| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៩. ពាលបណ្ឌិតសុត្តវណ្ណនា
9. Bālapaṇḍitasuttavaṇṇanā
១៩. នវមេ អវិជ្ជានីវរណស្សាតិ អវិជ្ជាយ និវារិតស្ស។ ឯវមយំ កាយោ សមុទាគតោតិ ឯវំ អវិជ្ជាយ និវារិតត្តា តណ្ហាយ ច សម្បយុត្តត្តាយេវ អយំ កាយោ និព្ពត្តោ។ អយញ្ចេវ កាយោតិ អយញ្ចស្ស អត្តនោ សវិញ្ញាណកោ កាយោ។ ពហិទ្ធា ច នាមរូបន្តិ ពហិទ្ធា ច បរេសំ សវិញ្ញាណកោ កាយោ។ អត្តនោ ច បរស្ស ច បញ្ចហិ ខន្ធេហិ ឆហិ អាយតនេហិ ចាបិ អយំ អត្ថោ ទីបេតព្ពោវ។ ឥត្ថេតំ ទ្វយន្តិ ឯវមេតំ ទ្វយំ។ ទ្វយំ បដិច្ច ផស្សោតិ អញ្ញត្ថ ចក្ខុរូបាទីនិ ទ្វយានិ បដិច្ច ចក្ខុសម្ផស្សាទយោ វុត្តា, ឥធ បន អជ្ឈត្តិកពាហិរានិ អាយតនានិ។ មហាទ្វយំ នាម កិរេតំ។ សឡេវាយតនានីតិ សឡេវ ផស្សាយតនានិ ផស្សការណានិ។ យេហិ ផុដ្ឋោតិ យេហិ ការណភូតេហិ អាយតនេហិ ឧប្បន្នេន ផស្សេន ផុដ្ឋោ។ អញ្ញតរេនាតិ ឯត្ថ បរិបុណ្ណវសេន អញ្ញតរតា វេទិតព្ពា។ តត្រាតិ តស្មិំ ពាលបណ្ឌិតានំ កាយនិព្ពត្តនាទិម្ហិ។ កោ អធិប្បយាសោតិ កោ អធិកបយោគោ។
19. Navame avijjānīvaraṇassāti avijjāya nivāritassa. Evamayaṃ kāyo samudāgatoti evaṃ avijjāya nivāritattā taṇhāya ca sampayuttattāyeva ayaṃ kāyo nibbatto. Ayañceva kāyoti ayañcassa attano saviññāṇako kāyo. Bahiddhā ca nāmarūpanti bahiddhā ca paresaṃ saviññāṇako kāyo. Attano ca parassa ca pañcahi khandhehi chahi āyatanehi cāpi ayaṃ attho dīpetabbova. Itthetaṃ dvayanti evametaṃ dvayaṃ. Dvayaṃ paṭicca phassoti aññattha cakkhurūpādīni dvayāni paṭicca cakkhusamphassādayo vuttā, idha pana ajjhattikabāhirāni āyatanāni. Mahādvayaṃ nāma kiretaṃ. Saḷevāyatanānīti saḷeva phassāyatanāni phassakāraṇāni. Yehi phuṭṭhoti yehi kāraṇabhūtehi āyatanehi uppannena phassena phuṭṭho. Aññatarenāti ettha paripuṇṇavasena aññataratā veditabbā. Tatrāti tasmiṃ bālapaṇḍitānaṃ kāyanibbattanādimhi. Ko adhippayāsoti ko adhikapayogo.
ភគវំមូលកាតិ ភគវា មូលំ ឯតេសន្តិ ភគវំមូលកា។ ឥទំ វុត្តំ ហោតិ – ឥមេ, ភន្តេ, អម្ហាកំ ធម្មា បុព្ពេ កស្សបសម្មាសម្ពុទ្ធេន ឧប្បាទិតា, តស្មិំ បរិនិព្ពុតេ ឯកំ ពុទ្ធន្តរំ អញ្ញោ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា ឥមេ ធម្មេ ឧប្បាទេតុំ សមត្ថោ នាម នាហោសិ, ភគវតា បន នោ ឥមេ ធម្មា ឧប្បាទិតា។ ភគវន្តញ្ហិ និស្សាយ មយំ ឥមេ ធម្មេ អាជានាម បដិវិជ្ឈាមាតិ ឯវំ ភគវំមូលកា នោ, ភន្តេ, ធម្មាតិ។ ភគវំនេត្តិកាតិ ភគវា ហិ ធម្មានំ នេតា វិនេតា អនុនេតា, យថាសភាវតោ បាដិយេក្កំ បាដិយេក្កំ នាមំ គហេត្វា ទស្សេតាតិ ធម្មា ភគវំនេត្តិកា នាម ហោន្តិ។ ភគវំបដិសរណាតិ ចតុភូមកធម្មា សព្ពញ្ញុតញ្ញាណស្ស អាបាថំ អាគច្ឆមានា ភគវតិ បដិសរន្តិ នាមាតិ ភគវំបដិសរណា។ បដិសរន្តីតិ សមោសរន្តិ។ អបិច មហាពោធិមណ្ឌេ និសិន្នស្ស ភគវតោ បដិវេធវសេន ផស្សោ អាគច្ឆតិ ‘‘អហំ ភគវា កិន្នាមោ’’តិ? ត្វំ ផុសនដ្ឋេន ផស្សោ នាម។ វេទនា, សញ្ញា, សង្ខារា, វិញ្ញាណំ អាគច្ឆតិ ‘‘អហំ ភគវា កិន្នាម’’ន្តិ, ត្វំ វិជាននដ្ឋេន វិញ្ញាណំ នាមាតិ ឯវំ ចតុភូមកធម្មានំ យថាសភាវតោ បាដិយេក្កំ បាដិយេក្កំ នាមំ គណ្ហន្តោ ភគវា ធម្មេ បដិសរតីតិ ភគវំបដិសរណា។ ភគវន្តំយេវ បដិភាតូតិ ភគវតោវ ឯតស្ស ភាសិតស្ស អត្ថោ ឧបដ្ឋាតុ, តុម្ហេយេវ នោ កថេត្វា ទេថាតិ អត្ថោ។
Bhagavaṃmūlakāti bhagavā mūlaṃ etesanti bhagavaṃmūlakā. Idaṃ vuttaṃ hoti – ime, bhante, amhākaṃ dhammā pubbe kassapasammāsambuddhena uppāditā, tasmiṃ parinibbute ekaṃ buddhantaraṃ añño samaṇo vā brāhmaṇo vā ime dhamme uppādetuṃ samattho nāma nāhosi, bhagavatā pana no ime dhammā uppāditā. Bhagavantañhi nissāya mayaṃ ime dhamme ājānāma paṭivijjhāmāti evaṃ bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammāti. Bhagavaṃnettikāti bhagavā hi dhammānaṃ netā vinetā anunetā, yathāsabhāvato pāṭiyekkaṃ pāṭiyekkaṃ nāmaṃ gahetvā dassetāti dhammā bhagavaṃnettikā nāma honti. Bhagavaṃpaṭisaraṇāti catubhūmakadhammā sabbaññutaññāṇassa āpāthaṃ āgacchamānā bhagavati paṭisaranti nāmāti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Paṭisarantīti samosaranti. Apica mahābodhimaṇḍe nisinnassa bhagavato paṭivedhavasena phasso āgacchati ‘‘ahaṃ bhagavā kinnāmo’’ti? Tvaṃ phusanaṭṭhena phasso nāma. Vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ āgacchati ‘‘ahaṃ bhagavā kinnāma’’nti, tvaṃ vijānanaṭṭhena viññāṇaṃ nāmāti evaṃ catubhūmakadhammānaṃ yathāsabhāvato pāṭiyekkaṃ pāṭiyekkaṃ nāmaṃ gaṇhanto bhagavā dhamme paṭisaratīti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Bhagavantaṃyeva paṭibhātūti bhagavatova etassa bhāsitassa attho upaṭṭhātu, tumheyeva no kathetvā dethāti attho.
សា ចេវ អវិជ្ជាតិ ឯត្ថ កិញ្ចាបិ សា អវិជ្ជា ច តណ្ហា ច កម្មំ ជវាបេត្វា បដិសន្ធិំ អាកឌ្ឍិត្វា និរុទ្ធា, យថា បន អជ្ជាបិ យំ ហិយ្យោ ភេសជ្ជំ បីតំ, តទេវ ភោជនំ ភុញ្ជាតិ សរិក្ខកត្តេន តទេវាតិ វុច្ចតិ, ឯវមិធាបិ សា ចេវ អវិជ្ជា សា ច តណ្ហាតិ ឥទម្បិ សរិក្ខកត្តេន វុត្តំ។ ព្រហ្មចរិយន្តិ មគ្គព្រហ្មចរិយំ។ ទុក្ខក្ខយាយាតិ វដ្ដទុក្ខស្ស ខយត្ថាយ។ កាយូបគោ ហោតីតិ អញ្ញំ បដិសន្ធិកាយំ ឧបគន្តា ហោតិ។ យទិទំ ព្រហ្មចរិយវាសោតិ យោ អយំ មគ្គព្រហ្មចរិយវាសោ, អយំ ពាលតោ បណ្ឌិតស្ស វិសេសោតិ ទស្សេតិ។ ឥតិ ឥមស្មិំ សុត្តេ សព្ពោបិ សបដិសន្ធិកោ បុថុជ្ជនោ ‘‘ពាលោ’’តិ, អប្បដិសន្ធិកោ ខីណាសវោ ‘‘បណ្ឌិតោ’’តិ វុត្តោ។ សោតាបន្នសកទាគាមិអនាគាមិនោ បន ‘‘បណ្ឌិតា’’តិ វា ‘‘ពាលា’’តិ វា ន វត្តព្ពា, ភជមានា បន បណ្ឌិតបក្ខំ ភជន្តិ។ នវមំ។
Sāceva avijjāti ettha kiñcāpi sā avijjā ca taṇhā ca kammaṃ javāpetvā paṭisandhiṃ ākaḍḍhitvā niruddhā, yathā pana ajjāpi yaṃ hiyyo bhesajjaṃ pītaṃ, tadeva bhojanaṃ bhuñjāti sarikkhakattena tadevāti vuccati, evamidhāpi sā ceva avijjā sā ca taṇhāti idampi sarikkhakattena vuttaṃ. Brahmacariyanti maggabrahmacariyaṃ. Dukkhakkhayāyāti vaṭṭadukkhassa khayatthāya. Kāyūpago hotīti aññaṃ paṭisandhikāyaṃ upagantā hoti. Yadidaṃ brahmacariyavāsoti yo ayaṃ maggabrahmacariyavāso, ayaṃ bālato paṇḍitassa visesoti dasseti. Iti imasmiṃ sutte sabbopi sapaṭisandhiko puthujjano ‘‘bālo’’ti, appaṭisandhiko khīṇāsavo ‘‘paṇḍito’’ti vutto. Sotāpannasakadāgāmianāgāmino pana ‘‘paṇḍitā’’ti vā ‘‘bālā’’ti vā na vattabbā, bhajamānā pana paṇḍitapakkhaṃ bhajanti. Navamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៩. ពាលបណ្ឌិតសុត្តំ • 9. Bālapaṇḍitasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៩. ពាលបណ្ឌិតសុត្តវណ្ណនា • 9. Bālapaṇḍitasuttavaṇṇanā
