| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๕. พลสุตฺตํ
5. Balasuttaṃ
๕. ‘‘จตฺตาริมานิ, ภิกฺขเว, พลานิฯ กตมานิ จตฺตาริ? ปญฺญาพลํ, วีริยพลํ, อนวชฺชพลํ, สงฺคาหพลํฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, ปญฺญาพลํ? เย ธมฺมา กุสลา กุสลสงฺขาตา เย ธมฺมา อกุสลา อกุสลสงฺขาตา เย ธมฺมา สาวชฺชา สาวชฺชสงฺขาตา เย ธมฺมา อนวชฺชา อนวชฺชสงฺขาตา เย ธมฺมา กณฺหา กณฺหสงฺขาตา เย ธมฺมา สุกฺกา สุกฺกสงฺขาตา เย ธมฺมา เสวิตพฺพา เสวิตพฺพสงฺขาตา เย ธมฺมา อเสวิตพฺพา อเสวิตพฺพสงฺขาตา เย ธมฺมา นาลมริยา นาลมริยสงฺขาตา เย ธมฺมา อลมริยา อลมริยสงฺขาตา, ตฺยาสฺส ธมฺมา ปญฺญาย โวทิฎฺฐา โหนฺติ โวจริตาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญาพลํฯ
5. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, balāni. Katamāni cattāri? Paññābalaṃ, vīriyabalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgāhabalaṃ. Katamañca, bhikkhave, paññābalaṃ? Ye dhammā kusalā kusalasaṅkhātā ye dhammā akusalā akusalasaṅkhātā ye dhammā sāvajjā sāvajjasaṅkhātā ye dhammā anavajjā anavajjasaṅkhātā ye dhammā kaṇhā kaṇhasaṅkhātā ye dhammā sukkā sukkasaṅkhātā ye dhammā sevitabbā sevitabbasaṅkhātā ye dhammā asevitabbā asevitabbasaṅkhātā ye dhammā nālamariyā nālamariyasaṅkhātā ye dhammā alamariyā alamariyasaṅkhātā, tyāssa dhammā paññāya vodiṭṭhā honti vocaritā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, paññābalaṃ.
‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, วีริยพลํ? เย ธมฺมา อกุสลา อกุสลสงฺขาตา เย ธมฺมา สาวชฺชา สาวชฺชสงฺขาตา เย ธมฺมา กณฺหา กณฺหสงฺขาตา เย ธมฺมา อเสวิตพฺพา อเสวิตพฺพสงฺขาตา เย ธมฺมา นาลมริยา นาลมริยสงฺขาตา, เตสํ ธมฺมานํ ปหานาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติฯ เย ธมฺมา กุสลา กุสลสงฺขาตา เย ธมฺมา อนวชฺชา อนวชฺชสงฺขาตา เย ธมฺมา สุกฺกา สุกฺกสงฺขาตา เย ธมฺมา เสวิตพฺพา เสวิตพฺพสงฺขาตา เย ธมฺมา อลมริยา อลมริยสงฺขาตา, เตสํ ธมฺมานํ ปฎิลาภาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, วีริยพลํฯ
‘‘Katamañca , bhikkhave, vīriyabalaṃ? Ye dhammā akusalā akusalasaṅkhātā ye dhammā sāvajjā sāvajjasaṅkhātā ye dhammā kaṇhā kaṇhasaṅkhātā ye dhammā asevitabbā asevitabbasaṅkhātā ye dhammā nālamariyā nālamariyasaṅkhātā, tesaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati. Ye dhammā kusalā kusalasaṅkhātā ye dhammā anavajjā anavajjasaṅkhātā ye dhammā sukkā sukkasaṅkhātā ye dhammā sevitabbā sevitabbasaṅkhātā ye dhammā alamariyā alamariyasaṅkhātā, tesaṃ dhammānaṃ paṭilābhāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, vīriyabalaṃ.
‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, อนวชฺชพลํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อนวเชฺชน กายกเมฺมน สมนฺนาคโต โหติ, อนวเชฺชน วจีกเมฺมน สมนฺนาคโต โหติ, อนวเชฺชน มโนกเมฺมน สมนฺนาคโต โหติฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อนวชฺชพลํฯ
‘‘Katamañca, bhikkhave, anavajjabalaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako anavajjena kāyakammena samannāgato hoti, anavajjena vacīkammena samannāgato hoti, anavajjena manokammena samannāgato hoti. Idaṃ vuccati, bhikkhave, anavajjabalaṃ.
‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, สงฺคาหพลํ? จตฺตาริมานิ, ภิกฺขเว, สงฺคหวตฺถูนิ – ทานํ, เปยฺยวชฺชํ, อตฺถจริยา, สมานตฺตตาฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, ทานานํ ยทิทํ ธมฺมทานํฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, เปยฺยวชฺชานํ ยทิทํ อตฺถิกสฺส โอหิตโสตสฺส ปุนปฺปุนํ ธมฺมํ เทเสติฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, อตฺถจริยานํ ยทิทํ อสฺสทฺธํ สทฺธาสมฺปทาย สมาทเปติ นิเวเสติ ปติฎฺฐาเปติ, ทุสฺสีลํ สีลสมฺปทาย… เป.… มจฺฉริํ จาคสมฺปทาย…เป.… ทุปฺปญฺญํ ปญฺญาสมฺปทาย สมาทเปติ นิเวเสติ ปติฎฺฐาเปติฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, สมานตฺตตานํ ยทิทํ โสตาปโนฺน โสตาปนฺนสฺส สมานโตฺต, สกทาคามี สกทาคามิสฺส สมานโตฺต, อนาคามี อนาคามิสฺส สมานโตฺต, อรหา อรหโต สมานโตฺตฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สงฺคาหพลํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ พลานิฯ
‘‘Katamañca , bhikkhave, saṅgāhabalaṃ? Cattārimāni, bhikkhave, saṅgahavatthūni – dānaṃ, peyyavajjaṃ, atthacariyā, samānattatā. Etadaggaṃ, bhikkhave, dānānaṃ yadidaṃ dhammadānaṃ. Etadaggaṃ, bhikkhave, peyyavajjānaṃ yadidaṃ atthikassa ohitasotassa punappunaṃ dhammaṃ deseti. Etadaggaṃ, bhikkhave, atthacariyānaṃ yadidaṃ assaddhaṃ saddhāsampadāya samādapeti niveseti patiṭṭhāpeti, dussīlaṃ sīlasampadāya… pe… macchariṃ cāgasampadāya…pe… duppaññaṃ paññāsampadāya samādapeti niveseti patiṭṭhāpeti. Etadaggaṃ, bhikkhave, samānattatānaṃ yadidaṃ sotāpanno sotāpannassa samānatto, sakadāgāmī sakadāgāmissa samānatto, anāgāmī anāgāmissa samānatto, arahā arahato samānatto. Idaṃ vuccati, bhikkhave, saṅgāhabalaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri balāni.
‘‘อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ พเลหิ สมนฺนาคโต อริยสาวโก ปญฺจ ภยานิ สมติกฺกโนฺต โหติฯ กตมานิ ปญฺจ? อาชีวิกภยํ, อสิโลกภยํ, ปริสสารชฺชภยํ, มรณภยํ , ทุคฺคติภยํฯ ส โข โส, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อิติ ปฎิสญฺจิกฺขติ – ‘นาหํ อาชีวิกภยสฺส ภายามิฯ กิสฺสาหํ อาชีวิกภยสฺส ภายิสฺสามิ? อตฺถิ เม จตฺตาริ พลานิ – ปญฺญาพลํ, วีริยพลํ, อนวชฺชพลํ, สงฺคาหพลํฯ ทุปฺปโญฺญ โข อาชีวิกภยสฺส ภาเยยฺยฯ กุสีโต อาชีวิกภยสฺส ภาเยยฺยฯ สาวชฺชกายกมฺมนฺตวจีกมฺมนฺตมโนกมฺมโนฺต อาชีวิกภยสฺส ภาเยยฺยฯ อสงฺคาหโก อาชีวิกภยสฺส ภาเยยฺยฯ นาหํ อสิโลกภยสฺส ภายามิ…เป.… นาหํ ปริสสารชฺชภยสฺส ภายามิ…เป.… นาหํ มรณภยสฺส ภายามิ…เป.… นาหํ ทุคฺคติภยสฺส ภายามิฯ กิสฺสาหํ ทุคฺคติภยสฺส ภายิสฺสามิ? อตฺถิ เม จตฺตาริ พลานิ – ปญฺญาพลํ, วีริยพลํ, อนวชฺชพลํ, สงฺคาหพลํฯ ทุปฺปโญฺญ โข ทุคฺคติภยสฺส ภาเยยฺยฯ กุสีโต ทุคฺคติภยสฺส ภาเยยฺยฯ สาวชฺชกายกมฺมนฺตวจีกมฺมนฺตมโนกมฺมโนฺต ทุคฺคติภยสฺส ภาเยยฺยฯ อสงฺคาหโก ทุคฺคติภยสฺส ภาเยยฺยฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ พเลหิ สมนฺนาคโต อริยสาวโก อิมานิ ปญฺจ ภยานิ สมติกฺกโนฺต โหตี’’ติฯ ปญฺจมํฯ
‘‘Imehi kho, bhikkhave, catūhi balehi samannāgato ariyasāvako pañca bhayāni samatikkanto hoti. Katamāni pañca? Ājīvikabhayaṃ, asilokabhayaṃ, parisasārajjabhayaṃ, maraṇabhayaṃ , duggatibhayaṃ. Sa kho so, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘nāhaṃ ājīvikabhayassa bhāyāmi. Kissāhaṃ ājīvikabhayassa bhāyissāmi? Atthi me cattāri balāni – paññābalaṃ, vīriyabalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgāhabalaṃ. Duppañño kho ājīvikabhayassa bhāyeyya. Kusīto ājīvikabhayassa bhāyeyya. Sāvajjakāyakammantavacīkammantamanokammanto ājīvikabhayassa bhāyeyya. Asaṅgāhako ājīvikabhayassa bhāyeyya. Nāhaṃ asilokabhayassa bhāyāmi…pe… nāhaṃ parisasārajjabhayassa bhāyāmi…pe… nāhaṃ maraṇabhayassa bhāyāmi…pe… nāhaṃ duggatibhayassa bhāyāmi. Kissāhaṃ duggatibhayassa bhāyissāmi? Atthi me cattāri balāni – paññābalaṃ, vīriyabalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgāhabalaṃ. Duppañño kho duggatibhayassa bhāyeyya. Kusīto duggatibhayassa bhāyeyya. Sāvajjakāyakammantavacīkammantamanokammanto duggatibhayassa bhāyeyya. Asaṅgāhako duggatibhayassa bhāyeyya. Imehi kho, bhikkhave, catūhi balehi samannāgato ariyasāvako imāni pañca bhayāni samatikkanto hotī’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๕. พลสุตฺตวณฺณนา • 5. Balasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๔-๕. นนฺทกสุตฺตาทิวณฺณนา • 4-5. Nandakasuttādivaṇṇanā
