| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๑๐. ภทฺทชิสุตฺตํ
10. Bhaddajisuttaṃ
๑๗๐. เอกํ สมยํ อายสฺมา อานโนฺท โกสมฺพิยํ วิหรติ โฆสิตาราเมฯ อถ โข อายสฺมา ภทฺทชิ เยนายสฺมา อานโนฺท เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา อานเนฺทน สทฺธิํ สโมฺมทิฯ สโมฺมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ ภทฺทชิํ อายสฺมา อานโนฺท เอตทโวจ – ‘‘กิํ นุ โข, อาวุโส ภทฺทชิ, ทสฺสนานํ อคฺคํ, กิํ สวนานํ อคฺคํ, กิํ สุขานํ อคฺคํ, กิํ สญฺญานํ อคฺคํ, กิํ ภวานํ อคฺค’’นฺติ?
170. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho āyasmā bhaddaji yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddajiṃ āyasmā ānando etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, āvuso bhaddaji, dassanānaṃ aggaṃ, kiṃ savanānaṃ aggaṃ, kiṃ sukhānaṃ aggaṃ, kiṃ saññānaṃ aggaṃ, kiṃ bhavānaṃ agga’’nti?
‘‘อตฺถาวุโส, พฺรหฺมา อภิภู อนภิภูโต อญฺญทตฺถุทโส วสวตฺตี, โย ตํ พฺรหฺมานํ ปสฺสติ, อิทํ ทสฺสนานํ อคฺคํฯ อตฺถาวุโส, อาภสฺสรา นาม เทวา สุเขน อภิสนฺนา ปริสนฺนาฯ เต กทาจิ กรหจิ อุทานํ อุทาเนนฺติ – ‘อโห สุขํ, อโห สุข’นฺติ! โย ตํ สทฺทํ สุณาติ, อิทํ สวนานํ อคฺคํฯ อตฺถาวุโส, สุภกิณฺหา นาม เทวาฯ เต สนฺตํเยว ตุสิตา สุขํ ปฎิเวเทนฺติ, อิทํ สุขานํ อคฺคํฯ อตฺถาวุโส, อากิญฺจญฺญายตนูปคา เทวา, อิทํ สญฺญานํ อคฺคํฯ อตฺถาวุโส, เนวสญฺญานาสญฺญายตนูปคา เทวา, อิทํ ภวานํ อคฺค’’นฺติฯ ‘‘สเมติ โข อิทํ อายสฺมโต ภทฺทชิสฺส, ยทิทํ พหุนา ชเนนา’’ติ?
‘‘Atthāvuso, brahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī, yo taṃ brahmānaṃ passati, idaṃ dassanānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, ābhassarā nāma devā sukhena abhisannā parisannā. Te kadāci karahaci udānaṃ udānenti – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’nti! Yo taṃ saddaṃ suṇāti, idaṃ savanānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, subhakiṇhā nāma devā. Te santaṃyeva tusitā sukhaṃ paṭivedenti, idaṃ sukhānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, ākiñcaññāyatanūpagā devā, idaṃ saññānaṃ aggaṃ. Atthāvuso, nevasaññānāsaññāyatanūpagā devā, idaṃ bhavānaṃ agga’’nti. ‘‘Sameti kho idaṃ āyasmato bhaddajissa, yadidaṃ bahunā janenā’’ti?
‘‘อายสฺมา โข, อานโนฺท, พหุสฺสุโตฯ ปฎิภาตุ อายสฺมนฺตํเยว อานนฺท’’นฺติฯ ‘‘เตนหาวุโส ภทฺทชิ, สุณาหิ, สาธุกํ มนสิ กโรหิ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวมาวุโส’’ติ โข อายสฺมา ภทฺทชิ อายสฺมโต อานนฺทสฺส ปจฺจโสฺสสิฯ อายสฺมา อานโนฺท เอตทโวจ –
‘‘Āyasmā kho, ānando, bahussuto. Paṭibhātu āyasmantaṃyeva ānanda’’nti. ‘‘Tenahāvuso bhaddaji, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddaji āyasmato ānandassa paccassosi. Āyasmā ānando etadavoca –
‘‘ยถา ปสฺสโต โข, อาวุโส, อนนฺตรา อาสวานํ ขโย โหติ, อิทํ ทสฺสนานํ อคฺคํฯ ยถา สุณโต อนนฺตรา อาสวานํ ขโย โหติ, อิทํ สวนานํ อคฺคํฯ ยถา สุขิตสฺส อนนฺตรา อาสวานํ ขโย โหติ, อิทํ สุขานํ อคฺคํฯ ยถา สญฺญิสฺส อนนฺตรา อาสวานํ ขโย โหติ, อิทํ สญฺญานํ อคฺคํฯ ยถา ภูตสฺส อนนฺตรา อาสวานํ ขโย โหติ, อิทํ ภวานํ อคฺค’’นฺติฯ ทสมํฯ
‘‘Yathā passato kho, āvuso, anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ dassanānaṃ aggaṃ. Yathā suṇato anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ savanānaṃ aggaṃ. Yathā sukhitassa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ sukhānaṃ aggaṃ. Yathā saññissa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ saññānaṃ aggaṃ. Yathā bhūtassa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ bhavānaṃ agga’’nti. Dasamaṃ.
อาฆาตวโคฺค ทุติโยฯ
Āghātavaggo dutiyo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
เทฺว อาฆาตวินยา, สากจฺฉา สาชีวโต ปญฺหํ;
Dve āghātavinayā, sākacchā sājīvato pañhaṃ;
ปุจฺฉา นิโรโธ โจทนา, สีลํ นิสนฺติ ภทฺทชีติฯ
Pucchā nirodho codanā, sīlaṃ nisanti bhaddajīti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. ภทฺทชิสุตฺตวณฺณนา • 10. Bhaddajisuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑๐. ภทฺทชิสุตฺตวณฺณนา • 10. Bhaddajisuttavaṇṇanā
