| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៤. ពកព្រហ្មសុត្តវណ្ណនា
4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā
១៧៥. ចតុត្ថេ បាបកំ ទិដ្ឋិគតន្តិ លាមិកា សស្សតទិដ្ឋិ។ ឥទំ និច្ចន្តិ ឥទំ សហ កាយេន ព្រហ្មដ្ឋានំ អនិច្ចំ ‘‘និច្ច’’ន្តិ វទតិ។ ធុវាទីនិ តស្សេវ វេវចនានិ។ តត្ថ ធុវន្តិ ថិរំ។ សស្សតន្តិ សទា វិជ្ជមានំ។ កេវលន្តិ អខណ្ឌំ សកលំ។ អចវនធម្មន្តិ អចវនសភាវំ។ ឥទំ ហិ ន ជាយតីតិអាទីសុ ឥមស្មិំ ឋានេ កោចិ ជាយនកោ វា ជីយនកោ វា មីយនកោ វា ចវនកោ វា ឧបបជ្ជនកោ វា នត្ថិ, តំ សន្ធាយ វទតិ។ ឥតោ ច បនញ្ញន្តិ ឥតោ សហកាយា ព្រហ្មដ្ឋានា ឧត្តរិ អញ្ញំ និស្សរណំ នាម នត្ថីតិ។ ឯវមស្ស ថាមគតា សស្សតទិដ្ឋិ ឧប្បន្នា ហោតិ។ ឯវំវាទី ច បន សោ ឧបរិ តិស្សោ ឈានភូមិយោ ចត្តារោ មគ្គេ ចត្តារិ ផលានិ និព្ពានន្តិ សព្ពំ បដិពាហតិ។ កទា បនស្ស សា ទិដ្ឋិ ឧប្បន្នាតិ? បឋមជ្ឈានភូមិយំ និព្ពត្តកាលេ។ ទុតិយជ្ឈានភូមិយន្តិ ឯកេ។
175. Catutthe pāpakaṃ diṭṭhigatanti lāmikā sassatadiṭṭhi. Idaṃ niccanti idaṃ saha kāyena brahmaṭṭhānaṃ aniccaṃ ‘‘nicca’’nti vadati. Dhuvādīni tasseva vevacanāni. Tattha dhuvanti thiraṃ. Sassatanti sadā vijjamānaṃ. Kevalanti akhaṇḍaṃ sakalaṃ. Acavanadhammanti acavanasabhāvaṃ. Idaṃ hi na jāyatītiādīsu imasmiṃ ṭhāne koci jāyanako vā jīyanako vā mīyanako vā cavanako vā upapajjanako vā natthi, taṃ sandhāya vadati. Ito ca panaññanti ito sahakāyā brahmaṭṭhānā uttari aññaṃ nissaraṇaṃ nāma natthīti. Evamassa thāmagatā sassatadiṭṭhi uppannā hoti. Evaṃvādī ca pana so upari tisso jhānabhūmiyo cattāro magge cattāri phalāni nibbānanti sabbaṃ paṭibāhati. Kadā panassa sā diṭṭhi uppannāti? Paṭhamajjhānabhūmiyaṃ nibbattakāle. Dutiyajjhānabhūmiyanti eke.
តត្រាយំ អនុបុព្ពិកថា – ហេដ្ឋុបបត្តិកោ កិរេស ព្រហ្មា អនុប្បន្នេ ពុទ្ធុប្បាទេ ឥសិបព្ពជ្ជំ បព្ពជិត្វា កសិណបរិកម្មំ កត្វា សមាបត្តិយោ និព្ពត្តេត្វា អបរិហីនជ្ឈានោ កាលំ កត្វា ចតុត្ថជ្ឈានភូមិយំ វេហប្ផលព្រហ្មលោកេ បញ្ចកប្បសតិកំ អាយុំ គហេត្វា និព្ពត្តិ។ តត្ថ យាវតាយុកំ ឋត្វា ហេដ្ឋុបបត្តិកំ កត្វា តតិយជ្ឈានំ បណីតំ ភាវេត្វា សុភកិណ្ហព្រហ្មលោកេ ចតុសដ្ឋិកប្បំ អាយុំ គហេត្វា និព្ពត្តិ។ តត្ថ ទុតិយជ្ឈានំ ភាវេត្វា អាភស្សរេ អដ្ឋ កប្បេ អាយុំ គហេត្វា និព្ពត្តិ។ តត្ថ បឋមជ្ឈានំ ភាវេត្វា, បឋមជ្ឈានភូមិយំ កប្បាយុកោ ហុត្វា និព្ពត្តិ ។ សោ បឋមកាលេ អត្តនា កតកម្មញ្ច និព្ពត្តដ្ឋានញ្ច អញ្ញាសិ, កាលេ បន គច្ឆន្តេ គច្ឆន្តេ ឧភយំ បមុស្សិត្វា សស្សតទិដ្ឋិំ ឧប្បាទេសិ។
Tatrāyaṃ anupubbikathā – heṭṭhupapattiko kiresa brahmā anuppanne buddhuppāde isipabbajjaṃ pabbajitvā kasiṇaparikammaṃ katvā samāpattiyo nibbattetvā aparihīnajjhāno kālaṃ katvā catutthajjhānabhūmiyaṃ vehapphalabrahmaloke pañcakappasatikaṃ āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā heṭṭhupapattikaṃ katvā tatiyajjhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā subhakiṇhabrahmaloke catusaṭṭhikappaṃ āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha dutiyajjhānaṃ bhāvetvā ābhassare aṭṭha kappe āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha paṭhamajjhānaṃ bhāvetvā, paṭhamajjhānabhūmiyaṃ kappāyuko hutvā nibbatti . So paṭhamakāle attanā katakammañca nibbattaṭṭhānañca aññāsi, kāle pana gacchante gacchante ubhayaṃ pamussitvā sassatadiṭṭhiṃ uppādesi.
អវិជ្ជាគតោតិ អវិជ្ជាយ គតោ សមន្នាគតោ អញ្ញាណី អន្ធីភូតោ។ យត្រ ហិ នាមាតិ យោ នាម។ វក្ខតីតិ ភណតិ។ ‘‘យត្រា’’តិ និបាតយោគេន បន អនាគតវចនំ កតំ។
Avijjāgatoti avijjāya gato samannāgato aññāṇī andhībhūto. Yatra hi nāmāti yo nāma. Vakkhatīti bhaṇati. ‘‘Yatrā’’ti nipātayogena pana anāgatavacanaṃ kataṃ.
ឯវំ វុត្តេ សោ ព្រហ្មា យថា នាម មគ្គចោរោ ទ្វេ តយោ បហារេ អធិវាសេន្តោ សហាយេ អនាចិក្ខិត្វាបិ ឧត្តរិំ បហារំ បហរិយមានោ ‘‘អសុកោ ច អសុកោ ច មយ្ហំ សហាយោ’’តិ អាចិក្ខតិ, ឯវមេវ ភគវតា សន្តជ្ជិយមានោ សតិំ លភិត្វា, ‘‘ភគវា មយ្ហំ បទានុបទំ បេក្ខន្តោ មំ និប្បីឡិតុកាមោ’’តិ ភីតោ អត្តនោ សហាយេ អាចិក្ខន្តោ ទ្វាសត្តតីតិអាទិមាហ។ តស្សត្ថោ – ភោ គោតម, មយំ ទ្វាសត្តតិ ជនា បុញ្ញកម្មា តេន បុញ្ញកម្មេន ឥធ និព្ពត្តា។ វសវត្តិនោ សយំ អញ្ញេសំ វសេ អវត្តិត្វា បរេ អត្តនោ វសេ វត្តេម, ជាតិញ្ច ជរញ្ច អតីតា, អយំ នោ វេទេហិ គតត្តា ‘‘វេទគូ’’តិ សង្ខំ គតា ភគវា អន្តិមា ព្រហ្មុបបត្តិ។ អស្មាភិជប្បន្តិ ជនា អនេកាតិ អនេកជនា អម្ហេ អភិជប្បន្តិ។ ‘‘អយំ ខោ ភវំ ព្រហ្មា, មហាព្រហ្មា, អភិភូ, អនភិភូតោ, អញ្ញទត្ថុទសោ, វសវត្តី, ឥស្សរោ, កត្តា, និម្មាតា, សេដ្ឋោ, សជិតា, វសី, បិតា ភូតភព្យាន’’ន្តិ ឯវំ បត្ថេន្តិ បិហេន្តីតិ។
Evaṃ vutte so brahmā yathā nāma maggacoro dve tayo pahāre adhivāsento sahāye anācikkhitvāpi uttariṃ pahāraṃ pahariyamāno ‘‘asuko ca asuko ca mayhaṃ sahāyo’’ti ācikkhati, evameva bhagavatā santajjiyamāno satiṃ labhitvā, ‘‘bhagavā mayhaṃ padānupadaṃ pekkhanto maṃ nippīḷitukāmo’’ti bhīto attano sahāye ācikkhanto dvāsattatītiādimāha. Tassattho – bho gotama, mayaṃ dvāsattati janā puññakammā tena puññakammena idha nibbattā. Vasavattino sayaṃ aññesaṃ vase avattitvā pare attano vase vattema, jātiñca jarañca atītā, ayaṃ no vedehi gatattā ‘‘vedagū’’ti saṅkhaṃ gatā bhagavā antimā brahmupapatti. Asmābhijappanti janā anekāti anekajanā amhe abhijappanti. ‘‘Ayaṃ kho bhavaṃ brahmā, mahābrahmā, abhibhū, anabhibhūto, aññadatthudaso, vasavattī, issaro, kattā, nimmātā, seṭṭho, sajitā, vasī, pitā bhūtabhabyāna’’nti evaṃ patthenti pihentīti.
អថ នំ ភគវា អប្បំ ហិ ឯតន្តិអាទិមាហ។ តត្ថ ឯតន្តិ យំ ត្វំ ឥធ តវ អាយុំ ‘‘ទីឃ’’ន្តិ មញ្ញសិ, ឯតំ អប្បំ បរិត្តកំ។ សតំ សហស្សានំ និរព្ពុទានន្តិ និរព្ពុទគណនាយ សតសហស្សនិរព្ពុទានំ។ អាយុំ បជានាមីតិ, ‘‘ឥទានិ តវ អវសិដ្ឋំ ឯត្តកំ អាយូ’’តិ អហំ ជានាមិ។ អនន្តទស្សី ភគវា ហមស្មីតិ, ភគវា, តុម្ហេ ‘‘អហំ អនន្តទស្សី ជាតិអាទីនិ ឧបាតិវត្តោ’’តិ វទថ។ កិំ មេ បុរាណន្តិ, យទិ ត្វំ អនន្តទស្សី, ឯវំ សន្តេ ឥទំ មេ អាចិក្ខ, កិំ មយ្ហំ បុរាណំ? វតសីលវត្តន្តិ សីលមេវ វុច្ចតិ។ យមហំ វិជញ្ញាតិ យំ អហំ តយា កថិតំ ជានេយ្យំ, តំ មេ អាចិក្ខាតិ វទតិ។
Atha naṃ bhagavā appaṃ hi etantiādimāha. Tattha etanti yaṃ tvaṃ idha tava āyuṃ ‘‘dīgha’’nti maññasi, etaṃ appaṃ parittakaṃ. Sataṃ sahassānaṃ nirabbudānanti nirabbudagaṇanāya satasahassanirabbudānaṃ. Āyuṃ pajānāmīti, ‘‘idāni tava avasiṭṭhaṃ ettakaṃ āyū’’ti ahaṃ jānāmi. Anantadassī bhagavā hamasmīti, bhagavā, tumhe ‘‘ahaṃ anantadassī jātiādīni upātivatto’’ti vadatha. Kiṃ me purāṇanti, yadi tvaṃ anantadassī, evaṃ sante idaṃ me ācikkha, kiṃ mayhaṃ purāṇaṃ? Vatasīlavattanti sīlameva vuccati. Yamahaṃ vijaññāti yaṃ ahaṃ tayā kathitaṃ jāneyyaṃ, taṃ me ācikkhāti vadati.
ឥទានិស្ស អាចិក្ខន្តោ ភគវា យំ ត្វំ អបាយេសីតិអាទិមាហ។ តត្រាយំ អធិប្បាយោ – បុព្ពេ កិរេស កុលឃរេ និព្ពត្តិត្វា កាមេសុ អាទីនវំ ទិស្វា – ‘‘ជាតិជរាមរណស្ស អន្តំ ករិស្សាមី’’តិ និក្ខម្ម ឥសិបព្ពជ្ជំ បព្ពជិត្វា សមាបត្តិយោ និព្ពត្តេត្វា អភិញ្ញាបាទកជ្ឈានស្ស លាភី ហុត្វា គង្គាតីរេ បណ្ណសាលំ ការេត្វា ឈានរតិយា វីតិនាមេតិ។ តទា ច កាលេនកាលំ សត្ថវាហា បញ្ចហិ សកដសតេហិ មរុកន្តារំ បដិបជ្ជន្តិ។ មរុកន្តារេ បន ទិវា ន សក្កា គន្តុំ, រត្តិំ គមនំ ហោតិ។ អថ បុរិមសកដស្ស អគ្គយុគេ យុត្តពលិពទ្ទា គច្ឆន្តា គច្ឆន្តា និវត្តិត្វា អាគតមគ្គាភិមុខា អហេសុំ, សព្ពសកដានិ តថេវ និវត្តិត្វា អរុណេ ឧគ្គតេ និវត្តិតភាវំ ជានិំសុ។ តេសញ្ច តទា កន្តារំ អតិក្កមនទិវសោ អហោសិ។ សព្ពំ ទារុទកំ បរិក្ខីណំ – តស្មា ‘‘នត្ថិ ទានិ អម្ហាកំ ជីវិត’’ន្តិ ចិន្តេត្វា, គោណេ ចក្កេសុ ពន្ធិត្វា, មនុស្សា សកដច្ឆាយំ បវិសិត្វា និបជ្ជិំសុ។
Idānissa ācikkhanto bhagavā yaṃ tvaṃ apāyesītiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – pubbe kiresa kulaghare nibbattitvā kāmesu ādīnavaṃ disvā – ‘‘jātijarāmaraṇassa antaṃ karissāmī’’ti nikkhamma isipabbajjaṃ pabbajitvā samāpattiyo nibbattetvā abhiññāpādakajjhānassa lābhī hutvā gaṅgātīre paṇṇasālaṃ kāretvā jhānaratiyā vītināmeti. Tadā ca kālenakālaṃ satthavāhā pañcahi sakaṭasatehi marukantāraṃ paṭipajjanti. Marukantāre pana divā na sakkā gantuṃ, rattiṃ gamanaṃ hoti. Atha purimasakaṭassa aggayuge yuttabalibaddā gacchantā gacchantā nivattitvā āgatamaggābhimukhā ahesuṃ, sabbasakaṭāni tatheva nivattitvā aruṇe uggate nivattitabhāvaṃ jāniṃsu. Tesañca tadā kantāraṃ atikkamanadivaso ahosi. Sabbaṃ dārudakaṃ parikkhīṇaṃ – tasmā ‘‘natthi dāni amhākaṃ jīvita’’nti cintetvā, goṇe cakkesu bandhitvā, manussā sakaṭacchāyaṃ pavisitvā nipajjiṃsu.
តាបសោបិ កាលស្សេវ បណ្ណសាលតោ និក្ខមិត្វា បណ្ណសាលទ្វារេ និសិន្នោ គង្គំ ឱលោកយមានោ អទ្ទស គង្គំ មហតា ឧទកោឃេន បូរិយមានំ បវត្តិតមណិក្ខន្ធំ វិយ អាគច្ឆន្តំ, ទិស្វា ចិន្តេសិ – ‘‘អត្ថិ នុ ខោ ឥមស្មិំ លោកេ ឯវរូបស្ស មធុរោទកស្ស អលាភេន កិលិស្សមានា សត្តា’’តិ? សោ ឯវំ អាវជ្ជេន្តោ មរុកន្តារេ តំ សត្ថំ ទិស្វា ‘ឥមេ សត្តា មា នស្សន្តូ’តិ ‘‘ឥតោ ចិតោ ច មហាឧទកក្ខន្ធោ ឆិជ្ជិត្វា មរុកន្តារេ សត្ថាភិមុខោ គច្ឆតូ’’តិ អភិញ្ញាចិត្តេន អធិដ្ឋាសិ។ សហ ចិត្តុប្បាទេន មាតិការុឡ្ហំ វិយ ឧទកំ តត្ថ អគមាសិ។ មនុស្សា ឧទកសទ្ទេន វុដ្ឋាយ ឧទកំ ទិស្វា ហដ្ឋតុដ្ឋា ន្ហាយិត្វា បិវិត្វា គោណេបិ បាយេត្វា សោត្ថិនា ឥច្ឆិតដ្ឋានំ អគមំសុ។ សត្ថា តំ ព្រហ្មុនោ បុព្ពកម្មំ ទស្សេន្តោ បឋមំ គាថមាហ។ តត្ថ អបាយេសីតិ បាយេសិ។ អ-ការោ និបាតមត្តំ។ គម្មនីតិ គិម្ហេ។ សម្បរេតេតិ គិម្ហាតបេន ផុដ្ឋេ អនុគតេ។
Tāpasopi kālasseva paṇṇasālato nikkhamitvā paṇṇasāladvāre nisinno gaṅgaṃ olokayamāno addasa gaṅgaṃ mahatā udakoghena pūriyamānaṃ pavattitamaṇikkhandhaṃ viya āgacchantaṃ, disvā cintesi – ‘‘atthi nu kho imasmiṃ loke evarūpassa madhurodakassa alābhena kilissamānā sattā’’ti? So evaṃ āvajjento marukantāre taṃ satthaṃ disvā ‘ime sattā mā nassantū’ti ‘‘ito cito ca mahāudakakkhandho chijjitvā marukantāre satthābhimukho gacchatū’’ti abhiññācittena adhiṭṭhāsi. Saha cittuppādena mātikāruḷhaṃ viya udakaṃ tattha agamāsi. Manussā udakasaddena vuṭṭhāya udakaṃ disvā haṭṭhatuṭṭhā nhāyitvā pivitvā goṇepi pāyetvā sotthinā icchitaṭṭhānaṃ agamaṃsu. Satthā taṃ brahmuno pubbakammaṃ dassento paṭhamaṃ gāthamāha. Tattha apāyesīti pāyesi. A-kāro nipātamattaṃ. Gammanīti gimhe. Sampareteti gimhātapena phuṭṭhe anugate.
អបរស្មិម្បិ សមយេ តាបសោ គង្គាតីរេ បណ្ណសាលំ មាបេត្វា អរញ្ញគាមកំ និស្សាយ វសតិ។ តេន ច សមយេន ចោរា តំ គាមំ បហរិត្វា ហត្ថសារំ គហេត្វា គាវិយោ ច ករមរេ ច គហេត្វា គច្ឆន្តិ។ គាវោបិ សុនខាបិ មនុស្សាបិ មហាវិរវំ វិរវន្តិ។ តាបសោ តំ សទ្ទំ សុត្វា ‘‘កិន្នុ ខោ ឯត’’ន្តិ? អាវជ្ជេន្តោ ‘‘មនុស្សានំ ភយំ ឧប្បន្ន’’ន្តិ ញត្វា ‘‘មយិ បស្សន្តេ ឥមេ សត្តា មា នស្សន្តូ’’តិ អភិញ្ញាបាទកជ្ឈានំ សមាបជ្ជិត្វា វុដ្ឋាយ អភិញ្ញាចិត្តេន ចោរានំ បដិបថេ ចតុរង្គិនិំ សេនំ មាបេសិ។ កម្មសជ្ជា អាគច្ឆន្តា ចោរា ទិស្វា, ‘‘រាជា មញ្ញេ អាគតោ’’តិ វិលោបំ ឆឌ្ឌេត្វា បក្កមិំសុ។ តាបសោ ‘‘យំ យស្ស សន្តកំ, តំ តស្សេវ ហោតូ’’តិ អធិដ្ឋាសិ, តំ តថេវ អហោសិ។ មហាជនោ សោត្ថិភាវំ បាបុណិ។ សត្ថា ឥទម្បិ តស្ស បុព្ពកម្មំ ទស្សេន្តោ ទុតិយំ គាថមាហ។ តត្ថ ឯណិកូលស្មិន្តិ គង្គាតីរេ។ គយ្ហកំ នីយមានន្តិ គហេត្វា នីយមានំ, ករមរំ នីយមានន្តិបិ អត្ថោ។
Aparasmimpi samaye tāpaso gaṅgātīre paṇṇasālaṃ māpetvā araññagāmakaṃ nissāya vasati. Tena ca samayena corā taṃ gāmaṃ paharitvā hatthasāraṃ gahetvā gāviyo ca karamare ca gahetvā gacchanti. Gāvopi sunakhāpi manussāpi mahāviravaṃ viravanti. Tāpaso taṃ saddaṃ sutvā ‘‘kinnu kho eta’’nti? Āvajjento ‘‘manussānaṃ bhayaṃ uppanna’’nti ñatvā ‘‘mayi passante ime sattā mā nassantū’’ti abhiññāpādakajjhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya abhiññācittena corānaṃ paṭipathe caturaṅginiṃ senaṃ māpesi. Kammasajjā āgacchantā corā disvā, ‘‘rājā maññe āgato’’ti vilopaṃ chaḍḍetvā pakkamiṃsu. Tāpaso ‘‘yaṃ yassa santakaṃ, taṃ tasseva hotū’’ti adhiṭṭhāsi, taṃ tatheva ahosi. Mahājano sotthibhāvaṃ pāpuṇi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento dutiyaṃ gāthamāha. Tattha eṇikūlasminti gaṅgātīre. Gayhakaṃ nīyamānanti gahetvā nīyamānaṃ, karamaraṃ nīyamānantipi attho.
បុន ឯកស្មិំ សមយេ ឧបរិគង្គាវាសិកំ ឯកំ កុលំ ហេដ្ឋាគង្គាវាសិកេន កុលេន សទ្ធិំ មិត្តសន្ថវំ កត្វា, នាវាសង្ឃាដំ ពន្ធិត្វា, ពហុំ ខាទនីយញ្ចេវ ភោជនីយញ្ច គន្ធមាលាទីនិ ច អារោបេត្វា គង្គាសោតេន អាគច្ឆតិ។ មនុស្សា ខាទមានា ភុញ្ជមានា នច្ចន្តា គាយន្តា ទេវវិមានេន គច្ឆន្តា វិយ ពលវសោមនស្សា អហេសុំ។ គង្គេយ្យកោ នាគោ ទិស្វា កុបិតោ ‘‘ឥមេ មយិ សញ្ញម្បិ ន ករោន្តិ។ ឥទានិ នេ សមុទ្ទមេវ បាបេស្សាមី’’តិ មហន្តំ អត្តភាវំ មាបេត្វា ឧទកំ ទ្វិធា ភិន្ទិត្វា ឧដ្ឋាយ ផណំ កត្វា, សុសុការំ ករោន្តោ អដ្ឋាសិ។ មហាជនោ ទិស្វា ភីតោ វិស្សរមកាសិ។ តាបសោ បណ្ណសាលាយំ និសិន្នោ សុត្វា, ‘‘ឥមេ គាយន្តា នច្ចន្តា សោមនស្សជាតា អាគច្ឆន្តិ។ ឥទានិ បន ភយរវំ រវិំសុ, កិន្នុ ខោ’’តិ? អាវជ្ជេន្តោ នាគរាជំ ទិស្វា, ‘‘មយិ បស្សន្តេ សត្តា មា នស្សន្តូ’’តិ អភិញ្ញាបាទកជ្ឈានំ សមាបជ្ជិត្វា អត្តភាវំ បជហិត្វា សុបណ្ណវណ្ណំ មាបេត្វា នាគរាជស្ស ទស្សេសិ។ នាគរាជា ភីតោ ផណំ សំហរិត្វា ឧទកំ បវិដ្ឋោ, មហាជនោ សោត្ថិភាវំ បាបុណិ។ សត្ថា ឥទម្បិ តស្ស បុព្ពកម្មំ ទស្សេន្តោ តតិយំ គាថមាហ។ តត្ថ លុទ្ទេនាតិ ទារុណេន។ មនុស្សកម្យាតិ មនុស្សកាមតាយ, មនុស្សេ វិហេឋេតុកាមតាយាតិ អត្ថោ។
Puna ekasmiṃ samaye uparigaṅgāvāsikaṃ ekaṃ kulaṃ heṭṭhāgaṅgāvāsikena kulena saddhiṃ mittasanthavaṃ katvā, nāvāsaṅghāṭaṃ bandhitvā, bahuṃ khādanīyañceva bhojanīyañca gandhamālādīni ca āropetvā gaṅgāsotena āgacchati. Manussā khādamānā bhuñjamānā naccantā gāyantā devavimānena gacchantā viya balavasomanassā ahesuṃ. Gaṅgeyyako nāgo disvā kupito ‘‘ime mayi saññampi na karonti. Idāni ne samuddameva pāpessāmī’’ti mahantaṃ attabhāvaṃ māpetvā udakaṃ dvidhā bhinditvā uṭṭhāya phaṇaṃ katvā, susukāraṃ karonto aṭṭhāsi. Mahājano disvā bhīto vissaramakāsi. Tāpaso paṇṇasālāyaṃ nisinno sutvā, ‘‘ime gāyantā naccantā somanassajātā āgacchanti. Idāni pana bhayaravaṃ raviṃsu, kinnu kho’’ti? Āvajjento nāgarājaṃ disvā, ‘‘mayi passante sattā mā nassantū’’ti abhiññāpādakajjhānaṃ samāpajjitvā attabhāvaṃ pajahitvā supaṇṇavaṇṇaṃ māpetvā nāgarājassa dassesi. Nāgarājā bhīto phaṇaṃ saṃharitvā udakaṃ paviṭṭho, mahājano sotthibhāvaṃ pāpuṇi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento tatiyaṃ gāthamāha. Tattha luddenāti dāruṇena. Manussakamyāti manussakāmatāya, manusse viheṭhetukāmatāyāti attho.
អបរស្មិម្បិ សមយេ ឯស ឥសិបព្ពជ្ជំ បព្ពជិត្វា កេសវោ នាម តាបសោ អហោសិ។ តេន សមយេន អម្ហាកំ ពោធិសត្តោ កប្បោ នាម មាណវោ កេសវស្ស ពទ្ធចរោ អន្តេវាសិកោ ហុត្វា អាចរិយស្ស កិំការបដិស្សាវី មនាបចារី ពុទ្ធិសម្បន្នោ អត្ថចរោ អហោសិ។ កេសវោ តេន វិនា វសិតុំ ន សក្កោតិ, តំ និស្សាយេវ ជីវិកំ កប្បេសិ។ សត្ថា ឥទម្បិ តស្ស បុព្ពកម្មំ ទស្សេន្តោ ចតុត្ថំ គាថមាហ។
Aparasmimpi samaye esa isipabbajjaṃ pabbajitvā kesavo nāma tāpaso ahosi. Tena samayena amhākaṃ bodhisatto kappo nāma māṇavo kesavassa baddhacaro antevāsiko hutvā ācariyassa kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī buddhisampanno atthacaro ahosi. Kesavo tena vinā vasituṃ na sakkoti, taṃ nissāyeva jīvikaṃ kappesi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento catutthaṃ gāthamāha.
តត្ថ ពទ្ធចរោតិ អន្តេវាសិកោ, សោ បន ជេដ្ឋន្តេវាសិកោ អហោសិ។ សម្ពុទ្ធិមន្តំ វតិនំ អមញ្ញីតិ, ‘‘សម្មា ពុទ្ធិមា វតសម្បន្នោ អយ’’ន្តិ ឯវំ មញ្ញមានោ កប្បោ តវ អន្តេវាសិកោ អហោសិំ អហំ សោ តេន សមយេនាតិ ទស្សេតិ។ អញ្ញេបិ ជានាសីតិ ន កេវលំ មយ្ហំ អាយុមេវ, អញ្ញេបិ ត្វំ ជានាសិយេវ។ តថា ហិ ពុទ្ធោតិ តថា ហិ ត្វំ ពុទ្ធោ, យស្មា ពុទ្ធោ, តស្មា ជានាសីតិ អត្ថោ។ តថា ហិ ត្យាយំ ជលិតានុភាវោតិ យស្មា ច ត្វំ ពុទ្ធោ, តស្មា តេ អយំ ជលិតោ អានុភាវោ។ ឱភាសយំ តិដ្ឋតីតិ សព្ពំ ព្រហ្មលោកំ ឱភាសយន្តោ តិដ្ឋតិ។ ចតុត្ថំ។
Tattha baddhacaroti antevāsiko, so pana jeṭṭhantevāsiko ahosi. Sambuddhimantaṃ vatinaṃ amaññīti, ‘‘sammā buddhimā vatasampanno aya’’nti evaṃ maññamāno kappo tava antevāsiko ahosiṃ ahaṃ so tena samayenāti dasseti. Aññepi jānāsīti na kevalaṃ mayhaṃ āyumeva, aññepi tvaṃ jānāsiyeva. Tathā hi buddhoti tathā hi tvaṃ buddho, yasmā buddho, tasmā jānāsīti attho. Tathā hi tyāyaṃ jalitānubhāvoti yasmā ca tvaṃ buddho, tasmā te ayaṃ jalito ānubhāvo. Obhāsayaṃ tiṭṭhatīti sabbaṃ brahmalokaṃ obhāsayanto tiṭṭhati. Catutthaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. ពកព្រហ្មសុត្តំ • 4. Bakabrahmasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. ពកព្រហ្មសុត្តវណ្ណនា • 4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā
