Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഉദാനപാളി • Udānapāḷi |
൧൦. ബാഹിയസുത്തം
10. Bāhiyasuttaṃ
൧൦. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ സുപ്പാരകേ പടിവസതി സമുദ്ദതീരേ സക്കതോ ഗരുകതോ മാനിതോ പൂജിതോ അപചിതോ ലാഭീ ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാനം. അഥ ഖോ ബാഹിയസ്സ ദാരുചീരിയസ്സ രഹോഗതസ്സ പടിസല്ലീനസ്സ ഏവം ചേതസോ പരിവിതക്കോ ഉദപാദി – ‘‘യേ ഖോ കേചി ലോകേ അരഹന്തോ വാ അരഹത്തമഗ്ഗം വാ സമാപന്നാ, അഹം തേസം അഞ്ഞതരോ’’തി.
10. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bāhiyo dārucīriyo suppārake paṭivasati samuddatīre sakkato garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Atha kho bāhiyassa dārucīriyassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ye kho keci loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā, ahaṃ tesaṃ aññataro’’ti.
അഥ ഖോ ബാഹിയസ്സ ദാരുചീരിയസ്സ പുരാണസാലോഹിതാ ദേവതാ അനുകമ്പികാ അത്ഥകാമാ ബാഹിയസ്സ ദാരുചീരിയസ്സ ചേതസാ ചേതോപരിവിതക്കമഞ്ഞായ യേന ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ബാഹിയം ദാരുചീരിയം ഏതദവോച – ‘‘നേവ ഖോ ത്വം , ബാഹിയ, അരഹാ, നാപി അരഹത്തമഗ്ഗം വാ സമാപന്നോ. സാപി തേ പടിപദാ നത്ഥി യായ ത്വം അരഹാ വാ അസ്സ 1 അരഹത്തമഗ്ഗം വാ സമാപന്നോ’’തി.
Atha kho bāhiyassa dārucīriyassa purāṇasālohitā devatā anukampikā atthakāmā bāhiyassa dārucīriyassa cetasā cetoparivitakkamaññāya yena bāhiyo dārucīriyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bāhiyaṃ dārucīriyaṃ etadavoca – ‘‘neva kho tvaṃ , bāhiya, arahā, nāpi arahattamaggaṃ vā samāpanno. Sāpi te paṭipadā natthi yāya tvaṃ arahā vā assa 2 arahattamaggaṃ vā samāpanno’’ti.
‘‘അഥ കേ ചരഹി സദേവകേ ലോകേ അരഹന്തോ വാ അരഹത്തമഗ്ഗം വാ സമാപന്നോ’’തി? ‘‘അത്ഥി, ബാഹിയ, ഉത്തരേസു ജനപദേസു 3 സാവത്ഥി നാമ നഗരം. തത്ഥ സോ ഭഗവാ ഏതരഹി വിഹരതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ. സോ ഹി, ബാഹിയ, ഭഗവാ അരഹാ ചേവ അരഹത്തായ ച ധമ്മം ദേസേതീ’’തി.
‘‘Atha ke carahi sadevake loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpanno’’ti? ‘‘Atthi, bāhiya, uttaresu janapadesu 4 sāvatthi nāma nagaraṃ. Tattha so bhagavā etarahi viharati arahaṃ sammāsambuddho. So hi, bāhiya, bhagavā arahā ceva arahattāya ca dhammaṃ desetī’’ti.
അഥ ഖോ ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ തായ ദേവതായ സംവേജിതോ താവദേവ സുപ്പാരകമ്ഹാ പക്കാമി. സബ്ബത്ഥ ഏകരത്തിപരിവാസേന യേന സാവത്ഥി ജേതവനം അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമോ തേനുപസങ്കമി. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ അബ്ഭോകാസേ ചങ്കമന്തി. അഥ ഖോ ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ യേന തേ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘കഹം നു ഖോ, ഭന്തേ, ഏതരഹി ഭഗവാ വിഹരതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ? ദസ്സനകാമമ്ഹാ മയം തം ഭഗവന്തം അരഹന്തം സമ്മാസമ്ബുദ്ധ’’ന്തി. ‘‘അന്തരഘരം പവിട്ഠോ ഖോ, ബാഹിയ, ഭഗവാ പിണ്ഡായാ’’തി.
Atha kho bāhiyo dārucīriyo tāya devatāya saṃvejito tāvadeva suppārakamhā pakkāmi. Sabbattha ekarattiparivāsena yena sāvatthi jetavanaṃ anāthapiṇḍikassa ārāmo tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū abbhokāse caṅkamanti. Atha kho bāhiyo dārucīriyo yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kahaṃ nu kho, bhante, etarahi bhagavā viharati arahaṃ sammāsambuddho? Dassanakāmamhā mayaṃ taṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. ‘‘Antaragharaṃ paviṭṭho kho, bāhiya, bhagavā piṇḍāyā’’ti.
അഥ ഖോ ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ തരമാനരൂപോ ജേതവനാ നിക്ഖമിത്വാ സാവത്ഥിം പവിസിത്വാ അദ്ദസ ഭഗവന്തം സാവത്ഥിയം പിണ്ഡായ ചരന്തം പാസാദികം പസാദനീയം സന്തിന്ദ്രിയം സന്തമാനസം ഉത്തമദമഥസമഥമനുപ്പത്തം ദന്തം ഗുത്തം യതിന്ദ്രിയം നാഗം. ദിസ്വാന യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതോ പാദേ സിരസാ നിപതിത്വാ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ദേസേതു മേ, ഭന്തേ ഭഗവാ, ധമ്മം; ദേസേതു, സുഗതോ, ധമ്മം, യം മമസ്സ ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായാ’’തി. ഏവം വുത്തേ, ഭഗവാ ബാഹിയം ദാരുചീരിയം ഏതദവോച – ‘‘അകാലോ ഖോ താവ, ബാഹിയ, അന്തരഘരം പവിട്ഠമ്ഹാ പിണ്ഡായാ’’തി.
Atha kho bāhiyo dārucīriyo taramānarūpo jetavanā nikkhamitvā sāvatthiṃ pavisitvā addasa bhagavantaṃ sāvatthiyaṃ piṇḍāya carantaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathamanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ yatindriyaṃ nāgaṃ. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavato pāde sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘desetu me, bhante bhagavā, dhammaṃ; desetu, sugato, dhammaṃ, yaṃ mamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Evaṃ vutte, bhagavā bāhiyaṃ dārucīriyaṃ etadavoca – ‘‘akālo kho tāva, bāhiya, antaragharaṃ paviṭṭhamhā piṇḍāyā’’ti.
ദുതിയമ്പി ഖോ ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ദുജ്ജാനം ഖോ പനേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ വാ ജീവിതന്തരായാനം, മയ്ഹം വാ ജീവിതന്തരായാനം . ദേസേതു മേ, ഭന്തേ ഭഗവാ, ധമ്മം; ദേസേതു, സുഗതോ, ധമ്മം, യം മമസ്സ ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ ഭഗവാ ബാഹിയം ദാരുചീരിയം ഏതദവോച – ‘‘അകാലോ ഖോ താവ, ബാഹിയ, അന്തരഘരം പവിട്ഠമ്ഹാ പിണ്ഡായാ’’തി.
Dutiyampi kho bāhiyo dārucīriyo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘dujjānaṃ kho panetaṃ, bhante, bhagavato vā jīvitantarāyānaṃ, mayhaṃ vā jīvitantarāyānaṃ . Desetu me, bhante bhagavā, dhammaṃ; desetu, sugato, dhammaṃ, yaṃ mamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Dutiyampi kho bhagavā bāhiyaṃ dārucīriyaṃ etadavoca – ‘‘akālo kho tāva, bāhiya, antaragharaṃ paviṭṭhamhā piṇḍāyā’’ti.
തതിയമ്പി ഖോ ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ദുജ്ജാനം ഖോ പനേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ വാ ജീവിതന്തരായാനം, മയ്ഹം വാ ജീവിതന്തരായാനം. ദേസേതു മേ ഭന്തേ ഭഗവാ, ധമ്മം; ദേസേതു, സുഗതോ, ധമ്മം, യം മമസ്സ ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായാ’’തി.
Tatiyampi kho bāhiyo dārucīriyo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘dujjānaṃ kho panetaṃ, bhante, bhagavato vā jīvitantarāyānaṃ, mayhaṃ vā jīvitantarāyānaṃ. Desetu me bhante bhagavā, dhammaṃ; desetu, sugato, dhammaṃ, yaṃ mamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
‘‘തസ്മാതിഹ തേ, ബാഹിയ, ഏവം സിക്ഖിതബ്ബം – ‘ദിട്ഠേ ദിട്ഠമത്തം ഭവിസ്സതി, സുതേ സുതമത്തം ഭവിസ്സതി, മുതേ മുതമത്തം ഭവിസ്സതി, വിഞ്ഞാതേ വിഞ്ഞാതമത്തം ഭവിസ്സതീ’തി. ഏവഞ്ഹി തേ, ബാഹിയ, സിക്ഖിതബ്ബം. യതോ ഖോ തേ, ബാഹിയ, ദിട്ഠേ ദിട്ഠമത്തം ഭവിസ്സതി, സുതേ സുതമത്തം ഭവിസ്സതി, മുതേ മുതമത്തം ഭവിസ്സതി, വിഞ്ഞാതേ വിഞ്ഞാതമത്തം ഭവിസ്സതി, തതോ ത്വം, ബാഹിയ, ന തേന; യതോ ത്വം, ബാഹിയ, ന തേന തതോ ത്വം, ബാഹിയ, ന തത്ഥ ; യതോ ത്വം, ബാഹിയ, ന തത്ഥ, തതോ ത്വം, ബാഹിയ, നേവിധ ന ഹുരം ന ഉഭയമന്തരേന. ഏസേവന്തോ ദുക്ഖസ്സാ’’തി.
‘‘Tasmātiha te, bāhiya, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ bhavissati, mute mutamattaṃ bhavissati, viññāte viññātamattaṃ bhavissatī’ti. Evañhi te, bāhiya, sikkhitabbaṃ. Yato kho te, bāhiya, diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ bhavissati, mute mutamattaṃ bhavissati, viññāte viññātamattaṃ bhavissati, tato tvaṃ, bāhiya, na tena; yato tvaṃ, bāhiya, na tena tato tvaṃ, bāhiya, na tattha ; yato tvaṃ, bāhiya, na tattha, tato tvaṃ, bāhiya, nevidha na huraṃ na ubhayamantarena. Esevanto dukkhassā’’ti.
അഥ ഖോ ബാഹിയസ്സ ദാരുചീരിയസ്സ ഭഗവതോ ഇമായ സംഖിത്തായ ധമ്മദേസനായ താവദേവ അനുപാദായ ആസവേഹി ചിത്തം വിമുച്ചി.
Atha kho bāhiyassa dārucīriyassa bhagavato imāya saṃkhittāya dhammadesanāya tāvadeva anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ബാഹിയം ദാരുചീരിയം ഇമിനാ സംഖിത്തേന ഓവാദേന ഓവദിത്വാ പക്കാമി. അഥ ഖോ അചിരപക്കന്തസ്സ ഭഗവതോ ബാഹിയം ദാരുചീരിയം ഗാവീ തരുണവച്ഛാ അധിപതിത്വാ 5 ജീവിതാ വോരോപേസി.
Atha kho bhagavā bāhiyaṃ dārucīriyaṃ iminā saṃkhittena ovādena ovaditvā pakkāmi. Atha kho acirapakkantassa bhagavato bāhiyaṃ dārucīriyaṃ gāvī taruṇavacchā adhipatitvā 6 jīvitā voropesi.
അഥ ഖോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ സമ്ബഹുലേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം നഗരമ്ഹാ നിക്ഖമിത്വാ അദ്ദസ ബാഹിയം ദാരുചീരിയം കാലങ്കതം 7; ദിസ്വാന ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഗണ്ഹഥ, ഭിക്ഖവേ, ബാഹിയസ്സ ദാരുചീരിയസ്സ സരീരകം; മഞ്ചകം ആരോപേത്വാ നീഹരിത്വാ ഝാപേഥ; ഥൂപഞ്ചസ്സ കരോഥ. സബ്രഹ്മചാരീ വോ, ഭിക്ഖവേ, കാലങ്കതോ’’തി.
Atha kho bhagavā sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ nagaramhā nikkhamitvā addasa bāhiyaṃ dārucīriyaṃ kālaṅkataṃ 8; disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘gaṇhatha, bhikkhave, bāhiyassa dārucīriyassa sarīrakaṃ; mañcakaṃ āropetvā nīharitvā jhāpetha; thūpañcassa karotha. Sabrahmacārī vo, bhikkhave, kālaṅkato’’ti.
‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പടിസ്സുത്വാ ബാഹിയസ്സ ദാരുചീരിയസ്സ സരീരകം മഞ്ചകം ആരോപേത്വാ നീഹരിത്വാ ഝാപേത്വാ ഥൂപഞ്ചസ്സ കത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നാ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവന്തം ഏതദവോചും – ‘‘ദഡ്ഢം, ഭന്തേ, ബാഹിയസ്സ ദാരുചീരിയസ്സ സരീരം, ഥൂപോ ചസ്സ കതോ. തസ്സ കാ ഗതി, കോ അഭിസമ്പരായോ’’തി? ‘‘പണ്ഡിതോ, ഭിക്ഖവേ, ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ പച്ചപാദി ധമ്മസ്സാനുധമ്മം; ന ച മം ധമ്മാധികരണം വിഹേസേസി. പരിനിബ്ബുതോ, ഭിക്ഖവേ, ബാഹിയോ ദാരുചീരിയോ’’തി.
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paṭissutvā bāhiyassa dārucīriyassa sarīrakaṃ mañcakaṃ āropetvā nīharitvā jhāpetvā thūpañcassa katvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘daḍḍhaṃ, bhante, bāhiyassa dārucīriyassa sarīraṃ, thūpo cassa kato. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti? ‘‘Paṇḍito, bhikkhave, bāhiyo dārucīriyo paccapādi dhammassānudhammaṃ; na ca maṃ dhammādhikaraṇaṃ vihesesi. Parinibbuto, bhikkhave, bāhiyo dārucīriyo’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതമത്ഥം വിദിത്വാ തായം വേലായം ഇമം ഉദാനം ഉദാനേസി –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘യത്ഥ ആപോ ച പഥവീ, തേജോ വായോ ന ഗാധതി;
‘‘Yattha āpo ca pathavī, tejo vāyo na gādhati;
ന തത്ഥ സുക്കാ ജോതന്തി, ആദിച്ചോ നപ്പകാസതി;
Na tattha sukkā jotanti, ādicco nappakāsati;
ന തത്ഥ ചന്ദിമാ ഭാതി, തമോ തത്ഥ ന വിജ്ജതി.
Na tattha candimā bhāti, tamo tattha na vijjati.
അഥ രൂപാ അരൂപാ ച, സുഖദുക്ഖാ പമുച്ചതീ’’തി. ദസമം;
Atha rūpā arūpā ca, sukhadukkhā pamuccatī’’ti. dasamaṃ;
ബോധിവഗ്ഗോ പഠമോ നിട്ഠിതോ.
Bodhivaggo paṭhamo niṭṭhito.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ഉദാന-അട്ഠകഥാ • Udāna-aṭṭhakathā / ൧൦. ബാഹിയസുത്തവണ്ണനാ • 10. Bāhiyasuttavaṇṇanā