| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मसङ्गणी-मूलटीका • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
बलरासिवण्णना
Balarāsivaṇṇanā
अस्सद्धियेति अस्सद्धियकारणा। उभयपदवसेनाति सद्धापदं बलपदन्ति एवमादिपदद्वयवसेन। नियकज्झत्तं जातिआदिसमुट्ठानं एतिस्साति अज्झत्तसमुट्ठाना। गरुना किस्मिञ्चि वुत्ते गारववसेन पतिस्सवनं पतिस्सवो, सह पतिस्सवेन सप्पतिस्सवं, पतिस्सवभूतं तंसभागञ्च यंकिञ्चि गारवन्ति अत्थो। जातिआदिमहत्तपच्चवेक्खणेन उप्पज्जमाना च हिरी तत्थ गारववसेन पवत्ततीति ‘‘सप्पतिस्सवलक्खणा’’ति वुच्चति। वज्जं भायति तञ्च भयतो पस्सतीति वज्जभीरुकभयदस्सावी। एवंसभावं ओत्तप्पं। हिरी पापधम्मे गूथं विय पस्सति, ओत्तप्पं उण्हं विय। दायज्जं नवलोकुत्तरधम्मादि। अज्झत्तसमुट्ठानादिता च हिरीओत्तप्पानं तत्थ तत्थ पाकटभावेन वुत्ता, न पन तेसं कदाचि अञ्ञमञ्ञं विप्पयोगा। न हि लज्जनं निब्भयं पापभयं वा अलज्जनं होतीति।
Assaddhiyeti assaddhiyakāraṇā. Ubhayapadavasenāti saddhāpadaṃ balapadanti evamādipadadvayavasena. Niyakajjhattaṃ jātiādisamuṭṭhānaṃ etissāti ajjhattasamuṭṭhānā. Garunā kismiñci vutte gāravavasena patissavanaṃ patissavo, saha patissavena sappatissavaṃ, patissavabhūtaṃ taṃsabhāgañca yaṃkiñci gāravanti attho. Jātiādimahattapaccavekkhaṇena uppajjamānā ca hirī tattha gāravavasena pavattatīti ‘‘sappatissavalakkhaṇā’’ti vuccati. Vajjaṃ bhāyati tañca bhayato passatīti vajjabhīrukabhayadassāvī. Evaṃsabhāvaṃ ottappaṃ. Hirī pāpadhamme gūthaṃ viya passati, ottappaṃ uṇhaṃ viya. Dāyajjaṃ navalokuttaradhammādi. Ajjhattasamuṭṭhānāditā ca hirīottappānaṃ tattha tattha pākaṭabhāvena vuttā, na pana tesaṃ kadāci aññamaññaṃ vippayogā. Na hi lajjanaṃ nibbhayaṃ pāpabhayaṃ vā alajjanaṃ hotīti.
Related texts:
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / धम्मसङ्गणी-अनुटीका • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / बलरासिवण्णना • Balarāsivaṇṇanā
