Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൩. ബാകുലത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    3. Bākulattheragāthāvaṇṇanā

    യോ പുബ്ബേ കരണീയാനീതി ആയസ്മതോ ബാകുലത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയമ്പി കിര അതീതേ ഇതോ കപ്പസതസഹസ്സാധികസ്സ അസങ്ഖ്യേയ്യസ്സ മത്ഥകേ അനോമദസ്സിസ്സ ഭഗവതോ ഉപ്പത്തിതോ പുരേതരമേവ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ തയോ വേദേ ഉഗ്ഗഹേത്വാ തത്ഥ സാരം അപസ്സന്തോ ‘‘സമ്പരായികത്ഥം ഗവേസിസ്സാമീ’’തി ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ പബ്ബതപാദേ വിഹരന്തോ പഞ്ചാഭിഞ്ഞാഅട്ഠസമാപത്തിലാഭീ ഹുത്വാ വിഹരന്തോ ബുദ്ധുപ്പാദം സുത്വാ സത്ഥു സന്തികം ഗന്ത്വാ ധമ്മം സുത്വാ സരണേസു പതിട്ഠിതോ സത്ഥു ഉദരാബാധേ ഉപ്പന്നേ അരഞ്ഞതോ ഭേസജ്ജാനി ആഹരിത്വാ തം വൂപസമേത്വാ തത്ഥ പുഞ്ഞം ആരോഗ്യത്ഥായ പരിണാമേത്വാ തതോ ചുതോ ബ്രഹ്മലോകേ നിബ്ബത്തിത്വാ ഏകം അസങ്ഖ്യേയ്യം ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ പദുമുത്തരബുദ്ധകാലേ ഹംസവതീനഗരേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തോ സത്ഥാരം ഏകം ഭിക്ഖും അപ്പാബാധാനം അഗ്ഗട്ഠാനേ ഠപേന്തം ദിസ്വാ സയം തം ഠാനന്തരം ആകങ്ഖന്തോ പണിധാനം കത്വാ യാവജീവം കുസലം ഉപചിനിത്വാ സുഗതീസുയേവ സംസരന്തോ വിപസ്സിസ്സ ഭഗവതോ നിബ്ബത്തിതോ പുരേതരമേവ ബന്ധുമതീനഗരേ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തോ പുരിമനയേനേവ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ ഝാനാഭിഞ്ഞാലാഭീ ഹുത്വാ പബ്ബതപാദേ വസന്തോ ബുദ്ധുപ്പാദം സുത്വാ സത്ഥു സന്തികം ഗന്ത്വാ ധമ്മം സുത്വാ സരണേസു പതിട്ഠിതോ ഭിക്ഖൂനം തിണപുപ്ഫകരോഗേ ഉപ്പന്നേ തം വൂപസമേത്വാ തത്ഥ യാവതായുകം ഠത്വാ തതോ ചുതോ ബ്രഹ്മലോകേ നിബ്ബത്തിത്വാ ഏകനവുതികപ്പേ ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ കസ്സപസ്സ ഭഗവതോ കാലേ ബാരാണസിയം കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ ഘരാവാസം വസന്തോ ഏകം ജിണ്ണം വിനസ്സമാനം മഹാവിഹാരം ദിസ്വാ തത്ഥ ഉപോസഥാഗാരാദികം സബ്ബം ആവസഥം കാരേത്വാ തത്ഥ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ സബ്ബം ഭേസജ്ജം പടിയാദേത്വാ യാവജീവം കുസലം കത്വാ ഏകം ബുദ്ധന്തരം ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ അമ്ഹാകം ഭഗവതോ ഉപ്പത്തിതോ പുരേതരമേവ കോസമ്ബിയം സേട്ഠിഗേഹേ നിബ്ബത്തി. സോ അരോഗഭാവായ മഹായമുനായ ന്ഹാപിയമാനോ ധാതിയാ ഹത്ഥതോ മച്ഛേന ഗിലിതോ മച്ഛേ കേവട്ടഹത്ഥഗതേ ബാരാണസിസേട്ഠിഭരിയായ വിക്കിണിത്വാ ഗഹിതേ ഫാലിയമാനേപി പുഞ്ഞബലേന അരോഗോയേവ ഹുത്വാ തായ പുത്തോതി ഗഹേത്വാ പോസിയമാനോ തം പവത്തിം സുത്വാ ജനകേഹി മാതാപിതൂഹി ‘‘അയം അമ്ഹാകം പുത്തോ, ദേഥ നോ പുത്ത’’ന്തി അനുയോഗേ കതേ രഞ്ഞാ ‘‘ഉഭയേസമ്പി സാധാരണോ ഹോതൂ’’തി ദ്വിന്നം കുലാനം ദായാദഭാവേന വിനിച്ഛയം കത്വാ ഠപിതത്താ ബാകുലോതി ലദ്ധനാമോ വയപ്പത്തോ ഹുത്വാ മഹതിം സമ്പത്തിം അനുഭവന്തോ ആസീതികോ ഹുത്വാ സത്ഥു സന്തികേ ധമ്മം സുത്വാ പടിലദ്ധസദ്ധോ പബ്ബജിത്വാ സത്താഹമേവ പുഥുജ്ജനോ അഹോസി, അട്ഠമേ അരുണേ സഹ പടിസമ്ഭിദാഹി അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൧.൪൦.൩൮൬-൪൧൧) –

    Yopubbe karaṇīyānīti āyasmato bākulattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi kira atīte ito kappasatasahassādhikassa asaṅkhyeyyassa matthake anomadassissa bhagavato uppattito puretarameva brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto tayo vede uggahetvā tattha sāraṃ apassanto ‘‘samparāyikatthaṃ gavesissāmī’’ti isipabbajjaṃ pabbajitvā pabbatapāde viharanto pañcābhiññāaṭṭhasamāpattilābhī hutvā viharanto buddhuppādaṃ sutvā satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā saraṇesu patiṭṭhito satthu udarābādhe uppanne araññato bhesajjāni āharitvā taṃ vūpasametvā tattha puññaṃ ārogyatthāya pariṇāmetvā tato cuto brahmaloke nibbattitvā ekaṃ asaṅkhyeyyaṃ devamanussesu saṃsaranto padumuttarabuddhakāle haṃsavatīnagare kulagehe nibbatto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ appābādhānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayaṃ taṃ ṭhānantaraṃ ākaṅkhanto paṇidhānaṃ katvā yāvajīvaṃ kusalaṃ upacinitvā sugatīsuyeva saṃsaranto vipassissa bhagavato nibbattito puretarameva bandhumatīnagare brāhmaṇakule nibbatto purimanayeneva isipabbajjaṃ pabbajitvā jhānābhiññālābhī hutvā pabbatapāde vasanto buddhuppādaṃ sutvā satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā saraṇesu patiṭṭhito bhikkhūnaṃ tiṇapupphakaroge uppanne taṃ vūpasametvā tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cuto brahmaloke nibbattitvā ekanavutikappe devamanussesu saṃsaranto kassapassa bhagavato kāle bārāṇasiyaṃ kulagehe nibbattitvā gharāvāsaṃ vasanto ekaṃ jiṇṇaṃ vinassamānaṃ mahāvihāraṃ disvā tattha uposathāgārādikaṃ sabbaṃ āvasathaṃ kāretvā tattha bhikkhusaṅghassa sabbaṃ bhesajjaṃ paṭiyādetvā yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā ekaṃ buddhantaraṃ devamanussesu saṃsaranto amhākaṃ bhagavato uppattito puretarameva kosambiyaṃ seṭṭhigehe nibbatti. So arogabhāvāya mahāyamunāya nhāpiyamāno dhātiyā hatthato macchena gilito macche kevaṭṭahatthagate bārāṇasiseṭṭhibhariyāya vikkiṇitvā gahite phāliyamānepi puññabalena arogoyeva hutvā tāya puttoti gahetvā posiyamāno taṃ pavattiṃ sutvā janakehi mātāpitūhi ‘‘ayaṃ amhākaṃ putto, detha no putta’’nti anuyoge kate raññā ‘‘ubhayesampi sādhāraṇo hotū’’ti dvinnaṃ kulānaṃ dāyādabhāvena vinicchayaṃ katvā ṭhapitattā bākuloti laddhanāmo vayappatto hutvā mahatiṃ sampattiṃ anubhavanto āsītiko hutvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā sattāhameva puthujjano ahosi, aṭṭhame aruṇe saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.40.386-411) –

    ‘‘ഹിമവന്തസ്സാവിദൂരേ , സോഭിതോ നാമ പബ്ബതോ;

    ‘‘Himavantassāvidūre , sobhito nāma pabbato;

    അസ്സമോ സുകതോ മയ്ഹം, സകസിസ്സേഹി മാപിതോ.

    Assamo sukato mayhaṃ, sakasissehi māpito.

    ‘‘മണ്ഡപാ ച ബഹൂ തത്ഥ, പുപ്ഫിതാ സിന്ധുവാരകാ;

    ‘‘Maṇḍapā ca bahū tattha, pupphitā sindhuvārakā;

    കപിത്ഥാ ച ബഹൂ തത്ഥ, പുപ്ഫിതാ ജീവജീവകാ.

    Kapitthā ca bahū tattha, pupphitā jīvajīvakā.

    ‘‘നിഗ്ഗുണ്ഡിയോ ബഹൂ തത്ഥ, ബദരാമലകാനി ച;

    ‘‘Nigguṇḍiyo bahū tattha, badarāmalakāni ca;

    ഫാരുസകാ അലാബൂ ച, പുണ്ഡരീകാ ച പുപ്ഫിതാ.

    Phārusakā alābū ca, puṇḍarīkā ca pupphitā.

    ‘‘ആളകാ ബേലുവാ തത്ഥ, കദലീ മാതുലുങ്ഗകാ;

    ‘‘Āḷakā beluvā tattha, kadalī mātuluṅgakā;

    മഹാനാമാ ബഹൂ തത്ഥ, അജ്ജുനാ ച പിയങ്ഗുകാ.

    Mahānāmā bahū tattha, ajjunā ca piyaṅgukā.

    ‘‘കോസമ്ബാ സളലാ നിമ്ബാ, നിഗ്രോധാ ച കപിത്ഥനാ;

    ‘‘Kosambā saḷalā nimbā, nigrodhā ca kapitthanā;

    ഏദിസോ അസ്സമോ മയ്ഹം, സസിസ്സോഹം തഹിം വസിം.

    Ediso assamo mayhaṃ, sasissohaṃ tahiṃ vasiṃ.

    ‘‘അനോമദസ്സീ ഭഗവാ, സയമ്ഭൂ ലോകനായകോ;

    ‘‘Anomadassī bhagavā, sayambhū lokanāyako;

    ഗവേസം പടിസല്ലാനം, മമസ്സമമുപാഗമി.

    Gavesaṃ paṭisallānaṃ, mamassamamupāgami.

    ‘‘ഉപേതമ്ഹി മഹാവീരേ, അനോമദസ്സിമഹായസേ;

    ‘‘Upetamhi mahāvīre, anomadassimahāyase;

    ഖണേന ലോകനാഥസ്സ, വാതാബാധോ സമുട്ഠഹി.

    Khaṇena lokanāthassa, vātābādho samuṭṭhahi.

    ‘‘വിചരന്തോ അരഞ്ഞമ്ഹി, അദ്ദസം ലോകനായകം;

    ‘‘Vicaranto araññamhi, addasaṃ lokanāyakaṃ;

    ഉപഗന്ത്വാന സമ്ബുദ്ധം, ചക്ഖുമന്തം മഹായസം.

    Upagantvāna sambuddhaṃ, cakkhumantaṃ mahāyasaṃ.

    ‘‘ഇരിയഞ്ചാപി ദിസ്വാന, ഉപലക്ഖേസഹം തദാ;

    ‘‘Iriyañcāpi disvāna, upalakkhesahaṃ tadā;

    അസംസയഞ്ഹി ബുദ്ധസ്സ, ബ്യാധി നോ ഉദപജ്ജഥ.

    Asaṃsayañhi buddhassa, byādhi no udapajjatha.

    ‘‘ഖിപ്പം അസ്സമമാഗഞ്ഛിം, മമ സിസ്സാന സന്തികേ;

    ‘‘Khippaṃ assamamāgañchiṃ, mama sissāna santike;

    ഭേസജ്ജം കത്തുകാമോഹം, സിസ്സേ ആമന്തയിം തദാ.

    Bhesajjaṃ kattukāmohaṃ, sisse āmantayiṃ tadā.

    ‘‘പടിസ്സുണിത്വാന മേ വാക്യം, സിസ്സാ സബ്ബേ സഗാരവാ;

    ‘‘Paṭissuṇitvāna me vākyaṃ, sissā sabbe sagāravā;

    ഏകജ്ഝം സന്നിപതിംസു, സത്ഥുഗാരവതാ മമ.

    Ekajjhaṃ sannipatiṃsu, satthugāravatā mama.

    ‘‘ഖിപ്പം പബ്ബതമാരുയ്ഹ, സബ്ബോസധമഹാസഹം;

    ‘‘Khippaṃ pabbatamāruyha, sabbosadhamahāsahaṃ;

    പാനീയയോഗം കത്വാന, ബുദ്ധസേട്ഠസ്സദാസഹം.

    Pānīyayogaṃ katvāna, buddhaseṭṭhassadāsahaṃ.

    ‘‘പരിഭുത്തേ മഹാവീരേ, സബ്ബഞ്ഞുലോകനായകേ;

    ‘‘Paribhutte mahāvīre, sabbaññulokanāyake;

    ഖിപ്പം വാതോ വൂപസമി, സുഗതസ്സ മഹേസിനോ.

    Khippaṃ vāto vūpasami, sugatassa mahesino.

    ‘‘പസ്സദ്ധം ദരഥം ദിസ്വാ, അനോമദസ്സീ മഹായസോ;

    ‘‘Passaddhaṃ darathaṃ disvā, anomadassī mahāyaso;

    സകാസനേ നിസീദിത്വാ, ഇമാ ഗാഥാ അഭാസഥ.

    Sakāsane nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.

    ‘‘യോ മേ പാദാസി ഭേസജ്ജം, ബ്യാധിഞ്ച സമയീ മമ;

    ‘‘Yo me pādāsi bhesajjaṃ, byādhiñca samayī mama;

    തമഹം കിത്തയിസ്സാമി, സുണാഥ മമ ഭാസതോ.

    Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

    ‘‘കപ്പസതസഹസ്സാനി, ദേവലോകേ രമിസ്സതി;

    ‘‘Kappasatasahassāni, devaloke ramissati;

    വാദിതേ തൂരിയേ തത്ഥ, മോദിസ്സതി സദാ അയം.

    Vādite tūriye tattha, modissati sadā ayaṃ.

    ‘‘മനുസ്സലോകമാഗന്ത്വാ , സുക്കമൂലേന ചോദിതോ;

    ‘‘Manussalokamāgantvā , sukkamūlena codito;

    സഹസ്സക്ഖത്തും രാജാ ച, ചക്കവത്തീ ഭവിസ്സതി.

    Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.

    ‘‘പഞ്ചപഞ്ഞാസകപ്പമ്ഹി, അനോമോ നാമ ഖത്തിയോ;

    ‘‘Pañcapaññāsakappamhi, anomo nāma khattiyo;

    ചാതുരന്തോ വിജിതാവീ, ജമ്ബുമണ്ഡസ്സ ഇസ്സരോ.

    Cāturanto vijitāvī, jambumaṇḍassa issaro.

    ‘‘സത്തരതനസമ്പന്നോ, ചക്കവത്തീ മഹബ്ബലോ;

    ‘‘Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo;

    താവതിംസേപി ഖോഭേത്വാ, ഇസ്സരം കാരയിസ്സതി.

    Tāvatiṃsepi khobhetvā, issaraṃ kārayissati.

    ‘‘ദേവഭൂതോ മനുസ്സോ വാ, അപ്പാബാധോ ഭവിസ്സതി;

    ‘‘Devabhūto manusso vā, appābādho bhavissati;

    പരിഗ്ഗഹം വിവജ്ജേത്വാ, ബ്യാധിം ലോകേ തരിസ്സതി.

    Pariggahaṃ vivajjetvā, byādhiṃ loke tarissati.

    ‘‘അപരിമേയ്യേ ഇതോ കപ്പേ, ഓക്കാകകുലസമ്ഭവോ;

    ‘‘Aparimeyye ito kappe, okkākakulasambhavo;

    ഗോതമോ നാമ ഗോത്തേന, സത്ഥാ ലോകേ ഭവിസ്സതി.

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ‘‘തസ്സ ധമ്മേസു ദായാദോ, ഓരസോ ധമ്മനിമ്മിതോ;

    ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    സബ്ബാസവേ പരിഞ്ഞായ, നിബ്ബായിസ്സതിനാസവോ.

    Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.

    ‘‘കിലേസേ ഝാപയിത്വാന, തണ്ഹാസോതം തരിസ്സതി;

    ‘‘Kilese jhāpayitvāna, taṇhāsotaṃ tarissati;

    ബാകുലോ നാമ നാമേന, ഹേസ്സതി സത്ഥു സാവകോ.

    Bākulo nāma nāmena, hessati satthu sāvako.

    ‘‘ഇദം സബ്ബം അഭിഞ്ഞായ, ഗോതമോ സക്യപുങ്ഗവോ;

    ‘‘Idaṃ sabbaṃ abhiññāya, gotamo sakyapuṅgavo;

    ഭിക്ഖുസങ്ഘേ നിസീദിത്വാ, ഏതദഗ്ഗേ ഠപേസ്സതി.

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapessati.

    ‘‘അനോമദസ്സീ ഭഗവാ, സയമ്ഭൂ ലോകനായകോ;

    ‘‘Anomadassī bhagavā, sayambhū lokanāyako;

    വിവേകാനുവിലോകേന്തോ, മമസ്സമമുപാഗമി.

    Vivekānuvilokento, mamassamamupāgami.

    ‘‘ഉപാഗതം മഹാവീരം, സബ്ബഞ്ഞും ലോകനായകം;

    ‘‘Upāgataṃ mahāvīraṃ, sabbaññuṃ lokanāyakaṃ;

    സബ്ബോസധേന തപ്പേസിം, പസന്നോ സേഹി പാണിഭി.

    Sabbosadhena tappesiṃ, pasanno sehi pāṇibhi.

    ‘‘തസ്സ മേ സുകതം കമ്മം, സുഖേത്തേ ബീജസമ്പദാ;

    ‘‘Tassa me sukataṃ kammaṃ, sukhette bījasampadā;

    ഖേപേതും നേവ സക്കോമി, തദാ ഹി സുകതം മമ.

    Khepetuṃ neva sakkomi, tadā hi sukataṃ mama.

    ‘‘ലാഭാ മമ സുലദ്ധം മേ, യോഹം അദ്ദക്ഖി നായകം;

    ‘‘Lābhā mama suladdhaṃ me, yohaṃ addakkhi nāyakaṃ;

    തേന കമ്മാവസേസേന, പത്തോമ്ഹി അചലം പദം.

    Tena kammāvasesena, pattomhi acalaṃ padaṃ.

    ‘‘സബ്ബമേതം അഭിഞ്ഞായ, ഗോതമോ സക്യപുങ്ഗവോ;

    ‘‘Sabbametaṃ abhiññāya, gotamo sakyapuṅgavo;

    ഭിക്ഖുസങ്ഘേ നിസീദിത്വാ, ഏതദഗ്ഗേ ഠപേസി മം.

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.

    ‘‘അപരിമേയ്യേ ഇതോ കപ്പേ, യം കമ്മമകരിം തദാ;

    ‘‘Aparimeyye ito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

    ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, ഭേസജ്ജസ്സ ഇദം ഫലം.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, bhesajjassa idaṃ phalaṃ.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അരഹത്തം പന പത്വാ ഏകദിവസം സത്ഥാരാ അത്തനോ സാവകേ പടിപാടിയാ ഠാനന്തരേ ഠപേന്തേന അപ്പാബാധാനം അഗ്ഗട്ഠാനേ ഠപിതോ സോ പരിനിബ്ബാനസമയേ സങ്ഘമജ്ഝേ ഭിക്ഖൂനം ഓവാദമുഖേന അഞ്ഞം ബ്യാകരോന്തോ –

    Arahattaṃ pana patvā ekadivasaṃ satthārā attano sāvake paṭipāṭiyā ṭhānantare ṭhapentena appābādhānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapito so parinibbānasamaye saṅghamajjhe bhikkhūnaṃ ovādamukhena aññaṃ byākaronto –

    ൨൨൫.

    225.

    ‘‘യോ പുബ്ബേ കരണീയാനി, പച്ഛാ സോ കാതുമിച്ഛതി;

    ‘‘Yo pubbe karaṇīyāni, pacchā so kātumicchati;

    സുഖാ സോ ധംസതേ ഠാനാ, പച്ഛാ ച മനുതപ്പതി.

    Sukhā so dhaṃsate ṭhānā, pacchā ca manutappati.

    ൨൨൬.

    226.

    ‘‘യഞ്ഹി കയിരാ തഞ്ഹി വദേ, യം ന കയിരാ ന തം വദേ;

    ‘‘Yañhi kayirā tañhi vade, yaṃ na kayirā na taṃ vade;

    അകരോന്തം ഭാസമാനം, പരിജാനന്തി പണ്ഡിതാ.

    Akarontaṃ bhāsamānaṃ, parijānanti paṇḍitā.

    ൨൨൭.

    227.

    ‘‘സുസുഖം വത നിബ്ബാനം, സമ്മാസമ്ബുദ്ധദേസിതം;

    ‘‘Susukhaṃ vata nibbānaṃ, sammāsambuddhadesitaṃ;

    അസോകം വിരജം ഖേമം, യത്ഥ ദുക്ഖം നിരുജ്ഝതീ’’തി. – ഗാഥാത്തയമഭാസി;

    Asokaṃ virajaṃ khemaṃ, yattha dukkhaṃ nirujjhatī’’ti. – gāthāttayamabhāsi;

    തത്ഥ യോ പുബ്ബേ കരണീയാനി, പച്ഛാ സോ കാതുമിച്ഛതീതി യോ പുഗ്ഗലോ പുബ്ബേ പുരേതരം ജരാരോഗാദീഹി അനഭിഭൂതകാലേയേവ കാതബ്ബാനി അത്തനോ ഹിതസുഖാവഹാനി കമ്മാനി പമാദവസേന അകത്വാ പച്ഛാ സോ കാതബ്ബകാലം അതിക്കമിത്വാ കാതും ഇച്ഛതി. സോതി ച നിപാതമത്തം. തദാ പന ജരാരോഗാദീഹി അഭിഭൂതത്താ കാതും ന സക്കോതി, അസക്കോന്തോ ച സുഖാ സോ ധംസതേ ഠാനാ, പച്ഛാ ച മനുതപ്പതീതി സോ പുഗ്ഗലോ സുഖാ ഠാനാ സഗ്ഗതോ നിബ്ബാനതോ ച തദുപായസ്സ അനുപ്പാദിതത്താ പരിഹായന്തോ ‘‘അകതം മേ കല്യാണ’’ന്തിആദിനാ (മ॰ നി॰ ൩.൨൪൮; നേത്തി॰ ൧൨൦) പച്ഛാ ച അനുതപ്പതി വിപ്പടിസാരം ആപജ്ജതി. -കാരോ പദസന്ധികരോ. അഹം പന കരണീയം കത്വാ ഏവ തുമ്ഹേ ഏവം വദാമീതി ദസ്സേന്തോ ‘‘യഞ്ഹി കയിരാ’’തി ദുതിയം ഗാഥമാഹ.

    Tattha yo pubbe karaṇīyāni, pacchā so kātumicchatīti yo puggalo pubbe puretaraṃ jarārogādīhi anabhibhūtakāleyeva kātabbāni attano hitasukhāvahāni kammāni pamādavasena akatvā pacchā so kātabbakālaṃ atikkamitvā kātuṃ icchati. Soti ca nipātamattaṃ. Tadā pana jarārogādīhi abhibhūtattā kātuṃ na sakkoti, asakkonto ca sukhā so dhaṃsate ṭhānā, pacchā ca manutappatīti so puggalo sukhā ṭhānā saggato nibbānato ca tadupāyassa anuppāditattā parihāyanto ‘‘akataṃ me kalyāṇa’’ntiādinā (ma. ni. 3.248; netti. 120) pacchā ca anutappati vippaṭisāraṃ āpajjati. Ma-kāro padasandhikaro. Ahaṃ pana karaṇīyaṃ katvā eva tumhe evaṃ vadāmīti dassento ‘‘yañhi kayirā’’ti dutiyaṃ gāthamāha.

    തത്ഥ പരിജാനന്തീതി ‘‘ഏത്തകോ അയ’’ന്തി പരിച്ഛിജ്ജ ജാനന്തി ന ബഹും മഞ്ഞന്തീതി അത്ഥോ. സമ്മാപടിപത്തിവസേന ഹി യഥാവാദീ തഥാകാരീ ഏവ സോഭതി, ന തതോ അഞ്ഞഥാ. കരണീയപരിയായേന സാധാരണതോ വുത്തമത്ഥം ഇദാനി സരൂപതോ ദസ്സേതും ‘‘സുസുഖം വതാ’’തിആദിനാ തതിയം ഗാഥമാഹ. തസ്സത്ഥോ – സമ്മാ സാമം സബ്ബധമ്മാനം ബുദ്ധത്താ സമ്മാസമ്ബുദ്ധേന ഭഗവതാ ദേസിതം സബ്ബസോ സോകഹേതൂനം അഭാവതോ അസോകം വിഗതരാഗാദിരജത്താ വിരജം ചതൂഹി യോഗേഹി അനുപദ്ദുതത്താ ഖേമം നിബ്ബാനം സുട്ഠു സുഖം വത, കസ്മാ? യത്ഥ യസ്മിം നിബ്ബാനേ സകലം വട്ടദുക്ഖം നിരുജ്ഝതി അച്ചന്തമേവ വൂപസമതീതി.

    Tattha parijānantīti ‘‘ettako aya’’nti paricchijja jānanti na bahuṃ maññantīti attho. Sammāpaṭipattivasena hi yathāvādī tathākārī eva sobhati, na tato aññathā. Karaṇīyapariyāyena sādhāraṇato vuttamatthaṃ idāni sarūpato dassetuṃ ‘‘susukhaṃ vatā’’tiādinā tatiyaṃ gāthamāha. Tassattho – sammā sāmaṃ sabbadhammānaṃ buddhattā sammāsambuddhena bhagavatā desitaṃ sabbaso sokahetūnaṃ abhāvato asokaṃ vigatarāgādirajattā virajaṃ catūhi yogehi anupaddutattā khemaṃ nibbānaṃ suṭṭhu sukhaṃ vata, kasmā? Yattha yasmiṃ nibbāne sakalaṃ vaṭṭadukkhaṃ nirujjhati accantameva vūpasamatīti.

    ബാകുലത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Bākulattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൩. ബാകുലത്ഥേരഗാഥാ • 3. Bākulattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact