್ಞಾ ರೂಪಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಫಸ್ಸೋ ವೇದನಾತಿ ಇಮೇ ತಾವ ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಾ ಧುವಪರಿಭೋಗೇ ನಿಬದ್ಧಾರಮ್ಮಣೇ ಹೋನ್ತಿ। ನಿಬದ್ಧಾರಮ್ಮಣಞ್ಹಿ ಇಟ್ಠಂ ಕನ್ತಂ ಮನಾಪಂ ಪಿಯಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾತಿ, ಆಗನ್ತುಕಾರಮ್ಮಣಂ ಪನ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಮಾನಮ್ಪಿ ಖೋಭೇತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ।
93-94. Navame uppajjati rūpasaññāti vuttappakāre ārammaṇe uppajjati saññā. Rūpasaṅkappoti tasmiṃyeva ārammaṇe tīhi cittehi sampayuttasaṅkappo. Rūpasamphassoti tadevārammaṇaṃ phusamāno phasso. Vedanāti tadeva ārammaṇaṃ anubhavamānā vedanā. Chandādayo vuttanayāva. Rūpalābhoti pariyesitvā laddhaṃ saha taṇhāya ārammaṇaṃ ‘‘rūpalābho’’ti vuttaṃ. Ayaṃ tāva sabbasaṅgāhikanayo ekasmiṃ yevārammaṇe sabbadhammānaṃ uppattivasena vutto. Aparo āgantukārammaṇamissako hoti – rūpasaññā rūpasaṅkappo phasso vedanāti ime tāva cattāro dhammā dhuvaparibhoge nibaddhārammaṇe honti. Nibaddhārammaṇañhi iṭṭhaṃ kantaṃ manāpaṃ piyaṃ yaṃkiñci viya upaṭṭhāti, āgantukārammaṇaṃ pana yaṃkiñci samānampi khobhetvā tiṭṭhati.
ತತ್ರಿದಂ ವತ್ಥು – ಏಕೋ ಕಿರ ಅಮಚ್ಚಪುತ್ತೋ ಗಾಮಿಯೇಹಿ ಪರಿವಾರಿತೋ ಗಾಮಮಜ್ಝೇ ಠತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ। ತಸ್ಮಿಞ್ಚಸ್ಸ ಸಮಯೇ ಉಪಾಸಿಕಾ ನದಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನ್ಹತ್ವಾ ಅಲಙ್ಕತಪಟಿಯತ್ತಾ ಧಾತಿಗಣಪರಿವುತಾ ಗೇಹಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಸೋ ದೂರತೋ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಆಗನ್ತುಕಮಾತುಗಾಮೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಸಞ್ಞಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ‘‘ಗಚ್ಛ, ಭಣೇ ಜಾನಾಹಿ, ಕಾ ಏಸಾ’’ತಿ ಪುರಿಸಂ ಪೇಸೇಸಿ। ಸೋ ಗನ್ತ್ವಾ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಗತೋ, ‘‘ಕಾ ಏಸಾ’’ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಯಥಾಸಭಾವಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಏವಂ ಆಗನ್ತುಕಾರಮ್ಮಣಂ ಖೋಭೇತಿ । ತಸ್ಮಿಂ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಛನ್ದೋ ರೂಪಛನ್ದೋ ನಾಮ, ತದೇವ ಆರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಪರಿಳಾಹೋ ರೂಪಪರಿಳಾಹೋ ನಾಮ, ಸಹಾಯೇ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪರಿಯೇಸನಂ ರೂಪಪರಿಯೇಸನಾ ನಾಮ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಂ ಸಹ ತಣ್ಹಾಯ ಆರಮ್ಮಣಂ ರೂಪಲಾಭೋ ನಾಮ।
Tatridaṃ vatthu – eko kira amaccaputto gāmiyehi parivārito gāmamajjhe ṭhatvā kammaṃ karoti. Tasmiñcassa samaye upāsikā nadiṃ gantvā nhatvā alaṅkatapaṭiyattā dhātigaṇaparivutā gehaṃ gacchati. So dūrato disvā ‘‘āgantukamātugāmo bhavissatī’’ti saññaṃ uppādetvā ‘‘gaccha, bhaṇe jānāhi, kā esā’’ti purisaṃ pesesi. So gantvā taṃ disvā paccāgato, ‘‘kā esā’’ti puṭṭho yathāsabhāvaṃ ārocesi. Evaṃ āgantukārammaṇaṃ khobheti . Tasmiṃ uppanno chando rūpachando nāma, tadeva ārammaṇaṃ katvā uppanno pariḷāho rūpapariḷāho nāma, sahāye gaṇhitvā tassa pariyesanaṃ rūpapariyesanā nāma, pariyesitvā laddhaṃ saha taṇhāya ārammaṇaṃ rūpalābho nāma.
ಉರುವಲ್ಲಿಯವಾಸೀ ಚೂಳತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ಪನಾಹ – ‘‘ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಭಗವತಾ ಫಸ್ಸವೇದನಾ ಪಾಳಿಯಾ ಮಜ್ಝೇ ಗಹಿತಾ, ಪಾಳಿಂ ಪನ ಪರಿವಟ್ಟೇತ್ವಾ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಸಞ್ಞಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ರೂಪಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ತಸ್ಮಿಂ ಛನ್ದೋ ರೂಪಚ್ಛನ್ದೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಪರಿಳಾಹೋ ರೂಪಪರಿಳಾಹೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಪರಿಯೇಸನಾ ರೂಪಪರಿಯೇಸನಾ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಂ ಸಹ ತಣ್ಹಾಯ ಆರಮ್ಮಣಂ ರೂಪಲಾಭೋ। ಏವಂ ಲದ್ಧಾರಮ್ಮಣೇ ಪನ ಫುಸನಂ ಫಸ್ಸೋ, ಅನುಭವನಂ ವೇದನಾ। ರೂಪಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ರೂಪಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾತಿ ಇದಂ ದ್ವಯಂ ಲಬ್ಭತೀ’’ತಿ। ಅಪರಮ್ಪಿ ಅವಿಭೂತವಾರಂ ನಾಮ ಗಣ್ಹನ್ತಿ। ಆರಮ್ಮಣಞ್ಹಿ ಸಾಣಿಪಾಕಾರೇಹಿ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ತಿಣಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಹೋತಿ, ತಂ ‘‘ಉಪಡ್ಢಂ ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ ಆರಮ್ಮಣಂ, ಸುಟ್ಠು ನಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಓಲೋಕಯತೋ ತಸ್ಮಿಂ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಸಞ್ಞಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ ನಾಮ। ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಸಙ್ಕಪ್ಪಾದಯೋ ರೂಪಸಙ್ಕಪ್ಪಾದಯೋ ನಾಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಏತ್ಥಾಪಿ ಚ ಸಞ್ಞಾಸಙ್ಕಪ್ಪಫಸ್ಸವೇದನಾಛನ್ದಾ ಏಕಜವನವಾರೇಪಿ ನಾನಾಜವನವಾರೇಪಿ ಲಬ್ಭನ್ತಿ, ಪರಿಳಾಹಪರಿಯೇಸನಾಲಾಭಾ ನಾನಾಜವನವಾರೇಯೇವಾತಿ। ದಸಮಂ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ। ನವಮದಸಮಾನಿ।
Uruvalliyavāsī cūḷatissatthero panāha – ‘‘kiñcāpi bhagavatā phassavedanā pāḷiyā majjhe gahitā, pāḷiṃ pana parivaṭṭetvā vuttappakāre ārammaṇe uppannā saññā rūpasaññā, tasmiṃyeva saṅkappo rūpasaṅkappo tasmiṃ chando rūpacchando, tasmiṃ pariḷāho rūpapariḷāho, tasmiṃ pariyesanā rūpapariyesanā, pariyesitvā laddhaṃ saha taṇhāya ārammaṇaṃ rūpalābho. Evaṃ laddhārammaṇe pana phusanaṃ phasso, anubhavanaṃ vedanā. Rūpasamphasso rūpasamphassajā vedanāti idaṃ dvayaṃ labbhatī’’ti. Aparampi avibhūtavāraṃ nāma gaṇhanti. Ārammaṇañhi sāṇipākārehi vā parikkhittaṃ tiṇapaṇṇādīhi vā paṭicchannaṃ hoti, taṃ ‘‘upaḍḍhaṃ diṭṭhaṃ me ārammaṇaṃ, suṭṭhu naṃ passissāmī’’ti olokayato tasmiṃ ārammaṇe uppannā saññā rūpasaññā nāma. Tasmiṃyeva uppannā saṅkappādayo rūpasaṅkappādayo nāmāti veditabbā. Etthāpi ca saññāsaṅkappaphassavedanāchandā ekajavanavārepi nānājavanavārepi labbhanti, pariḷāhapariyesanālābhā nānājavanavāreyevāti. Dasamaṃ uttānamevāti. Navamadasamāni.
ನಾನತ್ತವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ।
Nānattavaggo paṭhamo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya
೯. ಬಾಹಿರಫಸ್ಸನಾನತ್ತಸುತ್ತಂ • 9. Bāhiraphassanānattasuttaṃ
೧೦. ದುತಿಯಬಾಹಿರಫಸ್ಸನಾನತ್ತಸುತ್ತಂ • 10. Dutiyabāhiraphassanānattasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೯. ಬಾಹಿರಫಸ್ಸನಾನತ್ತಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 9. Bāhiraphassanānattasuttādivaṇṇanā
