Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१०. बाळ्हगिलानसुत्तं
10. Bāḷhagilānasuttaṃ
९०८. एकं समयं आयस्मा अनुरुद्धो सावत्थियं विहरति अन्धवनस्मिं आबाधिको दुक्खितो बाळ्हगिलानो। अथ खो सम्बहुला भिक्खू येनायस्मा अनुरुद्धो तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा आयस्मन्तं अनुरुद्धं एतदवोचुं –
908. Ekaṃ samayaṃ āyasmā anuruddho sāvatthiyaṃ viharati andhavanasmiṃ ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho sambahulā bhikkhū yenāyasmā anuruddho tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavocuṃ –
‘‘कतमेनायस्मतो अनुरुद्धस्स विहारेन विहरतो उप्पन्ना सारीरिका दुक्खा वेदना चित्तं न परियादाय तिट्ठन्ती’’ति? ‘‘चतूसु खो मे, आवुसो, सतिपट्ठानेसु सुप्पतिट्ठितचित्तस्स विहरतो उप्पन्ना सारीरिका दुक्खा वेदना चित्तं न परियादाय तिट्ठन्ति। कतमेसु चतूसु? इधाहं, आवुसो, काये कायानुपस्सी विहरामि…पे॰… वेदनासु…पे॰… चित्ते…पे॰… धम्मेसु धम्मानुपस्सी विहरामि आतापी सम्पजानो सतिमा, विनेय्य लोके अभिज्झादोमनस्सं – इमेसु खो मे, आवुसो, चतूसु सतिपट्ठानेसु सुप्पतिट्ठितचित्तस्स विहरतो उप्पन्ना सारीरिका दुक्खा वेदना चित्तं न परियादाय तिट्ठन्ती’’ति। दसमं।
‘‘Katamenāyasmato anuruddhassa vihārena viharato uppannā sārīrikā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhantī’’ti? ‘‘Catūsu kho me, āvuso, satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacittassa viharato uppannā sārīrikā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhanti. Katamesu catūsu? Idhāhaṃ, āvuso, kāye kāyānupassī viharāmi…pe… vedanāsu…pe… citte…pe… dhammesu dhammānupassī viharāmi ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ – imesu kho me, āvuso, catūsu satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacittassa viharato uppannā sārīrikā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhantī’’ti. Dasamaṃ.
रहोगतवग्गो पठमो।
Rahogatavaggo paṭhamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
रहोगतेन द्वे वुत्ता, सुतनु कण्डकी तयो।
Rahogatena dve vuttā, sutanu kaṇḍakī tayo;
तण्हक्खयसलळागारं, अम्बपालि च गिलानन्ति॥
Taṇhakkhayasalaḷāgāraṃ, ambapāli ca gilānanti.