Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൬. ബേലട്ഠസീസത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    6. Belaṭṭhasīsattheragāthāvaṇṇanā

    യഥാപി ഭദ്ദോ ആജഞ്ഞോതി ആയസ്മതോ ബേലട്ഠസീസത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? സോ കിര പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ കാലേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തോ ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമിത്വാ ധമ്മം സുത്വാ പടിലദ്ധസദ്ധോ പബ്ബജിത്വാ സമണധമ്മം കരോന്തോ ഉപനിസ്സയസമ്പത്തിയാ അഭാവേന വിസേസം നിബ്ബത്തേതും നാസക്ഖി. വിവട്ടൂപനിസ്സയം പന ബഹും കുസലം ഉപചിനിത്വാ ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇതോ ഏകതിംസേ കപ്പേ വേസ്സഭും ഭഗവന്തം പസ്സിത്വാ പസന്നചിത്തോ മാതുലുങ്ഗഫലം അദാസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവേസു നിബ്ബത്തിത്വാ അപരാപരം പുഞ്ഞാനി കത്വാ സുഗതിതോ സുഗതിം ഉപഗച്ഛന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ സാവത്ഥിയം ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തോ ഭഗവതോ അഭിസമ്ബോധിയാ പുരേതരമേവ ഉരുവേലകസ്സപസ്സ സന്തികേ താപസപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ അഗ്ഗിം പരിചരന്തോ ഉരുവേലകസ്സപദമനേ ആദിത്തപരിയായദേസനായ (മഹാവ॰ ൫൪; സം॰ നി॰ ൪.൨൮) പുരാണജടിലസഹസ്സേന സദ്ധിം അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൨.൫൧.൬൮-൭൩) –

    Yathāpibhaddo ājaññoti āyasmato belaṭṭhasīsattherassa gāthā. Kā uppatti? So kira padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbatto bhagavantaṃ upasaṅkamitvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā samaṇadhammaṃ karonto upanissayasampattiyā abhāvena visesaṃ nibbattetuṃ nāsakkhi. Vivaṭṭūpanissayaṃ pana bahuṃ kusalaṃ upacinitvā devamanussesu saṃsaranto ito ekatiṃse kappe vessabhuṃ bhagavantaṃ passitvā pasannacitto mātuluṅgaphalaṃ adāsi. So tena puññakammena devesu nibbattitvā aparāparaṃ puññāni katvā sugatito sugatiṃ upagacchanto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbatto bhagavato abhisambodhiyā puretarameva uruvelakassapassa santike tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā aggiṃ paricaranto uruvelakassapadamane ādittapariyāyadesanāya (mahāva. 54; saṃ. ni. 4.28) purāṇajaṭilasahassena saddhiṃ arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.51.68-73) –

    ‘‘കണികാരംവ ജോതന്തം, പുണ്ണമായേവ ചന്ദിമം;

    ‘‘Kaṇikāraṃva jotantaṃ, puṇṇamāyeva candimaṃ;

    ജലന്തം ദീപരുക്ഖംവ, അദ്ദസം ലോകനായകം.

    Jalantaṃ dīparukkhaṃva, addasaṃ lokanāyakaṃ.

    ‘‘മാതുലുങ്ഗഫലം ഗയ്ഹ, അദാസിം സത്ഥുനോ അഹം;

    ‘‘Mātuluṅgaphalaṃ gayha, adāsiṃ satthuno ahaṃ;

    ദക്ഖിണേയ്യസ്സ വീരസ്സ, പസന്നോ സേഹി പാണിഭി.

    Dakkhiṇeyyassa vīrassa, pasanno sehi pāṇibhi.

    ‘‘ഏകതിംസേ ഇതോ കപ്പേ, യം ഫലം അദദിം തദാ;

    ‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;

    ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, ഫലദാനസ്സിദം ഫലം.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ഏവം അധിഗതാരഹത്തോ ആയസ്മതോ ധമ്മഭണ്ഡാഗാരികസ്സ ഉപജ്ഝായോ അയം ഥേരോ ഏകദിവസം ഫലസമാപത്തിതോ ഉട്ഠായ തം സന്തം പണീതം നിരാമിസം സുഖം അത്തനോ പുബ്ബയോഗഞ്ച പച്ചവേക്ഖിത്വാ പീതിവേഗവസേന ‘‘യഥാപി ഭദ്ദോ ആജഞ്ഞോ’’തി ഗാഥം അഭാസി.

    Evaṃ adhigatārahatto āyasmato dhammabhaṇḍāgārikassa upajjhāyo ayaṃ thero ekadivasaṃ phalasamāpattito uṭṭhāya taṃ santaṃ paṇītaṃ nirāmisaṃ sukhaṃ attano pubbayogañca paccavekkhitvā pītivegavasena ‘‘yathāpi bhaddo ājañño’’ti gāthaṃ abhāsi.

    ൧൬. തത്ഥ യഥാപീതി ഓപമ്മപടിപാദനത്ഥേ നിപാതോ. ഭദ്ദോതി സുന്ദരോ ഥാമബലസമത്ഥജവപരക്കമാദിസമ്പന്നോ. ആജഞ്ഞോതി ആജാനീയോ ജാതിമാ കാരണാകാരണാനം ആജാനനകോ. സോ തിവിധോ ഉസഭാജഞ്ഞോ അസ്സാജഞ്ഞോ ഹത്ഥാജഞ്ഞോതി. തേസു ഉസഭാജഞ്ഞോ ഇധാധിപ്പേതോ. സോ ച ഖോ ഛേകകസനകിച്ചേ നിയുത്തോ, തേനാഹ ‘‘നങ്ഗലാവത്തനീ’’തി. നങ്ഗലസ്സ ഫാലസ്സ ആവത്തനകോ, നങ്ഗലം ഇതോ ചിതോ ച ആവത്തേത്വാ ഖേത്തേ കസനകോതി അത്ഥോ. നങ്ഗലം വാ ആവത്തയതി ഏത്ഥാതി നങ്ഗലാവത്തം , ഖേത്തേ നങ്ഗലപഥോ, തസ്മിം നങ്ഗലാവത്തനി. ഗാഥാസുഖത്ഥഞ്ഹേത്ഥ ‘‘വത്തനീ’’തി ദീഘം കത്വാ വുത്തം. സിഖീതി മത്ഥകേ അവട്ഠാനതോ സിഖാസദിസതായ സിഖാ, സിങ്ഗം. തദസ്സ അത്ഥീതി സിഖീ. അപരേ പന ‘‘കകുധം ഇധ ‘സിഖാ’തി അധിപ്പേത’’ന്തി വദന്തി, ഉഭയഥാപി പധാനങ്ഗകിത്തനമേതം ‘‘സിഖീ’’തി. അപ്പകസിരേനാതി അപ്പകിലമഥേന. രത്തിന്ദിവാതി രത്തിയോ ദിവാ ച, ഏവം മമം അപ്പകസിരേന ഗച്ഛന്തീതി യോജനാ. ഇദം വുത്തം ഹോതി – യഥാ ‘‘ഭദ്ദോ ഉസഭാജാനീയോ കസനേ നിയുത്തോ ഘനതിണമൂലാദികേപി നങ്ഗലപഥേ തം അഗണേന്തോ അപ്പകസിരേന ഇതോ ചിതോ ച പരിവത്തേന്തോ ഗച്ഛതി, യാവ കസനതിണാനം പരിസ്സമം ദസ്സേതി, ഏവം മമം രത്തിന്ദിവാപി അപ്പകസിരേനേവ ഗച്ഛന്തി അതിക്കമന്തീ’’തി. തത്ഥ കാരണമാഹ ‘‘സുഖേ ലദ്ധേ നിരാമിസേ’’തി. യസ്മാ കാമാമിസലോകാമിസവട്ടാമിസേഹി അസമ്മിസ്സം സന്തം പണീതം ഫലസമാപത്തിസുഖം ലദ്ധം, തസ്മാതി അത്ഥോ. പച്ചത്തേ ചേതം ഭുമ്മവചനം യഥാ ‘‘വനപ്പഗുമ്ബേ’’ (ഖു॰ പാ॰ ൬.൧൩; സു॰ നി॰ ൨൩൬) ‘‘തേന വത രേ വത്തബ്ബേ’’തി (കഥാ॰ ൧) ച. അഥ വാ തതോ പഭുതി രത്തിന്ദിവാ അപ്പകസിരേന ഗച്ഛന്തീതി വിചാരണായ ആഹ – ‘‘സുഖേ ലദ്ധേ നിരാമിസേ’’തി, നിരാമിസേ സുഖേ ലദ്ധേ സതി തസ്സ ലദ്ധകാലതോ പട്ഠായാതി അത്ഥോ.

    16. Tattha yathāpīti opammapaṭipādanatthe nipāto. Bhaddoti sundaro thāmabalasamatthajavaparakkamādisampanno. Ājaññoti ājānīyo jātimā kāraṇākāraṇānaṃ ājānanako. So tividho usabhājañño assājañño hatthājaññoti. Tesu usabhājañño idhādhippeto. So ca kho chekakasanakicce niyutto, tenāha ‘‘naṅgalāvattanī’’ti. Naṅgalassa phālassa āvattanako, naṅgalaṃ ito cito ca āvattetvā khette kasanakoti attho. Naṅgalaṃ vā āvattayati etthāti naṅgalāvattaṃ , khette naṅgalapatho, tasmiṃ naṅgalāvattani. Gāthāsukhatthañhettha ‘‘vattanī’’ti dīghaṃ katvā vuttaṃ. Sikhīti matthake avaṭṭhānato sikhāsadisatāya sikhā, siṅgaṃ. Tadassa atthīti sikhī. Apare pana ‘‘kakudhaṃ idha ‘sikhā’ti adhippeta’’nti vadanti, ubhayathāpi padhānaṅgakittanametaṃ ‘‘sikhī’’ti. Appakasirenāti appakilamathena. Rattindivāti rattiyo divā ca, evaṃ mamaṃ appakasirena gacchantīti yojanā. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā ‘‘bhaddo usabhājānīyo kasane niyutto ghanatiṇamūlādikepi naṅgalapathe taṃ agaṇento appakasirena ito cito ca parivattento gacchati, yāva kasanatiṇānaṃ parissamaṃ dasseti, evaṃ mamaṃ rattindivāpi appakasireneva gacchanti atikkamantī’’ti. Tattha kāraṇamāha ‘‘sukhe laddhe nirāmise’’ti. Yasmā kāmāmisalokāmisavaṭṭāmisehi asammissaṃ santaṃ paṇītaṃ phalasamāpattisukhaṃ laddhaṃ, tasmāti attho. Paccatte cetaṃ bhummavacanaṃ yathā ‘‘vanappagumbe’’ (khu. pā. 6.13; su. ni. 236) ‘‘tena vata re vattabbe’’ti (kathā. 1) ca. Atha vā tato pabhuti rattindivā appakasirena gacchantīti vicāraṇāya āha – ‘‘sukhe laddhe nirāmise’’ti, nirāmise sukhe laddhe sati tassa laddhakālato paṭṭhāyāti attho.

    ബേലട്ഠസീസത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Belaṭṭhasīsattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൬. ബേലട്ഠസീസത്ഥേരഗാഥാ • 6. Belaṭṭhasīsattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact