| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੯. ਬਾਹਿਰਫਸ੍ਸਨਾਨਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
9. Bāhiraphassanānattasuttādivaṇṇanā
੯੩-੯੪. ਨવਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਤਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸਞ੍ਞਾ। ਰੂਪਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਤੀਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ। ਰੂਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਤਦੇવਾਰਮ੍ਮਣਂ ਫੁਸਮਾਨੋ ਫਸ੍ਸੋ। વੇਦਨਾਤਿ ਤਦੇવ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਨੁਭવਮਾਨਾ વੇਦਨਾ। ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ વੁਤ੍ਤਨਯਾવ। ਰੂਪਲਾਭੋਤਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧਂ ਸਹ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ‘‘ਰੂਪਲਾਭੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਂ ਤਾવ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਨਯੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਯੇવਾਰਮ੍ਮਣੇ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ વੁਤ੍ਤੋ। ਅਪਰੋ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕੋ ਹੋਤਿ – ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਫਸ੍ਸੋ વੇਦਨਾਤਿ ਇਮੇ ਤਾવ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਧੁવਪਰਿਭੋਗੇ ਨਿਬਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣੇ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਨਿਬਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਞ੍ਹਿ ਇਟ੍ਠਂ ਕਨ੍ਤਂ ਮਨਾਪਂ ਪਿਯਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ વਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮਾਨਮ੍ਪਿ ਖੋਭੇਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ।
93-94. Navame uppajjati rūpasaññāti vuttappakāre ārammaṇe uppajjati saññā. Rūpasaṅkappoti tasmiṃyeva ārammaṇe tīhi cittehi sampayuttasaṅkappo. Rūpasamphassoti tadevārammaṇaṃ phusamāno phasso. Vedanāti tadeva ārammaṇaṃ anubhavamānā vedanā. Chandādayo vuttanayāva. Rūpalābhoti pariyesitvā laddhaṃ saha taṇhāya ārammaṇaṃ ‘‘rūpalābho’’ti vuttaṃ. Ayaṃ tāva sabbasaṅgāhikanayo ekasmiṃ yevārammaṇe sabbadhammānaṃ uppattivasena vutto. Aparo āgantukārammaṇamissako hoti – rūpasaññā rūpasaṅkappo phasso vedanāti ime tāva cattāro dhammā dhuvaparibhoge nibaddhārammaṇe honti. Nibaddhārammaṇañhi iṭṭhaṃ kantaṃ manāpaṃ piyaṃ yaṃkiñci viya upaṭṭhāti, āgantukārammaṇaṃ pana yaṃkiñci samānampi khobhetvā tiṭṭhati.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ વਤ੍ਥੁ – ਏਕੋ ਕਿਰ ਅਮਚ੍ਚਪੁਤ੍ਤੋ ਗਾਮਿਯੇਹਿ ਪਰਿવਾਰਿਤੋ ਗਾਮਮਜ੍ਝੇ ਠਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਮਯੇ ਉਪਾਸਿਕਾ ਨਦਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ੍ਹਤ੍વਾ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤਾ ਧਾਤਿਗਣਪਰਿવੁਤਾ ਗੇਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਸੋ ਦੂਰਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਆਗਨ੍ਤੁਕਮਾਤੁਗਾਮੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਭਣੇ ਜਾਨਾਹਿ, ਕਾ ਏਸਾ’’ਤਿ ਪੁਰਿਸਂ ਪੇਸੇਸਿ। ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਚ੍ਚਾਗਤੋ, ‘‘ਕਾ ਏਸਾ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਸਭਾવਂ ਆਰੋਚੇਸਿ। ਏવਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਰਮ੍ਮਣਂ ਖੋਭੇਤਿ । ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਛਨ੍ਦੋ ਰੂਪਛਨ੍ਦੋ ਨਾਮ, ਤਦੇવ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਰੂਪਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਨਾਮ, ਸਹਾਯੇ ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੇਸਨਂ ਰੂਪਪਰਿਯੇਸਨਾ ਨਾਮ, ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧਂ ਸਹ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਰੂਪਲਾਭੋ ਨਾਮ।
Tatridaṃ vatthu – eko kira amaccaputto gāmiyehi parivārito gāmamajjhe ṭhatvā kammaṃ karoti. Tasmiñcassa samaye upāsikā nadiṃ gantvā nhatvā alaṅkatapaṭiyattā dhātigaṇaparivutā gehaṃ gacchati. So dūrato disvā ‘‘āgantukamātugāmo bhavissatī’’ti saññaṃ uppādetvā ‘‘gaccha, bhaṇe jānāhi, kā esā’’ti purisaṃ pesesi. So gantvā taṃ disvā paccāgato, ‘‘kā esā’’ti puṭṭho yathāsabhāvaṃ ārocesi. Evaṃ āgantukārammaṇaṃ khobheti . Tasmiṃ uppanno chando rūpachando nāma, tadeva ārammaṇaṃ katvā uppanno pariḷāho rūpapariḷāho nāma, sahāye gaṇhitvā tassa pariyesanaṃ rūpapariyesanā nāma, pariyesitvā laddhaṃ saha taṇhāya ārammaṇaṃ rūpalābho nāma.
ਉਰੁવਲ੍ਲਿਯવਾਸੀ ਚੂਲ਼ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭਗવਤਾ ਫਸ੍ਸવੇਦਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਮਜ੍ਝੇ ਗਹਿਤਾ, ਪਾਲ਼ਿਂ ਪਨ ਪਰਿવਟ੍ਟੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਰੂਪਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਛਨ੍ਦੋ ਰੂਪਚ੍ਛਨ੍ਦੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਰੂਪਪਰਿਲ਼ਾਹੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਯੇਸਨਾ ਰੂਪਪਰਿਯੇਸਨਾ, ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧਂ ਸਹ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਰੂਪਲਾਭੋ। ਏવਂ ਲਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣੇ ਪਨ ਫੁਸਨਂ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਨੁਭવਨਂ વੇਦਨਾ। ਰੂਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਰੂਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ વੇਦਨਾਤਿ ਇਦਂ ਦ੍વਯਂ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ। ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਅવਿਭੂਤવਾਰਂ ਨਾਮ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਆਰਮ੍ਮਣਞ੍ਹਿ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰੇਹਿ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦੀਹਿ વਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ‘‘ਉਪਡ੍ਢਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਮੇ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਓਲੋਕਯਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਨਾਮ। ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦਯੋ ਰੂਪਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦਯੋ ਨਾਮਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਚ ਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਫਸ੍ਸવੇਦਨਾਛਨ੍ਦਾ ਏਕਜવਨવਾਰੇਪਿ ਨਾਨਾਜવਨવਾਰੇਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਲ਼ਾਹਪਰਿਯੇਸਨਾਲਾਭਾ ਨਾਨਾਜવਨવਾਰੇਯੇવਾਤਿ। ਦਸਮਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ। ਨવਮਦਸਮਾਨਿ।
Uruvalliyavāsī cūḷatissatthero panāha – ‘‘kiñcāpi bhagavatā phassavedanā pāḷiyā majjhe gahitā, pāḷiṃ pana parivaṭṭetvā vuttappakāre ārammaṇe uppannā saññā rūpasaññā, tasmiṃyeva saṅkappo rūpasaṅkappo tasmiṃ chando rūpacchando, tasmiṃ pariḷāho rūpapariḷāho, tasmiṃ pariyesanā rūpapariyesanā, pariyesitvā laddhaṃ saha taṇhāya ārammaṇaṃ rūpalābho. Evaṃ laddhārammaṇe pana phusanaṃ phasso, anubhavanaṃ vedanā. Rūpasamphasso rūpasamphassajā vedanāti idaṃ dvayaṃ labbhatī’’ti. Aparampi avibhūtavāraṃ nāma gaṇhanti. Ārammaṇañhi sāṇipākārehi vā parikkhittaṃ tiṇapaṇṇādīhi vā paṭicchannaṃ hoti, taṃ ‘‘upaḍḍhaṃ diṭṭhaṃ me ārammaṇaṃ, suṭṭhu naṃ passissāmī’’ti olokayato tasmiṃ ārammaṇe uppannā saññā rūpasaññā nāma. Tasmiṃyeva uppannā saṅkappādayo rūpasaṅkappādayo nāmāti veditabbā. Etthāpi ca saññāsaṅkappaphassavedanāchandā ekajavanavārepi nānājavanavārepi labbhanti, pariḷāhapariyesanālābhā nānājavanavāreyevāti. Dasamaṃ uttānamevāti. Navamadasamāni.
ਨਾਨਤ੍ਤવਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ।
Nānattavaggo paṭhamo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya
੯. ਬਾਹਿਰਫਸ੍ਸਨਾਨਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Bāhiraphassanānattasuttaṃ
੧੦. ਦੁਤਿਯਬਾਹਿਰਫਸ੍ਸਨਾਨਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Dutiyabāhiraphassanānattasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੯. ਬਾਹਿਰਫਸ੍ਸਨਾਨਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 9. Bāhiraphassanānattasuttādivaṇṇanā
