Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ੪. ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ

    4. Bākulasuttavaṇṇanā

    ੨੦੯. ਯਥਾ ‘‘ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਦ੍વਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਬਾ-ਆਦੇਸਂ ਕਤ੍વਾ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਾਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਂ ਏਤ੍ਥ ਬਾ-ਕਾਰਾਦੇਸਂ ਕਤ੍વਾ ਬਾਕੁਲੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ ਅਹੋਸਿ, ਸਾਯਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍વਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ‘‘ਤਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਥਂ ਮਹਾਗਙ੍ਗਾਯ ਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ। ਨਿਮੁਜ੍ਜਨવਸੇਨਾਤਿ ਜਣ੍ਣੁਪਮਾਣੇ ਉਦਕੇ ਥੋਕਂਯੇવ ਨਿਮੁਜ੍ਜਨવਸੇਨ। ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਪਲਾਤਾ ਮਰਣਭਯਤਜ੍ਜਿਤਾ। ਪਹਰਿਯਮਾਨਾ ਮਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਜਾਲੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤਮਤ੍ਤੇਨ। ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਤੇਜੇਨਾਤਿ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਤੇਜੇਨ। ਨੀਹਟਮਤ੍ਤੋવ ਮਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਮਰਣਤ੍ਥਂ ਉਪਕ੍ਕਮੋ ਨ ਕਤੋ, ਯੇਨ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਬਾਧੋ ਸਿਯਾ। ਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਂ। ਸਕਲਮੇવਾਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾવਯવਮੇવ।

    209. Yathā ‘‘dvattiṃsā’’ti vattabbe dvi-saddassa bā-ādesaṃ katvā bāttiṃsāti vuccati, evaṃ ettha bā-kārādesaṃ katvā bākuloti samaññā ahosi, sāyaṃ tassa anvatthasaññāti dassetuṃ, ‘‘tassa hī’’tiādi vuttaṃ. Sīsaṃ nhāpetvāti maṅgalatthaṃ mahāgaṅgāya sīsaṃ nhāpetvā. Nimujjanavasenāti jaṇṇupamāṇe udake thokaṃyeva nimujjanavasena. Chaḍḍetvā palātā maraṇabhayatajjitā. Pahariyamānā maranti, na jālena bandhitamattena. Dārakassa tejenāti dārakassa puññatejena. Nīhaṭamattova mato, tassa maraṇatthaṃ upakkamo na kato, yena upakkamena dārakassa bādho siyā. Tanti macchaṃ. Sakalamevāti paripuṇṇāvayavameva.

    ਨ ਕੇਲਾਯਤੀਤਿ ਨ ਮਮਾਯਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ। ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਤੇਜੇਨ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਫਾਲੇਨ੍ਤੀ। ਦਾਰਕਂ ਲਭਤੀਤਿ ਉਗ੍ਘੋਸਨવਸੇਨ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਤ੍વਾ। ਪવਤ੍ਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਭਾવਂ ਕਥੇਸਿ। ਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਮਾਤਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜਨਨੀਭਾવਤੋ। ਮਚ੍ਛਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਪੀਤਿ ਮਚ੍ਛਂ ਕਿਣਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਪਿ। ਤਥਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਚ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਸਬ੍ਬਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ – ‘‘વਕ੍ਕਯਕਨਾਦੀਨਿ ਬਹਿ ਕਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਮਾਤਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸਾਮਿਕਭਾવਤੋ। ਦਾਰਕੋ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕੁਲਾਨਂ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਤੁ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਪੁਤ੍ਤਭਾવਤੋ।

    Na kelāyatīti na mamāyati kismiñci na maññati. Dārakassa puññatejena piṭṭhito phālentī. Dārakaṃ labhatīti ugghosanavasena bheriṃ carāpetvā. Pavattiṃ ācikkhi, attano puttabhāvaṃ kathesi. Kucchiyā dhāritattā amātā kātuṃ na sakkā jananībhāvato. Macchaṃ gaṇhantāpīti macchaṃ kiṇitvā gaṇhantāpi. Tathā gaṇhantā ca tappariyāpannaṃ sabbaṃ gaṇhāti nāmāti āha – ‘‘vakkayakanādīni bahi katvā gaṇhantā nāma natthī’’ti. Ayampi amātā kātuṃ na sakkā sāmikabhāvato. Dārako ubhinnampi kulānaṃ dāyādo hotu dvinnaṃ puttabhāvato.

    ਅਸੀਤਿਮੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਅਸੀਤਿਮੇ વਸ੍ਸੇ। ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਮਤ੍ਤੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨਤੋ વੀਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਏવਞ੍ਚ ਖੋ ਮਂ, ਆવੁਸੋ ਕਸ੍ਸਪ, ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ।

    Asītimeti jātiyā asītime vasse. Pabbajjāmattena kilesānaṃ asamucchijjanato vītikkamituṃ kāmasaññā uppannapubbāti pucchā pana pucchitabbā. Tenāha – ‘‘evañca kho maṃ, āvuso kassapa, pucchitabba’’nti.

    ੨੧੦. ਨਿਯਮੇਤ੍વਾਤਿ ਤਂ ਤਂવਾਰੇ ਸੇਸવਾਰੇਨ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ। ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦਕੋਤਿ ਕਮ੍ਮਪਥવਿਸੇਸਕਰੋ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕੋ ਯਥਾ ਕਾਯવਚੀਦ੍વਾਰੇਸੁ ਚੋਪਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਪਥਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ; ਮਨੋਦ੍વਾਰੇ ਪਰਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਅਭਿਜ੍ਝਾਸਹਗਤੋ; ਏવਂ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਤਿ, ਤਥਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾਤਿ ਥੇਰੋ, ‘‘ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦਕਮੇવਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਕਮ੍ਮਪਥਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤਾવਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇ વਿਤਕ੍ਕਿਤਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਕਮ੍ਮਪਥਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮੇવ, ਉਭਯਸ੍ਸ ਪਨ વਸੇਨ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    210.Niyametvāti taṃ taṃvāre sesavārena niyametvā. Kammapathabhedakoti kammapathavisesakaro. Tattha kāmavitakko yathā kāyavacīdvāresu copanappatto kammapathappatto nāma hoti; manodvāre parabhaṇḍassa attano pariṇāmanavasena pavattaabhijjhāsahagato; evaṃ kāmasaññāti, tathā byāpādavihiṃsāvitakkasaññāti thero, ‘‘ubhayampetaṃ kammapathabhedakamevā’’ti āha. Kammapathaṃ appattaṃ saññaṃ sandhāya, ‘‘saññā uppannamattāvā’’ti vuccamāne vitakkitampi samānaṃ kammapathaṃ appattameva, ubhayassa pana vasena suttapadaṃ pavattanti therassa adhippāyo.

    ੨੧੧. ਆਯੂਹਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਆਯੂਹਿਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ। ਲੋਮਕਿਲਿਟ੍ਠਾਨੀਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਲੋਮਾਨਿ, ਕਿਲਿਟ੍ਠਂਸੂਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਿਮੇવਂ ਭੋਗੇਸੁ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਭવੇ વਸવਤ੍ਤਿਦੇવਾਨਂ વਿਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਯੂਹਨਕਮ੍ਮੇਨ વਿਨਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭੋ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਕੁਲੂਪਕਥੇਰਾਨਮੇਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਥੇਰੋ ਪਨ ਕਦਾਚਿਪਿ ਕੁਲੂਪਕੋ ਨਾਹੋਸਿ।

    211.Āyūhanakammanti attanā āyūhitabbakammaṃ. Lomakiliṭṭhānīti kiliṭṭhalomāni, kiliṭṭhaṃsūnīti attho. Kimevaṃ bhogesu paranimmitabhave vasavattidevānaṃ viya sabbaso āyūhanakammena vinā aññassapi pabbajitassa paccayalābho diṭṭhapubbo sutapubboti āha ‘‘anacchariyañceta’’nti. Kulūpakatherānametaṃ kammaṃ, thero pana kadācipi kulūpako nāhosi.

    ਗਦ੍ਦੁਹਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗੋਦੁਹਨਮਤ੍ਤਕਾਲਂ। ਇਧ ਪਨ ਸਕਲੋ ਗੋਦੁਹਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ‘‘ਗਾવਿਂ…ਪੇ॰… ਕਾਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਨਿਬਨ੍ਧੀਤਿ ਨਿਬਦ੍ਧਦਾਤਬ੍ਬਂ ਕਤ੍વਾ ਠਪੇਸਿ।

    Gadduhanamattanti goduhanamattakālaṃ. Idha pana sakalo goduhano adhippetoti dassento, ‘‘gāviṃ…pe… kālamattampī’’ti āha. Nibandhīti nibaddhadātabbaṃ katvā ṭhapesi.

    ਸਕਿਲੇਸਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਸੇਰਿਭਾવਕਰਣੇਨ ਰਣੇਨ ਸਦਿਸਤਾਯ ਰਣੋ, ਸਂਕਿਲੇਸੋ। ਅਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਪਨਾਹ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਨੁ ਤਥਾ વਚਨਂ ਪਟਿਜਾਨਨਂ વਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ।

    Sakilesapuggalassa aseribhāvakaraṇena raṇena sadisatāya raṇo, saṃkileso. Aññā udapādīti panāha, tasmā arahattaṃ na paṭiññātanti dasseti. Nanu tathā vacanaṃ paṭijānanaṃ viya hotīti āha ‘‘apicā’’tiādi.

    ੨੧੨. ਅવਾਪੁਰਤਿ ਦ੍વਾਰਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅવਾਪੁਰਣਂ। ਪਠਮਸਙ੍ਗਹਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗਹੇ ਸਙ੍ਗਿਤਂ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।

    212. Avāpurati dvāraṃ etenāti avāpuraṇaṃ. Paṭhamasaṅgahato pacchā desitattā dutiyasaṅgahe saṅgitaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.

    ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।

    Bākulasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੪. ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Bākulasuttaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਬਾਕੁਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Bākulasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact