Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
੩. ਤਤਿਯવਗ੍ਗੋ
3. Tatiyavaggo
੧. ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
1. Balakathāvaṇṇanā
੩੫੪. ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋਤਿ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨવਕਾਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪ੍ਪਕਾਰਤੋ। ਸੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ’’ਤਿ। ਸਬ੍ਬਂ ਕਿਲੇਸਾવਰਣਾਦਿਂ, ਤਮੇવ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦਤੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਂ। ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਇਦਂ ਸਰੂਪਤੋ ਗਹਣਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ’’ਤਿ ਪવਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦਤੋ। ਭਗવਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਆਕਾਰਭੇਦੇ ਅਨવਸੇਸੇਤ੍વਾવ ਜਾਨਾਤਿ। ਯਥਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਞਾਣਮੁਖੇ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ॰ ੧੫੬; ਚੂਲ਼ਨਿ॰ ਮੋਘਰਾਜਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੮੫; ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੩.੫)। ਉਦ੍ਦੇਸਤੋਤਿ ਏਕਦੇਸਤੋ। ਏਕਦੇਸੋ ਚ વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ’’ਤਿ। ਯਥਾ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਉਦ੍ਦੇਸਮਤ੍ਤੇਨਪੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਯਥਾਭੂਤਞਾਣਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਆਸਯਾਦੀਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਮਤ੍ਤੇਨਪਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਮੁਦੁਭਾવਜਾਨਨਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ। ਥੇਰੇਨਾਤਿ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੇਨ। ਏવਮੇવਾਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਠਾਨਾਦਿਮਤ੍ਤਜਾਨਨਾਕਾਰੇਨੇવ। ਸ੍વਾਯਮਤ੍ਥੋ ਸਕવਾਦਿਨਾਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤੋਯੇવਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਥਮਯਂ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ।
354. Niddesatoti ‘‘aṭṭhānametaṃ anavakāso’’tiādinā niddiṭṭhappakārato. So pana yasmā vitthāro hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘vitthārato’’ti. Sabbaṃ kilesāvaraṇādiṃ, tameva paccekaṃ pavattiākārabhedato sabbākāraṃ. ‘‘Sabba’’nti hi idaṃ sarūpato gahaṇaṃ, ‘‘sabbākārato’’ti pavattiākārabhedato. Bhagavā hi dhamme jānanto tesaṃ ākārabhede anavasesetvāva jānāti. Yathāha ‘‘sabbe dhammā sabbākārato buddhassa bhagavato ñāṇamukhe āpāthaṃ āgacchantī’’ti (mahāni. 156; cūḷani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85; paṭi. ma. 3.5). Uddesatoti ekadesato. Ekadeso ca vitthāro na hotīti āha ‘‘saṅkhepato’’ti. Yathā jānantīti sambandho. Uddesamattenapīti diṭṭhigatayathābhūtañāṇādippabhedānaṃ āsayādīnaṃ uddesamattenapi. Tenāha ‘‘indriyānaṃ tikkhamudubhāvajānanamattaṃ sandhāyā’’ti. Therenāti anuruddhattherena. Evamevāti uddesato ṭhānādimattajānanākāreneva. Svāyamattho sakavādināpi icchitoyevāti āha ‘‘kathamayaṃ codetabbo siyā’’ti.
੩੫੬. ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਞਾਣਤੋ ਸੇਸੇਸੁ। ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ। ਨਨੁ ਚ ਸੇਸਾਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਠਾਨਾ…ਪੇ॰… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ।
356. Sesesūti indriyaparopariyattañāṇato sesesu. Paṭikkhepoti asādhāraṇatāpaṭikkhepo. Nanu ca sesānaṃ asādhāraṇatāpi atthīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘ṭhānā…pe… adhippāyo’’ti.
ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Balakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੨੧) ੧. ਬਲਕਥਾ • (21) 1. Balakathā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੧. ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Balakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧. ਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Balakathāvaṇṇanā