| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
३. ततियवग्गो
3. Tatiyavaggo
१. बलकथावण्णना
1. Balakathāvaṇṇanā
३५४. इन्द्रियपरोपरियत्तं असाधारणन्ति यथा निद्देसतो वित्थारतो सब्बं सब्बाकारं ठानाट्ठानादिं अजानन्तापि ‘‘अट्ठानमेतं अनवकासो, यं दिट्ठिसम्पन्नो पुग्गलो कञ्चि सङ्खारं निच्चतो उपगच्छेय्या’’तिआदिना (अ॰ नि॰ १.२६८) ठानाट्ठानानि उद्देसतो सङ्खेपतो सावका जानन्ति, न एवं ‘‘आसयं जानाति अनुसयं जानाती’’तिआदिना (पटि॰ म॰ १.११३) उद्देसमत्तेनपि इन्द्रियपरोपरियत्तं जानन्तीति ‘‘असाधारण’’न्ति आह। थेरेन पन सद्धादीनं इन्द्रियानं तिक्खमुदुभावजाननमत्तं सन्धाय ‘‘सत्तानं इन्द्रियपरोपरियत्तं यथाभूतं पजानामी’’ति (पटि॰ म॰ २.४४) वुत्तं, न यथावुत्तं इन्द्रियपरोपरियत्तञाणं तथागतबलन्ति अयमेत्थ अधिप्पायो दट्ठब्बो। ‘‘उद्देसतो ठानाट्ठानादिमत्तजाननवसेन पटिजानाती’’ति वुत्तं, एवं पन पटिजानन्तेन ‘‘तथागतबलं सावकसाधारण’’न्ति इदम्पि एवमेव पटिञ्ञातं सियाति कथमयं चोदेतब्बो सिया।
354. Indriyaparopariyattaṃasādhāraṇanti yathā niddesato vitthārato sabbaṃ sabbākāraṃ ṭhānāṭṭhānādiṃ ajānantāpi ‘‘aṭṭhānametaṃ anavakāso, yaṃ diṭṭhisampanno puggalo kañci saṅkhāraṃ niccato upagaccheyyā’’tiādinā (a. ni. 1.268) ṭhānāṭṭhānāni uddesato saṅkhepato sāvakā jānanti, na evaṃ ‘‘āsayaṃ jānāti anusayaṃ jānātī’’tiādinā (paṭi. ma. 1.113) uddesamattenapi indriyaparopariyattaṃ jānantīti ‘‘asādhāraṇa’’nti āha. Therena pana saddhādīnaṃ indriyānaṃ tikkhamudubhāvajānanamattaṃ sandhāya ‘‘sattānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ pajānāmī’’ti (paṭi. ma. 2.44) vuttaṃ, na yathāvuttaṃ indriyaparopariyattañāṇaṃ tathāgatabalanti ayamettha adhippāyo daṭṭhabbo. ‘‘Uddesato ṭhānāṭṭhānādimattajānanavasena paṭijānātī’’ti vuttaṃ, evaṃ pana paṭijānantena ‘‘tathāgatabalaṃ sāvakasādhāraṇa’’nti idampi evameva paṭiññātaṃ siyāti kathamayaṃ codetabbo siyā.
३५६. सेसेसु पटिक्खेपो सकवादिस्स ठानाट्ठानञाणादीनं साधारणासाधारणत्ता तत्थ साधारणपक्खं सन्धायाति अधिप्पायो।
356. Sesesu paṭikkhepo sakavādissa ṭhānāṭṭhānañāṇādīnaṃ sādhāraṇāsādhāraṇattā tattha sādhāraṇapakkhaṃ sandhāyāti adhippāyo.
बलकथावण्णना निट्ठिता।
Balakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (२१) १. बलकथा • (21) 1. Balakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / १. बलकथावण्णना • 1. Balakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / १. बलकथावण्णना • 1. Balakathāvaṇṇanā
