Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൧൦. ബഹുധീതരസുത്തം
10. Bahudhītarasuttaṃ
൧൯൬. ഏകം സമയം ഭഗവാ കോസലേസു വിഹരതി അഞ്ഞതരസ്മിം വനസണ്ഡേ. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭാരദ്വാജഗോത്തസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ ചതുദ്ദസ ബലീബദ്ദാ നട്ഠാ ഹോന്തി. അഥ ഖോ ഭാരദ്വാജഗോത്തോ ബ്രാഹ്മണോ തേ ബലീബദ്ദേ ഗവേസന്തോ യേന സോ വനസണ്ഡോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ അദ്ദസ ഭഗവന്തം തസ്മിം വനസണ്ഡേ നിസിന്നം പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ. ദിസ്വാന യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതോ സന്തികേ ഇമാ ഗാഥായോ അഭാസി –
196. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu viharati aññatarasmiṃ vanasaṇḍe. Tena kho pana samayena aññatarassa bhāradvājagottassa brāhmaṇassa catuddasa balībaddā naṭṭhā honti. Atha kho bhāradvājagotto brāhmaṇo te balībadde gavesanto yena so vanasaṇḍo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā addasa bhagavantaṃ tasmiṃ vanasaṇḍe nisinnaṃ pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
അജ്ജസട്ഠിം ന ദിസ്സന്തി, തേനായം സമണോ സുഖീ.
Ajjasaṭṭhiṃ na dissanti, tenāyaṃ samaṇo sukhī.
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ സമണസ്സ, തിലാഖേത്തസ്മി പാപകാ;
‘‘Na hi nūnimassa samaṇassa, tilākhettasmi pāpakā;
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ സമണസ്സ, തുച്ഛകോട്ഠസ്മി മൂസികാ;
‘‘Na hi nūnimassa samaṇassa, tucchakoṭṭhasmi mūsikā;
ഉസ്സോള്ഹികായ നച്ചന്തി, തേനായം സമണോ സുഖീ.
Ussoḷhikāya naccanti, tenāyaṃ samaṇo sukhī.
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ സമണസ്സ, സന്ഥാരോ സത്തമാസികോ;
‘‘Na hi nūnimassa samaṇassa, santhāro sattamāsiko;
ഉപ്പാടകേഹി സഞ്ഛന്നോ, തേനായം സമണോ സുഖീ.
Uppāṭakehi sañchanno, tenāyaṃ samaṇo sukhī.
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ സമണസ്സ, വിധവാ സത്ത ധീതരോ;
‘‘Na hi nūnimassa samaṇassa, vidhavā satta dhītaro;
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ സമണസ്സ, പിങ്ഗലാ തിലകാഹതാ;
‘‘Na hi nūnimassa samaṇassa, piṅgalā tilakāhatā;
സോത്തം പാദേന ബോധേതി, തേനായം സമണോ സുഖീ.
Sottaṃ pādena bodheti, tenāyaṃ samaṇo sukhī.
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ സമണസ്സ, പച്ചൂസമ്ഹി ഇണായികാ;
‘‘Na hi nūnimassa samaṇassa, paccūsamhi iṇāyikā;
ദേഥ ദേഥാതി ചോദേന്തി, തേനായം സമണോ സുഖീ’’തി.
Detha dethāti codenti, tenāyaṃ samaṇo sukhī’’ti.
‘‘ന ഹി മയ്ഹം ബ്രാഹ്മണ, ബലീബദ്ദാ ചതുദ്ദസ;
‘‘Na hi mayhaṃ brāhmaṇa, balībaddā catuddasa;
അജ്ജസട്ഠിം ന ദിസ്സന്തി, തേനാഹം ബ്രാഹ്മണാ സുഖീ.
Ajjasaṭṭhiṃ na dissanti, tenāhaṃ brāhmaṇā sukhī.
‘‘ന ഹി മയ്ഹം ബ്രാഹ്മണ, തിലാഖേത്തസ്മി പാപകാ;
‘‘Na hi mayhaṃ brāhmaṇa, tilākhettasmi pāpakā;
ഏകപണ്ണാ ദുപണ്ണാ ച, തേനാഹം ബ്രാഹ്മണാ സുഖീ.
Ekapaṇṇā dupaṇṇā ca, tenāhaṃ brāhmaṇā sukhī.
‘‘ന ഹി മയ്ഹം ബ്രാഹ്മണ, തുച്ഛകോട്ഠസ്മി മൂസികാ;
‘‘Na hi mayhaṃ brāhmaṇa, tucchakoṭṭhasmi mūsikā;
ഉസ്സോള്ഹികായ നച്ചന്തി, തേനാഹം ബ്രാഹ്മണാ സുഖീ.
Ussoḷhikāya naccanti, tenāhaṃ brāhmaṇā sukhī.
‘‘ന ഹി മയ്ഹം ബ്രാഹ്മണ, സന്ഥാരോ സത്തമാസികോ;
‘‘Na hi mayhaṃ brāhmaṇa, santhāro sattamāsiko;
ഉപ്പാടകേഹി സഞ്ഛന്നോ, തേനാഹം ബ്രാഹ്മണാ സുഖീ.
Uppāṭakehi sañchanno, tenāhaṃ brāhmaṇā sukhī.
‘‘ന ഹി മയ്ഹം ബ്രാഹ്മണ, വിധവാ സത്ത ധീതരോ;
‘‘Na hi mayhaṃ brāhmaṇa, vidhavā satta dhītaro;
ഏകപുത്താ ദുപുത്താ ച, തേനാഹം ബ്രാഹ്മണാ സുഖീ.
Ekaputtā duputtā ca, tenāhaṃ brāhmaṇā sukhī.
‘‘ന ഹി മയ്ഹം ബ്രാഹ്മണ, പിങ്ഗലാ തിലകാഹതാ;
‘‘Na hi mayhaṃ brāhmaṇa, piṅgalā tilakāhatā;
സോത്തം പാദേന ബോധേതി, തേനാഹം ബ്രാഹ്മണാ സുഖീ.
Sottaṃ pādena bodheti, tenāhaṃ brāhmaṇā sukhī.
‘‘ന ഹി മയ്ഹം ബ്രാഹ്മണ, പച്ചൂസമ്ഹി ഇണായികാ;
‘‘Na hi mayhaṃ brāhmaṇa, paccūsamhi iṇāyikā;
ദേഥ ദേഥാതി ചോദേന്തി, തേനാഹം ബ്രാഹ്മണാ സുഖീ’’തി.
Detha dethāti codenti, tenāhaṃ brāhmaṇā sukhī’’ti.
ഏവം വുത്തേ, ഭാരദ്വാജഗോത്തോ ബ്രാഹ്മണോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കന്തം, ഭോ ഗോതമ, അഭിക്കന്തം, ഭോ ഗോതമ! സേയ്യഥാപി, ഭോ ഗോതമ, നിക്കുജ്ജിതം വാ ഉക്കുജ്ജേയ്യ, പടിച്ഛന്നം വാ വിവരേയ്യ, മൂള്ഹസ്സ വാ മഗ്ഗം ആചിക്ഖേയ്യ, അന്ധകാരേ വാ തേലപജ്ജോതം ധാരേയ്യ – ചക്ഖുമന്തോ രൂപാനി ദക്ഖന്തീതി; ഏവമേവ ഭോതാ ഗോതമേന അനേകപരിയായേന ധമ്മോ പകാസിതോ. ഏസാഹം ഭവന്തം ഗോതമം സരണം ഗച്ഛാമി ധമ്മഞ്ച ഭിക്ഖുസങ്ഘഞ്ച. ലഭേയ്യാഹം ഭോതോ ഗോതമസ്സ സന്തികേ പബ്ബജ്ജം, ലഭേയ്യം ഉപസമ്പദ’’ന്തി.
Evaṃ vutte, bhāradvājagotto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evameva bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.
അലത്ഥ ഖോ ഭാരദ്വാജഗോത്തോ ബ്രാഹ്മണോ ഭഗവതോ സന്തികേ പബ്ബജ്ജം, അലത്ഥ ഉപസമ്പദം. അചിരൂപസമ്പന്നോ പനായസ്മാ ഭാരദ്വാജോ ഏകോ വൂപകട്ഠോ അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ നചിരസ്സേവ – യസ്സത്ഥായ കുലപുത്താ സമ്മദേവ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജന്തി, തദനുത്തരം – ബ്രഹ്മചരിയപരിയോസാനം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹാസി. ‘‘ഖീണാ ജാതി, വുസിതം ബ്രഹ്മചരിയം, കതം കരണീയം, നാപരം ഇത്ഥത്തായാ’’തി അബ്ഭഞ്ഞാസി. അഞ്ഞതരോ ച പനായസ്മാ ഭാരദ്വാജോ അരഹതം അഹോസീതി.
Alattha kho bhāradvājagotto brāhmaṇo bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno panāyasmā bhāradvājo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā bhāradvājo arahataṃ ahosīti.
അരഹന്തവഗ്ഗോ പഠമോ.
Arahantavaggo paṭhamo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
ധനഞ്ജാനീ ച അക്കോസം, അസുരിന്ദം ബിലങ്ഗികം;
Dhanañjānī ca akkosaṃ, asurindaṃ bilaṅgikaṃ;
അഹിംസകം ജടാ ചേവ, സുദ്ധികഞ്ചേവ അഗ്ഗികാ;
Ahiṃsakaṃ jaṭā ceva, suddhikañceva aggikā;
സുന്ദരികം ബഹുധീതരേന ച തേ ദസാതി.
Sundarikaṃ bahudhītarena ca te dasāti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. ബഹുധീതരസുത്തവണ്ണനാ • 10. Bahudhītarasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧൦. ബഹുധീതരസുത്തവണ്ണനാ • 10. Bahudhītarasuttavaṇṇanā