| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi |
៥. ពហុជនហិតសុត្តំ
5. Bahujanahitasuttaṃ
៨៤. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
84. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘តយោមេ បុគ្គលា លោកេ ឧប្បជ្ជមានា ឧប្បជ្ជន្តិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ។ កតមេ តយោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, តថាគតោ លោកេ ឧប្បជ្ជតិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា។ សោ ធម្មំ ទេសេតិ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ, កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បឋមោ បុគ្គលោ លោកេ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ។
‘‘Tayome puggalā loke uppajjamānā uppajjanti bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Katame tayo? Idha, bhikkhave, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo puggalo loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, តស្សេវ សត្ថុ 1 សាវកោ អរហំ ហោតិ ខីណាសវោ វុសិតវា កតករណីយោ ឱហិតភារោ អនុប្បត្តសទត្ថោ បរិក្ខីណភវសំយោជនោ សម្មទញ្ញា វិមុត្តោ។ សោ ធម្មំ ទេសេតិ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ, កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ទុតិយោ បុគ្គលោ លោកេ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tasseva satthu 2 sāvako arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo puggalo loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, តស្សេវ សត្ថុ សាវកោ សេខោ ហោតិ បាដិបទោ ពហុស្សុតោ សីលវតូបបន្នោ។ សោបិ 3 ធម្មំ ទេសេតិ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ, កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, តតិយោ បុគ្គលោ លោកេ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, តយោ បុគ្គលា លោកេ ឧប្បជ្ជមានា ឧប្បជ្ជន្តិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សាន’’ន្តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tasseva satthu sāvako sekho hoti pāṭipado bahussuto sīlavatūpapanno. Sopi 4 dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo puggalo loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā loke uppajjamānā uppajjanti bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘សត្ថា ហិ លោកេ បឋមោ មហេសិ, តស្សន្វយោ សាវកោ ភាវិតត្តោ;
‘‘Satthā hi loke paṭhamo mahesi, tassanvayo sāvako bhāvitatto;
អថាបរោ បាដិបទោបិ សេខោ, ពហុស្សុតោ សីលវតូបបន្នោ។
Athāparo pāṭipadopi sekho, bahussuto sīlavatūpapanno.
‘‘ឯតេ តយោ ទេវមនុស្សសេដ្ឋា, បភង្ករា ធម្មមុទីរយន្តា;
‘‘Ete tayo devamanussaseṭṭhā, pabhaṅkarā dhammamudīrayantā;
‘‘យេ សត្ថវាហេន អនុត្តរេន, សុទេសិតំ មគ្គមនុក្កមន្តិ 9;
‘‘Ye satthavāhena anuttarena, sudesitaṃ maggamanukkamanti 10;
ឥធេវ ទុក្ខស្ស ករោន្តិ អន្តំ, យេ អប្បមត្តា សុគតស្ស សាសនេ’’តិ។
Idheva dukkhassa karonti antaṃ, ye appamattā sugatassa sāsane’’ti.
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ បញ្ចមំ។
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ៥. ពហុជនហិតសុត្តវណ្ណនា • 5. Bahujanahitasuttavaṇṇanā
