Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൪. ബകബ്രഹ്മസുത്തവണ്ണനാ
4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā
൧൭൫. ചതുത്ഥേ പാപകം ദിട്ഠിഗതന്തി ലാമികാ സസ്സതദിട്ഠി. ഇദം നിച്ചന്തി ഇദം സഹ കായേന ബ്രഹ്മട്ഠാനം അനിച്ചം ‘‘നിച്ച’’ന്തി വദതി. ധുവാദീനി തസ്സേവ വേവചനാനി. തത്ഥ ധുവന്തി ഥിരം. സസ്സതന്തി സദാ വിജ്ജമാനം. കേവലന്തി അഖണ്ഡം സകലം. അചവനധമ്മന്തി അചവനസഭാവം. ഇദം ഹി ന ജായതീതിആദീസു ഇമസ്മിം ഠാനേ കോചി ജായനകോ വാ ജീയനകോ വാ മീയനകോ വാ ചവനകോ വാ ഉപപജ്ജനകോ വാ നത്ഥി, തം സന്ധായ വദതി. ഇതോ ച പനഞ്ഞന്തി ഇതോ സഹകായാ ബ്രഹ്മട്ഠാനാ ഉത്തരി അഞ്ഞം നിസ്സരണം നാമ നത്ഥീതി. ഏവമസ്സ ഥാമഗതാ സസ്സതദിട്ഠി ഉപ്പന്നാ ഹോതി. ഏവംവാദീ ച പന സോ ഉപരി തിസ്സോ ഝാനഭൂമിയോ ചത്താരോ മഗ്ഗേ ചത്താരി ഫലാനി നിബ്ബാനന്തി സബ്ബം പടിബാഹതി. കദാ പനസ്സ സാ ദിട്ഠി ഉപ്പന്നാതി? പഠമജ്ഝാനഭൂമിയം നിബ്ബത്തകാലേ. ദുതിയജ്ഝാനഭൂമിയന്തി ഏകേ.
175. Catutthe pāpakaṃ diṭṭhigatanti lāmikā sassatadiṭṭhi. Idaṃ niccanti idaṃ saha kāyena brahmaṭṭhānaṃ aniccaṃ ‘‘nicca’’nti vadati. Dhuvādīni tasseva vevacanāni. Tattha dhuvanti thiraṃ. Sassatanti sadā vijjamānaṃ. Kevalanti akhaṇḍaṃ sakalaṃ. Acavanadhammanti acavanasabhāvaṃ. Idaṃ hi na jāyatītiādīsu imasmiṃ ṭhāne koci jāyanako vā jīyanako vā mīyanako vā cavanako vā upapajjanako vā natthi, taṃ sandhāya vadati. Ito ca panaññanti ito sahakāyā brahmaṭṭhānā uttari aññaṃ nissaraṇaṃ nāma natthīti. Evamassa thāmagatā sassatadiṭṭhi uppannā hoti. Evaṃvādī ca pana so upari tisso jhānabhūmiyo cattāro magge cattāri phalāni nibbānanti sabbaṃ paṭibāhati. Kadā panassa sā diṭṭhi uppannāti? Paṭhamajjhānabhūmiyaṃ nibbattakāle. Dutiyajjhānabhūmiyanti eke.
തത്രായം അനുപുബ്ബികഥാ – ഹേട്ഠുപപത്തികോ കിരേസ ബ്രഹ്മാ അനുപ്പന്നേ ബുദ്ധുപ്പാദേ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ കസിണപരികമ്മം കത്വാ സമാപത്തിയോ നിബ്ബത്തേത്വാ അപരിഹീനജ്ഝാനോ കാലം കത്വാ ചതുത്ഥജ്ഝാനഭൂമിയം വേഹപ്ഫലബ്രഹ്മലോകേ പഞ്ചകപ്പസതികം ആയും ഗഹേത്വാ നിബ്ബത്തി. തത്ഥ യാവതായുകം ഠത്വാ ഹേട്ഠുപപത്തികം കത്വാ തതിയജ്ഝാനം പണീതം ഭാവേത്വാ സുഭകിണ്ഹബ്രഹ്മലോകേ ചതുസട്ഠികപ്പം ആയും ഗഹേത്വാ നിബ്ബത്തി. തത്ഥ ദുതിയജ്ഝാനം ഭാവേത്വാ ആഭസ്സരേ അട്ഠ കപ്പേ ആയും ഗഹേത്വാ നിബ്ബത്തി. തത്ഥ പഠമജ്ഝാനം ഭാവേത്വാ, പഠമജ്ഝാനഭൂമിയം കപ്പായുകോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി . സോ പഠമകാലേ അത്തനാ കതകമ്മഞ്ച നിബ്ബത്തട്ഠാനഞ്ച അഞ്ഞാസി, കാലേ പന ഗച്ഛന്തേ ഗച്ഛന്തേ ഉഭയം പമുസ്സിത്വാ സസ്സതദിട്ഠിം ഉപ്പാദേസി.
Tatrāyaṃ anupubbikathā – heṭṭhupapattiko kiresa brahmā anuppanne buddhuppāde isipabbajjaṃ pabbajitvā kasiṇaparikammaṃ katvā samāpattiyo nibbattetvā aparihīnajjhāno kālaṃ katvā catutthajjhānabhūmiyaṃ vehapphalabrahmaloke pañcakappasatikaṃ āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā heṭṭhupapattikaṃ katvā tatiyajjhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā subhakiṇhabrahmaloke catusaṭṭhikappaṃ āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha dutiyajjhānaṃ bhāvetvā ābhassare aṭṭha kappe āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha paṭhamajjhānaṃ bhāvetvā, paṭhamajjhānabhūmiyaṃ kappāyuko hutvā nibbatti . So paṭhamakāle attanā katakammañca nibbattaṭṭhānañca aññāsi, kāle pana gacchante gacchante ubhayaṃ pamussitvā sassatadiṭṭhiṃ uppādesi.
അവിജ്ജാഗതോതി അവിജ്ജായ ഗതോ സമന്നാഗതോ അഞ്ഞാണീ അന്ധീഭൂതോ. യത്ര ഹി നാമാതി യോ നാമ. വക്ഖതീതി ഭണതി. ‘‘യത്രാ’’തി നിപാതയോഗേന പന അനാഗതവചനം കതം.
Avijjāgatoti avijjāya gato samannāgato aññāṇī andhībhūto. Yatra hi nāmāti yo nāma. Vakkhatīti bhaṇati. ‘‘Yatrā’’ti nipātayogena pana anāgatavacanaṃ kataṃ.
ഏവം വുത്തേ സോ ബ്രഹ്മാ യഥാ നാമ മഗ്ഗചോരോ ദ്വേ തയോ പഹാരേ അധിവാസേന്തോ സഹായേ അനാചിക്ഖിത്വാപി ഉത്തരിം പഹാരം പഹരിയമാനോ ‘‘അസുകോ ച അസുകോ ച മയ്ഹം സഹായോ’’തി ആചിക്ഖതി, ഏവമേവ ഭഗവതാ സന്തജ്ജിയമാനോ സതിം ലഭിത്വാ, ‘‘ഭഗവാ മയ്ഹം പദാനുപദം പേക്ഖന്തോ മം നിപ്പീളിതുകാമോ’’തി ഭീതോ അത്തനോ സഹായേ ആചിക്ഖന്തോ ദ്വാസത്തതീതിആദിമാഹ. തസ്സത്ഥോ – ഭോ ഗോതമ, മയം ദ്വാസത്തതി ജനാ പുഞ്ഞകമ്മാ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ഇധ നിബ്ബത്താ. വസവത്തിനോ സയം അഞ്ഞേസം വസേ അവത്തിത്വാ പരേ അത്തനോ വസേ വത്തേമ, ജാതിഞ്ച ജരഞ്ച അതീതാ, അയം നോ വേദേഹി ഗതത്താ ‘‘വേദഗൂ’’തി സങ്ഖം ഗതാ ഭഗവാ അന്തിമാ ബ്രഹ്മുപപത്തി. അസ്മാഭിജപ്പന്തി ജനാ അനേകാതി അനേകജനാ അമ്ഹേ അഭിജപ്പന്തി. ‘‘അയം ഖോ ഭവം ബ്രഹ്മാ, മഹാബ്രഹ്മാ, അഭിഭൂ, അനഭിഭൂതോ, അഞ്ഞദത്ഥുദസോ, വസവത്തീ, ഇസ്സരോ, കത്താ, നിമ്മാതാ, സേട്ഠോ, സജിതാ, വസീ, പിതാ ഭൂതഭബ്യാന’’ന്തി ഏവം പത്ഥേന്തി പിഹേന്തീതി.
Evaṃ vutte so brahmā yathā nāma maggacoro dve tayo pahāre adhivāsento sahāye anācikkhitvāpi uttariṃ pahāraṃ pahariyamāno ‘‘asuko ca asuko ca mayhaṃ sahāyo’’ti ācikkhati, evameva bhagavatā santajjiyamāno satiṃ labhitvā, ‘‘bhagavā mayhaṃ padānupadaṃ pekkhanto maṃ nippīḷitukāmo’’ti bhīto attano sahāye ācikkhanto dvāsattatītiādimāha. Tassattho – bho gotama, mayaṃ dvāsattati janā puññakammā tena puññakammena idha nibbattā. Vasavattino sayaṃ aññesaṃ vase avattitvā pare attano vase vattema, jātiñca jarañca atītā, ayaṃ no vedehi gatattā ‘‘vedagū’’ti saṅkhaṃ gatā bhagavā antimā brahmupapatti. Asmābhijappanti janā anekāti anekajanā amhe abhijappanti. ‘‘Ayaṃ kho bhavaṃ brahmā, mahābrahmā, abhibhū, anabhibhūto, aññadatthudaso, vasavattī, issaro, kattā, nimmātā, seṭṭho, sajitā, vasī, pitā bhūtabhabyāna’’nti evaṃ patthenti pihentīti.
അഥ നം ഭഗവാ അപ്പം ഹി ഏതന്തിആദിമാഹ. തത്ഥ ഏതന്തി യം ത്വം ഇധ തവ ആയും ‘‘ദീഘ’’ന്തി മഞ്ഞസി, ഏതം അപ്പം പരിത്തകം. സതം സഹസ്സാനം നിരബ്ബുദാനന്തി നിരബ്ബുദഗണനായ സതസഹസ്സനിരബ്ബുദാനം. ആയും പജാനാമീതി, ‘‘ഇദാനി തവ അവസിട്ഠം ഏത്തകം ആയൂ’’തി അഹം ജാനാമി. അനന്തദസ്സീ ഭഗവാ ഹമസ്മീതി, ഭഗവാ, തുമ്ഹേ ‘‘അഹം അനന്തദസ്സീ ജാതിആദീനി ഉപാതിവത്തോ’’തി വദഥ. കിം മേ പുരാണന്തി, യദി ത്വം അനന്തദസ്സീ, ഏവം സന്തേ ഇദം മേ ആചിക്ഖ, കിം മയ്ഹം പുരാണം? വതസീലവത്തന്തി സീലമേവ വുച്ചതി. യമഹം വിജഞ്ഞാതി യം അഹം തയാ കഥിതം ജാനേയ്യം, തം മേ ആചിക്ഖാതി വദതി.
Atha naṃ bhagavā appaṃ hi etantiādimāha. Tattha etanti yaṃ tvaṃ idha tava āyuṃ ‘‘dīgha’’nti maññasi, etaṃ appaṃ parittakaṃ. Sataṃ sahassānaṃ nirabbudānanti nirabbudagaṇanāya satasahassanirabbudānaṃ. Āyuṃ pajānāmīti, ‘‘idāni tava avasiṭṭhaṃ ettakaṃ āyū’’ti ahaṃ jānāmi. Anantadassī bhagavā hamasmīti, bhagavā, tumhe ‘‘ahaṃ anantadassī jātiādīni upātivatto’’ti vadatha. Kiṃ me purāṇanti, yadi tvaṃ anantadassī, evaṃ sante idaṃ me ācikkha, kiṃ mayhaṃ purāṇaṃ? Vatasīlavattanti sīlameva vuccati. Yamahaṃ vijaññāti yaṃ ahaṃ tayā kathitaṃ jāneyyaṃ, taṃ me ācikkhāti vadati.
ഇദാനിസ്സ ആചിക്ഖന്തോ ഭഗവാ യം ത്വം അപായേസീതിആദിമാഹ. തത്രായം അധിപ്പായോ – പുബ്ബേ കിരേസ കുലഘരേ നിബ്ബത്തിത്വാ കാമേസു ആദീനവം ദിസ്വാ – ‘‘ജാതിജരാമരണസ്സ അന്തം കരിസ്സാമീ’’തി നിക്ഖമ്മ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ സമാപത്തിയോ നിബ്ബത്തേത്വാ അഭിഞ്ഞാപാദകജ്ഝാനസ്സ ലാഭീ ഹുത്വാ ഗങ്ഗാതീരേ പണ്ണസാലം കാരേത്വാ ഝാനരതിയാ വീതിനാമേതി. തദാ ച കാലേനകാലം സത്ഥവാഹാ പഞ്ചഹി സകടസതേഹി മരുകന്താരം പടിപജ്ജന്തി. മരുകന്താരേ പന ദിവാ ന സക്കാ ഗന്തും, രത്തിം ഗമനം ഹോതി. അഥ പുരിമസകടസ്സ അഗ്ഗയുഗേ യുത്തബലിബദ്ദാ ഗച്ഛന്താ ഗച്ഛന്താ നിവത്തിത്വാ ആഗതമഗ്ഗാഭിമുഖാ അഹേസും, സബ്ബസകടാനി തഥേവ നിവത്തിത്വാ അരുണേ ഉഗ്ഗതേ നിവത്തിതഭാവം ജാനിംസു. തേസഞ്ച തദാ കന്താരം അതിക്കമനദിവസോ അഹോസി. സബ്ബം ദാരുദകം പരിക്ഖീണം – തസ്മാ ‘‘നത്ഥി ദാനി അമ്ഹാകം ജീവിത’’ന്തി ചിന്തേത്വാ, ഗോണേ ചക്കേസു ബന്ധിത്വാ, മനുസ്സാ സകടച്ഛായം പവിസിത്വാ നിപജ്ജിംസു.
Idānissa ācikkhanto bhagavā yaṃ tvaṃ apāyesītiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – pubbe kiresa kulaghare nibbattitvā kāmesu ādīnavaṃ disvā – ‘‘jātijarāmaraṇassa antaṃ karissāmī’’ti nikkhamma isipabbajjaṃ pabbajitvā samāpattiyo nibbattetvā abhiññāpādakajjhānassa lābhī hutvā gaṅgātīre paṇṇasālaṃ kāretvā jhānaratiyā vītināmeti. Tadā ca kālenakālaṃ satthavāhā pañcahi sakaṭasatehi marukantāraṃ paṭipajjanti. Marukantāre pana divā na sakkā gantuṃ, rattiṃ gamanaṃ hoti. Atha purimasakaṭassa aggayuge yuttabalibaddā gacchantā gacchantā nivattitvā āgatamaggābhimukhā ahesuṃ, sabbasakaṭāni tatheva nivattitvā aruṇe uggate nivattitabhāvaṃ jāniṃsu. Tesañca tadā kantāraṃ atikkamanadivaso ahosi. Sabbaṃ dārudakaṃ parikkhīṇaṃ – tasmā ‘‘natthi dāni amhākaṃ jīvita’’nti cintetvā, goṇe cakkesu bandhitvā, manussā sakaṭacchāyaṃ pavisitvā nipajjiṃsu.
താപസോപി കാലസ്സേവ പണ്ണസാലതോ നിക്ഖമിത്വാ പണ്ണസാലദ്വാരേ നിസിന്നോ ഗങ്ഗം ഓലോകയമാനോ അദ്ദസ ഗങ്ഗം മഹതാ ഉദകോഘേന പൂരിയമാനം പവത്തിതമണിക്ഖന്ധം വിയ ആഗച്ഛന്തം, ദിസ്വാ ചിന്തേസി – ‘‘അത്ഥി നു ഖോ ഇമസ്മിം ലോകേ ഏവരൂപസ്സ മധുരോദകസ്സ അലാഭേന കിലിസ്സമാനാ സത്താ’’തി? സോ ഏവം ആവജ്ജേന്തോ മരുകന്താരേ തം സത്ഥം ദിസ്വാ ‘ഇമേ സത്താ മാ നസ്സന്തൂ’തി ‘‘ഇതോ ചിതോ ച മഹാഉദകക്ഖന്ധോ ഛിജ്ജിത്വാ മരുകന്താരേ സത്ഥാഭിമുഖോ ഗച്ഛതൂ’’തി അഭിഞ്ഞാചിത്തേന അധിട്ഠാസി. സഹ ചിത്തുപ്പാദേന മാതികാരുള്ഹം വിയ ഉദകം തത്ഥ അഗമാസി. മനുസ്സാ ഉദകസദ്ദേന വുട്ഠായ ഉദകം ദിസ്വാ ഹട്ഠതുട്ഠാ ന്ഹായിത്വാ പിവിത്വാ ഗോണേപി പായേത്വാ സോത്ഥിനാ ഇച്ഛിതട്ഠാനം അഗമംസു. സത്ഥാ തം ബ്രഹ്മുനോ പുബ്ബകമ്മം ദസ്സേന്തോ പഠമം ഗാഥമാഹ. തത്ഥ അപായേസീതി പായേസി. അ-കാരോ നിപാതമത്തം. ഗമ്മനീതി ഗിമ്ഹേ. സമ്പരേതേതി ഗിമ്ഹാതപേന ഫുട്ഠേ അനുഗതേ.
Tāpasopi kālasseva paṇṇasālato nikkhamitvā paṇṇasāladvāre nisinno gaṅgaṃ olokayamāno addasa gaṅgaṃ mahatā udakoghena pūriyamānaṃ pavattitamaṇikkhandhaṃ viya āgacchantaṃ, disvā cintesi – ‘‘atthi nu kho imasmiṃ loke evarūpassa madhurodakassa alābhena kilissamānā sattā’’ti? So evaṃ āvajjento marukantāre taṃ satthaṃ disvā ‘ime sattā mā nassantū’ti ‘‘ito cito ca mahāudakakkhandho chijjitvā marukantāre satthābhimukho gacchatū’’ti abhiññācittena adhiṭṭhāsi. Saha cittuppādena mātikāruḷhaṃ viya udakaṃ tattha agamāsi. Manussā udakasaddena vuṭṭhāya udakaṃ disvā haṭṭhatuṭṭhā nhāyitvā pivitvā goṇepi pāyetvā sotthinā icchitaṭṭhānaṃ agamaṃsu. Satthā taṃ brahmuno pubbakammaṃ dassento paṭhamaṃ gāthamāha. Tattha apāyesīti pāyesi. A-kāro nipātamattaṃ. Gammanīti gimhe. Sampareteti gimhātapena phuṭṭhe anugate.
അപരസ്മിമ്പി സമയേ താപസോ ഗങ്ഗാതീരേ പണ്ണസാലം മാപേത്വാ അരഞ്ഞഗാമകം നിസ്സായ വസതി. തേന ച സമയേന ചോരാ തം ഗാമം പഹരിത്വാ ഹത്ഥസാരം ഗഹേത്വാ ഗാവിയോ ച കരമരേ ച ഗഹേത്വാ ഗച്ഛന്തി. ഗാവോപി സുനഖാപി മനുസ്സാപി മഹാവിരവം വിരവന്തി. താപസോ തം സദ്ദം സുത്വാ ‘‘കിന്നു ഖോ ഏത’’ന്തി? ആവജ്ജേന്തോ ‘‘മനുസ്സാനം ഭയം ഉപ്പന്ന’’ന്തി ഞത്വാ ‘‘മയി പസ്സന്തേ ഇമേ സത്താ മാ നസ്സന്തൂ’’തി അഭിഞ്ഞാപാദകജ്ഝാനം സമാപജ്ജിത്വാ വുട്ഠായ അഭിഞ്ഞാചിത്തേന ചോരാനം പടിപഥേ ചതുരങ്ഗിനിം സേനം മാപേസി. കമ്മസജ്ജാ ആഗച്ഛന്താ ചോരാ ദിസ്വാ, ‘‘രാജാ മഞ്ഞേ ആഗതോ’’തി വിലോപം ഛഡ്ഡേത്വാ പക്കമിംസു. താപസോ ‘‘യം യസ്സ സന്തകം, തം തസ്സേവ ഹോതൂ’’തി അധിട്ഠാസി, തം തഥേവ അഹോസി. മഹാജനോ സോത്ഥിഭാവം പാപുണി. സത്ഥാ ഇദമ്പി തസ്സ പുബ്ബകമ്മം ദസ്സേന്തോ ദുതിയം ഗാഥമാഹ. തത്ഥ ഏണികൂലസ്മിന്തി ഗങ്ഗാതീരേ. ഗയ്ഹകം നീയമാനന്തി ഗഹേത്വാ നീയമാനം, കരമരം നീയമാനന്തിപി അത്ഥോ.
Aparasmimpi samaye tāpaso gaṅgātīre paṇṇasālaṃ māpetvā araññagāmakaṃ nissāya vasati. Tena ca samayena corā taṃ gāmaṃ paharitvā hatthasāraṃ gahetvā gāviyo ca karamare ca gahetvā gacchanti. Gāvopi sunakhāpi manussāpi mahāviravaṃ viravanti. Tāpaso taṃ saddaṃ sutvā ‘‘kinnu kho eta’’nti? Āvajjento ‘‘manussānaṃ bhayaṃ uppanna’’nti ñatvā ‘‘mayi passante ime sattā mā nassantū’’ti abhiññāpādakajjhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya abhiññācittena corānaṃ paṭipathe caturaṅginiṃ senaṃ māpesi. Kammasajjā āgacchantā corā disvā, ‘‘rājā maññe āgato’’ti vilopaṃ chaḍḍetvā pakkamiṃsu. Tāpaso ‘‘yaṃ yassa santakaṃ, taṃ tasseva hotū’’ti adhiṭṭhāsi, taṃ tatheva ahosi. Mahājano sotthibhāvaṃ pāpuṇi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento dutiyaṃ gāthamāha. Tattha eṇikūlasminti gaṅgātīre. Gayhakaṃ nīyamānanti gahetvā nīyamānaṃ, karamaraṃ nīyamānantipi attho.
പുന ഏകസ്മിം സമയേ ഉപരിഗങ്ഗാവാസികം ഏകം കുലം ഹേട്ഠാഗങ്ഗാവാസികേന കുലേന സദ്ധിം മിത്തസന്ഥവം കത്വാ, നാവാസങ്ഘാടം ബന്ധിത്വാ, ബഹും ഖാദനീയഞ്ചേവ ഭോജനീയഞ്ച ഗന്ധമാലാദീനി ച ആരോപേത്വാ ഗങ്ഗാസോതേന ആഗച്ഛതി. മനുസ്സാ ഖാദമാനാ ഭുഞ്ജമാനാ നച്ചന്താ ഗായന്താ ദേവവിമാനേന ഗച്ഛന്താ വിയ ബലവസോമനസ്സാ അഹേസും. ഗങ്ഗേയ്യകോ നാഗോ ദിസ്വാ കുപിതോ ‘‘ഇമേ മയി സഞ്ഞമ്പി ന കരോന്തി. ഇദാനി നേ സമുദ്ദമേവ പാപേസ്സാമീ’’തി മഹന്തം അത്തഭാവം മാപേത്വാ ഉദകം ദ്വിധാ ഭിന്ദിത്വാ ഉട്ഠായ ഫണം കത്വാ, സുസുകാരം കരോന്തോ അട്ഠാസി. മഹാജനോ ദിസ്വാ ഭീതോ വിസ്സരമകാസി. താപസോ പണ്ണസാലായം നിസിന്നോ സുത്വാ, ‘‘ഇമേ ഗായന്താ നച്ചന്താ സോമനസ്സജാതാ ആഗച്ഛന്തി. ഇദാനി പന ഭയരവം രവിംസു, കിന്നു ഖോ’’തി? ആവജ്ജേന്തോ നാഗരാജം ദിസ്വാ, ‘‘മയി പസ്സന്തേ സത്താ മാ നസ്സന്തൂ’’തി അഭിഞ്ഞാപാദകജ്ഝാനം സമാപജ്ജിത്വാ അത്തഭാവം പജഹിത്വാ സുപണ്ണവണ്ണം മാപേത്വാ നാഗരാജസ്സ ദസ്സേസി. നാഗരാജാ ഭീതോ ഫണം സംഹരിത്വാ ഉദകം പവിട്ഠോ, മഹാജനോ സോത്ഥിഭാവം പാപുണി. സത്ഥാ ഇദമ്പി തസ്സ പുബ്ബകമ്മം ദസ്സേന്തോ തതിയം ഗാഥമാഹ. തത്ഥ ലുദ്ദേനാതി ദാരുണേന. മനുസ്സകമ്യാതി മനുസ്സകാമതായ, മനുസ്സേ വിഹേഠേതുകാമതായാതി അത്ഥോ.
Puna ekasmiṃ samaye uparigaṅgāvāsikaṃ ekaṃ kulaṃ heṭṭhāgaṅgāvāsikena kulena saddhiṃ mittasanthavaṃ katvā, nāvāsaṅghāṭaṃ bandhitvā, bahuṃ khādanīyañceva bhojanīyañca gandhamālādīni ca āropetvā gaṅgāsotena āgacchati. Manussā khādamānā bhuñjamānā naccantā gāyantā devavimānena gacchantā viya balavasomanassā ahesuṃ. Gaṅgeyyako nāgo disvā kupito ‘‘ime mayi saññampi na karonti. Idāni ne samuddameva pāpessāmī’’ti mahantaṃ attabhāvaṃ māpetvā udakaṃ dvidhā bhinditvā uṭṭhāya phaṇaṃ katvā, susukāraṃ karonto aṭṭhāsi. Mahājano disvā bhīto vissaramakāsi. Tāpaso paṇṇasālāyaṃ nisinno sutvā, ‘‘ime gāyantā naccantā somanassajātā āgacchanti. Idāni pana bhayaravaṃ raviṃsu, kinnu kho’’ti? Āvajjento nāgarājaṃ disvā, ‘‘mayi passante sattā mā nassantū’’ti abhiññāpādakajjhānaṃ samāpajjitvā attabhāvaṃ pajahitvā supaṇṇavaṇṇaṃ māpetvā nāgarājassa dassesi. Nāgarājā bhīto phaṇaṃ saṃharitvā udakaṃ paviṭṭho, mahājano sotthibhāvaṃ pāpuṇi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento tatiyaṃ gāthamāha. Tattha luddenāti dāruṇena. Manussakamyāti manussakāmatāya, manusse viheṭhetukāmatāyāti attho.
അപരസ്മിമ്പി സമയേ ഏസ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ കേസവോ നാമ താപസോ അഹോസി. തേന സമയേന അമ്ഹാകം ബോധിസത്തോ കപ്പോ നാമ മാണവോ കേസവസ്സ ബദ്ധചരോ അന്തേവാസികോ ഹുത്വാ ആചരിയസ്സ കിംകാരപടിസ്സാവീ മനാപചാരീ ബുദ്ധിസമ്പന്നോ അത്ഥചരോ അഹോസി. കേസവോ തേന വിനാ വസിതും ന സക്കോതി, തം നിസ്സായേവ ജീവികം കപ്പേസി. സത്ഥാ ഇദമ്പി തസ്സ പുബ്ബകമ്മം ദസ്സേന്തോ ചതുത്ഥം ഗാഥമാഹ.
Aparasmimpi samaye esa isipabbajjaṃ pabbajitvā kesavo nāma tāpaso ahosi. Tena samayena amhākaṃ bodhisatto kappo nāma māṇavo kesavassa baddhacaro antevāsiko hutvā ācariyassa kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī buddhisampanno atthacaro ahosi. Kesavo tena vinā vasituṃ na sakkoti, taṃ nissāyeva jīvikaṃ kappesi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento catutthaṃ gāthamāha.
തത്ഥ ബദ്ധചരോതി അന്തേവാസികോ, സോ പന ജേട്ഠന്തേവാസികോ അഹോസി. സമ്ബുദ്ധിമന്തം വതിനം അമഞ്ഞീതി, ‘‘സമ്മാ ബുദ്ധിമാ വതസമ്പന്നോ അയ’’ന്തി ഏവം മഞ്ഞമാനോ കപ്പോ തവ അന്തേവാസികോ അഹോസിം അഹം സോ തേന സമയേനാതി ദസ്സേതി. അഞ്ഞേപി ജാനാസീതി ന കേവലം മയ്ഹം ആയുമേവ, അഞ്ഞേപി ത്വം ജാനാസിയേവ. തഥാ ഹി ബുദ്ധോതി തഥാ ഹി ത്വം ബുദ്ധോ, യസ്മാ ബുദ്ധോ, തസ്മാ ജാനാസീതി അത്ഥോ. തഥാ ഹി ത്യായം ജലിതാനുഭാവോതി യസ്മാ ച ത്വം ബുദ്ധോ, തസ്മാ തേ അയം ജലിതോ ആനുഭാവോ. ഓഭാസയം തിട്ഠതീതി സബ്ബം ബ്രഹ്മലോകം ഓഭാസയന്തോ തിട്ഠതി. ചതുത്ഥം.
Tattha baddhacaroti antevāsiko, so pana jeṭṭhantevāsiko ahosi. Sambuddhimantaṃ vatinaṃ amaññīti, ‘‘sammā buddhimā vatasampanno aya’’nti evaṃ maññamāno kappo tava antevāsiko ahosiṃ ahaṃ so tena samayenāti dasseti. Aññepi jānāsīti na kevalaṃ mayhaṃ āyumeva, aññepi tvaṃ jānāsiyeva. Tathā hi buddhoti tathā hi tvaṃ buddho, yasmā buddho, tasmā jānāsīti attho. Tathā hi tyāyaṃ jalitānubhāvoti yasmā ca tvaṃ buddho, tasmā te ayaṃ jalito ānubhāvo. Obhāsayaṃ tiṭṭhatīti sabbaṃ brahmalokaṃ obhāsayanto tiṭṭhati. Catutthaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൪. ബകബ്രഹ്മസുത്തം • 4. Bakabrahmasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൪. ബകബ്രഹ്മസുത്തവണ്ണനാ • 4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā