| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
१०. भद्दजिसुत्तं
10. Bhaddajisuttaṃ
१७०. एकं समयं आयस्मा आनन्दो कोसम्बियं विहरति घोसितारामे। अथ खो आयस्मा भद्दजि येनायस्मा आनन्दो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा आयस्मता आनन्देन सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नं खो आयस्मन्तं भद्दजिं आयस्मा आनन्दो एतदवोच – ‘‘किं नु खो, आवुसो भद्दजि, दस्सनानं अग्गं, किं सवनानं अग्गं, किं सुखानं अग्गं, किं सञ्ञानं अग्गं, किं भवानं अग्ग’’न्ति?
170. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho āyasmā bhaddaji yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddajiṃ āyasmā ānando etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, āvuso bhaddaji, dassanānaṃ aggaṃ, kiṃ savanānaṃ aggaṃ, kiṃ sukhānaṃ aggaṃ, kiṃ saññānaṃ aggaṃ, kiṃ bhavānaṃ agga’’nti?
‘‘अत्थावुसो, ब्रह्मा अभिभू अनभिभूतो अञ्ञदत्थुदसो वसवत्ती, यो तं ब्रह्मानं पस्सति, इदं दस्सनानं अग्गं। अत्थावुसो, आभस्सरा नाम देवा सुखेन अभिसन्ना परिसन्ना। ते कदाचि करहचि उदानं उदानेन्ति – ‘अहो सुखं, अहो सुख’न्ति! यो तं सद्दं सुणाति, इदं सवनानं अग्गं। अत्थावुसो, सुभकिण्हा नाम देवा। ते सन्तंयेव तुसिता सुखं पटिवेदेन्ति, इदं सुखानं अग्गं। अत्थावुसो, आकिञ्चञ्ञायतनूपगा देवा, इदं सञ्ञानं अग्गं। अत्थावुसो, नेवसञ्ञानासञ्ञायतनूपगा देवा, इदं भवानं अग्ग’’न्ति। ‘‘समेति खो इदं आयस्मतो भद्दजिस्स, यदिदं बहुना जनेना’’ति?
‘‘Atthāvuso, brahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī, yo taṃ brahmānaṃ passati, idaṃ dassanānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, ābhassarā nāma devā sukhena abhisannā parisannā. Te kadāci karahaci udānaṃ udānenti – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’nti! Yo taṃ saddaṃ suṇāti, idaṃ savanānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, subhakiṇhā nāma devā. Te santaṃyeva tusitā sukhaṃ paṭivedenti, idaṃ sukhānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, ākiñcaññāyatanūpagā devā, idaṃ saññānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, nevasaññānāsaññāyatanūpagā devā, idaṃ bhavānaṃ agga’’nti. ‘‘Sameti kho idaṃ āyasmato bhaddajissa, yadidaṃ bahunā janenā’’ti?
‘‘आयस्मा खो, आनन्दो, बहुस्सुतो। पटिभातु आयस्मन्तंयेव आनन्द’’न्ति। ‘‘तेनहावुसो भद्दजि, सुणाहि, साधुकं मनसि करोहि; भासिस्सामी’’ति। ‘‘एवमावुसो’’ति खो आयस्मा भद्दजि आयस्मतो आनन्दस्स पच्चस्सोसि। आयस्मा आनन्दो एतदवोच –
‘‘Āyasmā kho, ānando, bahussuto. Paṭibhātu āyasmantaṃyeva ānanda’’nti. ‘‘Tenahāvuso bhaddaji, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddaji āyasmato ānandassa paccassosi. Āyasmā ānando etadavoca –
‘‘यथा पस्सतो खो, आवुसो, अनन्तरा आसवानं खयो होति, इदं दस्सनानं अग्गं। यथा सुणतो अनन्तरा आसवानं खयो होति, इदं सवनानं अग्गं। यथा सुखितस्स अनन्तरा आसवानं खयो होति, इदं सुखानं अग्गं। यथा सञ्ञिस्स अनन्तरा आसवानं खयो होति, इदं सञ्ञानं अग्गं। यथा भूतस्स अनन्तरा आसवानं खयो होति, इदं भवानं अग्ग’’न्ति। दसमं।
‘‘Yathā passato kho, āvuso, anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ dassanānaṃ aggaṃ. Yathā suṇato anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ savanānaṃ aggaṃ. Yathā sukhitassa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ sukhānaṃ aggaṃ. Yathā saññissa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ saññānaṃ aggaṃ. Yathā bhūtassa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ bhavānaṃ agga’’nti. Dasamaṃ.
आघातवग्गो दुतियो।
Āghātavaggo dutiyo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
द्वे आघातविनया, साकच्छा साजीवतो पञ्हं।
Dve āghātavinayā, sākacchā sājīvato pañhaṃ;
पुच्छा निरोधो चोदना, सीलं निसन्ति भद्दजीति॥
Pucchā nirodho codanā, sīlaṃ nisanti bhaddajīti.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १०. भद्दजिसुत्तवण्णना • 10. Bhaddajisuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १०. भद्दजिसुत्तवण्णना • 10. Bhaddajisuttavaṇṇanā
