| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೪. ಬಾಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Bākulasuttavaṇṇanā
೨೦೯. ಯಥಾ ‘‘ದ್ವತ್ತಿಂಸಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ದ್ವಿ-ಸದ್ದಸ್ಸ ಬಾ-ಆದೇಸಂ ಕತ್ವಾ ಬಾತ್ತಿಂಸಾತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಂ ಏತ್ಥ ಬಾ-ಕಾರಾದೇಸಂ ಕತ್ವಾ ಬಾಕುಲೋತಿ ಸಮಞ್ಞಾ ಅಹೋಸಿ, ಸಾಯಂ ತಸ್ಸ ಅನ್ವತ್ಥಸಞ್ಞಾತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ, ‘‘ತಸ್ಸ ಹೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಸೀಸಂ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾತಿ ಮಙ್ಗಲತ್ಥಂ ಮಹಾಗಙ್ಗಾಯ ಸೀಸಂ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾ। ನಿಮುಜ್ಜನವಸೇನಾತಿ ಜಣ್ಣುಪಮಾಣೇ ಉದಕೇ ಥೋಕಂಯೇವ ನಿಮುಜ್ಜನವಸೇನ। ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಪಲಾತಾ ಮರಣಭಯತಜ್ಜಿತಾ। ಪಹರಿಯಮಾನಾ ಮರನ್ತಿ, ನ ಜಾಲೇನ ಬನ್ಧಿತಮತ್ತೇನ। ದಾರಕಸ್ಸ ತೇಜೇನಾತಿ ದಾರಕಸ್ಸ ಪುಞ್ಞತೇಜೇನ। ನೀಹಟಮತ್ತೋವ ಮತೋ, ತಸ್ಸ ಮರಣತ್ಥಂ ಉಪಕ್ಕಮೋ ನ ಕತೋ, ಯೇನ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ದಾರಕಸ್ಸ ಬಾಧೋ ಸಿಯಾ। ತನ್ತಿ ಮಚ್ಛಂ। ಸಕಲಮೇವಾತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾವಯವಮೇವ।
209. Yathā ‘‘dvattiṃsā’’ti vattabbe dvi-saddassa bā-ādesaṃ katvā bāttiṃsāti vuccati, evaṃ ettha bā-kārādesaṃ katvā bākuloti samaññā ahosi, sāyaṃ tassa anvatthasaññāti dassetuṃ, ‘‘tassa hī’’tiādi vuttaṃ. Sīsaṃ nhāpetvāti maṅgalatthaṃ mahāgaṅgāya sīsaṃ nhāpetvā. Nimujjanavasenāti jaṇṇupamāṇe udake thokaṃyeva nimujjanavasena. Chaḍḍetvā palātā maraṇabhayatajjitā. Pahariyamānā maranti, na jālena bandhitamattena. Dārakassa tejenāti dārakassa puññatejena. Nīhaṭamattova mato, tassa maraṇatthaṃ upakkamo na kato, yena upakkamena dārakassa bādho siyā. Tanti macchaṃ. Sakalamevāti paripuṇṇāvayavameva.
ನ ಕೇಲಾಯತೀತಿ ನ ಮಮಾಯತಿ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿ ನ ಮಞ್ಞತಿ। ದಾರಕಸ್ಸ ಪುಞ್ಞತೇಜೇನ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಫಾಲೇನ್ತೀ। ದಾರಕಂ ಲಭತೀತಿ ಉಗ್ಘೋಸನವಸೇನ ಭೇರಿಂ ಚರಾಪೇತ್ವಾ। ಪವತ್ತಿಂ ಆಚಿಕ್ಖಿ, ಅತ್ತನೋ ಪುತ್ತಭಾವಂ ಕಥೇಸಿ। ಕುಚ್ಛಿಯಾ ಧಾರಿತತ್ತಾ ಅಮಾತಾ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ ಜನನೀಭಾವತೋ। ಮಚ್ಛಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾಪೀತಿ ಮಚ್ಛಂ ಕಿಣಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಾಪಿ। ತಥಾ ಗಣ್ಹನ್ತಾ ಚ ತಪ್ಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ಸಬ್ಬಂ ಗಣ್ಹಾತಿ ನಾಮಾತಿ ಆಹ – ‘‘ವಕ್ಕಯಕನಾದೀನಿ ಬಹಿ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಾ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಅಮಾತಾ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ ಸಾಮಿಕಭಾವತೋ। ದಾರಕೋ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಕುಲಾನಂ ದಾಯಾದೋ ಹೋತು ದ್ವಿನ್ನಂ ಪುತ್ತಭಾವತೋ।
Na kelāyatīti na mamāyati kismiñci na maññati. Dārakassa puññatejena piṭṭhito phālentī. Dārakaṃ labhatīti ugghosanavasena bheriṃ carāpetvā. Pavattiṃ ācikkhi, attano puttabhāvaṃ kathesi. Kucchiyā dhāritattā amātā kātuṃ na sakkā jananībhāvato. Macchaṃ gaṇhantāpīti macchaṃ kiṇitvā gaṇhantāpi. Tathā gaṇhantā ca tappariyāpannaṃ sabbaṃ gaṇhāti nāmāti āha – ‘‘vakkayakanādīni bahi katvā gaṇhantā nāma natthī’’ti. Ayampi amātā kātuṃ na sakkā sāmikabhāvato. Dārako ubhinnampi kulānaṃ dāyādo hotu dvinnaṃ puttabhāvato.
ಅಸೀತಿಮೇತಿ ಜಾತಿಯಾ ಅಸೀತಿಮೇ ವಸ್ಸೇ। ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಮತ್ತೇನ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಅಸಮುಚ್ಛಿಜ್ಜನತೋ ವೀತಿಕ್ಕಮಿತುಂ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ ಉಪ್ಪನ್ನಪುಬ್ಬಾತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಪನ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಏವಞ್ಚ ಖೋ ಮಂ, ಆವುಸೋ ಕಸ್ಸಪ, ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।
Asītimeti jātiyā asītime vasse. Pabbajjāmattena kilesānaṃ asamucchijjanato vītikkamituṃ kāmasaññā uppannapubbāti pucchā pana pucchitabbā. Tenāha – ‘‘evañca kho maṃ, āvuso kassapa, pucchitabba’’nti.
೨೧೦. ನಿಯಮೇತ್ವಾತಿ ತಂ ತಂವಾರೇ ಸೇಸವಾರೇನ ನಿಯಮೇತ್ವಾ। ಕಮ್ಮಪಥಭೇದಕೋತಿ ಕಮ್ಮಪಥವಿಸೇಸಕರೋ। ತತ್ಥ ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ ಯಥಾ ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರೇಸು ಚೋಪನಪ್ಪತ್ತೋ ಕಮ್ಮಪಥಪ್ಪತ್ತೋ ನಾಮ ಹೋತಿ; ಮನೋದ್ವಾರೇ ಪರಭಣ್ಡಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮನವಸೇನ ಪವತ್ತಅಭಿಜ್ಝಾಸಹಗತೋ; ಏವಂ ಕಾಮಸಞ್ಞಾತಿ, ತಥಾ ಬ್ಯಾಪಾದವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕಸಞ್ಞಾತಿ ಥೇರೋ, ‘‘ಉಭಯಮ್ಪೇತಂ ಕಮ್ಮಪಥಭೇದಕಮೇವಾ’’ತಿ ಆಹ। ಕಮ್ಮಪಥಂ ಅಪ್ಪತ್ತಂ ಸಞ್ಞಂ ಸನ್ಧಾಯ, ‘‘ಸಞ್ಞಾ ಉಪ್ಪನ್ನಮತ್ತಾವಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೇ ವಿತಕ್ಕಿತಮ್ಪಿ ಸಮಾನಂ ಕಮ್ಮಪಥಂ ಅಪ್ಪತ್ತಮೇವ, ಉಭಯಸ್ಸ ಪನ ವಸೇನ ಸುತ್ತಪದಂ ಪವತ್ತನ್ತಿ ಥೇರಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
210.Niyametvāti taṃ taṃvāre sesavārena niyametvā. Kammapathabhedakoti kammapathavisesakaro. Tattha kāmavitakko yathā kāyavacīdvāresu copanappatto kammapathappatto nāma hoti; manodvāre parabhaṇḍassa attano pariṇāmanavasena pavattaabhijjhāsahagato; evaṃ kāmasaññāti, tathā byāpādavihiṃsāvitakkasaññāti thero, ‘‘ubhayampetaṃ kammapathabhedakamevā’’ti āha. Kammapathaṃ appattaṃ saññaṃ sandhāya, ‘‘saññā uppannamattāvā’’ti vuccamāne vitakkitampi samānaṃ kammapathaṃ appattameva, ubhayassa pana vasena suttapadaṃ pavattanti therassa adhippāyo.
೨೧೧. ಆಯೂಹನಕಮ್ಮನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ಆಯೂಹಿತಬ್ಬಕಮ್ಮಂ। ಲೋಮಕಿಲಿಟ್ಠಾನೀತಿ ಕಿಲಿಟ್ಠಲೋಮಾನಿ, ಕಿಲಿಟ್ಠಂಸೂನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಿಮೇವಂ ಭೋಗೇಸು ಪರನಿಮ್ಮಿತಭವೇ ವಸವತ್ತಿದೇವಾನಂ ವಿಯ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಯೂಹನಕಮ್ಮೇನ ವಿನಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸಪಿ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಲಾಭೋ ದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬೋ ಸುತಪುಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅನಚ್ಛರಿಯಞ್ಚೇತ’’ನ್ತಿ। ಕುಲೂಪಕಥೇರಾನಮೇತಂ ಕಮ್ಮಂ, ಥೇರೋ ಪನ ಕದಾಚಿಪಿ ಕುಲೂಪಕೋ ನಾಹೋಸಿ।
211.Āyūhanakammanti attanā āyūhitabbakammaṃ. Lomakiliṭṭhānīti kiliṭṭhalomāni, kiliṭṭhaṃsūnīti attho. Kimevaṃ bhogesu paranimmitabhave vasavattidevānaṃ viya sabbaso āyūhanakammena vinā aññassapi pabbajitassa paccayalābho diṭṭhapubbo sutapubboti āha ‘‘anacchariyañceta’’nti. Kulūpakatherānametaṃ kammaṃ, thero pana kadācipi kulūpako nāhosi.
ಗದ್ದುಹನಮತ್ತನ್ತಿ ಗೋದುಹನಮತ್ತಕಾಲಂ। ಇಧ ಪನ ಸಕಲೋ ಗೋದುಹನೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ, ‘‘ಗಾವಿಂ…ಪೇ॰… ಕಾಲಮತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ ಆಹ। ನಿಬನ್ಧೀತಿ ನಿಬದ್ಧದಾತಬ್ಬಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇಸಿ।
Gadduhanamattanti goduhanamattakālaṃ. Idha pana sakalo goduhano adhippetoti dassento, ‘‘gāviṃ…pe… kālamattampī’’ti āha. Nibandhīti nibaddhadātabbaṃ katvā ṭhapesi.
ಸಕಿಲೇಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಸೇರಿಭಾವಕರಣೇನ ರಣೇನ ಸದಿಸತಾಯ ರಣೋ, ಸಂಕಿಲೇಸೋ। ಅಞ್ಞಾ ಉದಪಾದೀತಿ ಪನಾಹ, ತಸ್ಮಾ ಅರಹತ್ತಂ ನ ಪಟಿಞ್ಞಾತನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ನನು ತಥಾ ವಚನಂ ಪಟಿಜಾನನಂ ವಿಯ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅಪಿಚಾ’’ತಿಆದಿ।
Sakilesapuggalassa aseribhāvakaraṇena raṇena sadisatāya raṇo, saṃkileso. Aññā udapādīti panāha, tasmā arahattaṃ na paṭiññātanti dasseti. Nanu tathā vacanaṃ paṭijānanaṃ viya hotīti āha ‘‘apicā’’tiādi.
೨೧೨. ಅವಾಪುರತಿ ದ್ವಾರಂ ಏತೇನಾತಿ ಅವಾಪುರಣಂ। ಪಠಮಸಙ್ಗಹತೋ ಪಚ್ಛಾ ದೇಸಿತತ್ತಾ ದುತಿಯಸಙ್ಗಹೇ ಸಙ್ಗಿತಂ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
212. Avāpurati dvāraṃ etenāti avāpuraṇaṃ. Paṭhamasaṅgahato pacchā desitattā dutiyasaṅgahe saṅgitaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಬಾಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Bākulasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೪. ಬಾಕುಲಸುತ್ತಂ • 4. Bākulasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಬಾಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Bākulasuttavaṇṇanā
