| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
4. බාකුලසුත්‌තං
4. Bākulasuttaṃ
209. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං ආයස්‌මා බාකුලො 1 රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. අථ ඛො අචෙලකස්‌සපො ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස පුරාණගිහිසහායො යෙනායස්‌මා බාකුලො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා බාකුලෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො අචෙලකස්‌සපො ආයස්‌මන්‌තං බාකුලං එතදවොච –
209. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā bākulo 2 rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho acelakassapo āyasmato bākulassa purāṇagihisahāyo yenāyasmā bākulo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā bākulena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho acelakassapo āyasmantaṃ bākulaṃ etadavoca –
‘‘කීවචිරං පබ්‌බජිතොසි, ආවුසො බාකුලා’’ති? ‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌සා’’ති. ‘‘ඉමෙහි පන තෙ, ආවුසො බාකුල, අසීතියා වස්‌සෙහි කතික්‌ඛත්‌තුං මෙථුනො ධම්‌මො පටිසෙවිතො’’ති? ‘‘න ඛො මං, ආවුසො කස්‌සප, එවං පුච්‌ඡිතබ්‌බං – ‘ඉමෙහි පන තෙ, ආවුසො බාකුල, අසීතියා වස්‌සෙහි කතික්‌ඛත්‌තුං මෙථුනො ධම්‌මො පටිසෙවිතො’ති. එවඤ්‌ච ඛො මං, ආවුසො කස්‌සප, පුච්‌ඡිතබ්‌බං – ‘ඉමෙහි පන තෙ, ආවුසො බාකුල, අසීතියා වස්‌සෙහි කතික්‌ඛත්‌තුං කාමසඤ්‌ඤා උප්‌පන්‌නපුබ්‌බා’’’ති? ( ) 3
‘‘Kīvaciraṃ pabbajitosi, āvuso bākulā’’ti? ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassā’’ti. ‘‘Imehi pana te, āvuso bākula, asītiyā vassehi katikkhattuṃ methuno dhammo paṭisevito’’ti? ‘‘Na kho maṃ, āvuso kassapa, evaṃ pucchitabbaṃ – ‘imehi pana te, āvuso bākula, asītiyā vassehi katikkhattuṃ methuno dhammo paṭisevito’ti. Evañca kho maṃ, āvuso kassapa, pucchitabbaṃ – ‘imehi pana te, āvuso bākula, asītiyā vassehi katikkhattuṃ kāmasaññā uppannapubbā’’’ti? ( ) 4
210. ‘‘අසීති මෙ, ආවුසො , වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි කාමසඤ්‌ඤං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං. යංපායස්‌මා බාකුලො අසීතියා වස්‌සෙහි නාභිජානාති කාමසඤ්‌ඤං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම.
210. ‘‘Asīti me, āvuso , vassāni pabbajitassa nābhijānāmi kāmasaññaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti kāmasaññaṃ uppannapubbaṃ idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.
‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි බ්‍යාපාදසඤ්‌ඤං…පෙ.… විහිංසාසඤ්‌ඤං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං. යංපායස්‌මා බාකුලො අසීතියා වස්‌සෙහි නාභිජානාති විහිංසාසඤ්‌ඤං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං, ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම.
‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi byāpādasaññaṃ…pe… vihiṃsāsaññaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti vihiṃsāsaññaṃ uppannapubbaṃ, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.
‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි කාමවිතක්‌කං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං. යංපායස්‌මා බාකුලො අසීතියා වස්‌සෙහි නාභිජානාති කාමවිතක්‌කං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං, ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම.
‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi kāmavitakkaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti kāmavitakkaṃ uppannapubbaṃ, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.
‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි බ්‍යාපාදවිතක්‌කං…පෙ.… විහිංසාවිතක්‌කං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං. යංපායස්‌මා බාකුලො අසීතියා වස්‌සෙහි නාභිජානාති විහිංසාවිතක්‌කං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං, ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම.
‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi byāpādavitakkaṃ…pe… vihiṃsāvitakkaṃ uppannapubbaṃ. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti vihiṃsāvitakkaṃ uppannapubbaṃ, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.
211. ‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි ගහපතිචීවරං සාදිතා. යංපායස්‌මා බාකුලො අසීතියා වස්‌සෙහි නාභිජානාති ගහපතිචීවරං සාදිතා, ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම.
211. ‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi gahapaticīvaraṃ sāditā. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti gahapaticīvaraṃ sāditā, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.
‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි සත්‌ථෙන චීවරං ඡින්‌දිතා. යංපායස්‌මා බාකුලො අසීතියා වස්‌සෙහි නාභිජානාති සත්‌ථෙන චීවරං ඡින්‌දිතා…පෙ.… ධාරෙම.
‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi satthena cīvaraṃ chinditā. Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti satthena cīvaraṃ chinditā…pe… dhārema.
‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි සූචියා චීවරං සිබ්‌බිතා…පෙ.… නාභිජානාමි රජනෙන චීවරං රජිතා… නාභිජානාමි කථිනෙ 5 චීවරං සිබ්‌බිතා… නාභිජානාමි සබ්‍රහ්‌මචාරීනං චීවරකම්‌මෙ විචාරිතා 6 … නාභිජානාමි නිමන්‌තනං සාදිතා… නාභිජානාමි එවරූපං චිත්‌තං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං – ‘අහො වත මං කොචි නිමන්‌තෙය්‍යා’ති… නාභිජානාමි අන්‌තරඝරෙ නිසීදිතා… නාභිජානාමි අන්‌තරඝරෙ භුඤ්‌ජිතා… නාභිජානාමි මාතුගාමස්‌ස අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො නිමිත්‌තං ගහෙතා… නාභිජානාමි මාතුගාමස්‌ස ධම්‌මං දෙසිතා අන්‌තමසො චතුප්‌පදම්‌පි ගාථං… නාභිජානාමි භික්‌ඛුනුපස්‌සයං උපසඞ්‌කමිතා… නාභිජානාමි භික්‌ඛුනියා ධම්‌මං දෙසිතා… නාභිජානාමි සික්‌ඛමානාය ධම්‌මං දෙසිතා… නාභිජානාමි සාමණෙරියා ධම්‌මං දෙසිතා… නාභිජානාමි පබ්‌බාජෙතා… නාභිජානාමි උපසම්‌පාදෙතා… නාභිජානාමි නිස්‌සයං දාතා… නාභිජානාමි සාමණෙරං උපට්‌ඨාපෙතා… නාභිජානාමි ජන්‌තාඝරෙ න්‌හායිතා… නාභිජානාමි චුණ්‌ණෙන න්‌හායිතා… නාභිජානාමි සබ්‍රහ්‌මචාරීගත්‌තපරිකම්‌මෙ විචාරිතා 7 … නාභිජානාමි ආබාධං උප්‌පන්‌නපුබ්‌බං, අන්‌තමසො ගද්‌දූහනමත්‌තම්‌පි… නාභිජානාමි භෙසජ්‌ජං උපහරිතා, අන්‌තමසො හරිතකිඛණ්‌ඩම්‌පි… නාභිජානාමි අපස්‌සෙනකං අපස්‌සයිතා… නාභිජානාමි සෙය්‍යං කප්‌පෙතා. යංපායස්‌මා…පෙ.… ධාරෙම.
‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi sūciyā cīvaraṃ sibbitā…pe… nābhijānāmi rajanena cīvaraṃ rajitā… nābhijānāmi kathine 8 cīvaraṃ sibbitā… nābhijānāmi sabrahmacārīnaṃ cīvarakamme vicāritā 9 … nābhijānāmi nimantanaṃ sāditā… nābhijānāmi evarūpaṃ cittaṃ uppannapubbaṃ – ‘aho vata maṃ koci nimanteyyā’ti… nābhijānāmi antaraghare nisīditā… nābhijānāmi antaraghare bhuñjitā… nābhijānāmi mātugāmassa anubyañjanaso nimittaṃ gahetā… nābhijānāmi mātugāmassa dhammaṃ desitā antamaso catuppadampi gāthaṃ… nābhijānāmi bhikkhunupassayaṃ upasaṅkamitā… nābhijānāmi bhikkhuniyā dhammaṃ desitā… nābhijānāmi sikkhamānāya dhammaṃ desitā… nābhijānāmi sāmaṇeriyā dhammaṃ desitā… nābhijānāmi pabbājetā… nābhijānāmi upasampādetā… nābhijānāmi nissayaṃ dātā… nābhijānāmi sāmaṇeraṃ upaṭṭhāpetā… nābhijānāmi jantāghare nhāyitā… nābhijānāmi cuṇṇena nhāyitā… nābhijānāmi sabrahmacārīgattaparikamme vicāritā 10 … nābhijānāmi ābādhaṃ uppannapubbaṃ, antamaso gaddūhanamattampi… nābhijānāmi bhesajjaṃ upaharitā, antamaso haritakikhaṇḍampi… nābhijānāmi apassenakaṃ apassayitā… nābhijānāmi seyyaṃ kappetā. Yaṃpāyasmā…pe… dhārema.
‘‘අසීති මෙ, ආවුසො, වස්‌සානි පබ්‌බජිතස්‌ස නාභිජානාමි ගාමන්‌තසෙනාසනෙ වස්‌සං උපගන්‌තා . යංපායස්‌මා බාකුලො අසීතියා වස්‌සෙහි නාභිජානාති ගාමන්‌තසෙනාසනෙ වස්‌සං උපගන්‌තා, ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම.
‘‘Asīti me, āvuso, vassāni pabbajitassa nābhijānāmi gāmantasenāsane vassaṃ upagantā . Yaṃpāyasmā bākulo asītiyā vassehi nābhijānāti gāmantasenāsane vassaṃ upagantā, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.
‘‘සත්‌තාහමෙව ඛො අහං, ආවුසො, සරණො රට්‌ඨපිණ්‌ඩං භුඤ්‌ජිං; අථ අට්‌ඨමියං අඤ්‌ඤා උදපාදි. යංපායස්‌මා බාකුලො සත්‌තාහමෙව සරණො රට්‌ඨපිණ්‌ඩං භුඤ්‌ජි; අථ අට්‌ඨමියං අඤ්‌ඤා උදපාදි ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම.
‘‘Sattāhameva kho ahaṃ, āvuso, saraṇo raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñjiṃ; atha aṭṭhamiyaṃ aññā udapādi. Yaṃpāyasmā bākulo sattāhameva saraṇo raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñji; atha aṭṭhamiyaṃ aññā udapādi idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema.
212. ‘‘ලභෙය්‍යාහං, ආවුසො බාකුල, ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ පබ්‌බජ්‌ජං, ලභෙය්‍යං උපසම්‌පද’’න්‌ති. අලත්‌ථ ඛො අචෙලකස්‌සපො ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ පබ්‌බජ්‌ජං, අලත්‌ථ උපසම්‌පදං. අචිරූපසම්‌පන්‌නො පනායස්‌මා කස්‌සපො එකො වූපකට්‌ඨො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො නචිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති තදනුත්‌තරං – බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසි. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති අබ්‌භඤ්‌ඤාසි. අඤ්‌ඤතරො ඛො පනායස්‌මා කස්‌සපො අරහතං අහොසි.
212. ‘‘Labheyyāhaṃ, āvuso bākula, imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. Alattha kho acelakassapo imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno panāyasmā kassapo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā kassapo arahataṃ ahosi.
අථ ඛො ආයස්‌මා බාකුලො අපරෙන සමයෙන අවාපුරණං 11 ආදාය විහාරෙන විහාරං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එවමාහ – ‘‘අභික්‌කමථායස්‌මන්‌තො, අභික්‌කමථායස්‌මන්‌තො. අජ්‌ජ මෙ පරිනිබ්‌බානං භවිස්‌සතී’’ති. ‘‘යංපායස්‌මා බාකුලො අවාපුරණං ආදාය විහාරෙන විහාරං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එවමාහ – ‘අභික්‌කමථායස්‌මන්‌තො, අභික්‌කමථායස්‌මන්‌තො; අජ්‌ජ මෙ පරිනිබ්‌බානං භවිස්‌සතී’ති, ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙම’’.
Atha kho āyasmā bākulo aparena samayena avāpuraṇaṃ 12 ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto. Ajja me parinibbānaṃ bhavissatī’’ti. ‘‘Yaṃpāyasmā bākulo avāpuraṇaṃ ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto; ajja me parinibbānaṃ bhavissatī’ti, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhārema’’.
ආයස්‌මා බාකුලො මජ්‌ඣෙ භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌ස නිසින්‌නකොව පරිනිබ්‌බායි. ‘‘යංපායස්‌මා බාකුලො මජ්‌ඣෙ භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌ස නිසින්‌නකොව පරිනිබ්‌බායි, ඉදම්‌පි මයං ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස අච්‌ඡරියං අබ්‌භුතධම්‌මං ධාරෙමා’’ති.
Āyasmā bākulo majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnakova parinibbāyi. ‘‘Yaṃpāyasmā bākulo majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnakova parinibbāyi, idampi mayaṃ āyasmato bākulassa acchariyaṃ abbhutadhammaṃ dhāremā’’ti.
බාකුලසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං චතුත්‌ථං.
Bākulasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 4. බාකුලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Bākulasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 4. බාකුලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Bākulasuttavaṇṇanā
