Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೩. ತತಿಯವಗ್ಗೋ
3. Tatiyavaggo
೧. ಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ
1. Balakathāvaṇṇanā
೩೫೪. ಇದಾನಿ ಬಲಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯೇಸಂ ಅನುರುದ್ಧಸಂಯುತ್ತೇ ‘‘ಇಮೇಸಞ್ಚ ಪನಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಚತುನ್ನಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾನಂ ಭಾವಿತತ್ತಾ ಬಹುಲೀಕತತ್ತಾ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾಮೀ’’ತಿಆದೀನಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೯೧೩) ದಸಸುತ್ತಾನಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ತಥಾಗತಬಲಂ ಸಾವಕಸಾಧಾರಣ’’ನ್ತಿ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಏತರಹಿ ಅನ್ಧಕಾನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಲದ್ಧಿಯಂ ಠತ್ವಾ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ತಥಾಗತಬಲಞ್ಚ ನಾಮೇತಂ ಸಾವಕೇಹಿ ಸಾಧಾರಣಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಸಾಧಾರಣಮ್ಪಿ ಸಾಧಾರಣಾಸಾಧಾರಣಮ್ಪಿ। ತತ್ಥ ಆಸವಾನಂ ಖಯೇ ಞಾಣಂ ಸಾಧಾರಣಂ। ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಿಞಾಣಂ ಅಸಾಧಾರಣಂ। ಸೇಸಂ ಸಾಧಾರಣಞ್ಚ ಅಸಾಧಾರಣಞ್ಚ। ಠಾನಾಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಹಿ ಸಾವಕಾ ಪದೇಸೇನ ಜಾನನ್ತಿ, ತಥಾಗತಾ ನಿಪ್ಪದೇಸೇನ। ಇತಿ ತಾನಿ ಉದ್ದೇಸತೋ ಸಾಧಾರಣಾನಿ, ನ ನಿದ್ದೇಸತೋ। ಅಯಂ ಪನ ಅವಿಸೇಸೇನ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಸಾಧಾರಣನ್ತಿ ಆಹ। ತಮೇನಂ ತತೋ ವಿವೇಚೇತುಂ ತಥಾಗತಬಲಂ ಸಾವಕಬಲನ್ತಿ ಪುನ ಅನುಯೋಗೋ ಆರದ್ಧೋ। ತತ್ಥ ಪಠಮಪಞ್ಹೇ ನಿದ್ದೇಸತೋ ಸಬ್ಬಾಕಾರವಿಸಯತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ದುತಿಯಪಞ್ಹೇ ಉದ್ದೇಸತೋ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಮತ್ತಾದಿಜಾನನವಸೇನ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ತಞ್ಞೇವಾತಿಆದಿಪಞ್ಹೇಸು ಸಬ್ಬಾಕಾರೇನ ನಿನ್ನಾನಾಕರಣತಾಯ ಅಭಾವೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಪುಬ್ಬಯೋಗೋ ಚ ಪುಬ್ಬಚರಿಯಾ ಚ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ, ತಥಾ ಧಮ್ಮಕ್ಖಾನಞ್ಚ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ಚ।
354. Idāni balakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ anuruddhasaṃyutte ‘‘imesañca panāhaṃ, āvuso, catunnaṃ satipaṭṭhānānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāmī’’tiādīni (saṃ. ni. 5.913) dasasuttāni ayoniso gahetvā ‘‘tathāgatabalaṃ sāvakasādhāraṇa’’nti laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā paravādissa. Tathāgatabalañca nāmetaṃ sāvakehi sādhāraṇampi atthi asādhāraṇampi sādhāraṇāsādhāraṇampi. Tattha āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ sādhāraṇaṃ. Indriyaparopariyattiñāṇaṃ asādhāraṇaṃ. Sesaṃ sādhāraṇañca asādhāraṇañca. Ṭhānāṭṭhānādīni hi sāvakā padesena jānanti, tathāgatā nippadesena. Iti tāni uddesato sādhāraṇāni, na niddesato. Ayaṃ pana avisesena sabbampi sādhāraṇanti āha. Tamenaṃ tato vivecetuṃ tathāgatabalaṃ sāvakabalanti puna anuyogo āraddho. Tattha paṭhamapañhe niddesato sabbākāravisayataṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyapañhe uddesato ṭhānāṭṭhānamattādijānanavasena paṭijānāti. Taññevātiādipañhesu sabbākārena ninnānākaraṇatāya abhāvena paṭikkhipati. Pubbayogo ca pubbacariyā ca atthato ekaṃ, tathā dhammakkhānañca dhammadesanā ca.
ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಿಪಞ್ಹೇ ಏಕದೇಸೇನ ಸಾಧಾರಣತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಸಾವಕವಿಸಯೇ ಪಟಿಜಾನಾತಿ।
Indriyaparopariyattipañhe ekadesena sādhāraṇataṃ sandhāya sāvakavisaye paṭijānāti.
೩೫೫. ಇದಾನಿ ಯಸ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸತೋ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಾವಕೋ ಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಾವಕಸ್ಸ ತಥಾ ಜಾನನಂ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ ತೇನ ಜಾನನಮತ್ತಸಾಮಞ್ಞೇನ ತೇಸಂ ಸಾವಕಸಾಧಾರಣತ್ತಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಂ ಸಾವಕೋ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಂ ಜಾನಾತೀತಿಆದಯೋ ಪರವಾದಿಪಞ್ಹಾ ಹೋನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಿಞಾಣಂ ಛನ್ನಂ ಅಸಾಧಾರಣಞಾಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರನ್ತಿ ನ ಗಹಿತಂ। ಆಸವಕ್ಖಯೇನ ವಾ ಆಸವಕ್ಖಯನ್ತಿ ಯಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಆಸವಕ್ಖಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಾವಕಸ್ಸ ಆಸವಕ್ಖಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ ನಾನಾಕರಣಂ, ತಂ ನತ್ಥಿ। ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ವಾ ವಿಮುತ್ತಿನ್ತಿ ಪದೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
355. Idāni yasmā uddesato ṭhānāṭṭhānādīni sāvako jānāti, tasmā sāvakassa tathā jānanaṃ pakāsetvā tena jānanamattasāmaññena tesaṃ sāvakasādhāraṇattaṃ patiṭṭhāpetuṃ sāvako ṭhānāṭṭhānaṃjānātītiādayo paravādipañhā honti. Tattha indriyaparopariyattiñāṇaṃ channaṃ asādhāraṇañāṇānaṃ aññataranti na gahitaṃ. Āsavakkhayena vā āsavakkhayanti yaṃ tathāgatassa āsavakkhayena saddhiṃ sāvakassa āsavakkhayaṃ paṭicca vattabbaṃ siyā nānākaraṇaṃ, taṃ natthi. Vimuttiyā vā vimuttinti padepi eseva nayo. Sesamettha uttānatthameva.
೩೫೬. ಇದಾನಿ ಯಂ ಸಕವಾದಿನಾ ‘‘ಆಸವಾನಂ ಖಯೇ ಞಾಣಂ ಸಾಧಾರಣ’’ನ್ತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದಿತ್ವಾ ಸೇಸಾನಮ್ಪಿ ಸಾಧಾರಣಭಾವಂ ಪುಚ್ಛಿತುಂ ಪುನ ಆಸವಾನಂ ಖಯೇತಿಆದಯೋ ಪರವಾದಿಪಞ್ಹಾವ ಹೋನ್ತಿ। ತೇಸಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ ಸಕವಾದಿನಾ ಆಸವಕ್ಖಯೇ ವಿಸೇಸಾಭಾವೇನ ತಂ ಞಾಣಂ ಸಾಧಾರಣನ್ತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಂ। ಇತರೇಸುಪಿ ವಿಸೇಸಾಭಾವೇನ ಸಾಧಾರಣತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ। ಪುನ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಾದೀನಂ ಆಸವಕ್ಖಯೇನೇವ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದಿತ್ವಾ ಅಸಾಧಾರಣಪುಚ್ಛಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸೇವ। ತತ್ಥ ಆಸವಕ್ಖಯಞಾಣೇ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ, ಸೇಸೇಸು ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತೋ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದಿತ್ವಾ ಅಸಾಧಾರಣಪುಚ್ಛಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಸಾ ಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದಸ್ಸಿತಾ। ತಥಾಪಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತೇ ಪಟಿಞ್ಞಾ, ಸೇಸೇಸು ಚ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತೋ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಾದೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದಿತ್ವಾ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಸ್ಸ ಸಾಧಾರಣಪುಚ್ಛಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಸಾಪಿ ಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾವ ದಸ್ಸಿತಾ। ತತ್ಥ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತೇ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ। ಸೇಸೇಸು ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸಾತಿ।
356. Idāni yaṃ sakavādinā ‘‘āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ sādhāraṇa’’nti anuññātaṃ, tena saddhiṃ saṃsanditvā sesānampi sādhāraṇabhāvaṃ pucchituṃ puna āsavānaṃ khayetiādayo paravādipañhāva honti. Tesaṃ vissajjane sakavādinā āsavakkhaye visesābhāvena taṃ ñāṇaṃ sādhāraṇanti anuññātaṃ. Itaresupi visesābhāvena sādhāraṇatā paṭikkhittā. Puna ṭhānāṭṭhānādīnaṃ āsavakkhayeneva saddhiṃ saṃsanditvā asādhāraṇapucchā paravādisseva. Tattha āsavakkhayañāṇe paṭikkhepo, sesesu ca paṭiññā sakavādissa. Tato indriyaparopariyattena saddhiṃ saṃsanditvā asādhāraṇapucchā paravādissa. Sā saṅkhipitvā dassitā. Tathāpi indriyaparopariyatte paṭiññā, sesesu ca paṭikkhepo sakavādissa. Tato ṭhānāṭṭhānādīhi saddhiṃ saṃsanditvā indriyaparopariyattassa sādhāraṇapucchā paravādissa. Sāpi saṅkhipitvāva dassitā. Tattha indriyaparopariyatte paṭikkhepo. Sesesu ca paṭiññā sakavādissāti.
ಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Balakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೨೧) ೧. ಬಲಕಥಾ • (21) 1. Balakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೧. ಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Balakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೧. ಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Balakathāvaṇṇanā