| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೪. ಬಾಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Bākulasuttavaṇṇanā
೨೦೯. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಬಾಕುಲಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಬಾಕುಲೋತಿ ಯಥಾ ದ್ವಾವೀಸತಿ ದ್ವತ್ತಿಂಸಾತಿಆದಿಮ್ಹಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಬಾವೀಸತಿ ಬಾತ್ತಿಂಸಾತಿಆದೀನಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಏವಮೇವ ದ್ವಿಕುಲೋತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಬಾಕುಲೋತಿ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಥೇರಸ್ಸ ದ್ವೇ ಕುಲಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ಸೋ ಕಿರ ದೇವಲೋಕೋ ಚವಿತ್ವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿನಗರೇ ನಾಮ ಮಹಾಸೇಟ್ಠಿಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ, ತಮೇನಂ ಪಞ್ಚಮೇ ದಿವಸೇ ಸೀಸಂ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ಗಙ್ಗಾಕೀಳಂ ಅಕಂಸು। ಧಾತಿಯಾ ದಾರಕಂ ಉದಕೇ ನಿಮುಜ್ಜನುಮ್ಮುಜ್ಜನವಸೇನ ಕೀಳಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಏಕೋ ಮಚ್ಛೋ ದಾರಕಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಭಕ್ಖೋ ಮೇ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ಮುಖಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಉಪಗತೋ। ಧಾತೀ ದಾರಕಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಪಲಾತಾ। ಮಚ್ಛೋ ತಂ ಗಿಲಿ। ಪುಞ್ಞವಾ ಸತ್ತೋ ದುಕ್ಖಂ ನ ಪಾಪುಣಿ, ಸಯನಗಬ್ಭಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ನಿಪನ್ನೋ ವಿಯ ಅಹೋಸಿ। ಮಚ್ಛೋ ದಾರಕಸ್ಸ ತೇಜೇನ ತತ್ತಕಪಲ್ಲಂ ಗಿಲಿತ್ವಾ ದಯ್ಹಮಾನೋ ವಿಯ ವೇಗೇನ ತಿಂಸಯೋಜನಮಗ್ಗಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಬಾರಾಣಸಿನಗರವಾಸಿನೋ ಮಚ್ಛಬನ್ಧಸ್ಸ ಜಾಲಂ ಪಾವಿಸಿ, ಮಹಾಮಚ್ಛಾ ನಾಮ ಜಾಲಬದ್ಧಾ ಪಹರಿಯಮಾನಾ ಮರನ್ತಿ। ಅಯಂ ಪನ ದಾರಕಸ್ಸ ತೇಜೇನ ಜಾಲತೋ ನೀಹಟಮತ್ತೋವ ಮತೋ। ಮಚ್ಛಬನ್ಧಾ ಚ ಮಹನ್ತಂ ಮಚ್ಛಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಫಾಲೇತ್ವಾ ವಿಕ್ಕಿಣನ್ತಿ। ತಂ ಪನ ದಾರಕಸ್ಸ ಆನುಭಾವೇನ ಅಫಾಲೇತ್ವಾ ಸಕಲಮೇವ ಕಾಜೇನ ಹರಿತ್ವಾ ಸಹಸ್ಸೇನ ದೇಮಾತಿ ವದನ್ತಾ ನಗರೇ ವಿಚರಿಂಸು। ಕೋಚಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ।
209.Evaṃme sutanti bākulasuttaṃ. Tattha bākuloti yathā dvāvīsati dvattiṃsātiādimhi vattabbe bāvīsati bāttiṃsātiādīni vuccanti, evameva dvikuloti vattabbe bākuloti vuttaṃ. Tassa hi therassa dve kulāni ahesuṃ. So kira devaloko cavitvā kosambinagare nāma mahāseṭṭhikule nibbatto, tamenaṃ pañcame divase sīsaṃ nhāpetvā gaṅgākīḷaṃ akaṃsu. Dhātiyā dārakaṃ udake nimujjanummujjanavasena kīḷāpentiyā eko maccho dārakaṃ disvā ‘‘bhakkho me aya’’nti maññamāno mukhaṃ vivaritvā upagato. Dhātī dārakaṃ chaḍḍetvā palātā. Maccho taṃ gili. Puññavā satto dukkhaṃ na pāpuṇi, sayanagabbhaṃ pavisitvā nipanno viya ahosi. Maccho dārakassa tejena tattakapallaṃ gilitvā dayhamāno viya vegena tiṃsayojanamaggaṃ gantvā bārāṇasinagaravāsino macchabandhassa jālaṃ pāvisi, mahāmacchā nāma jālabaddhā pahariyamānā maranti. Ayaṃ pana dārakassa tejena jālato nīhaṭamattova mato. Macchabandhā ca mahantaṃ macchaṃ labhitvā phāletvā vikkiṇanti. Taṃ pana dārakassa ānubhāvena aphāletvā sakalameva kājena haritvā sahassena demāti vadantā nagare vicariṃsu. Koci na gaṇhāti.
ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ನಗರೇ ಅಪುತ್ತಕಂ ಅಸೀತಿಕೋಟಿವಿಭವಂ ಸೇಟ್ಠಿಕುಲಂ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಸ ದ್ವಾರಮೂಲಂ ಪತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದೇಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಕಹಾಪಣನ್ತಿ ಆಹಂಸು। ತೇಹಿ ಕಹಾಪಣಂ ದತ್ವಾ ಗಹಿತೋ। ಸೇಟ್ಠಿಭರಿಯಾಪಿ ಅಞ್ಞೇಸು ದಿವಸೇಸು ಮಚ್ಛೇ ನ ಕೇಲಾಯತಿ, ತಂ ದಿವಸಂ ಪನ ಮಚ್ಛಂ ಫಲಕೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಫಾಲೇಸಿ। ಮಚ್ಛಞ್ಚ ನಾಮ ಕುಚ್ಛಿತೋ ಫಾಲೇನ್ತಿ, ಸಾ ಪನ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಫಾಲೇನ್ತೀ ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯಂ ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣಂ ದಾರಕಂ ದಿಸ್ವಾ – ‘‘ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯಂ ಮೇ ಪುತ್ತೋ ಲದ್ಧೋ’’ತಿ ನಾದಂ ನದಿತ್ವಾ ದಾರಕಂ ಆದಾಯ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಸೇಟ್ಠಿ ತಾವದೇವ ಭೇರಿಂ ಚರಾಪೇತ್ವಾ ದಾರಕಂ ಆದಾಯ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ – ‘‘ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯಂ ಮೇ ದೇವ ದಾರಕೋ ಲದ್ಧೋ, ಕಿಂ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ಆಹ। ಪುಞ್ಞವಾ ಏಸ, ಯೋ ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯಂ ಅರೋಗೋ ವಸಿ, ಪೋಸೇಹಿ ನನ್ತಿ।
Tasmiṃ pana nagare aputtakaṃ asītikoṭivibhavaṃ seṭṭhikulaṃ atthi, tassa dvāramūlaṃ patvā ‘‘kiṃ gahetvā dethā’’ti vuttā kahāpaṇanti āhaṃsu. Tehi kahāpaṇaṃ datvā gahito. Seṭṭhibhariyāpi aññesu divasesu macche na kelāyati, taṃ divasaṃ pana macchaṃ phalake ṭhapetvā sayameva phālesi. Macchañca nāma kucchito phālenti, sā pana piṭṭhito phālentī macchakucchiyaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ dārakaṃ disvā – ‘‘macchakucchiyaṃ me putto laddho’’ti nādaṃ naditvā dārakaṃ ādāya sāmikassa santikaṃ agamāsi. Seṭṭhi tāvadeva bheriṃ carāpetvā dārakaṃ ādāya rañño santikaṃ gantvā – ‘‘macchakucchiyaṃ me deva dārako laddho, kiṃ karomī’’ti āha. Puññavā esa, yo macchakucchiyaṃ arogo vasi, posehi nanti.
ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಇತರಂ ಕುಲಂ – ‘‘ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಕಿರ ಏಕಂ ಸೇಟ್ಠಿಕುಲಂ ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯಂ ದಾರಕಂ ಲಭತೀ’’ತಿ, ತೇ ತತ್ಥ ಅಗಮಂಸು। ಅಥಸ್ಸ ಮಾತಾ ದಾರಕಂ ಅಲಙ್ಕರಿತ್ವಾ ಕೀಳಾಪಿಯಮಾನಂ ದಿಸ್ವಾವ ‘‘ಮನಾಪೋ ವತಾಯಂ ದಾರಕೋ’’ತಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಪವತಿಂ ಆಚಿಕ್ಖಿ। ಇತರಾ ಮಯ್ಹಂ ಪುತ್ತೋತಿಆದಿಮಾಹ। ಕಹಂ ತೇ ಲದ್ಧೋತಿ? ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯನ್ತಿ। ನೋ ತುಯ್ಹಂ ಪುತ್ತೋ, ಮಯ್ಹಂ ಪುತ್ತೋತಿ। ಕಹಂ ತೇ ಲದ್ಧೋತಿ? ಮಯಾ ದಸಮಾಸೇ ಕುಚ್ಛಿಯಾ ಧಾರಿತೋ, ಅಥ ನಂ ನದಿಯಾ ಕೀಳಾಪಿಯಮಾನಂ ಮಚ್ಛೋ ಗಿಲೀತಿ। ತುಯ್ಹಂ ಪುತ್ತೋ ಅಞ್ಞೇನ ಮಚ್ಛೇನ ಗಿಲಿತೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಪನ ಮಯಾ ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯಂ ಲದ್ಧೋತಿ, ಉಭೋಪಿ ರಾಜಕುಲಂ ಅಗಮಂಸು। ರಾಜಾ ಆಹ – ‘‘ಅಯಂ ದಸ ಮಾಸೇ ಕುಚ್ಛಿಯಾ ಧಾರಿತತ್ತಾ ಅಮಾತಾ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಮಚ್ಛಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾಪಿ ವಕ್ಕಯಕನಾದೀನಿ ಬಹಿ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಾ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ ಮಚ್ಛಕುಚ್ಛಿಯಂ ಲದ್ಧತ್ತಾ ಅಯಮ್ಪಿ ಅಮಾತಾ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ದಾರಕೋ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಕುಲಾನಂ ದಾಯಾದೋ ಹೋತು, ಉಭೋಪಿ ನಂ ಜಗ್ಗಥಾ’’ತಿ ಉಭೋಪಿ ಜಗ್ಗಿಂಸು।
Assosi kho itaraṃ kulaṃ – ‘‘bārāṇasiyaṃ kira ekaṃ seṭṭhikulaṃ macchakucchiyaṃ dārakaṃ labhatī’’ti, te tattha agamaṃsu. Athassa mātā dārakaṃ alaṅkaritvā kīḷāpiyamānaṃ disvāva ‘‘manāpo vatāyaṃ dārako’’ti gantvā pavatiṃ ācikkhi. Itarā mayhaṃ puttotiādimāha. Kahaṃ te laddhoti? Macchakucchiyanti. No tuyhaṃ putto, mayhaṃ puttoti. Kahaṃ te laddhoti? Mayā dasamāse kucchiyā dhārito, atha naṃ nadiyā kīḷāpiyamānaṃ maccho gilīti. Tuyhaṃ putto aññena macchena gilito bhavissati, ayaṃ pana mayā macchakucchiyaṃ laddhoti, ubhopi rājakulaṃ agamaṃsu. Rājā āha – ‘‘ayaṃ dasa māse kucchiyā dhāritattā amātā kātuṃ na sakkā, macchaṃ gaṇhantāpi vakkayakanādīni bahi katvā gaṇhantā nāma natthīti macchakucchiyaṃ laddhattā ayampi amātā kātuṃ na sakkā, dārako ubhinnampi kulānaṃ dāyādo hotu, ubhopi naṃ jaggathā’’ti ubhopi jaggiṃsu.
ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತಸ್ಸ ದ್ವೀಸುಪಿ ನಗರೇಸು ಪಾಸಾದಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ನಾಟಕಾನಿ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾಪೇಸುಂ। ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ನಗರೇ ಚತ್ತಾರೋ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ವಸತಿ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ನಗರೇ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ವುಟ್ಠಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾಟನಾವಾಯ ಮಣ್ಡಪಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ನಂ ಸದ್ಧಿಂ ನಾಟಕಾಹಿ ಆರೋಪೇನ್ತಿ। ಸೋ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವಮಾನೋ ಇತರಂ ನಗರಂ ಗಚ್ಛತಿ। ತಂನಗರವಾಸಿನೋ ನಾಟಕಾನಿ ಉಪಡ್ಢಮಗ್ಗಂ ಅಗಮಂಸು। ತೇ ಪಚ್ಚುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ತಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪಾಸಾದಂ ನಯನ್ತಿ। ಇತರಾನಿ ನಾಟಕಾನಿ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ನಗರಮೇವ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ವಸಿತ್ವಾ ತೇನೇವ ನಿಯಾಮೇನ ಪುನ ಇತರಂ ನಗರಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವನ್ತಸ್ಸ ಅಸೀತಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ।
Viññutaṃ pattassa dvīsupi nagaresu pāsādaṃ kāretvā nāṭakāni paccupaṭṭhāpesuṃ. Ekekasmiṃ nagare cattāro cattāro māse vasati, ekasmiṃ nagare cattāro māse vuṭṭhassa saṅghāṭanāvāya maṇḍapaṃ kāretvā tattha naṃ saddhiṃ nāṭakāhi āropenti. So sampattiṃ anubhavamāno itaraṃ nagaraṃ gacchati. Taṃnagaravāsino nāṭakāni upaḍḍhamaggaṃ agamaṃsu. Te paccuggantvā taṃ parivāretvā attano pāsādaṃ nayanti. Itarāni nāṭakāni nivattitvā attano nagarameva gacchanti. Tattha cattāro māse vasitvā teneva niyāmena puna itaraṃ nagaraṃ gacchati. Evamassa sampattiṃ anubhavantassa asīti vassāni paripuṇṇāni.
ಅಥ ಭಗವಾ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಪತ್ತೋ। ಸೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಸದ್ಧೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋ। ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಮೇವ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅಹೋಸಿ, ಅಟ್ಠಮೇ ಪನ ಸೋ ಸಹ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಹಿ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣೀತಿ ಏವಮಸ್ಸ ದ್ವೇ ಕುಲಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ತಸ್ಮಾ ಬಾಕುಲೋತಿ ಸಙ್ಖಂ ಅಗಮಾಸೀತಿ।
Atha bhagavā cārikaṃ caramāno bārāṇasiṃ patto. So bhagavato santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajito. Pabbajitvā sattāhameva puthujjano ahosi, aṭṭhame pana so saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇīti evamassa dve kulāni ahesuṃ. Tasmā bākuloti saṅkhaṃ agamāsīti.
ಪುರಾಣಗಿಹಿಸಹಾಯೋತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಕಾಲೇ ಸಹಾಯೋ। ಅಯಮ್ಪಿ ದೀಘಾಯುಕೋವ ಥೇರಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಅಸೀತಿಮೇ ವಸ್ಸೇ ಗತೋ। ಮೇಥುನೋ ಧಮ್ಮೋತಿ ಬಾಲೋ ನಗ್ಗಸಮಣಕೋ ಬಾಲಪುಚ್ಛಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ನ ಸಾಸನವಚನಂ, ಇದಾನಿ ಥೇರೇನ ದಿನ್ನನಯೇ ಠಿತೋ ಇಮೇಹಿ ಪನ ತೇತಿ ಪುಚ್ಛಿ।
Purāṇagihisahāyoti pubbe gihikāle sahāyo. Ayampi dīghāyukova theraṃ pabbajitaṃ passituṃ gacchanto asītime vasse gato. Methuno dhammoti bālo naggasamaṇako bālapucchaṃ pucchati, na sāsanavacanaṃ, idāni therena dinnanaye ṭhito imehi pana teti pucchi.
೨೧೦. ಯಂಪಾಯಸ್ಮಾತಿಆದೀನಿ ಪದಾನಿ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಾಹಕತ್ಥೇರೇಹಿ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ಠಪಿತಾನಿ। ತತ್ಥ ಸಞ್ಞಾ ಉಪ್ಪನ್ನಮತ್ತಾವ, ವಿತಕ್ಕೋ ಕಮ್ಮಪಥಭೇದಕೋತಿ । ಥೇರೋ ಪನಾಹ – ‘‘ಕಸ್ಮಾ ವಿಸುಂ ಕರೋಥ, ಉಭಯಮ್ಪೇತಂ ಕಮ್ಮಪಥಭೇದಕಮೇವಾ’’ತಿ।
210.Yaṃpāyasmātiādīni padāni sabbavāresu dhammasaṅgāhakattherehi niyametvā ṭhapitāni. Tattha saññā uppannamattāva, vitakko kammapathabhedakoti . Thero panāha – ‘‘kasmā visuṃ karotha, ubhayampetaṃ kammapathabhedakamevā’’ti.
೨೧೧. ಗಹಪತಿಚೀವರನ್ತಿ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ಚೀವರಂ। ಸತ್ಥೇನಾತಿ ಪಿಪ್ಫಲಕೇನ। ಸೂಚಿಯಾತಿ ಸೂಚಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬಿತಭಾವಂ ನ ಸರಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಥಿನೇ ಚೀವರನ್ತಿ ಕಥಿನಚೀವರಂ, ಕಥಿನಚೀವರಮ್ಪಿ ಹಿ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಗತಿಕಮೇವ। ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ‘‘ಸಿಬ್ಬಿತಾ ನಾಭಿಜಾನಾಮೀ’’ತಿ ಆಹ।
211.Gahapaticīvaranti vassāvāsikaṃ cīvaraṃ. Satthenāti pipphalakena. Sūciyāti sūciṃ gahetvā sibbitabhāvaṃ na sarāmīti attho. Kathine cīvaranti kathinacīvaraṃ, kathinacīvarampi hi vassāvāsikagatikameva. Tasmā tattha ‘‘sibbitā nābhijānāmī’’ti āha.
ಏತ್ತಕಂ ಪನಸ್ಸ ಕಾಲಂ ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಅಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಛಿನ್ದನಸಿಬ್ಬನಾದೀನಿ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಕುತೋ ಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ। ದ್ವೀಹಿ ನಗರೇಹಿ। ಥೇರೋ ಹಿ ಮಹಾಯಸಸ್ಸೀ, ತಸ್ಸ ಪುತ್ತಧೀತರೋ ನತ್ತಪನತ್ತಕಾ ಸುಖುಮಸಾಟಕೇಹಿ ಚೀವರಾನಿ ಕಾರೇತ್ವಾ ರಜಾಪೇತ್ವಾ ಸಮುಗ್ಗೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಹಿಣನ್ತಿ। ಥೇರಸ್ಸ ನ್ಹಾನಕಾಲೇ ನ್ಹಾನಕೋಟ್ಠಕೇ ಠಪೇನ್ತಿ। ಥೇರೋ ತಾನಿ ನಿವಾಸೇತಿ ಚೇವ ಪಾರುಪತಿ ಚ, ಪುರಾಣಚೀವರಾನಿ ಸಮ್ಪತ್ತಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ದೇತಿ। ಥೇರೋ ತಾನಿ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಚ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಚ ನವಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ, ಕಿಞ್ಚಿ ಆಯೂಹನಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ। ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪೇತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ। ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಪತ್ತೇಸು ಲೋಮಕಿಲಿಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥಸ್ಸ ಪುನ ತೇನೇವ ನಿಯಾಮೇನ ಪಹಿಣಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ। ಅಡ್ಢಮಾಸೇ ಅಡ್ಢಮಾಸೇ ಪರಿವತ್ತತೀತಿಪಿ ವದನ್ತಿಯೇವ।
Ettakaṃ panassa kālaṃ gahapaticīvaraṃ asādiyantassa chindanasibbanādīni akarontassa kuto cīvaraṃ uppajjatīti. Dvīhi nagarehi. Thero hi mahāyasassī, tassa puttadhītaro nattapanattakā sukhumasāṭakehi cīvarāni kāretvā rajāpetvā samugge pakkhipitvā pahiṇanti. Therassa nhānakāle nhānakoṭṭhake ṭhapenti. Thero tāni nivāseti ceva pārupati ca, purāṇacīvarāni sampattapabbajitānaṃ deti. Thero tāni nivāsetvā ca pārupitvā ca navakammaṃ na karoti, kiñci āyūhanakammaṃ natthi. Phalasamāpattiṃ appetvā appetvā nisīdati. Catūsu māsesu pattesu lomakiliṭṭhāni honti, athassa puna teneva niyāmena pahiṇitvā denti. Aḍḍhamāse aḍḍhamāse parivattatītipi vadantiyeva.
ಅನಚ್ಛರಿಯಞ್ಚೇತಂ ಥೇರಸ್ಸ ಮಹಾಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಮಹಾಭಿಞ್ಞಸ್ಸ ಸತಸಹಸ್ಸಕಪ್ಪೇ ಪೂರಿತಪಾರಮಿಸ್ಸ, ಅಸೋಕಧಮ್ಮರಞ್ಞೋ ಕುಲೂಪಕೋ ನಿಗ್ರೋಧತ್ಥೇರೋ ದಿವಸಸ್ಸ ನಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೀವರಂ ಪರಿವತ್ತೇಸಿ। ತಸ್ಸ ಹಿ ತಿಚೀವರಂ ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಚ ಗನ್ಧಸಮುಗ್ಗಸತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಚ ಮಾಲಾಸಮುಗ್ಗಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪಾತೋವ ಆಹರಿಯಿತ್ಥ, ತಥಾ ದಿವಾ ಚೇವ ಸಾಯಞ್ಚ। ರಾಜಾ ಕಿರ ದಿವಸಸ್ಸ ನಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಾಟಕೇ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತೋ ‘‘ಥೇರಸ್ಸ ಚೀವರಂ ನೀತ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಆಮ ನೀತ’’ನ್ತಿ ಸುತ್ವಾವ ಪರಿವತ್ತೇಸಿ। ಥೇರೋಪಿ ನ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಠಪೇಸಿ, ಸಮ್ಪತ್ತಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀನಂ ಅದಾಸಿ। ತದಾ ಕಿರ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ನಿಗ್ರೋಧಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಂ ಚೀವರಂ ಅಹೋಸಿ।
Anacchariyañcetaṃ therassa mahāpuññassa mahābhiññassa satasahassakappe pūritapāramissa, asokadhammarañño kulūpako nigrodhatthero divasassa nikkhattuṃ cīvaraṃ parivattesi. Tassa hi ticīvaraṃ hatthikkhandhe ṭhapetvā pañcahi ca gandhasamuggasatehi pañcahi ca mālāsamuggasatehi saddhiṃ pātova āhariyittha, tathā divā ceva sāyañca. Rājā kira divasassa nikkhattuṃ sāṭake parivattento ‘‘therassa cīvaraṃ nīta’’nti pucchitvā ‘‘āma nīta’’nti sutvāva parivattesi. Theropi na bhaṇḍikaṃ bandhitvā ṭhapesi, sampattasabrahmacārīnaṃ adāsi. Tadā kira jambudīpe bhikkhusaṅghassa yebhuyyena nigrodhasseva santakaṃ cīvaraṃ ahosi.
ಅಹೋ ವತ ಮಂ ಕೋಚಿ ನಿಮನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಕಿಂ ಪನ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅನುಪ್ಪಾದನಂ ಭಾರಿಯಂ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪಹಾನನ್ತಿ। ಚಿತ್ತಂ ನಾಮ ಲಹುಕಪರಿವತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಅನುಪ್ಪಾದನಂ ಭಾರಿಯಂ , ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪಹಾನಮ್ಪಿ ಭಾರಿಯಮೇವ । ಅನ್ತರಘರೇತಿ ಮಹಾಸಕುಲುದಾಯಿಸುತ್ತೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೨೩೭) ಇನ್ದಖೀಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅನ್ತರಘರಂ ನಾಮ ಇಧ ನಿಮ್ಬೋದಕಪತನಟ್ಠಾನಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ। ಕುತೋ ಪನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ಥಾತಿ। ಥೇರೋ ದ್ವೀಸು ನಗರೇಸು ಅಭಿಞ್ಞಾತೋ, ಗೇಹದ್ವಾರಂ ಆಗತಸ್ಸೇವಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಾನಾರಸಭೋಜನಸ್ಸ ಪೂರೇತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ। ಸೋ ಲದ್ಧಟ್ಠಾನತೋ ನಿವತ್ತತಿ, ಭತ್ತಕಿಚ್ಚಕರಣಟ್ಠಾನಂ ಪನಸ್ಸ ನಿಬದ್ಧಮೇವ ಅಹೋಸಿ। ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋತಿ ಥೇರೇನ ಕಿರ ರೂಪೇ ನಿಮಿತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಾತುಗಾಮೋ ನ ಓಲೋಕಿತಪುಬ್ಬೋ। ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮನ್ತಿ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೇನ ಗಾಥಾಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಥೇರೋ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಮೇವ ನ ಅಕಾಸಿ। ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಹಿ ಕುಲೂಪಕಥೇರಾನಮೇತಂ ಕಮ್ಮಂ ಹೋತಿ। ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಉಪಸ್ಸಯಂ। ತಂ ಪನ ಗಿಲಾನಪುಚ್ಛಕೇನ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಥೇರೋ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಮೇವ ನ ಅಕಾಸಿ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಚುಣ್ಣೇನಾತಿ ಕೋಸಮ್ಬಚುಣ್ಣಾದಿನಾ। ಗತ್ತಪರಿಕಮ್ಮೇತಿ ಸರೀರಸಮ್ಬಾಹನಕಮ್ಮೇ। ವಿಚಾರಿತಾತಿ ಪಯೋಜಯಿತಾ। ಗದ್ದೂಹನಮತ್ತನ್ತಿ ಗಾವಿಂ ಥನೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಖೀರಬಿನ್ದುಂ ದೂಹನಕಾಲಮತ್ತಮ್ಪಿ।
Aho vata maṃ koci nimanteyyāti kiṃ pana cittassa anuppādanaṃ bhāriyaṃ, uppannassa pahānanti. Cittaṃ nāma lahukaparivattaṃ, tasmā anuppādanaṃ bhāriyaṃ , uppannassa pahānampi bhāriyameva . Antaraghareti mahāsakuludāyisutte (ma. ni. 2.237) indakhīlato paṭṭhāya antaragharaṃ nāma idha nimbodakapatanaṭṭhānaṃ adhippetaṃ. Kuto panassa bhikkhā uppajjitthāti. Thero dvīsu nagaresu abhiññāto, gehadvāraṃ āgatassevassa pattaṃ gahetvā nānārasabhojanassa pūretvā denti. So laddhaṭṭhānato nivattati, bhattakiccakaraṇaṭṭhānaṃ panassa nibaddhameva ahosi. Anubyañjanasoti therena kira rūpe nimittaṃ gahetvā mātugāmo na olokitapubbo. Mātugāmassa dhammanti mātugāmassa chappañcavācāhi dhammaṃ desetuṃ vaṭṭati, pañhaṃ puṭṭhena gāthāsahassampi vattuṃ vaṭṭatiyeva. Thero pana kappiyameva na akāsi. Yebhuyyena hi kulūpakatherānametaṃ kammaṃ hoti. Bhikkhunupassayanti bhikkhuniupassayaṃ. Taṃ pana gilānapucchakena gantuṃ vaṭṭati, thero pana kappiyameva na akāsi. Esa nayo sabbattha. Cuṇṇenāti kosambacuṇṇādinā. Gattaparikammeti sarīrasambāhanakamme. Vicāritāti payojayitā. Gaddūhanamattanti gāviṃ thane gahetvā ekaṃ khīrabinduṃ dūhanakālamattampi.
ಕೇನ ಪನ ಕಾರಣೇನ ಥೇರೋ ನಿರಾಬಾಧೋ ಅಹೋಸಿ। ಪದುಮುತ್ತರೇ ಕಿರ ಭಗವತಿ ಸತಸಹಸ್ಸಭಿಕ್ಖುಪರಿವಾರೇ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೇ ಹಿಮವತಿ ವಿಸರುಕ್ಖಾ ಪುಪ್ಫಿಂಸು। ಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಾನಮ್ಪಿ ತಿಣಪುಪ್ಫಕರೋಗೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಥೇರೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಇದ್ಧಿಮಾ ತಾಪಸೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಆಕಾಸೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ದಿಸ್ವಾ ಓತರಿತ್ವಾ ರೋಗಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಹಿಮವನ್ತತೋ ಓಸಧಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಅದಾಸಿ। ಉಪಸಿಙ್ಘನಮತ್ತೇನೇವ ರೋಗೋ ವೂಪಸಮಿ। ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಕಾಲೇಪಿ ಪಠಮವಪ್ಪದಿವಸೇ ವಪ್ಪಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಭೋಗಂ ಅಗ್ಗಿಸಾಲಞ್ಚೇವ ವಚ್ಚಕುಟಿಞ್ಚ ಕಾರೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜವತ್ತಂ ನಿಬನ್ಧಿ, ಇಮಿನಾ ಕಮ್ಮೇನ ನಿರಾಬಾಧೋ ಅಹೋಸಿ। ಉಕ್ಕಟ್ಠನೇಸಜ್ಜಿಕೋ ಪನೇಸ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾರಞ್ಞಕೋ ಚ ತಸ್ಮಾ ‘‘ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಅಪಸ್ಸೇನಕಂ ಅಪಸ್ಸಯಿತಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
Kena pana kāraṇena thero nirābādho ahosi. Padumuttare kira bhagavati satasahassabhikkhuparivāre cārikaṃ caramāne himavati visarukkhā pupphiṃsu. Bhikkhusatasahassānampi tiṇapupphakarogo uppajjati. Thero tasmiṃ samaye iddhimā tāpaso hoti, so ākāsena gacchanto bhikkhusaṅghaṃ disvā otaritvā rogaṃ pucchitvā himavantato osadhaṃ āharitvā adāsi. Upasiṅghanamatteneva rogo vūpasami. Kassapasammāsambuddhakālepi paṭhamavappadivase vappaṃ ṭhapetvā bhikkhusaṅghassa paribhogaṃ aggisālañceva vaccakuṭiñca kāretvā bhikkhusaṅghassa bhesajjavattaṃ nibandhi, iminā kammena nirābādho ahosi. Ukkaṭṭhanesajjiko panesa ukkaṭṭhāraññako ca tasmā ‘‘nābhijānāmi apassenakaṃ apassayitā’’tiādimāha.
ಸರಣೋತಿ ಸಕಿಲೇಸೋ। ಅಞ್ಞಾ ಉದಪಾದೀತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಥೇರೋ ಕಸ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ? ನ ಥೇರೋ ಅಹಂ ಅರಹಾತಿ ಆಹ, ಅಞ್ಞಾ ಉದಪಾದೀತಿ ಪನಾಹ। ಅಪಿಚ ಥೇರೋ ಅರಹಾತಿ ಪಾಕಟೋ, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ।
Saraṇoti sakileso. Aññā udapādīti anupasampannassa aññaṃ byākātuṃ na vaṭṭati. Thero kasmā byākāsi? Na thero ahaṃ arahāti āha, aññā udapādīti panāha. Apica thero arahāti pākaṭo, tasmā evamāha.
೨೧೨. ಪಬ್ಬಜ್ಜನ್ತಿ ಥೇರೋ ಸಯಂ ನೇವ ಪಬ್ಬಾಜೇಸಿ, ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಂ ಕಾರಾಪೇಸಿ। ಅವಾಪುರಣಂ ಆದಾಯಾತಿ ಕುಞ್ಚಿಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ।
212.Pabbajjanti thero sayaṃ neva pabbājesi, na upasampādesi aññehi pana bhikkhūhi evaṃ kārāpesi. Avāpuraṇaṃ ādāyāti kuñcikaṃ gahetvā.
ನಿಸಿನ್ನಕೋವ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀತಿ ಅಹಂ ಧರಮಾನೋಪಿ ನ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭಾರೋ ಅಹೋಸಿಂ, ಪರಿನಿಬ್ಬುತಸ್ಸಾಪಿ ಮೇ ಸರೀರಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಲಿಬೋಧೋ ಮಾ ಅಹೋಸೀತಿ ತೇಜೋಧಾತುಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿ। ಸರೀರತೋ ಜಾಲಾ ಉಟ್ಠಹಿ, ಛವಿಮಂಸಲೋಹಿತಂ ಸಪ್ಪಿ ವಿಯ ಝಾಯಮಾನಂ ಪರಿಕ್ಖಯಂ ಗತಂ, ಸುಮನಮಕುಲಸದಿಸಾ ಧಾತುಯೋವ ಅವಸೇಸಿಂಸು। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಾಕಟಮೇವ। ಇದಂ ಪನ ಸುತ್ತಂ ದುತಿಯಸಙ್ಗಹೇ ಸಙ್ಗೀತನ್ತಿ।
Nisinnakovaparinibbāyīti ahaṃ dharamānopi na aññassa bhikkhussa bhāro ahosiṃ, parinibbutassāpi me sarīraṃ bhikkhusaṅghassa palibodho mā ahosīti tejodhātuṃ samāpajjitvā parinibbāyi. Sarīrato jālā uṭṭhahi, chavimaṃsalohitaṃ sappi viya jhāyamānaṃ parikkhayaṃ gataṃ, sumanamakulasadisā dhātuyova avasesiṃsu. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva. Idaṃ pana suttaṃ dutiyasaṅgahe saṅgītanti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಬಾಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bākulasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೪. ಬಾಕುಲಸುತ್ತಂ • 4. Bākulasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೪. ಬಾಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Bākulasuttavaṇṇanā
