| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
៣. តតិយវគ្គោ
3. Tatiyavaggo
១. ពលកថាវណ្ណនា
1. Balakathāvaṇṇanā
៣៥៤. និទ្ទេសតោតិ ‘‘អដ្ឋានមេតំ អនវកាសោ’’តិអាទិនា និទ្ទិដ្ឋប្បការតោ។ សោ បន យស្មា វិត្ថារោ ហោតិ, តស្មា វុត្តំ ‘‘វិត្ថារតោ’’តិ។ សព្ពំ កិលេសាវរណាទិំ, តមេវ បច្ចេកំ បវត្តិអាការភេទតោ សព្ពាការំ។ ‘‘សព្ព’’ន្តិ ហិ ឥទំ សរូបតោ គហណំ, ‘‘សព្ពាការតោ’’តិ បវត្តិអាការភេទតោ។ ភគវា ហិ ធម្មេ ជានន្តោ តេសំ អាការភេទេ អនវសេសេត្វាវ ជានាតិ។ យថាហ ‘‘សព្ពេ ធម្មា សព្ពាការតោ ពុទ្ធស្ស ភគវតោ ញាណមុខេ អាបាថំ អាគច្ឆន្តី’’តិ (មហានិ. ១៥៦; ចូឡនិ. មោឃរាជមាណវបុច្ឆានិទ្ទេស ៨៥; បដិ. ម. ៣.៥)។ ឧទ្ទេសតោតិ ឯកទេសតោ។ ឯកទេសោ ច វិត្ថារោ ន ហោតីតិ អាហ ‘‘សង្ខេបតោ’’តិ។ យថា ជានន្តីតិ សម្ពន្ធោ។ ឧទ្ទេសមត្តេនបីតិ ទិដ្ឋិគតយថាភូតញាណាទិប្បភេទានំ អាសយាទីនំ ឧទ្ទេសមត្តេនបិ។ តេនាហ ‘‘ឥន្ទ្រិយានំ តិក្ខមុទុភាវជាននមត្តំ សន្ធាយា’’តិ។ ថេរេនាតិ អនុរុទ្ធត្ថេរេន។ ឯវមេវាតិ ឧទ្ទេសតោ ឋានាទិមត្តជាននាការេនេវ។ ស្វាយមត្ថោ សកវាទិនាបិ ឥច្ឆិតោយេវាតិ អាហ ‘‘កថមយំ ចោទេតព្ពោ សិយា’’តិ។
354. Niddesatoti ‘‘aṭṭhānametaṃ anavakāso’’tiādinā niddiṭṭhappakārato. So pana yasmā vitthāro hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘vitthārato’’ti. Sabbaṃ kilesāvaraṇādiṃ, tameva paccekaṃ pavattiākārabhedato sabbākāraṃ. ‘‘Sabba’’nti hi idaṃ sarūpato gahaṇaṃ, ‘‘sabbākārato’’ti pavattiākārabhedato. Bhagavā hi dhamme jānanto tesaṃ ākārabhede anavasesetvāva jānāti. Yathāha ‘‘sabbe dhammā sabbākārato buddhassa bhagavato ñāṇamukhe āpāthaṃ āgacchantī’’ti (mahāni. 156; cūḷani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85; paṭi. ma. 3.5). Uddesatoti ekadesato. Ekadeso ca vitthāro na hotīti āha ‘‘saṅkhepato’’ti. Yathā jānantīti sambandho. Uddesamattenapīti diṭṭhigatayathābhūtañāṇādippabhedānaṃ āsayādīnaṃ uddesamattenapi. Tenāha ‘‘indriyānaṃ tikkhamudubhāvajānanamattaṃ sandhāyā’’ti. Therenāti anuruddhattherena. Evamevāti uddesato ṭhānādimattajānanākāreneva. Svāyamattho sakavādināpi icchitoyevāti āha ‘‘kathamayaṃ codetabbo siyā’’ti.
៣៥៦. សេសេសូតិ ឥន្ទ្រិយបរោបរិយត្តញាណតោ សេសេសុ។ បដិក្ខេបោតិ អសាធារណតាបដិក្ខេបោ។ ននុ ច សេសានំ អសាធារណតាបិ អត្ថីតិ ចោទនំ សន្ធាយាហ ‘‘ឋានា…បេ.… អធិប្បាយោ’’តិ។
356. Sesesūti indriyaparopariyattañāṇato sesesu. Paṭikkhepoti asādhāraṇatāpaṭikkhepo. Nanu ca sesānaṃ asādhāraṇatāpi atthīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘ṭhānā…pe… adhippāyo’’ti.
ពលកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Balakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (២១) ១. ពលកថា • (21) 1. Balakathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / អភិធម្មបិដក (អដ្ឋកថា) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ១. ពលកថាវណ្ណនា • 1. Balakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ១. ពលកថាវណ្ណនា • 1. Balakathāvaṇṇanā
