Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi |
੬. ਬਾਹਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ
6. Bāhiyattheraapadānaṃ
੧੭੮.
178.
‘‘ਇਤੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਹਿ, ਕਪ੍ਪੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨਾਯਕੋ।
‘‘Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako;
ਮਹਪ੍ਪਭੋ ਤਿਲੋਕਗ੍ਗੋ, ਨਾਮੇਨ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ॥
Mahappabho tilokaggo, nāmena padumuttaro.
੧੭੯.
179.
‘‘ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਗੁਣਂ ਕਿਤ੍ਤਯਤੋ ਮੁਨੇ।
‘‘Khippābhiññassa bhikkhussa, guṇaṃ kittayato mune;
ਸੁਤ੍વਾ ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋਹਂ, ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਮਹੇਸਿਨੋ॥
Sutvā udaggacittohaṃ, kāraṃ katvā mahesino.
੧੮੦.
180.
‘‘ਦਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਾਹਿਕਂ ਦਾਨਂ, ਸਸਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਮੁਨੇ ਅਹਂ।
‘‘Datvā sattāhikaṃ dānaṃ, sasissassa mune ahaṃ;
ਅਭਿવਾਦਿਯ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥਯਿਂ ਤਦਾ॥
Abhivādiya sambuddhaṃ, taṃ ṭhānaṃ patthayiṃ tadā.
੧੮੧.
181.
‘‘ਤਤੋ ਮਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ‘ਏਤਂ ਪਸ੍ਸਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ।
‘‘Tato maṃ byākari buddho, ‘etaṃ passatha brāhmaṇaṃ;
੧੮੨.
182.
‘‘‘ਹੇਮਯਞ੍ਞੋਪਚਿਤਙ੍ਗਂ , ਅવਦਾਤਤਨੁਤ੍ਤਚਂ।
‘‘‘Hemayaññopacitaṅgaṃ , avadātatanuttacaṃ;
ਪਲਮ੍ਬਬਿਮ੍ਬਤਮ੍ਬੋਟ੍ਠਂ, ਸੇਤਤਿਣ੍ਹਸਮਂ ਦਿਜਂ॥
Palambabimbatamboṭṭhaṃ, setatiṇhasamaṃ dijaṃ.
੧੮੩.
183.
‘‘‘ਗੁਣਥਾਮਬਹੁਤਰਂ, ਸਮੁਗ੍ਗਤਤਨੂਰੁਹਂ।
‘‘‘Guṇathāmabahutaraṃ, samuggatatanūruhaṃ;
ਗੁਣੋਘਾਯਤਨੀਭੂਤਂ, ਪੀਤਿਸਮ੍ਫੁਲ੍ਲਿਤਾਨਨਂ॥
Guṇoghāyatanībhūtaṃ, pītisamphullitānanaṃ.
੧੮੪.
184.
‘‘‘ਏਸੋ ਪਤ੍ਥਯਤੇ ਠਾਨਂ, ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ।
‘‘‘Eso patthayate ṭhānaṃ, khippābhiññassa bhikkhuno;
ਅਨਾਗਤੇ ਮਹਾવੀਰੋ, ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਹੇਸ੍ਸਤਿ॥
Anāgate mahāvīro, gotamo nāma hessati.
੧੮੫.
185.
‘‘‘ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦਾਯਾਦੋ, ਓਰਸੋ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤੋ।
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ਬਾਹਿਯੋ ਨਾਮ ਨਾਮੇਨ, ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾવਕੋ’॥
Bāhiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
੧੮੬.
186.
‘‘ਤਦਾ ਹਿ ਤੁਟ੍ਠੋ વੁਟ੍ਠਾਯ, ਯਾવਜੀવਂ ਮਹਾਮੁਨੇ।
‘‘Tadā hi tuṭṭho vuṭṭhāya, yāvajīvaṃ mahāmune;
ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਚੁਤੋ ਸਗ੍ਗਂ, ਅਗਂ ਸਭવਨਂ ਯਥਾ॥
Kāraṃ katvā cuto saggaṃ, agaṃ sabhavanaṃ yathā.
੧੮੭.
187.
‘‘ਦੇવਭੂਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ વਾ, ਸੁਖਿਤੋ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੁਨੋ।
‘‘Devabhūto manusso vā, sukhito tassa kammuno;
વਾਹਸਾ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾਨ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਮਨੁਭੋਮਹਂ॥
Vāhasā saṃsaritvāna, sampattimanubhomahaṃ.
੧੮੮.
188.
ਆਰੁਯ੍ਹ ਸੇਲਸਿਖਰਂ, ਯੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਜਿਨਸਾਸਨਂ॥
Āruyha selasikharaṃ, yuñjitvā jinasāsanaṃ.
੧੮੯.
189.
‘‘વਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਜਿਨਸਾਸਨਕਾਰਕੋ।
‘‘Visuddhasīlo sappañño, jinasāsanakārako;
ਤਤੋ ਚੁਤਾ ਪਞ੍ਚ ਜਨਾ, ਦੇવਲੋਕਂ ਅਗਮ੍ਹਸੇ॥
Tato cutā pañca janā, devalokaṃ agamhase.
੧੯੦.
190.
‘‘ਤਤੋਹਂ ਬਾਹਿਯੋ ਜਾਤੋ, ਭਾਰੁਕਚ੍ਛੇ ਪੁਰੁਤ੍ਤਮੇ।
‘‘Tatohaṃ bāhiyo jāto, bhārukacche puruttame;
੧੯੧.
191.
‘‘ਤਤੋ ਨਾવਾ ਅਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਗਨ੍ਤ੍વਾਨ ਕਤਿਪਾਹਕਂ।
‘‘Tato nāvā abhijjittha, gantvāna katipāhakaṃ;
ਤਦਾ ਭੀਸਨਕੇ ਘੋਰੇ, ਪਤਿਤੋ ਮਕਰਾਕਰੇ॥
Tadā bhīsanake ghore, patito makarākare.
੧੯੨.
192.
‘‘ਤਦਾਹਂ વਾਯਮਿਤ੍વਾਨ, ਸਨ੍ਤਰਿਤ੍વਾ ਮਹੋਦਧਿਂ।
‘‘Tadāhaṃ vāyamitvāna, santaritvā mahodadhiṃ;
੧੯੩.
193.
‘‘ਦਾਰੁਚੀਰਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ, ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿਂ।
‘‘Dārucīraṃ nivāsetvā, gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ;
ਤਦਾਹ ਸੋ ਜਨੋ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਰਹਾਯਮਿਧਾਗਤੋ॥
Tadāha so jano tuṭṭho, arahāyamidhāgato.
੧੯੪.
194.
‘‘ਇਮਂ ਅਨ੍ਨੇਨ ਪਾਨੇਨ, વਤ੍ਥੇਨ ਸਯਨੇਨ ਚ।
‘‘Imaṃ annena pānena, vatthena sayanena ca;
ਭੇਸਜ੍ਜੇਨ ਚ ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ, ਹੇਸ੍ਸਾਮ ਸੁਖਿਤਾ ਮਯਂ॥
Bhesajjena ca sakkatvā, hessāma sukhitā mayaṃ.
੧੯੫.
195.
‘‘ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਤਦਾ ਲਾਭੀ, ਤੇਹਿ ਸਕ੍ਕਤਪੂਜਿਤੋ।
‘‘Paccayānaṃ tadā lābhī, tehi sakkatapūjito;
ਅਰਹਾਹਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ, ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿਂ ਅਯੋਨਿਸੋ॥
Arahāhanti saṅkappaṃ, uppādesiṃ ayoniso.
੧੯੬.
196.
‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਯ, ਚੋਦਯੀ ਪੁਬ੍ਬਦੇવਤਾ।
‘‘Tato me cittamaññāya, codayī pubbadevatā;
‘ਨ ਤ੍વਂ ਉਪਾਯਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ, ਕੁਤੋ ਤ੍વਂ ਅਰਹਾ ਭવੇ’॥
‘Na tvaṃ upāyamaggaññū, kuto tvaṃ arahā bhave’.
੧੯੭.
197.
‘‘ਚੋਦਿਤੋ ਤਾਯ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ, ਤਦਾਹਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿ ਤਂ।
‘‘Codito tāya saṃviggo, tadāhaṃ paripucchi taṃ;
‘ਕੇ વਾ ਏਤੇ ਕੁਹਿਂ ਲੋਕੇ, ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਨਰੁਤ੍ਤਮਾ॥
‘Ke vā ete kuhiṃ loke, arahanto naruttamā.
੧੯੮.
198.
‘‘‘ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਕੋਸਲਮਨ੍ਦਿਰੇ ਜਿਨੋ, ਪਹੂਤਪਞ੍ਞੋ વਰਭੂਰਿਮੇਧਸੋ।
‘‘‘Sāvatthiyaṃ kosalamandire jino, pahūtapañño varabhūrimedhaso;
ਸੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਅਰਹਾ ਅਨਾਸવੋ, ਦੇਸੇਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਰਹਤ੍ਤਪਤ੍ਤਿਯਾ॥
So sakyaputto arahā anāsavo, deseti dhammaṃ arahattapattiyā.
੧੯੯.
199.
‘‘‘ਤਦਸ੍ਸ ਸੁਤ੍વਾ વਚਨਂ ਸੁਪੀਣਿਤੋ 13, ਨਿਧਿਂવ ਲਦ੍ਧਾ ਕਪਣੋਤਿ વਿਮ੍ਹਿਤੋ।
‘‘‘Tadassa sutvā vacanaṃ supīṇito 14, nidhiṃva laddhā kapaṇoti vimhito;
ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਮਂ, ਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਦਟ੍ਠੁਮਨਨ੍ਤਗੋਚਰਂ॥
Udaggacitto arahattamuttamaṃ, sudassanaṃ daṭṭhumanantagocaraṃ.
੨੦੦.
200.
ਉਪੇਚ੍ਚ ਰਮ੍ਮਂ વਿਜਿਤવ੍ਹਯਂ વਨਂ, ਦਿਜੇ ਅਪੁਚ੍ਛਿਂ ਕੁਹਿਂ ਲੋਕਨਨ੍ਦਨੋ॥
Upecca rammaṃ vijitavhayaṃ vanaṃ, dije apucchiṃ kuhiṃ lokanandano.
੨੦੧.
201.
‘‘‘ਤਤੋ ਅવੋਚੁਂ ਨਰਦੇવવਨ੍ਦਿਤੋ, ਪੁਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ ਅਸਨੇਸਨਾਯ ਸੋ।
‘‘‘Tato avocuṃ naradevavandito, puraṃ paviṭṭho asanesanāya so;
ਸਸੋવ 19 ਖਿਪ੍ਪਂ ਮੁਨਿਦਸ੍ਸਨੁਸ੍ਸੁਕੋ, ਉਪੇਚ੍ਚ વਨ੍ਦਾਹਿ ਤਮਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲਂ’॥
Sasova 20 khippaṃ munidassanussuko, upecca vandāhi tamaggapuggalaṃ’.
੨੦੨.
202.
‘‘ਤਤੋਹਂ ਤੁવਟਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਪੁਰਮੁਤ੍ਤਮਂ।
‘‘Tatohaṃ tuvaṭaṃ gantvā, sāvatthiṃ puramuttamaṃ;
વਿਚਰਨ੍ਤਂ ਤਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ, ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਂ ਅਪਿਹਾਗਿਧਂ॥
Vicarantaṃ tamaddakkhiṃ, piṇḍatthaṃ apihāgidhaṃ.
੨੦੩.
203.
ਸਿਰੀਨਿਲਯਸਙ੍ਕਾਸਂ, ਰવਿਦਿਤ੍ਤਿਹਰਾਨਨਂ॥
Sirīnilayasaṅkāsaṃ, ravidittiharānanaṃ.
੨੦੪.
204.
‘‘ਤਂ ਸਮੇਚ੍ਚ ਨਿਪਚ੍ਚਾਹਂ, ਇਦਂ વਚਨਮਬ੍ਰવਿਂ।
‘‘Taṃ samecca nipaccāhaṃ, idaṃ vacanamabraviṃ;
‘ਕੁਪਥੇ વਿਪ੍ਪਨਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਸਰਣਂ ਹੋਹਿ ਗੋਤਮ॥
‘Kupathe vippanaṭṭhassa, saraṇaṃ hohi gotama.
੨੦੫.
205.
‘‘‘ਪਾਣਸਨ੍ਤਾਰਣਤ੍ਥਾਯ , ਪਿਣ੍ਡਾਯ વਿਚਰਾਮਹਂ।
‘‘‘Pāṇasantāraṇatthāya , piṇḍāya vicarāmahaṃ;
ਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮਕਥਾਕਾਲੋ, ਇਚ੍ਚਾਹ ਮੁਨਿਸਤ੍ਤਮੋ’॥
Na te dhammakathākālo, iccāha munisattamo’.
੨੦੬.
206.
‘‘ਤਦਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਆਯਾਚਿਂ ਧਮ੍ਮਲਾਲਸੋ।
‘‘Tadā punappunaṃ buddhaṃ, āyāciṃ dhammalālaso;
ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਪਦਂ॥
Yo me dhammamadesesi, gambhīraṃ suññataṃ padaṃ.
੨੦੭.
207.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਿਤ੍વਾਨ, ਪਾਪੁਣਿਂ ਆਸવਕ੍ਖਯਂ।
‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāna, pāpuṇiṃ āsavakkhayaṃ;
ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾਯੁਕੋ ਸਨ੍ਤੋ, ਅਹੋ ਸਤ੍ਥਾਨੁਕਮ੍ਪਕੋ॥
Parikkhīṇāyuko santo, aho satthānukampako.
੨੦੮.
208.
‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… વਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸવੋ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
੨੦੯.
209.
‘‘ਸ੍વਾਗਤਂ વਤ ਮੇ ਆਸਿ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
੨੧੦.
210.
‘‘ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਚਤਸ੍ਸੋ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
੨੧੧.
211.
‘‘ਏવਂ ਥੇਰੋ વਿਯਾਕਾਸਿ, ਬਾਹਿਯੋ ਦਾਰੁਚੀਰਿਯੋ।
‘‘Evaṃ thero viyākāsi, bāhiyo dārucīriyo;
ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟੇ ਪਤਿਤੋ, ਭੂਤਾવਿਟ੍ਠਾਯ ਗਾવਿਯਾ॥
Saṅkārakūṭe patito, bhūtāviṭṭhāya gāviyā.
੨੧੨.
212.
‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਂ, ਕਿਤ੍ਤਯਿਤ੍વਾ ਮਹਾਮਤਿ।
‘‘Attano pubbacariyaṃ, kittayitvā mahāmati;
੨੧੩.
213.
‘‘ਨਗਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਤਂ, ਦਿਸ੍વਾਨ ਇਸਿਸਤ੍ਤਮੋ।
‘‘Nagarā nikkhamanto taṃ, disvāna isisattamo;
ਦਾਰੁਚੀਰਧਰਂ ਧੀਰਂ, ਬਾਹਿਯਂ ਬਾਹਿਤਾਗਮਂ॥
Dārucīradharaṃ dhīraṃ, bāhiyaṃ bāhitāgamaṃ.
੨੧੪.
214.
‘‘ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਤਂ ਦਨ੍ਤਂ, ਇਨ੍ਦਕੇਤੂવ ਪਾਤਿਤਂ।
‘‘Bhūmiyaṃ patitaṃ dantaṃ, indaketūva pātitaṃ;
੨੧੫.
215.
‘‘ਤਤੋ ਆਮਨ੍ਤਯੀ ਸਤ੍ਥਾ, ਸਾવਕੇ ਸਾਸਨੇ ਰਤੇ।
‘‘Tato āmantayī satthā, sāvake sāsane rate;
੨੧੬.
216.
‘‘‘ਥੂਪਂ ਕਰੋਥ ਪੂਜੇਥ, ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੋ ਮਹਾਮਤਿ।
‘‘‘Thūpaṃ karotha pūjetha, nibbuto so mahāmati;
ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਨਮੇਸਗ੍ਗੋ, ਸਾવਕੋ ਮੇ વਚੋਕਰੋ॥
Khippābhiññānamesaggo, sāvako me vacokaro.
੨੧੭.
217.
‘‘‘ਸਹਸ੍ਸਮਪਿ ਚੇ ਗਾਥਾ, ਅਨਤ੍ਥਪਦਸਞ੍ਹਿਤਾ।
‘‘‘Sahassamapi ce gāthā, anatthapadasañhitā;
ਏਕਂ ਗਾਥਾਪਦਂ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਂ ਸੁਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਮਤਿ॥
Ekaṃ gāthāpadaṃ seyyo, yaṃ sutvā upasammati.
੨੧੮.
218.
‘‘‘ਯਤ੍ਥ ਆਪੋ ਚ ਪਥવੀ, ਤੇਜੋ વਾਯੋ ਨ ਗਾਧਤਿ।
‘‘‘Yattha āpo ca pathavī, tejo vāyo na gādhati;
ਨ ਤਤ੍ਥ ਸੁਕ੍ਕਾ ਜੋਤਨ੍ਤਿ, ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਨ ਪਕਾਸਤਿ॥
Na tattha sukkā jotanti, ādicco na pakāsati.
੨੧੯.
219.
‘‘‘ਨ ਤਤ੍ਥ ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਭਾਤਿ, ਤਮੋ ਤਤ੍ਥ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ।
‘‘‘Na tattha candimā bhāti, tamo tattha na vijjati;
ਯਦਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨਾ વੇਦਿ, ਮੁਨਿਮੋਨੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ॥
Yadā ca attanā vedi, munimonena brāhmaṇo.
੨੨੦.
220.
‘‘‘ਅਥ ਰੂਪਾ ਅਰੂਪਾ ਚ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ’।
‘‘‘Atha rūpā arūpā ca, sukhadukkhā vimuccati’;
ਇਚ੍ਚੇવਂ ਅਭਣੀ ਨਾਥੋ, ਤਿਲੋਕਸਰਣੋ ਮੁਨਿ’’॥
Iccevaṃ abhaṇī nātho, tilokasaraṇo muni’’.
ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਬਾਹਿਯੋ ਥੇਰੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ
Itthaṃ sudaṃ āyasmā bāhiyo thero imā gāthāyo
ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ।
Abhāsitthāti.
ਬਾਹਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਦਾਨਂ ਛਟ੍ਠਂ।
Bāhiyattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ੬. ਬਾਹਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ • 6. Bāhiyattheraapadānavaṇṇanā