Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मज्झिमनिकाय • Majjhimanikāya

    ४. बाकुलसुत्तं

    4. Bākulasuttaṃ

    २०९. एवं मे सुतं – एकं समयं आयस्मा बाकुलो 1 राजगहे विहरति वेळुवने कलन्दकनिवापे। अथ खो अचेलकस्सपो आयस्मतो बाकुलस्स पुराणगिहिसहायो येनायस्मा बाकुलो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा आयस्मता बाकुलेन सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्‍नो खो अचेलकस्सपो आयस्मन्तं बाकुलं एतदवोच –

    209. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā bākulo 2 rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho acelakassapo āyasmato bākulassa purāṇagihisahāyo yenāyasmā bākulo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā bākulena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho acelakassapo āyasmantaṃ bākulaṃ etadavoca –

    ‘‘कीवचिरं पब्बजितोसि, आवुसो बाकुला’’ति? ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्सा’’ति। ‘‘इमेहि पन ते, आवुसो बाकुल, असीतिया वस्सेहि कतिक्खत्तुं मेथुनो धम्मो पटिसेवितो’’ति? ‘‘न खो मं, आवुसो कस्सप, एवं पुच्छितब्बं – ‘इमेहि पन ते, आवुसो बाकुल, असीतिया वस्सेहि कतिक्खत्तुं मेथुनो धम्मो पटिसेवितो’ति। एवञ्‍च खो मं, आवुसो कस्सप, पुच्छितब्बं – ‘इमेहि पन ते, आवुसो बाकुल, असीतिया वस्सेहि कतिक्खत्तुं कामसञ्‍ञा उप्पन्‍नपुब्बा’’’ति? ( ) 3

    ‘‘Kīvaciraṃ pabbajitosi, āvuso bākulā’’ti? ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassā’’ti. ‘‘Imehi pana te, āvuso bākula, asītiyā vassehi katikkhattuṃ methuno dhammo paṭisevito’’ti? ‘‘Na kho maṃ, āvuso kassapa, evaṃ pucchitabbaṃ – ‘imehi pana te, āvuso bākula, asītiyā vassehi katikkhattuṃ methuno dhammo paṭisevito’ti. Evañca kho maṃ, āvuso kassapa, pucchitabbaṃ – ‘imehi pana te, āvuso bākula, asītiyā vassehi katikkhattuṃ kāmasaññā uppannapubbā’’’ti? ( ) 4

    २१०. ‘‘असीति मे, आवुसो , वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि कामसञ्‍ञं उप्पन्‍नपुब्बं। यंपायस्मा बाकुलो असीतिया वस्सेहि नाभिजानाति कामसञ्‍ञं उप्पन्‍नपुब्बं इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम।

    210. ‘‘Asīti me, āvuso , vassāni pabbajitassa nābhijānāmi kāmasaññaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti kāmasaññaṃ uppannapubbaṃ idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.

    ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि ब्यापादसञ्‍ञं…पे॰… विहिंसासञ्‍ञं उप्पन्‍नपुब्बं। यंपायस्मा बाकुलो असीतिया वस्सेहि नाभिजानाति विहिंसासञ्‍ञं उप्पन्‍नपुब्बं, इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम।

    ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi byāpādasaññaṃ…pe… vihiṃsāsaññaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti vihiṃsāsaññaṃ uppannapubbaṃ, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.

    ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि कामवितक्‍कं उप्पन्‍नपुब्बं। यंपायस्मा बाकुलो असीतिया वस्सेहि नाभिजानाति कामवितक्‍कं उप्पन्‍नपुब्बं, इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम।

    ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi kāmavitakkaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti kāmavitakkaṃ uppannapubbaṃ, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.

    ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि ब्यापादवितक्‍कं…पे॰… विहिंसावितक्‍कं उप्पन्‍नपुब्बं। यंपायस्मा बाकुलो असीतिया वस्सेहि नाभिजानाति विहिंसावितक्‍कं उप्पन्‍नपुब्बं, इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम।

    ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi byāpādavitakkaṃ…pe… vihiṃsāvitakkaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti vihiṃsāvitakkaṃ uppannapubbaṃ, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.

    २११. ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि गहपतिचीवरं सादिता। यंपायस्मा बाकुलो असीतिया वस्सेहि नाभिजानाति गहपतिचीवरं सादिता, इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम।

    211. ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi gahapaticīvaraṃ sāditā. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti gahapaticīvaraṃ sāditā, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.

    ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि सत्थेन चीवरं छिन्दिता। यंपायस्मा बाकुलो असीतिया वस्सेहि नाभिजानाति सत्थेन चीवरं छिन्दिता…पे॰… धारेम।

    ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi satthena cīvaraṃ chinditā. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti satthena cīvaraṃ chinditā…pe… dhārema.

    ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि सूचिया चीवरं सिब्बिता…पे॰… नाभिजानामि रजनेन चीवरं रजिता… नाभिजानामि कथिने 5 चीवरं सिब्बिता… नाभिजानामि सब्रह्मचारीनं चीवरकम्मे विचारिता 6 … नाभिजानामि निमन्तनं सादिता… नाभिजानामि एवरूपं चित्तं उप्पन्‍नपुब्बं – ‘अहो वत मं कोचि निमन्तेय्या’ति… नाभिजानामि अन्तरघरे निसीदिता… नाभिजानामि अन्तरघरे भुञ्‍जिता… नाभिजानामि मातुगामस्स अनुब्यञ्‍जनसो निमित्तं गहेता… नाभिजानामि मातुगामस्स धम्मं देसिता अन्तमसो चतुप्पदम्पि गाथं… नाभिजानामि भिक्खुनुपस्सयं उपसङ्कमिता… नाभिजानामि भिक्खुनिया धम्मं देसिता… नाभिजानामि सिक्खमानाय धम्मं देसिता… नाभिजानामि सामणेरिया धम्मं देसिता… नाभिजानामि पब्बाजेता… नाभिजानामि उपसम्पादेता… नाभिजानामि निस्सयं दाता… नाभिजानामि सामणेरं उपट्ठापेता… नाभिजानामि जन्ताघरे न्हायिता… नाभिजानामि चुण्णेन न्हायिता… नाभिजानामि सब्रह्मचारीगत्तपरिकम्मे विचारिता 7 … नाभिजानामि आबाधं उप्पन्‍नपुब्बं, अन्तमसो गद्दूहनमत्तम्पि… नाभिजानामि भेसज्‍जं उपहरिता, अन्तमसो हरितकिखण्डम्पि… नाभिजानामि अपस्सेनकं अपस्सयिता… नाभिजानामि सेय्यं कप्पेता। यंपायस्मा…पे॰… धारेम।

    ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi sūciyā cīvaraṃ sibbitā…pe… nābhijānāmi rajanena cīvaraṃ rajitā… nābhijānāmi kathine 8 cīvaraṃ sibbitā… nābhijānāmi sabrahmacārīnaṃ cīvarakamme vicāritā 9 … nābhijānāmi nimantanaṃ sāditā… nābhijānāmi evarūpaṃ cittaṃ uppannapubbaṃ – ‘aho vata maṃ koci nimanteyyā’ti… nābhijānāmi antaraghare nisīditā… nābhijānāmi antaraghare bhuñjitā… nābhijānāmi mātugāmassa anubyañjanaso nimittaṃ gahetā… nābhijānāmi mātugāmassa dhammaṃ desitā antamaso catuppadampi gāthaṃ… nābhijānāmi bhikkhunupassayaṃ upasaṅkamitā… nābhijānāmi bhikkhuniyā dhammaṃ desitā… nābhijānāmi sikkhamānāya dhammaṃ desitā… nābhijānāmi sāmaṇeriyā dhammaṃ desitā… nābhijānāmi pabbājetā… nābhijānāmi upasampādetā… nābhijānāmi nissayaṃ dātā… nābhijānāmi sāmaṇeraṃ upaṭṭhāpetā… nābhijānāmi jantāghare nhāyitā… nābhijānāmi cuṇṇena nhāyitā… nābhijānāmi sabrahmacārīgattaparikamme vicāritā 10 … nābhijānāmi ābādhaṃ uppannapubbaṃ, antamaso gaddūhanamattampi… nābhijānāmi bhesajjaṃ upaharitā, antamaso haritakikhaṇḍampi… nābhijānāmi apassenakaṃ apassayitā… nābhijānāmi seyyaṃ kappetā. Yaṃpāyasmā…pe… dhārema.

    ‘‘असीति मे, आवुसो, वस्सानि पब्बजितस्स नाभिजानामि गामन्तसेनासने वस्सं उपगन्ता । यंपायस्मा बाकुलो असीतिया वस्सेहि नाभिजानाति गामन्तसेनासने वस्सं उपगन्ता, इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम।

    ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi gāmantasenāsane vassaṃ upagantā . Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti gāmantasenāsane vassaṃ upagantā, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.

    ‘‘सत्ताहमेव खो अहं, आवुसो, सरणो रट्ठपिण्डं भुञ्‍जिं; अथ अट्ठमियं अञ्‍ञा उदपादि। यंपायस्मा बाकुलो सत्ताहमेव सरणो रट्ठपिण्डं भुञ्‍जि; अथ अट्ठमियं अञ्‍ञा उदपादि इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम।

    ‘‘Sattāhameva kho ahaṃ, āvuso, saraṇo raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñjiṃ; atha aṭṭhamiyaṃ aññā udapādi. Yaṃpāyasmā bākulo sattāhameva saraṇo raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñji; atha aṭṭhamiyaṃ aññā udapādi idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.

    २१२. ‘‘लभेय्याहं, आवुसो बाकुल, इमस्मिं धम्मविनये पब्बज्‍जं, लभेय्यं उपसम्पद’’न्ति। अलत्थ खो अचेलकस्सपो इमस्मिं धम्मविनये पब्बज्‍जं, अलत्थ उपसम्पदं। अचिरूपसम्पन्‍नो पनायस्मा कस्सपो एको वूपकट्ठो अप्पमत्तो आतापी पहितत्तो विहरन्तो नचिरस्सेव – यस्सत्थाय कुलपुत्ता सम्मदेव अगारस्मा अनगारियं पब्बजन्ति तदनुत्तरं – ब्रह्मचरियपरियोसानं दिट्ठेव धम्मे सयं अभिञ्‍ञा सच्छिकत्वा उपसम्पज्‍ज विहासि। ‘खीणा जाति, वुसितं ब्रह्मचरियं, कतं करणीयं, नापरं इत्थत्ताया’ति अब्भञ्‍ञासि। अञ्‍ञतरो खो पनायस्मा कस्सपो अरहतं अहोसि।

    212. ‘‘Labheyyāhaṃ, āvuso bākula, imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. Alattha kho acelakassapo imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno panāyasmā kassapo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā kassapo arahataṃ ahosi.

    अथ खो आयस्मा बाकुलो अपरेन समयेन अवापुरणं 11 आदाय विहारेन विहारं उपसङ्कमित्वा एवमाह – ‘‘अभिक्‍कमथायस्मन्तो, अभिक्‍कमथायस्मन्तो। अज्‍ज मे परिनिब्बानं भविस्सती’’ति। ‘‘यंपायस्मा बाकुलो अवापुरणं आदाय विहारेन विहारं उपसङ्कमित्वा एवमाह – ‘अभिक्‍कमथायस्मन्तो, अभिक्‍कमथायस्मन्तो; अज्‍ज मे परिनिब्बानं भविस्सती’ति, इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेम’’।

    Atha kho āyasmā bākulo aparena samayena avāpuraṇaṃ 12 ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto. Ajja me parinibbānaṃ bhavissatī’’ti. ‘‘Yaṃpāyasmā bākulo avāpuraṇaṃ ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto; ajja me parinibbānaṃ bhavissatī’ti, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema’’.

    आयस्मा बाकुलो मज्झे भिक्खुसङ्घस्स निसिन्‍नकोव परिनिब्बायि। ‘‘यंपायस्मा बाकुलो मज्झे भिक्खुसङ्घस्स निसिन्‍नकोव परिनिब्बायि, इदम्पि मयं आयस्मतो बाकुलस्स अच्छरियं अब्भुतधम्मं धारेमा’’ति।

    Āyasmā bākulo majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnakova parinibbāyi. ‘‘Yaṃpāyasmā bākulo majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnakova parinibbāyi, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhāremā’’ti.

    बाकुलसुत्तं निट्ठितं चतुत्थं।

    Bākulasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.




    Next: ५. दन्तभूमिसुत्तं • 5. Dantabhūmisuttaṃ




    Footnotes:
    1. बक्‍कुलो (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    2. bakkulo (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. (इमेहि पन ते आवुसो बक्‍कुल असीतियो वस्सेहि कतिक्खत्तुं कामसञ्‍ञा उप्पन्‍नपुब्बाति।) (सी॰ पी॰)
    4. (imehi pana te āvuso bakkula asītiyo vassehi katikkhattuṃ kāmasaññā uppannapubbāti.) (sī. pī.)
    5. कठिने (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    6. सब्रह्मचारी चीवरकम्मे ब्यापारिता (सी॰ पी॰)
    7. ब्यापारिता (सी॰ पी॰)
    8. kaṭhine (sī. syā. kaṃ. pī.)
    9. sabrahmacārī cīvarakamme byāpāritā (sī. pī.)
    10. byāpāritā (sī. pī.)
    11. अपापुरणं (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    12. apāpuraṇaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / मज्झिमनिकाय (अट्ठकथा) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ४. बाकुलसुत्तवण्णना • 4. Bākulasuttavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / मज्झिमनिकाय (टीका) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ४. बाकुलसुत्तवण्णना • 4. Bākulasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact