Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
౧౦. బహుధీతరసుత్తవణ్ణనా
10. Bahudhītarasuttavaṇṇanā
౧౯౬. సమన్తతోతి దక్ఖిణవామానం వసేన సమన్తతో. ఊరుబద్ధాసనన్తి ఊరూనం బన్ధనవసేన నిసజ్జనం. ద్విన్నం ఊరూనం అఞ్ఞమఞ్ఞబన్ధనవసేన ఆభుజితాకారం సన్ధాయాహ ‘‘ఆభుజిత్వాతి బన్ధిత్వా’’తి. హేట్ఠిమకాయస్స అనుజుకం ఠపనం నిసజ్జావచనేనేవ బోధితన్తి ‘‘ఉజుం కాయ’’న్తి ఏత్థ కాయ-సద్దో ఉపరిమకాయవిసయోతి ఆహ ‘‘ఉపరిమం సరీరం ఉజుకం ఠపేత్వా’’తి. తం పన ఉజుకట్ఠపనం సరూపతో పయోజనతో చ దస్సేతుం ‘‘అట్ఠారసా’’తిఆది వుత్తం. పరిముఖన్తి ఏత్థ పరి-సద్దో అభిసద్దేన సమానత్థోతి ఆహ ‘‘కమ్మట్ఠానాభిముఖ’’న్తి, బహిద్ధా పుథుత్తారమ్మణతో నివారేత్వా కమ్మట్ఠానంయేవ పురేక్ఖతోతి అత్థో. పరిగ్గహట్ఠో ‘‘పరిణాయికా’’తిఆదీసు వియ. ముఖన్తి నియ్యానట్ఠో ‘‘సుఞ్ఞతవిమోక్ఖముఖ’’న్తిఆదీసు వియ. పటిపక్ఖతో నిగ్గమనట్ఠో హి నియ్యానట్ఠో, తస్మా పరిగ్గహితనియ్యానన్తి సబ్బథా గహితసమ్మోసం పరిచ్చత్తసమ్మోసం సతిం కత్వా పరమం సతినేపక్కం ఉపట్ఠపేత్వాతి అత్థో. ఛబ్బణ్ణా…పే॰… నిసీది బ్రాహ్మణస్స పసాదసఞ్జాననత్థం. అటవిముఖా చరమానాతి గోచరం గణ్హన్తా.
196.Samantatoti dakkhiṇavāmānaṃ vasena samantato. Ūrubaddhāsananti ūrūnaṃ bandhanavasena nisajjanaṃ. Dvinnaṃ ūrūnaṃ aññamaññabandhanavasena ābhujitākāraṃ sandhāyāha ‘‘ābhujitvāti bandhitvā’’ti. Heṭṭhimakāyassa anujukaṃ ṭhapanaṃ nisajjāvacaneneva bodhitanti ‘‘ujuṃ kāya’’nti ettha kāya-saddo uparimakāyavisayoti āha ‘‘uparimaṃ sarīraṃ ujukaṃ ṭhapetvā’’ti. Taṃ pana ujukaṭṭhapanaṃ sarūpato payojanato ca dassetuṃ ‘‘aṭṭhārasā’’tiādi vuttaṃ. Parimukhanti ettha pari-saddo abhisaddena samānatthoti āha ‘‘kammaṭṭhānābhimukha’’nti, bahiddhā puthuttārammaṇato nivāretvā kammaṭṭhānaṃyeva purekkhatoti attho. Pariggahaṭṭho ‘‘pariṇāyikā’’tiādīsu viya. Mukhanti niyyānaṭṭho ‘‘suññatavimokkhamukha’’ntiādīsu viya. Paṭipakkhato niggamanaṭṭho hi niyyānaṭṭho, tasmā pariggahitaniyyānanti sabbathā gahitasammosaṃ pariccattasammosaṃ satiṃ katvā paramaṃ satinepakkaṃ upaṭṭhapetvāti attho. Chabbaṇṇā…pe… nisīdi brāhmaṇassa pasādasañjānanatthaṃ. Aṭavimukhā caramānāti gocaraṃ gaṇhantā.
అజ్జసట్ఠిన్తి అజ్జ ఛన్నం పూరణీ సట్ఠీ దివసవుత్తి, అజ్జ ఆదిం కత్వా ఛ దివసేతి అత్థో. అచ్చన్తసంయోగే చేతం ఉపయోగవచనం. అజ్జ ఛదివసమత్తకాతి అజ్జతో ఛట్ఠదివసమత్తకా. లామకాతి నిహీనా నిప్ఫలా. తేనాహ ‘‘తిలఖాణుకా’’తిఆది.
Ajjasaṭṭhinti ajja channaṃ pūraṇī saṭṭhī divasavutti, ajja ādiṃ katvā cha divaseti attho. Accantasaṃyoge cetaṃ upayogavacanaṃ. Ajja chadivasamattakāti ajjato chaṭṭhadivasamattakā. Lāmakāti nihīnā nipphalā. Tenāha ‘‘tilakhāṇukā’’tiādi.
ఉస్సాహేనాతి ఉద్ధం ఉద్ధం పసారేన అభిభవనేన. తం పన నేసం అభిభవనం దస్సేతుం ‘‘కణ్ణనఙ్గుట్ఠాదీనీ’’తిఆదిమాహ.
Ussāhenāti uddhaṃ uddhaṃ pasārena abhibhavanena. Taṃ pana nesaṃ abhibhavanaṃ dassetuṃ ‘‘kaṇṇanaṅguṭṭhādīnī’’tiādimāha.
‘‘ఉప్పాటకపాణకా’’తి తచం ఉప్పాటేత్వా వియ ఖాదకపాణకా ఊకామఙ్గులాదయో.
‘‘Uppāṭakapāṇakā’’ti tacaṃ uppāṭetvā viya khādakapāṇakā ūkāmaṅgulādayo.
కళారపిఙ్గలాతి నిక్ఖన్తపిఙ్గలక్ఖికా, కళారపిఙ్గలాతి వా రత్తగత్తా చ పిఙ్గలచక్ఖుకా చ. తిలకాహతాతి ఆహతతిలకా, తిలప్పమాణేహి బిన్దూహి సమన్తతో సన్థతసరీరా.
Kaḷārapiṅgalāti nikkhantapiṅgalakkhikā, kaḷārapiṅgalāti vā rattagattā ca piṅgalacakkhukā ca. Tilakāhatāti āhatatilakā, tilappamāṇehi bindūhi samantato santhatasarīrā.
పటిగాథాహి బ్రాహ్మణస్స ధమ్మదేసనం వడ్ఢేసీతి పకతియా తస్స అత్తనా కథేతబ్బం ధమ్మదేసనం పబ్బజ్జాగుణకిత్తనవసేన సత్తహి వడ్ఢేసి. పబ్బజిత్వాతి ఇణాయికానం అత్తనో పలిబోధం తథా తథా జానాపేత్వా పబ్బజిత్వా.
Paṭigāthāhi brāhmaṇassa dhammadesanaṃ vaḍḍhesīti pakatiyā tassa attanā kathetabbaṃ dhammadesanaṃ pabbajjāguṇakittanavasena sattahi vaḍḍhesi. Pabbajitvāti iṇāyikānaṃ attano palibodhaṃ tathā tathā jānāpetvā pabbajitvā.
యథా చ తత్థ భగవా పటిపజ్జి, తం దస్సేతుం ‘‘పున దివసే’’తిఆది వుత్తం.
Yathā ca tattha bhagavā paṭipajji, taṃ dassetuṃ ‘‘puna divase’’tiādi vuttaṃ.
తం తం కులఘరం పేసేత్వాతి తం తం తస్స బ్రాహ్మణస్స ధీతరం తస్స తస్సానుచ్ఛవికస్స బ్రాహ్మణస్స దేన్తో తం తం కులఘరం పేసేత్వా బ్రాహ్మణధమ్మే గరుకరణాభావతో.
Taṃ taṃ kulagharaṃ pesetvāti taṃ taṃ tassa brāhmaṇassa dhītaraṃ tassa tassānucchavikassa brāhmaṇassa dento taṃ taṃ kulagharaṃ pesetvā brāhmaṇadhamme garukaraṇābhāvato.
‘‘నట్ఠే మతే పబ్బజితే, నపుంసకేపి భత్తరి;
‘‘Naṭṭhe mate pabbajite, napuṃsakepi bhattari;
ఇత్థియా పతిసేట్ఠాయ, న అఞ్ఞో పతి ఇచ్ఛియో’’తి. –
Itthiyā patiseṭṭhāya, na añño pati icchiyo’’ti. –
అయఞ్హి బ్రాహ్మణధమ్మో. అయ్యికట్ఠానేతి మాతామహిట్ఠానే ఠపేసి సత్థు చిత్తారాధనవసేనాతి.
Ayañhi brāhmaṇadhammo. Ayyikaṭṭhāneti mātāmahiṭṭhāne ṭhapesi satthu cittārādhanavasenāti.
బహుధీతరసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Bahudhītarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
పఠమవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Paṭhamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౧౦. బహుధీతరసుత్తం • 10. Bahudhītarasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౧౦. బహుధీతరసుత్తవణ్ణనా • 10. Bahudhītarasuttavaṇṇanā