| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[២៤៦] ៦. ពាលោវាទជាតកវណ្ណនា
[246] 6. Bālovādajātakavaṇṇanā
ហន្ត្វា ឆេត្វា វធិត្វា ចាតិ ឥទំ សត្ថា វេសាលិំ ឧបនិស្សាយ កូដាគារសាលាយំ វិហរន្តោ សីហសេនាបតិំ អារព្ភ កថេសិ។ សោ ហិ ភគវន្តំ សរណំ គន្ត្វា និមន្តេត្វា បុនទិវសេ សមំសកភត្តំ អទាសិ។ និគណ្ឋា តំ សុត្វា កុបិតា អនត្តមនា តថាគតំ វិហេឋេតុកាមា ‘‘សមណោ គោតមោ ជានំ ឧទ្ទិស្សកតំ មំសំ ភុញ្ជតី’’តិ អក្កោសិំសុ។ ភិក្ខូ ធម្មសភាយំ កថំ សមុដ្ឋាបេសុំ – ‘‘អាវុសោ, និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ ‘សមណោ គោតមោ ជានំ ឧទ្ទិស្សកតំ មំសំ ភុញ្ជតី’តិ សទ្ធិំ បរិសាយ អក្កោសន្តោ អាហិណ្ឌតី’’តិ។ តំ សុត្វា សត្ថា ‘‘ន, ភិក្ខវេ, និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ ឥទានេវ មំ ឧទ្ទិស្សកតមំសខាទនេន គរហតិ, បុព្ពេបិ គរហិយេវា’’តិ វត្វា អតីតំ អាហរិ។
Hantvāchetvā vadhitvā cāti idaṃ satthā vesāliṃ upanissāya kūṭāgārasālāyaṃ viharanto sīhasenāpatiṃ ārabbha kathesi. So hi bhagavantaṃ saraṇaṃ gantvā nimantetvā punadivase samaṃsakabhattaṃ adāsi. Nigaṇṭhā taṃ sutvā kupitā anattamanā tathāgataṃ viheṭhetukāmā ‘‘samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ bhuñjatī’’ti akkosiṃsu. Bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, nigaṇṭho nāṭaputto ‘samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ bhuñjatī’ti saddhiṃ parisāya akkosanto āhiṇḍatī’’ti. Taṃ sutvā satthā ‘‘na, bhikkhave, nigaṇṭho nāṭaputto idāneva maṃ uddissakatamaṃsakhādanena garahati, pubbepi garahiyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.
អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ ព្រាហ្មណកុលេ និព្ពត្តិត្វា វយប្បត្តោ ឥសិបព្ពជ្ជំ បព្ពជិត្វា លោណម្ពិលសេវនត្ថាយ ហិមវន្តតោ ពារាណសិំ គន្ត្វា បុនទិវសេ នគរំ ភិក្ខាយ បាវិសិ។ អថេកោ កុដុម្ពិកោ ‘‘តាបសំ វិហេឋេស្សាមី’’តិ ឃរំ បវេសេត្វា បញ្ញត្តាសនេ និសីទាបេត្វា មច្ឆមំសេន បរិវិសិត្វា ភត្តកិច្ចាវសានេ ឯកមន្តំ និសីទិត្វា ‘‘ឥមំ មំសំ តុម្ហេយេវ ឧទ្ទិស្ស បាណេ មារេត្វា កតំ, ឥទំ អកុសលំ មា អម្ហាកមេវ, តុម្ហាកម្បិ ហោតូ’’តិ វត្វា បឋមំ គាថមាហ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto isipabbajjaṃ pabbajitvā loṇambilasevanatthāya himavantato bārāṇasiṃ gantvā punadivase nagaraṃ bhikkhāya pāvisi. Atheko kuṭumbiko ‘‘tāpasaṃ viheṭhessāmī’’ti gharaṃ pavesetvā paññattāsane nisīdāpetvā macchamaṃsena parivisitvā bhattakiccāvasāne ekamantaṃ nisīditvā ‘‘imaṃ maṃsaṃ tumheyeva uddissa pāṇe māretvā kataṃ, idaṃ akusalaṃ mā amhākameva, tumhākampi hotū’’ti vatvā paṭhamaṃ gāthamāha –
១៩២.
192.
‘‘ហន្ត្វា ឆេត្វា វធិត្វា ច, ទេតិ ទានំ អសញ្ញតោ;
‘‘Hantvā chetvā vadhitvā ca, deti dānaṃ asaññato;
ឯទិសំ ភត្តំ ភុញ្ជមានោ, ស បាបេន ឧបលិប្បតី’’តិ។
Edisaṃ bhattaṃ bhuñjamāno, sa pāpena upalippatī’’ti.
តត្ថ ហន្ត្វាតិ បហរិត្វា។ ឆេត្វាតិ កិលមេត្វា។ វធិត្វាតិ មារេត្វា។ ទេតិ ទានំ អសញ្ញតោតិ អសញ្ញតោ ទុស្សីលោ ឯវំ កត្វា ទានំ ទេតិ។ ឯទិសំ ភត្តំ ភុញ្ជមានោ, ស បាបេន ឧបលិប្បតីតិ ឯទិសំ ឧទ្ទិស្សកតភត្តំ ភុញ្ជមានោ សោ សមណោបិ បាបេន ឧបលិប្បតិ សំយុជ្ជតិយេវាតិ។
Tattha hantvāti paharitvā. Chetvāti kilametvā. Vadhitvāti māretvā. Deti dānaṃ asaññatoti asaññato dussīlo evaṃ katvā dānaṃ deti. Edisaṃ bhattaṃ bhuñjamāno, sa pāpena upalippatīti edisaṃ uddissakatabhattaṃ bhuñjamāno so samaṇopi pāpena upalippati saṃyujjatiyevāti.
តំ សុត្វា ពោធិសត្តោ ទុតិយំ គាថមាហ –
Taṃ sutvā bodhisatto dutiyaṃ gāthamāha –
១៩៣.
193.
‘‘បុត្តទារម្បិ ចេ ហន្ត្វា, ទេតិ ទានំ អសញ្ញតោ;
‘‘Puttadārampi ce hantvā, deti dānaṃ asaññato;
ភុញ្ជមានោបិ សប្បញ្ញោ, ន បាបេន ឧបលិប្បតី’’តិ។
Bhuñjamānopi sappañño, na pāpena upalippatī’’ti.
តត្ថ ភុញ្ជមានោបិ សប្បញ្ញោតិ តិដ្ឋតុ អញ្ញំ មំសំ, បុត្តទារំ វធិត្វាបិ ទុស្សីលេន ទិន្នំ សប្បញ្ញោ ខន្តិមេត្តាទិគុណសម្បន្នោ តំ ភុញ្ជមានោបិ បាបេន ន ឧបលិប្បតីតិ។ ឯវមស្ស ពោធិសត្តោ ធម្មំ កថេត្វា ឧដ្ឋាយាសនា បក្កាមិ។
Tattha bhuñjamānopi sappaññoti tiṭṭhatu aññaṃ maṃsaṃ, puttadāraṃ vadhitvāpi dussīlena dinnaṃ sappañño khantimettādiguṇasampanno taṃ bhuñjamānopi pāpena na upalippatīti. Evamassa bodhisatto dhammaṃ kathetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ – ‘‘តទា កុដុម្ពិកោ និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ អហោសិ, តាបសោ បន អហមេវ អហោសិ’’ន្តិ។
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā kuṭumbiko nigaṇṭho nāṭaputto ahosi, tāpaso pana ahameva ahosi’’nti.
ពាលោវាទជាតកវណ្ណនា ឆដ្ឋា។
Bālovādajātakavaṇṇanā chaṭṭhā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ២៤៦. ពាលោវាទជាតកំ • 246. Bālovādajātakaṃ
