| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
੪. ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Bākulasuttavaṇṇanā
੨੦੯. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਬਾਕੁਲੋਤਿ ਯਥਾ ਦ੍વਾવੀਸਤਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਬਾવੀਸਤਿ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਾਤਿਆਦੀਨਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏવਮੇવ ਦ੍વਿਕੁਲੋਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਬਾਕੁਲੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਕੁਲਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ। ਸੋ ਕਿਰ ਦੇવਲੋਕੋ ਚવਿਤ੍વਾ ਕੋਸਮ੍ਬਿਨਗਰੇ ਨਾਮ ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਤਮੇਨਂ ਪਞ੍ਚਮੇ ਦਿવਸੇ ਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਗਙ੍ਗਾਕੀਲ਼ਂ ਅਕਂਸੁ। ਧਾਤਿਯਾ ਦਾਰਕਂ ਉਦਕੇ ਨਿਮੁਜ੍ਜਨੁਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨવਸੇਨ ਕੀਲ਼ਾਪੇਨ੍ਤਿਯਾ ਏਕੋ ਮਚ੍ਛੋ ਦਾਰਕਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਭਕ੍ਖੋ ਮੇ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਮੁਖਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਉਪਗਤੋ। ਧਾਤੀ ਦਾਰਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਪਲਾਤਾ। ਮਚ੍ਛੋ ਤਂ ਗਿਲਿ। ਪੁਞ੍ਞવਾ ਸਤ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਪਾਪੁਣਿ, ਸਯਨਗਬ੍ਭਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋ વਿਯ ਅਹੋਸਿ। ਮਚ੍ਛੋ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਤੇਜੇਨ ਤਤ੍ਤਕਪਲ੍ਲਂ ਗਿਲਿਤ੍વਾ ਦਯ੍ਹਮਾਨੋ વਿਯ વੇਗੇਨ ਤਿਂਸਯੋਜਨਮਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਬਾਰਾਣਸਿਨਗਰવਾਸਿਨੋ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਜਾਲਂ ਪਾવਿਸਿ, ਮਹਾਮਚ੍ਛਾ ਨਾਮ ਜਾਲਬਦ੍ਧਾ ਪਹਰਿਯਮਾਨਾ ਮਰਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ ਪਨ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਤੇਜੇਨ ਜਾਲਤੋ ਨੀਹਟਮਤ੍ਤੋવ ਮਤੋ। ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਾ ਚ ਮਹਨ੍ਤਂ ਮਚ੍ਛਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਫਾਲੇਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਪਨ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾવੇਨ ਅਫਾਲੇਤ੍વਾ ਸਕਲਮੇવ ਕਾਜੇਨ ਹਰਿਤ੍વਾ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਦੇਮਾਤਿ વਦਨ੍ਤਾ ਨਗਰੇ વਿਚਰਿਂਸੁ। ਕੋਚਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ।
209.Evaṃme sutanti bākulasuttaṃ. Tattha bākuloti yathā dvāvīsati dvattiṃsātiādimhi vattabbe bāvīsati bāttiṃsātiādīni vuccanti, evameva dvikuloti vattabbe bākuloti vuttaṃ. Tassa hi therassa dve kulāni ahesuṃ. So kira devaloko cavitvā kosambinagare nāma mahāseṭṭhikule nibbatto, tamenaṃ pañcame divase sīsaṃ nhāpetvā gaṅgākīḷaṃ akaṃsu. Dhātiyā dārakaṃ udake nimujjanummujjanavasena kīḷāpentiyā eko maccho dārakaṃ disvā ‘‘bhakkho me aya’’nti maññamāno mukhaṃ vivaritvā upagato. Dhātī dārakaṃ chaḍḍetvā palātā. Maccho taṃ gili. Puññavā satto dukkhaṃ na pāpuṇi, sayanagabbhaṃ pavisitvā nipanno viya ahosi. Maccho dārakassa tejena tattakapallaṃ gilitvā dayhamāno viya vegena tiṃsayojanamaggaṃ gantvā bārāṇasinagaravāsino macchabandhassa jālaṃ pāvisi, mahāmacchā nāma jālabaddhā pahariyamānā maranti. Ayaṃ pana dārakassa tejena jālato nīhaṭamattova mato. Macchabandhā ca mahantaṃ macchaṃ labhitvā phāletvā vikkiṇanti. Taṃ pana dārakassa ānubhāvena aphāletvā sakalameva kājena haritvā sahassena demāti vadantā nagare vicariṃsu. Koci na gaṇhāti.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਨਗਰੇ ਅਪੁਤ੍ਤਕਂ ਅਸੀਤਿਕੋਟਿવਿਭવਂ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰਮੂਲਂ ਪਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦੇਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ ਕਹਾਪਣਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਤੇਹਿ ਕਹਾਪਣਂ ਦਤ੍વਾ ਗਹਿਤੋ। ਸੇਟ੍ਠਿਭਰਿਯਾਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਦਿવਸੇਸੁ ਮਚ੍ਛੇ ਨ ਕੇਲਾਯਤਿ, ਤਂ ਦਿવਸਂ ਪਨ ਮਚ੍ਛਂ ਫਲਕੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਫਾਲੇਸਿ। ਮਚ੍ਛਞ੍ਚ ਨਾਮ ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਫਾਲੇਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਪਨ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਫਾਲੇਨ੍ਤੀ ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਸੁવਣ੍ਣવਣ੍ਣਂ ਦਾਰਕਂ ਦਿਸ੍વਾ – ‘‘ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਨਾਦਂ ਨਦਿਤ੍વਾ ਦਾਰਕਂ ਆਦਾਯ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਸੇਟ੍ਠਿ ਤਾવਦੇવ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਤ੍વਾ ਦਾਰਕਂ ਆਦਾਯ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ – ‘‘ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਮੇ ਦੇવ ਦਾਰਕੋ ਲਦ੍ਧੋ, ਕਿਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਪੁਞ੍ਞવਾ ਏਸ, ਯੋ ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਅਰੋਗੋ વਸਿ, ਪੋਸੇਹਿ ਨਨ੍ਤਿ।
Tasmiṃ pana nagare aputtakaṃ asītikoṭivibhavaṃ seṭṭhikulaṃ atthi, tassa dvāramūlaṃ patvā ‘‘kiṃ gahetvā dethā’’ti vuttā kahāpaṇanti āhaṃsu. Tehi kahāpaṇaṃ datvā gahito. Seṭṭhibhariyāpi aññesu divasesu macche na kelāyati, taṃ divasaṃ pana macchaṃ phalake ṭhapetvā sayameva phālesi. Macchañca nāma kucchito phālenti, sā pana piṭṭhito phālentī macchakucchiyaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ dārakaṃ disvā – ‘‘macchakucchiyaṃ me putto laddho’’ti nādaṃ naditvā dārakaṃ ādāya sāmikassa santikaṃ agamāsi. Seṭṭhi tāvadeva bheriṃ carāpetvā dārakaṃ ādāya rañño santikaṃ gantvā – ‘‘macchakucchiyaṃ me deva dārako laddho, kiṃ karomī’’ti āha. Puññavā esa, yo macchakucchiyaṃ arogo vasi, posehi nanti.
ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਇਤਰਂ ਕੁਲਂ – ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਏਕਂ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲਂ ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਦਾਰਕਂ ਲਭਤੀ’’ਤਿ, ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਅਗਮਂਸੁ। ਅਥਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਦਾਰਕਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍વਾ ਕੀਲ਼ਾਪਿਯਮਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾવ ‘‘ਮਨਾਪੋ વਤਾਯਂ ਦਾਰਕੋ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪવਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ। ਇਤਰਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਕਹਂ ਤੇ ਲਦ੍ਧੋਤਿ? ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਨ੍ਤਿ। ਨੋ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ। ਕਹਂ ਤੇ ਲਦ੍ਧੋਤਿ? ਮਯਾ ਦਸਮਾਸੇ ਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਧਾਰਿਤੋ, ਅਥ ਨਂ ਨਦਿਯਾ ਕੀਲ਼ਾਪਿਯਮਾਨਂ ਮਚ੍ਛੋ ਗਿਲੀਤਿ। ਤੁਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਮਚ੍ਛੇਨ ਗਿਲਿਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਮਯਾ ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਲਦ੍ਧੋਤਿ, ਉਭੋਪਿ ਰਾਜਕੁਲਂ ਅਗਮਂਸੁ। ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਅਯਂ ਦਸ ਮਾਸੇ ਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਮਾਤਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਮਚ੍ਛਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਪਿ વਕ੍ਕਯਕਨਾਦੀਨਿ ਬਹਿ ਕਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਮਚ੍ਛਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਮਾਤਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਦਾਰਕੋ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕੁਲਾਨਂ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਤੁ, ਉਭੋਪਿ ਨਂ ਜਗ੍ਗਥਾ’’ਤਿ ਉਭੋਪਿ ਜਗ੍ਗਿਂਸੁ।
Assosi kho itaraṃ kulaṃ – ‘‘bārāṇasiyaṃ kira ekaṃ seṭṭhikulaṃ macchakucchiyaṃ dārakaṃ labhatī’’ti, te tattha agamaṃsu. Athassa mātā dārakaṃ alaṅkaritvā kīḷāpiyamānaṃ disvāva ‘‘manāpo vatāyaṃ dārako’’ti gantvā pavatiṃ ācikkhi. Itarā mayhaṃ puttotiādimāha. Kahaṃ te laddhoti? Macchakucchiyanti. No tuyhaṃ putto, mayhaṃ puttoti. Kahaṃ te laddhoti? Mayā dasamāse kucchiyā dhārito, atha naṃ nadiyā kīḷāpiyamānaṃ maccho gilīti. Tuyhaṃ putto aññena macchena gilito bhavissati, ayaṃ pana mayā macchakucchiyaṃ laddhoti, ubhopi rājakulaṃ agamaṃsu. Rājā āha – ‘‘ayaṃ dasa māse kucchiyā dhāritattā amātā kātuṃ na sakkā, macchaṃ gaṇhantāpi vakkayakanādīni bahi katvā gaṇhantā nāma natthīti macchakucchiyaṃ laddhattā ayampi amātā kātuṃ na sakkā, dārako ubhinnampi kulānaṃ dāyādo hotu, ubhopi naṃ jaggathā’’ti ubhopi jaggiṃsu.
વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍વੀਸੁਪਿ ਨਗਰੇਸੁ ਪਾਸਾਦਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਨਾਟਕਾਨਿ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ। ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ વਸਤਿ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ વੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਾਟਨਾવਾਯ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਨਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਾਟਕਾਹਿ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਮਾਨੋ ਇਤਰਂ ਨਗਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਤਂਨਗਰવਾਸਿਨੋ ਨਾਟਕਾਨਿ ਉਪਡ੍ਢਮਗ੍ਗਂ ਅਗਮਂਸੁ। ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਸਾਦਂ ਨਯਨ੍ਤਿ। ਇਤਰਾਨਿ ਨਾਟਕਾਨਿ ਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਗਰਮੇવ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ વਸਿਤ੍વਾ ਤੇਨੇવ ਨਿਯਾਮੇਨ ਪੁਨ ਇਤਰਂ ਨਗਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸੀਤਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ।
Viññutaṃ pattassa dvīsupi nagaresu pāsādaṃ kāretvā nāṭakāni paccupaṭṭhāpesuṃ. Ekekasmiṃ nagare cattāro cattāro māse vasati, ekasmiṃ nagare cattāro māse vuṭṭhassa saṅghāṭanāvāya maṇḍapaṃ kāretvā tattha naṃ saddhiṃ nāṭakāhi āropenti. So sampattiṃ anubhavamāno itaraṃ nagaraṃ gacchati. Taṃnagaravāsino nāṭakāni upaḍḍhamaggaṃ agamaṃsu. Te paccuggantvā taṃ parivāretvā attano pāsādaṃ nayanti. Itarāni nāṭakāni nivattitvā attano nagarameva gacchanti. Tattha cattāro māse vasitvā teneva niyāmena puna itaraṃ nagaraṃ gacchati. Evamassa sampattiṃ anubhavantassa asīti vassāni paripuṇṇāni.
ਅਥ ਭਗવਾ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍ਤੋ। ਸੋ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਾਹਮੇવ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਟ੍ਠਮੇ ਪਨ ਸੋ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੀਤਿ ਏવਮਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਕੁਲਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਬਾਕੁਲੋਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਅਗਮਾਸੀਤਿ।
Atha bhagavā cārikaṃ caramāno bārāṇasiṃ patto. So bhagavato santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajito. Pabbajitvā sattāhameva puthujjano ahosi, aṭṭhame pana so saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇīti evamassa dve kulāni ahesuṃ. Tasmā bākuloti saṅkhaṃ agamāsīti.
ਪੁਰਾਣਗਿਹਿਸਹਾਯੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਸਹਾਯੋ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਦੀਘਾਯੁਕੋવ ਥੇਰਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਸੀਤਿਮੇ વਸ੍ਸੇ ਗਤੋ। ਮੇਥੁਨੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਬਾਲੋ ਨਗ੍ਗਸਮਣਕੋ ਬਾਲਪੁਚ੍ਛਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਸਾਸਨવਚਨਂ, ਇਦਾਨਿ ਥੇਰੇਨ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇ ਠਿਤੋ ਇਮੇਹਿ ਪਨ ਤੇਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ।
Purāṇagihisahāyoti pubbe gihikāle sahāyo. Ayampi dīghāyukova theraṃ pabbajitaṃ passituṃ gacchanto asītime vasse gato. Methuno dhammoti bālo naggasamaṇako bālapucchaṃ pucchati, na sāsanavacanaṃ, idāni therena dinnanaye ṭhito imehi pana teti pucchi.
੨੧੦. ਯਂਪਾਯਸ੍ਮਾਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬવਾਰੇਸੁ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਥੇਰੇਹਿ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤਾਨਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤਾવ, વਿਤਕ੍ਕੋ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦਕੋਤਿ । ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ વਿਸੁਂ ਕਰੋਥ, ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦਕਮੇવਾ’’ਤਿ।
210.Yaṃpāyasmātiādīni padāni sabbavāresu dhammasaṅgāhakattherehi niyametvā ṭhapitāni. Tattha saññā uppannamattāva, vitakko kammapathabhedakoti . Thero panāha – ‘‘kasmā visuṃ karotha, ubhayampetaṃ kammapathabhedakamevā’’ti.
੨੧੧. ਗਹਪਤਿਚੀવਰਨ੍ਤਿ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਂ ਚੀવਰਂ। ਸਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਪਿਪ੍ਫਲਕੇਨ। ਸੂਚਿਯਾਤਿ ਸੂਚਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤਭਾવਂ ਨ ਸਰਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਥਿਨੇ ਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਕਥਿਨਚੀવਰਂ, ਕਥਿਨਚੀવਰਮ੍ਪਿ ਹਿ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਗਤਿਕਮੇવ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਿਬ੍ਬਿਤਾ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ।
211.Gahapaticīvaranti vassāvāsikaṃ cīvaraṃ. Satthenāti pipphalakena. Sūciyāti sūciṃ gahetvā sibbitabhāvaṃ na sarāmīti attho. Kathine cīvaranti kathinacīvaraṃ, kathinacīvarampi hi vassāvāsikagatikameva. Tasmā tattha ‘‘sibbitā nābhijānāmī’’ti āha.
ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਗਹਪਤਿਚੀવਰਂ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦਨਸਿਬ੍ਬਨਾਦੀਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਚੀવਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ। ਦ੍વੀਹਿ ਨਗਰੇਹਿ। ਥੇਰੋ ਹਿ ਮਹਾਯਸਸ੍ਸੀ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਧੀਤਰੋ ਨਤ੍ਤਪਨਤ੍ਤਕਾ ਸੁਖੁਮਸਾਟਕੇਹਿ ਚੀવਰਾਨਿ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਰਜਾਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਗ੍ਗੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪਹਿਣਨ੍ਤਿ। ਥੇਰਸ੍ਸ ਨ੍ਹਾਨਕਾਲੇ ਨ੍ਹਾਨਕੋਟ੍ਠਕੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿ। ਥੇਰੋ ਤਾਨਿ ਨਿવਾਸੇਤਿ ਚੇવ ਪਾਰੁਪਤਿ ਚ, ਪੁਰਾਣਚੀવਰਾਨਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦੇਤਿ। ਥੇਰੋ ਤਾਨਿ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਚ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਚ ਨવਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਯੂਹਨਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਤਿ। ਚਤੂਸੁ ਮਾਸੇਸੁ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਲੋਮਕਿਲਿਟ੍ਠਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਪੁਨ ਤੇਨੇવ ਨਿਯਾਮੇਨ ਪਹਿਣਿਤ੍વਾ ਦੇਨ੍ਤਿ। ਅਡ੍ਢਮਾਸੇ ਅਡ੍ਢਮਾਸੇ ਪਰਿવਤ੍ਤਤੀਤਿਪਿ વਦਨ੍ਤਿਯੇવ।
Ettakaṃ panassa kālaṃ gahapaticīvaraṃ asādiyantassa chindanasibbanādīni akarontassa kuto cīvaraṃ uppajjatīti. Dvīhi nagarehi. Thero hi mahāyasassī, tassa puttadhītaro nattapanattakā sukhumasāṭakehi cīvarāni kāretvā rajāpetvā samugge pakkhipitvā pahiṇanti. Therassa nhānakāle nhānakoṭṭhake ṭhapenti. Thero tāni nivāseti ceva pārupati ca, purāṇacīvarāni sampattapabbajitānaṃ deti. Thero tāni nivāsetvā ca pārupitvā ca navakammaṃ na karoti, kiñci āyūhanakammaṃ natthi. Phalasamāpattiṃ appetvā appetvā nisīdati. Catūsu māsesu pattesu lomakiliṭṭhāni honti, athassa puna teneva niyāmena pahiṇitvā denti. Aḍḍhamāse aḍḍhamāse parivattatītipi vadantiyeva.
ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮਹਾਭਿਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪੇ ਪੂਰਿਤਪਾਰਮਿਸ੍ਸ, ਅਸੋਕਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞੋ ਕੁਲੂਪਕੋ ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰੋ ਦਿવਸਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੀવਰਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਤਿਚੀવਰਂ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਗਨ੍ਧਸਮੁਗ੍ਗਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਮਾਲਾਸਮੁਗ੍ਗਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਤੋવ ਆਹਰਿਯਿਤ੍ਥ, ਤਥਾ ਦਿવਾ ਚੇવ ਸਾਯਞ੍ਚ। ਰਾਜਾ ਕਿਰ ਦਿવਸਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਾਟਕੇ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਨੀਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਆਮ ਨੀਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍વਾવ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਸਿ। ਥੇਰੋਪਿ ਨ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਠਪੇਸਿ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਅਦਾਸਿ। ਤਦਾ ਕਿਰ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨਿਗ੍ਰੋਧਸ੍ਸੇવ ਸਨ੍ਤਕਂ ਚੀવਰਂ ਅਹੋਸਿ।
Anacchariyañcetaṃ therassa mahāpuññassa mahābhiññassa satasahassakappe pūritapāramissa, asokadhammarañño kulūpako nigrodhatthero divasassa nikkhattuṃ cīvaraṃ parivattesi. Tassa hi ticīvaraṃ hatthikkhandhe ṭhapetvā pañcahi ca gandhasamuggasatehi pañcahi ca mālāsamuggasatehi saddhiṃ pātova āhariyittha, tathā divā ceva sāyañca. Rājā kira divasassa nikkhattuṃ sāṭake parivattento ‘‘therassa cīvaraṃ nīta’’nti pucchitvā ‘‘āma nīta’’nti sutvāva parivattesi. Theropi na bhaṇḍikaṃ bandhitvā ṭhapesi, sampattasabrahmacārīnaṃ adāsi. Tadā kira jambudīpe bhikkhusaṅghassa yebhuyyena nigrodhasseva santakaṃ cīvaraṃ ahosi.
ਅਹੋ વਤ ਮਂ ਕੋਚਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਿਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਭਾਰਿਯਂ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ। ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਲਹੁਕਪਰਿવਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਭਾਰਿਯਂ , ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨਮ੍ਪਿ ਭਾਰਿਯਮੇવ । ਅਨ੍ਤਰਘਰੇਤਿ ਮਹਾਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੩੭) ਇਨ੍ਦਖੀਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਨਾਮ ਇਧ ਨਿਮ੍ਬੋਦਕਪਤਨਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ। ਕੁਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾਤਿ। ਥੇਰੋ ਦ੍વੀਸੁ ਨਗਰੇਸੁ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ, ਗੇਹਦ੍વਾਰਂ ਆਗਤਸ੍ਸੇવਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਾਨਾਰਸਭੋਜਨਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਦੇਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਲਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿવਤ੍ਤਤਿ, ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨਸ੍ਸ ਨਿਬਦ੍ਧਮੇવ ਅਹੋਸਿ। ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸੋਤਿ ਥੇਰੇਨ ਕਿਰ ਰੂਪੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਨ ਓਲੋਕਿਤਪੁਬ੍ਬੋ। ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਛਪ੍ਪਞ੍ਚવਾਚਾਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਗਾਥਾਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿਯੇવ। ਥੇਰੋ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯਮੇવ ਨ ਅਕਾਸਿ। ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਕੁਲੂਪਕਥੇਰਾਨਮੇਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਉਪਸ੍ਸਯਂ। ਤਂ ਪਨ ਗਿਲਾਨਪੁਚ੍ਛਕੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਥੇਰੋ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯਮੇવ ਨ ਅਕਾਸਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ। ਚੁਣ੍ਣੇਨਾਤਿ ਕੋਸਮ੍ਬਚੁਣ੍ਣਾਦਿਨਾ। ਗਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮੇਤਿ ਸਰੀਰਸਮ੍ਬਾਹਨਕਮ੍ਮੇ। વਿਚਾਰਿਤਾਤਿ ਪਯੋਜਯਿਤਾ। ਗਦ੍ਦੂਹਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਾવਿਂ ਥਨੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਂ ਖੀਰਬਿਨ੍ਦੁਂ ਦੂਹਨਕਾਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ।
Aho vata maṃ koci nimanteyyāti kiṃ pana cittassa anuppādanaṃ bhāriyaṃ, uppannassa pahānanti. Cittaṃ nāma lahukaparivattaṃ, tasmā anuppādanaṃ bhāriyaṃ , uppannassa pahānampi bhāriyameva . Antaraghareti mahāsakuludāyisutte (ma. ni. 2.237) indakhīlato paṭṭhāya antaragharaṃ nāma idha nimbodakapatanaṭṭhānaṃ adhippetaṃ. Kuto panassa bhikkhā uppajjitthāti. Thero dvīsu nagaresu abhiññāto, gehadvāraṃ āgatassevassa pattaṃ gahetvā nānārasabhojanassa pūretvā denti. So laddhaṭṭhānato nivattati, bhattakiccakaraṇaṭṭhānaṃ panassa nibaddhameva ahosi. Anubyañjanasoti therena kira rūpe nimittaṃ gahetvā mātugāmo na olokitapubbo. Mātugāmassa dhammanti mātugāmassa chappañcavācāhi dhammaṃ desetuṃ vaṭṭati, pañhaṃ puṭṭhena gāthāsahassampi vattuṃ vaṭṭatiyeva. Thero pana kappiyameva na akāsi. Yebhuyyena hi kulūpakatherānametaṃ kammaṃ hoti. Bhikkhunupassayanti bhikkhuniupassayaṃ. Taṃ pana gilānapucchakena gantuṃ vaṭṭati, thero pana kappiyameva na akāsi. Esa nayo sabbattha. Cuṇṇenāti kosambacuṇṇādinā. Gattaparikammeti sarīrasambāhanakamme. Vicāritāti payojayitā. Gaddūhanamattanti gāviṃ thane gahetvā ekaṃ khīrabinduṃ dūhanakālamattampi.
ਕੇਨ ਪਨ ਕਾਰਣੇਨ ਥੇਰੋ ਨਿਰਾਬਾਧੋ ਅਹੋਸਿ। ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੇ ਕਿਰ ਭਗવਤਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿવਾਰੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੇ ਹਿਮવਤਿ વਿਸਰੁਕ੍ਖਾ ਪੁਪ੍ਫਿਂਸੁ। ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਤਿਣਪੁਪ੍ਫਕਰੋਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਇਦ੍ਧਿਮਾ ਤਾਪਸੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਦਿਸ੍વਾ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਰੋਗਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਹਿਮવਨ੍ਤਤੋ ਓਸਧਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਅਦਾਸਿ। ਉਪਸਿਙ੍ਘਨਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਰੋਗੋ વੂਪਸਮਿ। ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇਪਿ ਪਠਮવਪ੍ਪਦਿવਸੇ વਪ੍ਪਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗਂ ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਞ੍ਚੇવ વਚ੍ਚਕੁਟਿਞ੍ਚ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਭੇਸਜ੍ਜવਤ੍ਤਂ ਨਿਬਨ੍ਧਿ, ਇਮਿਨਾ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਰਾਬਾਧੋ ਅਹੋਸਿ। ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ ਪਨੇਸ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਰਞ੍ਞਕੋ ਚ ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ ਅਪਸ੍ਸੇਨਕਂ ਅਪਸ੍ਸਯਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
Kena pana kāraṇena thero nirābādho ahosi. Padumuttare kira bhagavati satasahassabhikkhuparivāre cārikaṃ caramāne himavati visarukkhā pupphiṃsu. Bhikkhusatasahassānampi tiṇapupphakarogo uppajjati. Thero tasmiṃ samaye iddhimā tāpaso hoti, so ākāsena gacchanto bhikkhusaṅghaṃ disvā otaritvā rogaṃ pucchitvā himavantato osadhaṃ āharitvā adāsi. Upasiṅghanamatteneva rogo vūpasami. Kassapasammāsambuddhakālepi paṭhamavappadivase vappaṃ ṭhapetvā bhikkhusaṅghassa paribhogaṃ aggisālañceva vaccakuṭiñca kāretvā bhikkhusaṅghassa bhesajjavattaṃ nibandhi, iminā kammena nirābādho ahosi. Ukkaṭṭhanesajjiko panesa ukkaṭṭhāraññako ca tasmā ‘‘nābhijānāmi apassenakaṃ apassayitā’’tiādimāha.
ਸਰਣੋਤਿ ਸਕਿਲੇਸੋ। ਅਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਥੇਰੋ ਕਸ੍ਮਾ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ? ਨ ਥੇਰੋ ਅਹਂ ਅਰਹਾਤਿ ਆਹ, ਅਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਪਨਾਹ। ਅਪਿਚ ਥੇਰੋ ਅਰਹਾਤਿ ਪਾਕਟੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹ।
Saraṇoti sakileso. Aññā udapādīti anupasampannassa aññaṃ byākātuṃ na vaṭṭati. Thero kasmā byākāsi? Na thero ahaṃ arahāti āha, aññā udapādīti panāha. Apica thero arahāti pākaṭo, tasmā evamāha.
੨੧੨. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਥੇਰੋ ਸਯਂ ਨੇવ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ, ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਏવਂ ਕਾਰਾਪੇਸਿ। ਅવਾਪੁਰਣਂ ਆਦਾਯਾਤਿ ਕੁਞ੍ਚਿਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ।
212.Pabbajjanti thero sayaṃ neva pabbājesi, na upasampādesi aññehi pana bhikkhūhi evaṃ kārāpesi. Avāpuraṇaṃ ādāyāti kuñcikaṃ gahetvā.
ਨਿਸਿਨ੍ਨਕੋવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਅਹਂ ਧਰਮਾਨੋਪਿ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਭਾਰੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸਾਪਿ ਮੇ ਸਰੀਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧੋ ਮਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ। ਸਰੀਰਤੋ ਜਾਲਾ ਉਟ੍ਠਹਿ, ਛવਿਮਂਸਲੋਹਿਤਂ ਸਪ੍ਪਿ વਿਯ ਝਾਯਮਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਤਂ, ਸੁਮਨਮਕੁਲਸਦਿਸਾ ਧਾਤੁਯੋવ ਅવਸੇਸਿਂਸੁ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇવ। ਇਦਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗਹੇ ਸਙ੍ਗੀਤਨ੍ਤਿ।
Nisinnakovaparinibbāyīti ahaṃ dharamānopi na aññassa bhikkhussa bhāro ahosiṃ, parinibbutassāpi me sarīraṃ bhikkhusaṅghassa palibodho mā ahosīti tejodhātuṃ samāpajjitvā parinibbāyi. Sarīrato jālā uṭṭhahi, chavimaṃsalohitaṃ sappi viya jhāyamānaṃ parikkhayaṃ gataṃ, sumanamakulasadisā dhātuyova avasesiṃsu. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva. Idaṃ pana suttaṃ dutiyasaṅgahe saṅgītanti.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Bākulasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੪. ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Bākulasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੪. ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Bākulasuttavaṇṇanā
