| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
९. बलकथा
9. Balakathā
४४. सावत्थिनिदानं 1। ‘‘पञ्चिमानि , भिक्खवे, बलानि। कतमानि पञ्च? सद्धाबलं, वीरियबलं, सतिबलं, समाधिबलं, पञ्ञाबलं – इमानि खो, भिक्खवे, पञ्च बलानि।
44. Sāvatthinidānaṃ 2. ‘‘Pañcimāni , bhikkhave, balāni. Katamāni pañca? Saddhābalaṃ, vīriyabalaṃ, satibalaṃ, samādhibalaṃ, paññābalaṃ – imāni kho, bhikkhave, pañca balāni.
‘‘अपि च, अट्ठसट्ठि बलानि – सद्धाबलं, वीरियबलं, सतिबलं, समाधिबलं, पञ्ञाबलं, हिरिबलं, ओत्तप्पबलं, पटिसङ्खानबलं, भावनाबलं, अनवज्जबलं, सङ्गहबलं, खन्तिबलं, पञ्ञत्तिबलं, निज्झत्तिबलं, इस्सरियबलं , अधिट्ठानबलं, समथबलं, विपस्सनाबलं, दस सेखबलानि, दस असेखबलानि, दस खीणासवबलानि, दस इद्धिबलानि, दस तथागतबलानि’’।
‘‘Api ca, aṭṭhasaṭṭhi balāni – saddhābalaṃ, vīriyabalaṃ, satibalaṃ, samādhibalaṃ, paññābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, paṭisaṅkhānabalaṃ, bhāvanābalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgahabalaṃ, khantibalaṃ, paññattibalaṃ, nijjhattibalaṃ, issariyabalaṃ , adhiṭṭhānabalaṃ, samathabalaṃ, vipassanābalaṃ, dasa sekhabalāni, dasa asekhabalāni, dasa khīṇāsavabalāni, dasa iddhibalāni, dasa tathāgatabalāni’’.
कतमं सद्धाबलं? अस्सद्धिये न कम्पतीति – सद्धाबलं। सहजातानं धम्मानं उपत्थम्भनट्ठेन सद्धाबलं, किलेसानं परियादानट्ठेन सद्धाबलं, पटिवेधादिविसोधनट्ठेन सद्धाबलं, चित्तस्स अधिट्ठानट्ठेन सद्धाबलं, चित्तस्स वोदानट्ठेन सद्धाबलं, विसेसाधिगमट्ठेन सद्धाबलं, उत्तरि पटिवेधट्ठेन सद्धाबलं, सच्चाभिसमयट्ठेन सद्धाबलं, निरोधे पतिट्ठापकट्ठेन सद्धाबलं। इदं सद्धाबलं।
Katamaṃ saddhābalaṃ? Assaddhiye na kampatīti – saddhābalaṃ. Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena saddhābalaṃ, kilesānaṃ pariyādānaṭṭhena saddhābalaṃ, paṭivedhādivisodhanaṭṭhena saddhābalaṃ, cittassa adhiṭṭhānaṭṭhena saddhābalaṃ, cittassa vodānaṭṭhena saddhābalaṃ, visesādhigamaṭṭhena saddhābalaṃ, uttari paṭivedhaṭṭhena saddhābalaṃ, saccābhisamayaṭṭhena saddhābalaṃ, nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena saddhābalaṃ. Idaṃ saddhābalaṃ.
कतमं वीरियबलं? कोसज्जे न कम्पतीति – वीरियबलं। सहजातानं धम्मानं उपत्थम्भनट्ठेन वीरियबलं, किलेसानं परियादानट्ठेन वीरियबलं, पटिवेधादिविसोधनट्ठेन वीरियबलं, चित्तस्स अधिट्ठानट्ठेन वीरियबलं, चित्तस्स वोदानट्ठेन वीरियबलं, विसेसाधिगमट्ठेन वीरियबलं, उत्तरि पटिवेधट्ठेन वीरियबलं, सच्चाभिसमयट्ठेन वीरियबलं, निरोधे पतिट्ठापकट्ठेन वीरियबलं। इदं वीरियबलं।
Katamaṃ vīriyabalaṃ? Kosajje na kampatīti – vīriyabalaṃ. Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena vīriyabalaṃ, kilesānaṃ pariyādānaṭṭhena vīriyabalaṃ, paṭivedhādivisodhanaṭṭhena vīriyabalaṃ, cittassa adhiṭṭhānaṭṭhena vīriyabalaṃ, cittassa vodānaṭṭhena vīriyabalaṃ, visesādhigamaṭṭhena vīriyabalaṃ, uttari paṭivedhaṭṭhena vīriyabalaṃ, saccābhisamayaṭṭhena vīriyabalaṃ, nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena vīriyabalaṃ. Idaṃ vīriyabalaṃ.
कतमं सतिबलं? पमादे न कम्पतीति – सतिबलं। सहजातानं धम्मानं उपत्थम्भनट्ठेन सतिबलं…पे॰… निरोधे पतिट्ठापकट्ठेन सतिबलं। इदं सतिबलं।
Katamaṃ satibalaṃ? Pamāde na kampatīti – satibalaṃ. Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena satibalaṃ…pe… nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena satibalaṃ. Idaṃ satibalaṃ.
कतमं समाधिबलं? उद्धच्चे न कम्पतीति – समाधिबलं। सहजातानं धम्मानं उपत्थम्भनट्ठेन समाधिबलं…पे॰… निरोधे पतिट्ठापकट्ठेन समाधिबलं। इदं समाधिबलं।
Katamaṃ samādhibalaṃ? Uddhacce na kampatīti – samādhibalaṃ. Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena samādhibalaṃ…pe… nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena samādhibalaṃ. Idaṃ samādhibalaṃ.
कतमं पञ्ञाबलं? अविज्जाय न कम्पतीति – पञ्ञाबलं। सहजातानं धम्मानं उपत्थम्भनट्ठेन पञ्ञाबलं…पे॰… निरोधे पतिट्ठापकट्ठेन पञ्ञाबलं। इदं पञ्ञाबलं।
Katamaṃ paññābalaṃ? Avijjāya na kampatīti – paññābalaṃ. Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena paññābalaṃ…pe… nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena paññābalaṃ. Idaṃ paññābalaṃ.
कतमं हिरिबलं? नेक्खम्मेन कामच्छन्दं हिरीयतीति 3 – हिरिबलं। अब्यापादेन ब्यापादं हिरीयतीति – हिरिबलं। आलोकसञ्ञाय थिनमिद्धं हिरीयतीति – हिरिबलं। अविक्खेपेन उद्धच्चं हिरीयतीति – हिरिबलं। धम्मववत्थानेन विचिकिच्छं हिरीयतीति – हिरिबलं। ञाणेन अविज्जं हिरीयतीति – हिरिबलं। पामोज्जेन अरतिं हिरीयतीति – हिरिबलं। पठमेन झानेन नीवरणे हिरीयतीति – हिरिबलं…पे॰… अरहत्तमग्गेन सब्बकिलेसे हिरीयतीति – हिरिबलं। इदं हिरिबलं।
Katamaṃ hiribalaṃ? Nekkhammena kāmacchandaṃ hirīyatīti 4 – hiribalaṃ. Abyāpādena byāpādaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ. Avikkhepena uddhaccaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ. Dhammavavatthānena vicikicchaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ. Ñāṇena avijjaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ. Pāmojjena aratiṃ hirīyatīti – hiribalaṃ. Paṭhamena jhānena nīvaraṇe hirīyatīti – hiribalaṃ…pe… arahattamaggena sabbakilese hirīyatīti – hiribalaṃ. Idaṃ hiribalaṃ.
कतमं ओत्तप्पबलं? नेक्खम्मेन कामच्छन्दं ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं। अब्यापादेन ब्यापादं ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं। आलोकसञ्ञाय थिनमिद्धं ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं। अविक्खेपेन उद्धच्चं ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं। धम्मववत्थानेन विचिकिच्छं ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं। ञाणेन अविज्जं ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं । पामोज्जेन अरतिं ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं। पठमेन झानेन नीवरणे ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं…पे॰… अरहत्तमग्गेन सब्बकिलेसे ओत्तप्पतीति – ओत्तप्पबलं। इदं ओत्तप्पबलं।
Katamaṃ ottappabalaṃ? Nekkhammena kāmacchandaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ. Abyāpādena byāpādaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ. Avikkhepena uddhaccaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ. Dhammavavatthānena vicikicchaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ. Ñāṇena avijjaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ . Pāmojjena aratiṃ ottappatīti – ottappabalaṃ. Paṭhamena jhānena nīvaraṇe ottappatīti – ottappabalaṃ…pe… arahattamaggena sabbakilese ottappatīti – ottappabalaṃ. Idaṃ ottappabalaṃ.
कतमं पटिसङ्खानबलं? नेक्खम्मेन कामच्छन्दं पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। अब्यापादेन ब्यापादं पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। आलोकसञ्ञाय थिनमिद्धं पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। अविक्खेपेन उद्धच्चं पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। धम्मववत्थानेन विचिकिच्छं पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। ञाणेन अविज्जं पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं । पामोज्जेन अरतिं पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। पठमेन झानेन नीवरणे पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं…पे॰… अरहत्तमग्गेन सब्बकिलेसे पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। इदं पटिसङ्खानबलं।
Katamaṃ paṭisaṅkhānabalaṃ? Nekkhammena kāmacchandaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Abyāpādena byāpādaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Avikkhepena uddhaccaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Dhammavavatthānena vicikicchaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Ñāṇena avijjaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ . Pāmojjena aratiṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Paṭhamena jhānena nīvaraṇe paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ…pe… arahattamaggena sabbakilese paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Idaṃ paṭisaṅkhānabalaṃ.
कतमं भावनाबलं? कामच्छन्दं पजहन्तो नेक्खम्मं भावेतीति – भावनाबलं। ब्यापादं पजहन्तो अब्यापादं भावेतीति – भावनाबलं। थिनमिद्धं पजहन्तो आलोकसञ्ञं भावेतीति – भावनाबलं। उद्धच्चं पजहन्तो अविक्खेपं भावेतीति – भावनाबलं। विचिकिच्छं पजहन्तो धम्मववत्थानं भावेतीति – भावनाबलं। अविज्जं पजहन्तो ञाणं भावेतीति – भावनाबलं। अरतिं पजहन्तो पामोज्जं भावेतीति – भावनाबलं। नीवरणे पजहन्तो पठमं झानं भावेतीति – भावनाबलं…पे॰… सब्बकिलेसे पजहन्तो अरहत्तमग्गं भावेतीति – भावनाबलं। इदं भावनाबलं।
Katamaṃ bhāvanābalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Uddhaccaṃ pajahanto avikkhepaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Vicikicchaṃ pajahanto dhammavavatthānaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Avijjaṃ pajahanto ñāṇaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Aratiṃ pajahanto pāmojjaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Nīvaraṇe pajahanto paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ. Idaṃ bhāvanābalaṃ.
कतमं अनवज्जबलं? कामच्छन्दस्स पहीनत्ता नेक्खम्मे नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। ब्यापादस्स पहीनत्ता अब्यापादे नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। थिनमिद्धस्स पहीनत्ता आलोकसञ्ञाय नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। उद्धच्चस्स पहीनत्ता अविक्खेपे नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। विचिकिच्छाय पहीनत्ता धम्मववत्थाने नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। अविज्जाय पहीनत्ता ञाणे नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। अरतिया पहीनत्ता पामोज्जे नत्थि किञ्चि वज्जन्ति अनवज्जबलं। नीवरणानं पहीनत्ता पठमज्झाने नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं…पे॰… सब्बकिलेसानं पहीनत्ता अरहत्तमग्गे नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। इदं अनवज्जबलं।
Katamaṃ anavajjabalaṃ? Kāmacchandassa pahīnattā nekkhamme natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Byāpādassa pahīnattā abyāpāde natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Thinamiddhassa pahīnattā ālokasaññāya natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Uddhaccassa pahīnattā avikkhepe natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Vicikicchāya pahīnattā dhammavavatthāne natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Avijjāya pahīnattā ñāṇe natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Aratiyā pahīnattā pāmojje natthi kiñci vajjanti anavajjabalaṃ. Nīvaraṇānaṃ pahīnattā paṭhamajjhāne natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ…pe… sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamagge natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Idaṃ anavajjabalaṃ.
कतमं सङ्गहबलं? कामच्छन्दं पजहन्तो नेक्खम्मवसेन चित्तं सङ्गण्हातीति – सङ्गहबलं। ब्यापादं पजहन्तो अब्यापादवसेन चित्तं सङ्गण्हातीति – सङ्गहबलं। थिनमिद्धं पजहन्तो आलोकसञ्ञावसेन चित्तं सङ्गण्हातीति – सङ्गहबलं…पे॰… सब्बकिलेसे पजहन्तो अरहत्तमग्गवसेन चित्तं सङ्गण्हातीति – सङ्गहबलं। इदं सङ्गहबलं।
Katamaṃ saṅgahabalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ. Idaṃ saṅgahabalaṃ.
कतमं खन्तिबलं? कामच्छन्दस्स पहीनत्ता नेक्खम्मं खमतीति – खन्तिबलं। ब्यापादस्स पहीनत्ता अब्यापादो खमतीति – खन्तिबलं। थिनमिद्धस्स पहीनत्ता आलोकसञ्ञा खमतीति – खन्तिबलं। उद्धच्चस्स पहीनत्ता अविक्खेपो खमतीति – खन्तिबलं। विचिकिच्छाय पहीनत्ता धम्मववत्थानं खमतीति – खन्तिबलं। अविज्जाय पहीनत्ता ञाणं खमतीति – खन्तिबलं। अरतिया पहीनत्ता पामोज्जं खमतीति – खन्तिबलं। नीवरणानं पहीनत्ता पठमं झानं खमतीति – खन्तिबलं…पे॰… सब्बकिलेसानं पहीनत्ता अरहत्तमग्गो खमतीति – खन्तिबलं। इदं खन्तिबलं।
Katamaṃ khantibalaṃ? Kāmacchandassa pahīnattā nekkhammaṃ khamatīti – khantibalaṃ. Byāpādassa pahīnattā abyāpādo khamatīti – khantibalaṃ. Thinamiddhassa pahīnattā ālokasaññā khamatīti – khantibalaṃ. Uddhaccassa pahīnattā avikkhepo khamatīti – khantibalaṃ. Vicikicchāya pahīnattā dhammavavatthānaṃ khamatīti – khantibalaṃ. Avijjāya pahīnattā ñāṇaṃ khamatīti – khantibalaṃ. Aratiyā pahīnattā pāmojjaṃ khamatīti – khantibalaṃ. Nīvaraṇānaṃ pahīnattā paṭhamaṃ jhānaṃ khamatīti – khantibalaṃ…pe… sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamaggo khamatīti – khantibalaṃ. Idaṃ khantibalaṃ.
कतमं पञ्ञत्तिबलं? कामच्छन्दं पजहन्तो नेक्खम्मवसेन चित्तं पञ्ञपेतीति – पञ्ञत्तिबलं। ब्यापादं पजहन्तो अब्यापादवसेन चित्तं पञ्ञपेतीति – पञ्ञत्तिबलं। थिनमिद्धं पजहन्तो आलोकसञ्ञावसेन चित्तं पञ्ञपेतीति – पञ्ञत्तिबलं…पे॰… सब्बकिलेसे पजहन्तो अरहत्तमग्गवसेन चित्तं पञ्ञपेतीति – पञ्ञत्तिबलं। इदं पञ्ञत्तिबलं।
Katamaṃ paññattibalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ. Idaṃ paññattibalaṃ.
कतमं निज्झत्तिबलं? कामच्छन्दं पजहन्तो नेक्खम्मवसेन चित्तं निज्झापेतीति – निज्झत्तिबलं। ब्यापादं पजहन्तो अब्यापादवसेन चित्तं निज्झापेतीति – निज्झत्तिबलं। थिनमिद्धं पजहन्तो आलोकसञ्ञावसेन चित्तं निज्झापेतीति – निज्झत्तिबलं…पे॰… सब्बकिलेसे पजहन्तो अरहत्तमग्गवसेन चित्तं निज्झापेतीति – निज्झत्तिबलं। इदं निज्झत्तिबलं।
Katamaṃ nijjhattibalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ. Idaṃ nijjhattibalaṃ.
कतमं इस्सरियबलं? कामच्छन्दं पजहन्तो नेक्खम्मवसेन चित्तं वसं वत्तेतीति – इस्सरियबलं। ब्यापादं पजहन्तो अब्यापादवसेन चित्तं वसं वत्तेतीति – इस्सरियबलं। थिनमिद्धं पजहन्तो आलोकसञ्ञावसेन चित्तं वसं वत्तेतीति – इस्सरियबलं…पे॰… सब्बकिलेसे पजहन्तो अरहत्तमग्गवसेन चित्तं वसं वत्तेतीति – इस्सरियबलं। इदं इस्सरियबलं।
Katamaṃ issariyabalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ. Idaṃ issariyabalaṃ.
कतमं अधिट्ठानबलं? कामच्छन्दं पजहन्तो नेक्खम्मवसेन चित्तं अधिट्ठातीति – अधिट्ठानबलं। ब्यापादं पजहन्तो अब्यापादवसेन चित्तं अधिट्ठातीति – अधिट्ठानबलं। थिनमिद्धं पजहन्तो आलोकसञ्ञावसेन चित्तं अधिट्ठातीति – अधिट्ठानबलं…पे॰… सब्बकिलेसे पजहन्तो अरहत्तमग्गवसेन चित्तं अधिट्ठातीति – अधिट्ठानबलं। इदं अधिट्ठानबलं।
Katamaṃ adhiṭṭhānabalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ. Idaṃ adhiṭṭhānabalaṃ.
कतमं समथबलं? नेक्खम्मवसेन चित्तस्स एकग्गता अविक्खेपो समथबलं, अब्यापादवसेन चित्तस्स एकग्गता अविक्खेपो समथबलं, आलोकसञ्ञावसेन चित्तस्स एकग्गता अविक्खेपो समथबलं…पे॰… पटिनिस्सग्गानुपस्सी अस्सासवसेन चित्तस्स एकग्गता अविक्खेपो समथबलं, पटिनिस्सग्गानुपस्सी पस्सासवसेन चित्तस्स एकग्गता अविक्खेपो समथबलं।
Katamaṃ samathabalaṃ? Nekkhammavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ, abyāpādavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ, ālokasaññāvasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ, paṭinissaggānupassī passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ.
समथबलन्ति केनट्ठेन समथबलं? पठमेन झानेन नीवरणे न कम्पतीति – समथबलं। दुतियेन झानेन वितक्कविचारे न कम्पतीति – समथबलं। ततियेन झानेन पीतिया न कम्पतीति – समथबलं। चतुत्थेन झानेन सुखदुक्खे न कम्पतीति – समथबलं। आकासानञ्चायतनसमापत्तिया रूपसञ्ञाय पटिघसञ्ञाय नानत्तसञ्ञाय न कम्पतीति – समथबलं । विञ्ञाणञ्चायतनसमापत्तिया आकासानञ्चायतनसञ्ञाय न कम्पतीति – समथबलं। आकिञ्चञ्ञायतनसमापत्तिया विञ्ञाणञ्चायतनसञ्ञाय न कम्पतीति – समथबलं। नेवसञ्ञानासञ्ञायतनसमापत्तिया आकिञ्चञ्ञायतनसञ्ञाय न कम्पतीति – समथबलं। उद्धच्चे च उद्धच्चसहगतकिलेसे च खन्धे च न कम्पती न चलति न वेधतीति – समथबलं। इदं समथबलं।
Samathabalanti kenaṭṭhena samathabalaṃ? Paṭhamena jhānena nīvaraṇe na kampatīti – samathabalaṃ. Dutiyena jhānena vitakkavicāre na kampatīti – samathabalaṃ. Tatiyena jhānena pītiyā na kampatīti – samathabalaṃ. Catutthena jhānena sukhadukkhe na kampatīti – samathabalaṃ. Ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññāya paṭighasaññāya nānattasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ . Viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ. Ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ. Nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ. Uddhacce ca uddhaccasahagatakilese ca khandhe ca na kampatī na calati na vedhatīti – samathabalaṃ. Idaṃ samathabalaṃ.
कतमं विपस्सनाबलं? अनिच्चानुपस्सना विपस्सनाबलं, दुक्खानुपस्सना विपस्सनाबलं…पे॰… पटिनिस्सग्गानुपस्सना विपस्सनाबलं, रूपे अनिच्चानुपस्सना विपस्सनाबलं, रूपे दुक्खानुपस्सना विपस्सनाबलं…पे॰… रूपे पटिनस्सग्गानुपस्सना विपस्सनाबलं, वेदनाय…पे॰… सञ्ञाय… सङ्खारेसु… विञ्ञाणे… चक्खुस्मिं…पे॰… जरामरणे अनिच्चानुपस्सना विपस्सनाबलं, जरामरणे दुक्खानुपस्सना विपस्सनाबलं…पे॰… जरामरणे पटिनिस्सग्गानुपस्सना विपस्सनाबलं। विपस्सनाबलन्ति केनट्ठेन विपस्सनाबलं? अनिच्चानुपस्सनाय निच्चसञ्ञाय न कम्पतीति – विपस्सनाबलं। दुक्खानुपस्सनाय सुखसञ्ञाय न कम्पतीति – विपस्सनाबलं। अनत्तानुपस्सनाय अत्तसञ्ञाय कम्पतीति – विपस्सनाबलं। निब्बिदानुपस्सनाय नन्दिया न कम्पतीति – विपस्सनाबलं। विरागानुपस्सनाय रागे न कम्पतीति – विपस्सनाबलं। निरोधानुपस्सना समुदये न कम्पतीति – विपस्सनाबलं । पटिनिस्सग्गानुपस्सनाय आदाने न कम्पतीति – विपस्सनाबलं। अविज्जाय अविज्जासहगतकिलेसे च खन्धे च न कम्पति न चलति न वेधतीति – विपस्सनाबलं। इदं विपस्सनाबलं।
Katamaṃ vipassanābalaṃ? Aniccānupassanā vipassanābalaṃ, dukkhānupassanā vipassanābalaṃ…pe… paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ, rūpe aniccānupassanā vipassanābalaṃ, rūpe dukkhānupassanā vipassanābalaṃ…pe… rūpe paṭinassaggānupassanā vipassanābalaṃ, vedanāya…pe… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe… cakkhusmiṃ…pe… jarāmaraṇe aniccānupassanā vipassanābalaṃ, jarāmaraṇe dukkhānupassanā vipassanābalaṃ…pe… jarāmaraṇe paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ. Vipassanābalanti kenaṭṭhena vipassanābalaṃ? Aniccānupassanāya niccasaññāya na kampatīti – vipassanābalaṃ. Dukkhānupassanāya sukhasaññāya na kampatīti – vipassanābalaṃ. Anattānupassanāya attasaññāya kampatīti – vipassanābalaṃ. Nibbidānupassanāya nandiyā na kampatīti – vipassanābalaṃ. Virāgānupassanāya rāge na kampatīti – vipassanābalaṃ. Nirodhānupassanā samudaye na kampatīti – vipassanābalaṃ . Paṭinissaggānupassanāya ādāne na kampatīti – vipassanābalaṃ. Avijjāya avijjāsahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatīti – vipassanābalaṃ. Idaṃ vipassanābalaṃ.
कतमानि दस सेखबलानि, दस असेखबलानि? सम्मादिट्ठिं 5 सिक्खतीति – सेखबलं। तत्थ सिक्खितत्ता असेखबलं। सम्मासङ्कप्पं सिक्खतीति – सेखबलं। तत्थ सिक्खितत्ता – असेखबलं । सम्मावाचं…पे॰… सम्माकम्मन्तं… सम्माआजीवं… सम्मावायामं… सम्मासतिं… सम्मासमाधिं… सम्माञाणं…पे॰… सम्माविमुत्तिं सिक्खतीति – सेखबलं। तत्थ सिक्खितत्ता – असेखबलं। इमानि दस सेखबलानि, दस असेखबलानि।
Katamāni dasa sekhabalāni, dasa asekhabalāni? Sammādiṭṭhiṃ 6 sikkhatīti – sekhabalaṃ. Tattha sikkhitattā asekhabalaṃ. Sammāsaṅkappaṃ sikkhatīti – sekhabalaṃ. Tattha sikkhitattā – asekhabalaṃ . Sammāvācaṃ…pe… sammākammantaṃ… sammāājīvaṃ… sammāvāyāmaṃ… sammāsatiṃ… sammāsamādhiṃ… sammāñāṇaṃ…pe… sammāvimuttiṃ sikkhatīti – sekhabalaṃ. Tattha sikkhitattā – asekhabalaṃ. Imāni dasa sekhabalāni, dasa asekhabalāni.
कतमानि दस खीणासवबलानि? 7 इध खीणासवस्स भिक्खुनो अनिच्चतो सब्बे सङ्खारा यथाभूतं सम्मप्पञ्ञाय सुदिट्ठा होन्ति। यम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो अनिच्चतो सब्बे सङ्खारा यथाभूतं सम्मप्पञ्ञाय सुदिट्ठा होन्ति, इदम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो बलं होति, यं बलं आगम्म खीणासवो भिक्खु आसवानं खयं पटिजानाति – ‘‘खीणा मे आसवा’’ति।
Katamāni dasa khīṇāsavabalāni?8 Idha khīṇāsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saṅkhārā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti. Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saṅkhārā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
पुन चपरं खीणासवस्स भिक्खुनो अङ्गारकासूपमा कामा यथाभूतं सम्मप्पञ्ञाय सुदिट्ठा होन्ति। यम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो अङ्गारकासूपमा कामा यथाभूतं सम्मप्पञ्ञाय सुदिट्ठा होन्ति, इदम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो बलं होति, यं बलं आगम्म खीणासवो भिक्खु आसवानं खयं पटिजानाति – ‘‘खीणा मे आसवा’’ति।
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno aṅgārakāsūpamā kāmā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti. Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno aṅgārakāsūpamā kāmā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
पुन चपरं खीणासवस्स भिक्खुनो विवेकनिन्नं चित्तं होति विवेकपोणं विवेकपब्भारं विवेकट्ठं नेक्खम्माभिरतं ब्यन्तीभूतं 9 सब्बसो आसवट्ठानियेहि धम्मेहि। यम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो विवेकनिन्नं चित्तं होति विवेकपोणं विवेकपब्भारं विवेकट्ठं नेक्खम्माभिरतं ब्यन्तिभूतं सब्बसो आसवट्ठानियेहि धम्मेहि, इदम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो बलं होति, यं बलं आगम्म खीणासवो भिक्खु आसवानं खयं पटिजानाति – ‘‘खीणा मे आसवा’’ति।
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāraṃ vivekaṭṭhaṃ nekkhammābhirataṃ byantībhūtaṃ 10 sabbaso āsavaṭṭhāniyehi dhammehi. Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāraṃ vivekaṭṭhaṃ nekkhammābhirataṃ byantibhūtaṃ sabbaso āsavaṭṭhāniyehi dhammehi, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
पुन चपरं खीणासवस्स भिक्खुनो चत्तारो सतिपट्ठाना भाविता होन्ति सुभाविता। यम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो चत्तारो सतिपट्ठाना भाविता होन्ति सुभाविता, इदम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो बलं होति, यं बलं आगम्म खीणासवो भिक्खु आसवानं खयं पटिजानाति – ‘‘खीणा मे आसवा’’ति।
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā honti subhāvitā. Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā honti subhāvitā, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
पुन चपरं खीणासवस्स भिक्खुनो चत्तारो सम्मप्पधाना भाविता होन्ति सुभाविता…पे॰… चत्तारो इद्धिपादा भाविता होन्ति सुभाविता… पञ्चिन्द्रियानि भावितानि होन्ति सुभावितानि… पञ्च बलानि भावितानि होन्ति सुभावितानि… सत्त बोज्झङ्गा भाविता होन्ति सुभाविता…पे॰… अरियो अट्ठङ्गिको मग्गो भावितो होति सुभावितो। यम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो अट्ठङ्गिको मग्गो भावितो होति सुभावितो, इदम्पि खीणासवस्स भिक्खुनो बलं होति, यं बलं आगम्म खीणासवो भिक्खु आसवानं खयं पटिजानाति – ‘‘खीणा मे आसवा’’ति। इमानि दस खीणासवबलानि।
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno cattāro sammappadhānā bhāvitā honti subhāvitā…pe… cattāro iddhipādā bhāvitā honti subhāvitā… pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni… pañca balāni bhāvitāni honti subhāvitāni… satta bojjhaṅgā bhāvitā honti subhāvitā…pe… ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito hoti subhāvito. Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito hoti subhāvito, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti. Imāni dasa khīṇāsavabalāni.
कतमानि दस इद्धिबलानि? अधिट्ठाना इद्धि, विकुब्बना इद्धि, मनोमया इद्धि, ञाणविप्फारा इद्धि, समाधिविप्फारा इद्धि, अरिया इद्धि, कम्मविपाकजा इद्धि, पुञ्ञवतो इद्धि, विज्जामया इद्धि, तत्थ तत्थ सम्मा पयोगप्पच्चया इज्झनट्ठेन इद्धि – इमानि दस इद्धिबलानि।
Katamāni dasa iddhibalāni? Adhiṭṭhānā iddhi, vikubbanā iddhi, manomayā iddhi, ñāṇavipphārā iddhi, samādhivipphārā iddhi, ariyā iddhi, kammavipākajā iddhi, puññavato iddhi, vijjāmayā iddhi, tattha tattha sammā payogappaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi – imāni dasa iddhibalāni.
कतमानि दस तथागतबलानि? इध तथागतो ठानञ्च ठानतो अट्ठानञ्च अट्ठानतो यथाभूतं पजानाति। यम्पि तथागतो ठानञ्च ठानतो अट्ठानञ्च अट्ठानतो यथाभूतं पजानाति, इदम्पि तथागतस्स तथागतबलं होति, यं बलं आगम्म तथागतो आसभं ठानं पटिजानाति परिसासु सीहनादं नदति, ब्रह्मचक्कं पवत्तेति।
Katamāni dasa tathāgatabalāni? Idha tathāgato ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.
पुन चपरं तथागतो अतीतानागतपच्चुप्पन्नानं कम्मसमादानानं ठानसो हेतुसो विपाकं यथाभूतं पजानाति। यम्पि तथागतो अतीतानागतपच्चुप्पन्नानं कम्मसमादानानं ठानसो हेतुसो विपाकं यथाभूतं पजानाति, इदम्पि तथागतस्स तथागतबलं होति, यं बलं आगम्म तथागतो आसभं ठानं पटिजानाति, परिसासु सीहनादं, नदति, ब्रह्मचक्कं पवत्तेति।
Puna caparaṃ tathāgato atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ, nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.
पुन चपरं तथागतो सब्बत्थगामिनिं पटिपदं 11 यथाभूतं पजानाति। यम्पि तथागतो सब्बत्थगामिनिं पटिपदं यथाभूतं पजानाति, इदम्पि तथागतस्स तथागतबलं होति, यं बलं आगम्म तथागतो आसभं ठानं पटिजानाति, परिसासु सीहनादं नदति, ब्रह्मचक्कं पवत्तेति।
Puna caparaṃ tathāgato sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ 12 yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.
पुन चपरं तथागतो अनेकधातुनानाधातुलोकं यथाभूतं पजानाति। यम्पि तथागतो अनेकधातुनानाधातुलोकं यथाभूतं पजानाति, इदम्पि तथागतस्स…पे॰…।
Puna caparaṃ tathāgato anekadhātunānādhātulokaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato anekadhātunānādhātulokaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
पुन चपरं तथागतो सत्तानं नानाधिमुत्तिकतं यथाभूतं पजानाति। यम्पि तथागतो सत्तानं नानाधिमुत्तिकतं यथाभूतं पजानाति, इदम्पि तथागतस्स…पे॰…।
Puna caparaṃ tathāgato sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
पुन चपरं तथागतो परसत्तानं परपुग्गलानं इन्द्रियपरोपरियत्तं यथाभूतं पजानाति। यम्पि तथागतो परसत्तानं परपुग्गलानं इन्द्रियपरोपरियत्तं यथाभूतं पजानाति, इदम्पि तथागतस्स…पे॰…।
Puna caparaṃ tathāgato parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
पुन चपरं तथागतो झानविमोक्खसमाधिसमापत्तीनं संकिलेसं वोदानं वुट्ठानं यथाभूतं पजानाति। यम्पि तथागतो झानविमोक्खसमाधिसमापत्तीनं संकिलेसं वोदानं वुट्ठानं यथाभूतं पजानाति, इदम्पि तथागतस्स…पे॰…।
Puna caparaṃ tathāgato jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ vuṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Yampi tathāgato jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ vuṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
पुन चपरं तथागतो अनेकविहितं पुब्बेनिवासं अनुस्सरति, सेय्यथिदं – एकम्पि जातिं द्वेपि जातियो…पे॰… इति साकारं सउद्देसं अनेकविहितं पुब्बेनिवासं अनुस्सरति। यम्पि तथागतो अनेकविहितं पुब्बेनिवासं अनुस्सरति। सेय्यथिदं – एकम्पि जातिं द्वेपि जातियो…पे॰… इदम्पि तथागतस्स…पे॰…।
Puna caparaṃ tathāgato anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Yampi tathāgato anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… idampi tathāgatassa…pe….
पुन चपरं तथागतो दिब्बेन चक्खुना विसुद्धेन अतिक्कन्तमानुसकेन सत्ते पस्सति चवमाने उपपज्जमाने…पे॰… यम्पि तथागतो दिब्बेन चक्खुना विसुद्धेन अतिक्कन्तमानुसकेन सत्ते पस्सति चवमाने उपपज्जमाने…पे॰… इदम्पि तथागतस्स…पे॰…।
Puna caparaṃ tathāgato dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne…pe… yampi tathāgato dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne…pe… idampi tathāgatassa…pe….
पुन चपरं तथागतो आसवानं खया अनासवं चेतोविमुत्तिं पञ्ञाविमुत्तिं दिट्ठेव धम्मे सयं अभिञ्ञा सच्छिकत्वा उपसम्पज्ज विहरति। यम्पि तथागतो आसवानं खया अनासवं चेतोविमुत्तिं पञ्ञाविमुत्तिं दिट्ठेव धम्मे सयं अभिञ्ञा सच्छिकत्वा उपसम्पज्ज विहरति, इदम्पि तथागतस्स तथागतबलं होति, यं बलं आगम्म तथागतो आसभं ठानं पटिजानाति, परिसासु सीहनादं नदति, ब्रह्मचक्कं पवत्तेति। इमानि दस तथागतबलानि।
Puna caparaṃ tathāgato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Yampi tathāgato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti. Imāni dasa tathāgatabalāni.
४५. केनट्ठेन सद्धाबलं? केनट्ठेन वीरियबलं? केनट्ठेन सतिबलं? केनट्ठेन समाधिबलं? केनट्ठेन पञ्ञाबलं? केनट्ठेन हिरिबलं? केनट्ठेन ओत्तप्पबलं? केनट्ठेन पटिसङ्खानबलं…पे॰… केनट्ठेन तथागतबलं?
45. Kenaṭṭhena saddhābalaṃ? Kenaṭṭhena vīriyabalaṃ? Kenaṭṭhena satibalaṃ? Kenaṭṭhena samādhibalaṃ? Kenaṭṭhena paññābalaṃ? Kenaṭṭhena hiribalaṃ? Kenaṭṭhena ottappabalaṃ? Kenaṭṭhena paṭisaṅkhānabalaṃ…pe… kenaṭṭhena tathāgatabalaṃ?
अस्सद्धिये अकम्पियट्ठेन सद्धाबलं। कोसज्जे अकम्पियट्ठेन वीरियबलं। पमादे अकम्पियट्ठेन सतिबलं। उद्धच्चे अकम्पियट्ठेन समाधिबलं। अविज्जाय अकम्पियट्ठेन पञ्ञाबलं । हिरीयति पापके अकुसले धम्मेति – हिरिबलं। ओत्तप्पति पापके अकुसले धम्मेति – ओत्तप्पबलं। ञाणेन किलेसे पटिसङ्खातीति – पटिसङ्खानबलं। तत्थ जाता धम्मा एकरसा होन्तीति – भावनाबलं। तत्थ नत्थि किञ्चि वज्जन्ति – अनवज्जबलं। तेन चित्तं सङ्गण्हातीति – सङ्गहबलं। तं तस्स खमतीति – 13 खन्तिबलं। तेन चित्तं पञ्ञपेतीति – पञ्ञत्तिबलं। तेन चित्तं निज्झापेतीति – निज्झत्तिबलं। तेन चित्तं वसं वत्तेतीति – इस्सरियबलं। तेन चित्तं अधिट्ठातीति – अधिट्ठानबलं। तेन चित्तं एकग्गन्ति – समथबलं। तत्थ जाते धम्मे अनुपस्सतीति – विपस्सनाबलं। तत्थ सिक्खतीति – सेखबलं। तत्थ सिक्खितत्ता – असेखबलं। तेन आसवा खीणाति – खीणासवबलं। तस्स इज्झतीति – इद्धिबलं। अप्पमेय्यट्ठेन तथागतबलन्ति।
Assaddhiye akampiyaṭṭhena saddhābalaṃ. Kosajje akampiyaṭṭhena vīriyabalaṃ. Pamāde akampiyaṭṭhena satibalaṃ. Uddhacce akampiyaṭṭhena samādhibalaṃ. Avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ . Hirīyati pāpake akusale dhammeti – hiribalaṃ. Ottappati pāpake akusale dhammeti – ottappabalaṃ. Ñāṇena kilese paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ. Tattha jātā dhammā ekarasā hontīti – bhāvanābalaṃ. Tattha natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ. Tena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ. Taṃ tassa khamatīti – 14 khantibalaṃ. Tena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ. Tena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ. Tena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ. Tena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ. Tena cittaṃ ekagganti – samathabalaṃ. Tattha jāte dhamme anupassatīti – vipassanābalaṃ. Tattha sikkhatīti – sekhabalaṃ. Tattha sikkhitattā – asekhabalaṃ. Tena āsavā khīṇāti – khīṇāsavabalaṃ. Tassa ijjhatīti – iddhibalaṃ. Appameyyaṭṭhena tathāgatabalanti.
बलकथा निट्ठिता।
Balakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / बलकथावण्णना • Balakathāvaṇṇanā
