| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੩. ਤਤਿਯવਗ੍ਗੋ
3. Tatiyavaggo
੧. ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
1. Balakathāvaṇṇanā
੩੫੪. ਇਦਾਨਿ ਬਲਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਇਮੇਸਞ੍ਚ ਪਨਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਠਾਨਞ੍ਚ ਠਾਨਤੋ ਅਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਾਨਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੫.੯੧੩) ਦਸਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਤਥਾਗਤਬਲਂ ਸਾવਕਸਾਧਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਲਦ੍ਧਿਯਂ ਠਤ੍વਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਥਾਗਤਬਲਞ੍ਚ ਨਾਮੇਤਂ ਸਾવਕੇਹਿ ਸਾਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਅਸਾਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਾਸਾਧਾਰਣਮ੍ਪਿ। ਤਤ੍ਥ ਆਸવਾਨਂ ਖਯੇ ਞਾਣਂ ਸਾਧਾਰਣਂ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਿਞਾਣਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ। ਸੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣਞ੍ਚ ਅਸਾਧਾਰਣਞ੍ਚ। ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਹਿ ਸਾવਕਾ ਪਦੇਸੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਗਤਾ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸੇਨ। ਇਤਿ ਤਾਨਿ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਸਾਧਾਰਣਾਨਿ, ਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ। ਅਯਂ ਪਨ ਅવਿਸੇਸੇਨ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ। ਤਮੇਨਂ ਤਤੋ વਿવੇਚੇਤੁਂ ਤਥਾਗਤਬਲਂ ਸਾવਕਬਲਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ਅਨੁਯੋਗੋ ਆਰਦ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਪਞ੍ਹੇ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰવਿਸਯਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹੇ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤਾਦਿਜਾਨਨવਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਞ੍ਞੇવਾਤਿਆਦਿਪਞ੍ਹੇਸੁ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣਤਾਯ ਅਭਾવੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ, ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਚ।
354. Idāni balakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ anuruddhasaṃyutte ‘‘imesañca panāhaṃ, āvuso, catunnaṃ satipaṭṭhānānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāmī’’tiādīni (saṃ. ni. 5.913) dasasuttāni ayoniso gahetvā ‘‘tathāgatabalaṃ sāvakasādhāraṇa’’nti laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā paravādissa. Tathāgatabalañca nāmetaṃ sāvakehi sādhāraṇampi atthi asādhāraṇampi sādhāraṇāsādhāraṇampi. Tattha āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ sādhāraṇaṃ. Indriyaparopariyattiñāṇaṃ asādhāraṇaṃ. Sesaṃ sādhāraṇañca asādhāraṇañca. Ṭhānāṭṭhānādīni hi sāvakā padesena jānanti, tathāgatā nippadesena. Iti tāni uddesato sādhāraṇāni, na niddesato. Ayaṃ pana avisesena sabbampi sādhāraṇanti āha. Tamenaṃ tato vivecetuṃ tathāgatabalaṃ sāvakabalanti puna anuyogo āraddho. Tattha paṭhamapañhe niddesato sabbākāravisayataṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyapañhe uddesato ṭhānāṭṭhānamattādijānanavasena paṭijānāti. Taññevātiādipañhesu sabbākārena ninnānākaraṇatāya abhāvena paṭikkhipati. Pubbayogo ca pubbacariyā ca atthato ekaṃ, tathā dhammakkhānañca dhammadesanā ca.
ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਞ੍ਹੇ ਏਕਦੇਸੇਨ ਸਾਧਾਰਣਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਾવਕવਿਸਯੇ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
Indriyaparopariyattipañhe ekadesena sādhāraṇataṃ sandhāya sāvakavisaye paṭijānāti.
੩੫੫. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਸਾવਕੋ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾવਕਸ੍ਸ ਤਥਾ ਜਾਨਨਂ ਪਕਾਸੇਤ੍વਾ ਤੇਨ ਜਾਨਨਮਤ੍ਤਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਤੇਸਂ ਸਾવਕਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਸਾવਕੋ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿਆਦਯੋ ਪਰવਾਦਿਪਞ੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਿਞਾਣਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਨ੍ਤਿ ਨ ਗਹਿਤਂ। ਆਸવਕ੍ਖਯੇਨ વਾ ਆਸવਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਆਸવਕ੍ਖਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾવਕਸ੍ਸ ਆਸવਕ੍ਖਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ, ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ। વਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ વਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਪਦੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ।
355. Idāni yasmā uddesato ṭhānāṭṭhānādīni sāvako jānāti, tasmā sāvakassa tathā jānanaṃ pakāsetvā tena jānanamattasāmaññena tesaṃ sāvakasādhāraṇattaṃ patiṭṭhāpetuṃ sāvako ṭhānāṭṭhānaṃjānātītiādayo paravādipañhā honti. Tattha indriyaparopariyattiñāṇaṃ channaṃ asādhāraṇañāṇānaṃ aññataranti na gahitaṃ. Āsavakkhayena vā āsavakkhayanti yaṃ tathāgatassa āsavakkhayena saddhiṃ sāvakassa āsavakkhayaṃ paṭicca vattabbaṃ siyā nānākaraṇaṃ, taṃ natthi. Vimuttiyā vā vimuttinti padepi eseva nayo. Sesamettha uttānatthameva.
੩੫੬. ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਸਕવਾਦਿਨਾ ‘‘ਆਸવਾਨਂ ਖਯੇ ਞਾਣਂ ਸਾਧਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸੇਸਾਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਭਾવਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਪੁਨ ਆਸવਾਨਂ ਖਯੇਤਿਆਦਯੋ ਪਰવਾਦਿਪਞ੍ਹਾવ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਸਕવਾਦਿਨਾ ਆਸવਕ੍ਖਯੇ વਿਸੇਸਾਭਾવੇਨ ਤਂ ਞਾਣਂ ਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ। ਇਤਰੇਸੁਪਿ વਿਸੇਸਾਭਾવੇਨ ਸਾਧਾਰਣਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ। ਪੁਨ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਂ ਆਸવਕ੍ਖਯੇਨੇવ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਸਾਧਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸੇવ। ਤਤ੍ਥ ਆਸવਕ੍ਖਯਞਾਣੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਸੇਸੇਸੁ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਤੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਸਾਧਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਸਾ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਤਥਾਪਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤੇ ਪਟਿਞ੍ਞਾ, ਸੇਸੇਸੁ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਤੋ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਸਾਪਿ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾવ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ। ਸੇਸੇਸੁ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸਾਤਿ।
356. Idāni yaṃ sakavādinā ‘‘āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ sādhāraṇa’’nti anuññātaṃ, tena saddhiṃ saṃsanditvā sesānampi sādhāraṇabhāvaṃ pucchituṃ puna āsavānaṃ khayetiādayo paravādipañhāva honti. Tesaṃ vissajjane sakavādinā āsavakkhaye visesābhāvena taṃ ñāṇaṃ sādhāraṇanti anuññātaṃ. Itaresupi visesābhāvena sādhāraṇatā paṭikkhittā. Puna ṭhānāṭṭhānādīnaṃ āsavakkhayeneva saddhiṃ saṃsanditvā asādhāraṇapucchā paravādisseva. Tattha āsavakkhayañāṇe paṭikkhepo, sesesu ca paṭiññā sakavādissa. Tato indriyaparopariyattena saddhiṃ saṃsanditvā asādhāraṇapucchā paravādissa. Sā saṅkhipitvā dassitā. Tathāpi indriyaparopariyatte paṭiññā, sesesu ca paṭikkhepo sakavādissa. Tato ṭhānāṭṭhānādīhi saddhiṃ saṃsanditvā indriyaparopariyattassa sādhāraṇapucchā paravādissa. Sāpi saṅkhipitvāva dassitā. Tattha indriyaparopariyatte paṭikkhepo. Sesesu ca paṭiññā sakavādissāti.
ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Balakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੨੧) ੧. ਬਲਕਥਾ • (21) 1. Balakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧. ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Balakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੧. ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Balakathāvaṇṇanā
