Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදානපාළි • Apadānapāḷi |
6. බාහියත්ථෙරඅපදානං
6. Bāhiyattheraapadānaṃ
178.
178.
‘‘ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො;
‘‘Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako;
මහප්පභො තිලොකග්ගො, නාමෙන පදුමුත්තරො.
Mahappabho tilokaggo, nāmena padumuttaro.
179.
179.
‘‘ඛිප්පාභිඤ්ඤස්ස භික්ඛුස්ස, ගුණං කිත්තයතො මුනෙ;
‘‘Khippābhiññassa bhikkhussa, guṇaṃ kittayato mune;
සුත්වා උදග්ගචිත්තොහං, කාරං කත්වා මහෙසිනො.
Sutvā udaggacittohaṃ, kāraṃ katvā mahesino.
180.
180.
‘‘දත්වා සත්තාහිකං දානං, සසිස්සස්ස මුනෙ අහං;
‘‘Datvā sattāhikaṃ dānaṃ, sasissassa mune ahaṃ;
අභිවාදිය සම්බුද්ධං, තං ඨානං පත්ථයිං තදා.
Abhivādiya sambuddhaṃ, taṃ ṭhānaṃ patthayiṃ tadā.
181.
181.
‘‘තතො මං බ්යාකරි බුද්ධො, ‘එතං පස්සථ බ්රාහ්මණං;
‘‘Tato maṃ byākari buddho, ‘etaṃ passatha brāhmaṇaṃ;
182.
182.
‘‘‘හෙමයඤ්ඤොපචිතඞ්ගං , අවදාතතනුත්තචං;
‘‘‘Hemayaññopacitaṅgaṃ , avadātatanuttacaṃ;
පලම්බබිම්බතම්බොට්ඨං, සෙතතිණ්හසමං දිජං.
Palambabimbatamboṭṭhaṃ, setatiṇhasamaṃ dijaṃ.
183.
183.
‘‘‘ගුණථාමබහුතරං, සමුග්ගතතනූරුහං;
‘‘‘Guṇathāmabahutaraṃ, samuggatatanūruhaṃ;
ගුණොඝායතනීභූතං, පීතිසම්ඵුල්ලිතානනං.
Guṇoghāyatanībhūtaṃ, pītisamphullitānanaṃ.
184.
184.
‘‘‘එසො පත්ථයතෙ ඨානං, ඛිප්පාභිඤ්ඤස්ස භික්ඛුනො;
‘‘‘Eso patthayate ṭhānaṃ, khippābhiññassa bhikkhuno;
අනාගතෙ මහාවීරො, ගොතමො නාම හෙස්සති.
Anāgate mahāvīro, gotamo nāma hessati.
185.
185.
‘‘‘තස්ස ධම්මෙසු දායාදො, ඔරසො ධම්මනිම්මිතො;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
බාහියො නාම නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවකො’.
Bāhiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
186.
186.
‘‘තදා හි තුට්ඨො වුට්ඨාය, යාවජීවං මහාමුනෙ;
‘‘Tadā hi tuṭṭho vuṭṭhāya, yāvajīvaṃ mahāmune;
කාරං කත්වා චුතො සග්ගං, අගං සභවනං යථා.
Kāraṃ katvā cuto saggaṃ, agaṃ sabhavanaṃ yathā.
187.
187.
‘‘දෙවභූතො මනුස්සො වා, සුඛිතො තස්ස කම්මුනො;
‘‘Devabhūto manusso vā, sukhito tassa kammuno;
වාහසා සංසරිත්වාන, සම්පත්තිමනුභොමහං.
Vāhasā saṃsaritvāna, sampattimanubhomahaṃ.
188.
188.
ආරුය්හ සෙලසිඛරං, යුඤ්ජිත්වා ජිනසාසනං.
Āruyha selasikharaṃ, yuñjitvā jinasāsanaṃ.
189.
189.
‘‘විසුද්ධසීලො සප්පඤ්ඤො, ජිනසාසනකාරකො;
‘‘Visuddhasīlo sappañño, jinasāsanakārako;
තතො චුතා පඤ්ච ජනා, දෙවලොකං අගම්හසෙ.
Tato cutā pañca janā, devalokaṃ agamhase.
190.
190.
‘‘තතොහං බාහියො ජාතො, භාරුකච්ඡෙ පුරුත්තමෙ;
‘‘Tatohaṃ bāhiyo jāto, bhārukacche puruttame;
191.
191.
‘‘තතො නාවා අභිජ්ජිත්ථ, ගන්ත්වාන කතිපාහකං;
‘‘Tato nāvā abhijjittha, gantvāna katipāhakaṃ;
තදා භීසනකෙ ඝොරෙ, පතිතො මකරාකරෙ.
Tadā bhīsanake ghore, patito makarākare.
192.
192.
‘‘තදාහං වායමිත්වාන, සන්තරිත්වා මහොදධිං;
‘‘Tadāhaṃ vāyamitvāna, santaritvā mahodadhiṃ;
193.
193.
‘‘දාරුචීරං නිවාසෙත්වා, ගාමං පිණ්ඩාය පාවිසිං;
‘‘Dārucīraṃ nivāsetvā, gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ;
තදාහ සො ජනො තුට්ඨො, අරහායමිධාගතො.
Tadāha so jano tuṭṭho, arahāyamidhāgato.
194.
194.
‘‘ඉමං අන්නෙන පානෙන, වත්ථෙන සයනෙන ච;
‘‘Imaṃ annena pānena, vatthena sayanena ca;
භෙසජ්ජෙන ච සක්කත්වා, හෙස්සාම සුඛිතා මයං.
Bhesajjena ca sakkatvā, hessāma sukhitā mayaṃ.
195.
195.
‘‘පච්චයානං තදා ලාභී, තෙහි සක්කතපූජිතො;
‘‘Paccayānaṃ tadā lābhī, tehi sakkatapūjito;
අරහාහන්ති සඞ්කප්පං, උප්පාදෙසිං අයොනිසො.
Arahāhanti saṅkappaṃ, uppādesiṃ ayoniso.
196.
196.
‘‘තතො මෙ චිත්තමඤ්ඤාය, චොදයී පුබ්බදෙවතා;
‘‘Tato me cittamaññāya, codayī pubbadevatā;
‘න ත්වං උපායමග්ගඤ්ඤූ, කුතො ත්වං අරහා භවෙ’.
‘Na tvaṃ upāyamaggaññū, kuto tvaṃ arahā bhave’.
197.
197.
‘‘චොදිතො තාය සංවිග්ගො, තදාහං පරිපුච්ඡි තං;
‘‘Codito tāya saṃviggo, tadāhaṃ paripucchi taṃ;
‘කෙ වා එතෙ කුහිං ලොකෙ, අරහන්තො නරුත්තමා.
‘Ke vā ete kuhiṃ loke, arahanto naruttamā.
198.
198.
‘‘‘සාවත්ථියං කොසලමන්දිරෙ ජිනො, පහූතපඤ්ඤො වරභූරිමෙධසො;
‘‘‘Sāvatthiyaṃ kosalamandire jino, pahūtapañño varabhūrimedhaso;
සො සක්යපුත්තො අරහා අනාසවො, දෙසෙති ධම්මං අරහත්තපත්තියා.
So sakyaputto arahā anāsavo, deseti dhammaṃ arahattapattiyā.
199.
199.
‘‘‘තදස්ස සුත්වා වචනං සුපීණිතො 13, නිධිංව ලද්ධා කපණොති විම්හිතො;
‘‘‘Tadassa sutvā vacanaṃ supīṇito 14, nidhiṃva laddhā kapaṇoti vimhito;
උදග්ගචිත්තො අරහත්තමුත්තමං, සුදස්සනං දට්ඨුමනන්තගොචරං.
Udaggacitto arahattamuttamaṃ, sudassanaṃ daṭṭhumanantagocaraṃ.
200.
200.
උපෙච්ච රම්මං විජිතව්හයං වනං, දිජෙ අපුච්ඡිං කුහිං ලොකනන්දනො.
Upecca rammaṃ vijitavhayaṃ vanaṃ, dije apucchiṃ kuhiṃ lokanandano.
201.
201.
‘‘‘තතො අවොචුං නරදෙවවන්දිතො, පුරං පවිට්ඨො අසනෙසනාය සො;
‘‘‘Tato avocuṃ naradevavandito, puraṃ paviṭṭho asanesanāya so;
සසොව 19 ඛිප්පං මුනිදස්සනුස්සුකො, උපෙච්ච වන්දාහි තමග්ගපුග්ගලං’.
Sasova 20 khippaṃ munidassanussuko, upecca vandāhi tamaggapuggalaṃ’.
202.
202.
‘‘තතොහං තුවටං ගන්ත්වා, සාවත්ථිං පුරමුත්තමං;
‘‘Tatohaṃ tuvaṭaṃ gantvā, sāvatthiṃ puramuttamaṃ;
විචරන්තං තමද්දක්ඛිං, පිණ්ඩත්ථං අපිහාගිධං.
Vicarantaṃ tamaddakkhiṃ, piṇḍatthaṃ apihāgidhaṃ.
203.
203.
සිරීනිලයසඞ්කාසං, රවිදිත්තිහරානනං.
Sirīnilayasaṅkāsaṃ, ravidittiharānanaṃ.
204.
204.
‘‘තං සමෙච්ච නිපච්චාහං, ඉදං වචනමබ්රවිං;
‘‘Taṃ samecca nipaccāhaṃ, idaṃ vacanamabraviṃ;
‘කුපථෙ විප්පනට්ඨස්ස, සරණං හොහි ගොතම.
‘Kupathe vippanaṭṭhassa, saraṇaṃ hohi gotama.
205.
205.
‘‘‘පාණසන්තාරණත්ථාය , පිණ්ඩාය විචරාමහං;
‘‘‘Pāṇasantāraṇatthāya , piṇḍāya vicarāmahaṃ;
න තෙ ධම්මකථාකාලො, ඉච්චාහ මුනිසත්තමො’.
Na te dhammakathākālo, iccāha munisattamo’.
206.
206.
‘‘තදා පුනප්පුනං බුද්ධං, ආයාචිං ධම්මලාලසො;
‘‘Tadā punappunaṃ buddhaṃ, āyāciṃ dhammalālaso;
යො මෙ ධම්මමදෙසෙසි, ගම්භීරං සුඤ්ඤතං පදං.
Yo me dhammamadesesi, gambhīraṃ suññataṃ padaṃ.
207.
207.
‘‘තස්ස ධම්මං සුණිත්වාන, පාපුණිං ආසවක්ඛයං;
‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāna, pāpuṇiṃ āsavakkhayaṃ;
පරික්ඛීණායුකො සන්තො, අහො සත්ථානුකම්පකො.
Parikkhīṇāyuko santo, aho satthānukampako.
208.
208.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ.… විහරාමි අනාසවො.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
209.
209.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ.… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
210.
210.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ.… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
211.
211.
‘‘එවං ථෙරො වියාකාසි, බාහියො දාරුචීරියො;
‘‘Evaṃ thero viyākāsi, bāhiyo dārucīriyo;
සඞ්කාරකූටෙ පතිතො, භූතාවිට්ඨාය ගාවියා.
Saṅkārakūṭe patito, bhūtāviṭṭhāya gāviyā.
212.
212.
‘‘අත්තනො පුබ්බචරියං, කිත්තයිත්වා මහාමති;
‘‘Attano pubbacariyaṃ, kittayitvā mahāmati;
213.
213.
‘‘නගරා නික්ඛමන්තො තං, දිස්වාන ඉසිසත්තමො;
‘‘Nagarā nikkhamanto taṃ, disvāna isisattamo;
දාරුචීරධරං ධීරං, බාහියං බාහිතාගමං.
Dārucīradharaṃ dhīraṃ, bāhiyaṃ bāhitāgamaṃ.
214.
214.
‘‘භූමියං පතිතං දන්තං, ඉන්දකෙතූව පාතිතං;
‘‘Bhūmiyaṃ patitaṃ dantaṃ, indaketūva pātitaṃ;
215.
215.
‘‘තතො ආමන්තයී සත්ථා, සාවකෙ සාසනෙ රතෙ;
‘‘Tato āmantayī satthā, sāvake sāsane rate;
216.
216.
‘‘‘ථූපං කරොථ පූජෙථ, නිබ්බුතො සො මහාමති;
‘‘‘Thūpaṃ karotha pūjetha, nibbuto so mahāmati;
ඛිප්පාභිඤ්ඤානමෙසග්ගො, සාවකො මෙ වචොකරො.
Khippābhiññānamesaggo, sāvako me vacokaro.
217.
217.
‘‘‘සහස්සමපි චෙ ගාථා, අනත්ථපදසඤ්හිතා;
‘‘‘Sahassamapi ce gāthā, anatthapadasañhitā;
එකං ගාථාපදං සෙය්යො, යං සුත්වා උපසම්මති.
Ekaṃ gāthāpadaṃ seyyo, yaṃ sutvā upasammati.
218.
218.
‘‘‘යත්ථ ආපො ච පථවී, තෙජො වායො න ගාධති;
‘‘‘Yattha āpo ca pathavī, tejo vāyo na gādhati;
න තත්ථ සුක්කා ජොතන්ති, ආදිච්චො න පකාසති.
Na tattha sukkā jotanti, ādicco na pakāsati.
219.
219.
‘‘‘න තත්ථ චන්දිමා භාති, තමො තත්ථ න විජ්ජති;
‘‘‘Na tattha candimā bhāti, tamo tattha na vijjati;
යදා ච අත්තනා වෙදි, මුනිමොනෙන බ්රාහ්මණො.
Yadā ca attanā vedi, munimonena brāhmaṇo.
220.
220.
‘‘‘අථ රූපා අරූපා ච, සුඛදුක්ඛා විමුච්චති’;
‘‘‘Atha rūpā arūpā ca, sukhadukkhā vimuccati’;
ඉච්චෙවං අභණී නාථො, තිලොකසරණො මුනි’’.
Iccevaṃ abhaṇī nātho, tilokasaraṇo muni’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා බාහියො ථෙරො ඉමා ගාථායො
Itthaṃ sudaṃ āyasmā bāhiyo thero imā gāthāyo
අභාසිත්ථාති.
Abhāsitthāti.
බාහියත්ථෙරස්සාපදානං ඡට්ඨං.
Bāhiyattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / අපදාන-අට්ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā / 6. බාහියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා • 6. Bāhiyattheraapadānavaṇṇanā