Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā |
౨. భద్దజిత్థేరగాథావణ్ణనా
2. Bhaddajittheragāthāvaṇṇanā
పనాదో నామ సో రాజాతి ఆయస్మతో భద్దజిత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయం కిర పదుముత్తరస్స భగవతో కాలే బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో బ్రాహ్మణానం విజ్జాసిప్పేసు పారం గన్త్వా కామే పహాయ తాపసపబ్బజ్జం పబ్బజిత్వా అరఞ్ఞాయతనే అస్సమం కారేత్వా వసన్తో ఏకదివసం సత్థారం ఆకాసేన గచ్ఛన్తం దిస్వా పసన్నమానసో అఞ్జలిం పగ్గయ్హ అట్ఠాసి. సత్థా తస్స అజ్ఝాసయం ఞత్వా ఆకాసతో ఓతరి. ఓతిణ్ణస్స పన భగవతో మధుఞ్చ భిసముళాలఞ్చ సప్పిఞ్చ ఖీరఞ్చ ఉపనామేసి, తస్స తం భగవా అనుకమ్పం ఉపాదాయ పటిగ్గహేత్వా అనుమోదనం వత్వా పక్కామి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన తుసితే నిబ్బత్తో తత్థ యావతాయుకం ఠత్వా తతో అపరాపరం సుగతీసుయేవ సంసరన్తో విపస్సిస్స భగవతో కాలే మహద్ధనో సేట్ఠి హుత్వా అట్ఠసట్ఠిభిక్ఖుసహస్సం భోజేత్వా తిచీవరేన అచ్ఛాదేసి.
Panādonāma so rājāti āyasmato bhaddajittherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu pāraṃ gantvā kāme pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā araññāyatane assamaṃ kāretvā vasanto ekadivasaṃ satthāraṃ ākāsena gacchantaṃ disvā pasannamānaso añjaliṃ paggayha aṭṭhāsi. Satthā tassa ajjhāsayaṃ ñatvā ākāsato otari. Otiṇṇassa pana bhagavato madhuñca bhisamuḷālañca sappiñca khīrañca upanāmesi, tassa taṃ bhagavā anukampaṃ upādāya paṭiggahetvā anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So tena puññakammena tusite nibbatto tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto vipassissa bhagavato kāle mahaddhano seṭṭhi hutvā aṭṭhasaṭṭhibhikkhusahassaṃ bhojetvā ticīvarena acchādesi.
ఏవం బహుం కుసలం కత్వా దేవలోకే నిబ్బత్తిత్వా తత్థ యావతాయుకం ఠత్వా తతో చవిత్వా మనుస్సేసు ఉప్పన్నో బుద్ధసుఞ్ఞే లోకే పఞ్చ పచ్చేకబుద్ధసతాని చతూహి పచ్చయేహి ఉపట్ఠహిత్వా తతో చుతో రాజకులే నిబ్బత్తిత్వా రజ్జం అనుసాసన్తో పుత్తం పచ్చేకబోధిం అధిగన్త్వా ఠితం ఉపట్ఠహిత్వా తస్స పరినిబ్బుతస్స ధాతుయో గహేత్వా చేతియం కత్వా పూజేసి. ఏవం తత్థ తత్థ తాని పుఞ్ఞాని కత్వా ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే భద్దియనగరే అసీతికోటివిభవస్స భద్దియసేట్ఠిస్స ఏకపుత్తకో హుత్వా నిబ్బత్తి, భద్దజీతిస్స నామం అహోసి. తస్స కిర ఇస్సరియభోగపరివారాదిసమ్పత్తి చరిమభవే బోధిసత్తస్స వియ అహోసి.
Evaṃ bahuṃ kusalaṃ katvā devaloke nibbattitvā tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cavitvā manussesu uppanno buddhasuññe loke pañca paccekabuddhasatāni catūhi paccayehi upaṭṭhahitvā tato cuto rājakule nibbattitvā rajjaṃ anusāsanto puttaṃ paccekabodhiṃ adhigantvā ṭhitaṃ upaṭṭhahitvā tassa parinibbutassa dhātuyo gahetvā cetiyaṃ katvā pūjesi. Evaṃ tattha tattha tāni puññāni katvā imasmiṃ buddhuppāde bhaddiyanagare asītikoṭivibhavassa bhaddiyaseṭṭhissa ekaputtako hutvā nibbatti, bhaddajītissa nāmaṃ ahosi. Tassa kira issariyabhogaparivārādisampatti carimabhave bodhisattassa viya ahosi.
తదా సత్థా సావత్థియం వస్సం వసిత్వా భద్దజికుమారం సఙ్గణ్హితుం మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం భద్దియనగరం గన్త్వా జాతియావనే వసి తస్స ఞాణపరిపాకం ఆగమయమానో. సోపి ఉపరి పాసాదే నిసిన్నో సీహపఞ్జరం వివరిత్వా ఓలోకేన్తో భగవతో సన్తికే ధమ్మం సోతుం గచ్ఛన్తం మహాజనం దిస్వా ‘‘కత్థాయం మహాజనో గచ్ఛతీ’’తి పుచ్ఛిత్వా తం కారణం సుత్వా సయమ్పి మహతా పరివారేన సత్థు సన్తికం గన్త్వా ధమ్మం సుణన్తో సబ్బాభరణపటిమణ్డితోవ సబ్బకిలేసే ఖేపేత్వా అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౫౬.౯౮-౧౧౬) –
Tadā satthā sāvatthiyaṃ vassaṃ vasitvā bhaddajikumāraṃ saṅgaṇhituṃ mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ bhaddiyanagaraṃ gantvā jātiyāvane vasi tassa ñāṇaparipākaṃ āgamayamāno. Sopi upari pāsāde nisinno sīhapañjaraṃ vivaritvā olokento bhagavato santike dhammaṃ sotuṃ gacchantaṃ mahājanaṃ disvā ‘‘katthāyaṃ mahājano gacchatī’’ti pucchitvā taṃ kāraṇaṃ sutvā sayampi mahatā parivārena satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ suṇanto sabbābharaṇapaṭimaṇḍitova sabbakilese khepetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.56.98-116) –
‘‘ఓగ్గయ్హ యం పోక్ఖరణిం, నానాకుఞ్జరసేవితం;
‘‘Oggayha yaṃ pokkharaṇiṃ, nānākuñjarasevitaṃ;
ఉద్ధరామి భిసం తత్థ, ఘాసహేతు అహం తదా.
Uddharāmi bhisaṃ tattha, ghāsahetu ahaṃ tadā.
‘‘భగవా తమ్హి సమయే, పదుముత్తరసవ్హయో;
‘‘Bhagavā tamhi samaye, padumuttarasavhayo;
రత్తమ్బరధరో బుద్ధో, గచ్ఛతే అనిలఞ్జసే.
Rattambaradharo buddho, gacchate anilañjase.
‘‘ధునన్తో పంసుకూలాని, సద్దం అస్సోసహం తదా;
‘‘Dhunanto paṃsukūlāni, saddaṃ assosahaṃ tadā;
ఉద్ధం నిజ్ఝాయమానోహం, అద్దసం లోకనాయకం.
Uddhaṃ nijjhāyamānohaṃ, addasaṃ lokanāyakaṃ.
‘‘తత్థేవ ఠితకో సన్తో, ఆయాచిం లోకనాయకం;
‘‘Tattheva ṭhitako santo, āyāciṃ lokanāyakaṃ;
మధుం భిసేహి సహితం, ఖీరం సప్పిం ముళాలికం.
Madhuṃ bhisehi sahitaṃ, khīraṃ sappiṃ muḷālikaṃ.
‘‘పటిగ్గణ్హాతు మే బుద్ధో, అనుకమ్పాయ చక్ఖుమా;
‘‘Paṭiggaṇhātu me buddho, anukampāya cakkhumā;
తతో కారుణికో సత్థా, ఓరోహిత్వా మహాయసో.
Tato kāruṇiko satthā, orohitvā mahāyaso.
‘‘పటిగ్గణ్హి మమం భిక్ఖం, అనుకమ్పాయ చక్ఖుమా;
‘‘Paṭiggaṇhi mamaṃ bhikkhaṃ, anukampāya cakkhumā;
పటిగ్గహేత్వా సమ్బుద్ధో, అకా మే అనుమోదనం.
Paṭiggahetvā sambuddho, akā me anumodanaṃ.
‘‘సుఖీ హోతు మహాపుఞ్ఞ, గతి తుయ్హం సమిజ్ఝతు;
‘‘Sukhī hotu mahāpuñña, gati tuyhaṃ samijjhatu;
ఇమినా భిసదానేన, లభస్సు విపులం సుఖం.
Iminā bhisadānena, labhassu vipulaṃ sukhaṃ.
‘‘ఇదం వత్వాన సమ్బుద్ధో, జలజుత్తమనామకో;
‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, jalajuttamanāmako;
భిక్ఖమాదాయ సమ్బుద్ధో, ఆకాసేనాగమా జినో.
Bhikkhamādāya sambuddho, ākāsenāgamā jino.
‘‘తతో భిసం గహేత్వాన, ఆగచ్ఛిం మమ అస్సమం;
‘‘Tato bhisaṃ gahetvāna, āgacchiṃ mama assamaṃ;
భిసం రుక్ఖే లగ్గేత్వాన, మమ దానం అనుస్సరిం.
Bhisaṃ rukkhe laggetvāna, mama dānaṃ anussariṃ.
‘‘మహావాతో ఉట్ఠహిత్వా, సఞ్చాలేసి వనం తదా;
‘‘Mahāvāto uṭṭhahitvā, sañcālesi vanaṃ tadā;
ఆకాసో అభినాదిత్థ, అసనీ చ ఫలీ తదా.
Ākāso abhinādittha, asanī ca phalī tadā.
‘‘తతో మే అసనీపాతో, మత్థకే నిపతీ తదా;
‘‘Tato me asanīpāto, matthake nipatī tadā;
సోహం నిసిన్నకో సన్తో, తత్థ కాలఙ్కతో అహం.
Sohaṃ nisinnako santo, tattha kālaṅkato ahaṃ.
‘‘పుఞ్ఞకమ్మేన సఞ్ఞుత్తో, తుసితం ఉపపజ్జహం;
‘‘Puññakammena saññutto, tusitaṃ upapajjahaṃ;
కళేవరం మే పతితం, దేవలోకే రమామహం.
Kaḷevaraṃ me patitaṃ, devaloke ramāmahaṃ.
‘‘ఛళసీతిసహస్సాని , నారియో సమలఙ్కతా;
‘‘Chaḷasītisahassāni , nāriyo samalaṅkatā;
సాయం పాతం ఉపట్ఠన్తి, భిసదానస్సిదం ఫలం.
Sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhanti, bhisadānassidaṃ phalaṃ.
‘‘మనుస్సయోనిమాగన్త్వా, సుఖితో హోమహం తదా;
‘‘Manussayonimāgantvā, sukhito homahaṃ tadā;
భోగే మే ఊనతా నత్థి, భిసదానస్సిదం ఫలం.
Bhoge me ūnatā natthi, bhisadānassidaṃ phalaṃ.
‘‘అనుకమ్పితకో తేన, దేవదేవేన తాదినా;
‘‘Anukampitako tena, devadevena tādinā;
సబ్బాసవా పరిక్ఖీణా, నత్థి దాని పునబ్భవో.
Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
‘‘సతసహస్సితో కప్పే, యం భిసం అదదిం తదా;
‘‘Satasahassito kappe, yaṃ bhisaṃ adadiṃ tadā;
దుగ్గతిం నాభిజానామి, భిసదానస్సిదం ఫలం.
Duggatiṃ nābhijānāmi, bhisadānassidaṃ phalaṃ.
‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
అరహత్తే పన తేన అధిగతే సత్థా భద్దియసేట్ఠిం ఆమన్తేసి – ‘‘తవ పుత్తో అలఙ్కతపటియత్తో ధమ్మం సుణన్తో అరహత్తే పతిట్ఠాసి, తేనస్స ఇదానేవ పబ్బజితుం యుత్తం, నో చే పబ్బజతి, పరినిబ్బాయిస్సతీ’’తి. సేట్ఠి ‘‘న మయ్హం పుత్తస్స దహరస్సేవ సతో పరినిబ్బానేన కిచ్చం అత్థి, పబ్బాజేథ న’’న్తి ఆహ. తం సత్థా పబ్బాజేత్వా ఉపసమ్పాదేత్వా తత్థ సత్తాహం వసిత్వా కోటిగామం పాపుణి, సో చ గామో గఙ్గాతీరే. కోటిగామవాసినో బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స మహాదానం పవత్తేసుం. భద్దజిత్థేరో సత్థారా అనుమోదనాయ ఆరద్ధమత్తాయ బహిగామం గన్త్వా ‘‘గఙ్గాతీరే మగ్గసమీపే సత్థు ఆగతకాలే వుట్ఠహిస్సామీ’’తి సమాపత్తిం సమాపజ్జిత్వా నిసీది. మహాథేరేసు ఆగచ్ఛన్తేసుపి అవుట్ఠహిత్వా సత్థు ఆగతకాలేయేవ వుట్ఠహి. పుథుజ్జనభిక్ఖూ, ‘‘అయం అధునా పబ్బజితో మహాథేరేసు ఆగచ్ఛన్తేసు మానత్థద్ధో హుత్వా న వుట్ఠాసీ’’తి ఉజ్ఝాయింసు. కోటిగామవాసినో సత్థు భిక్ఖుసఙ్ఘస్స చ బహూ నావాసఙ్ఘాటే బన్ధింసు, సత్థా ‘‘హన్దస్స ఆనుభావం పకాసేమీ’’తి నావాసఙ్ఘాటే ఠత్వా, ‘‘కహం, భద్దజీ’’తి పుచ్ఛి. భద్దజిత్థేరో ‘‘ఏసోహం, భన్తే’’తి సత్థారం ఉపసఙ్కమిత్వా అఞ్జలిం కత్వా అట్ఠాసి. సత్థా, ‘‘ఏహి, భద్దజి, అమ్హేహి సద్ధిం ఏకనావం అభిరుహా’’తి. సో ఉప్పతిత్వా సత్థు ఠితనావాయం అట్ఠాసి. సత్థా గఙ్గామజ్ఝం గతకాలే, ‘‘భద్దజి, తయా మహాపనాదరాజకాలే అజ్ఝావుట్ఠరతనపాసాదో కహ’’న్తి ఆహ. ‘‘ఇమస్మిం ఠానే నిముగ్గో’’తి. ‘‘తేన హి, భద్దజి, సబ్రహ్మచారీనం కఙ్ఖం ఛిన్దా’’తి. తస్మిం ఖణే థేరో సత్థారం వన్దిత్వా ఇద్ధిబలేన గన్త్వా పాసాదథూపికం పాదఙ్గులన్తరేన సన్నిరుమ్భిత్వా పఞ్చవీసతియోజనం పాసాదం గహేత్వా ఆకాసే ఉప్పతి, ఉప్పతన్తో చ పఞ్ఞాస యోజనాని పాసాదం ఉదకతో ఉక్ఖిపి. అథస్స పురిమభవే ఞాతకా పాసాదగతేన లోభేన మచ్ఛకచ్ఛపమణ్డూకా హుత్వా తస్మిం పాసాదే ఉట్ఠహన్తే పరివత్తిత్వా ఉదకే పతింసు. సత్థా తే పతన్తే దిస్వా ‘‘ఞాతకా తే, భద్దజి, కిలమన్తీ’’తి ఆహ. థేరో సత్థు వచనేన పాసాదం విస్సజ్జేసి. పాసాదో యథాఠానే ఏవ పతిట్ఠహి. సత్థా పారఙ్గతో భిక్ఖూహి ‘‘కదా, భన్తే, భద్దజిత్థేరేన అయం పాసాదో అజ్ఝావుట్ఠో’’తి పుట్ఠో మహాపనాదజాతకం (జా॰ ౧.౩.౪౦-౪౧) కథేత్వా మహాజనం ధమ్మామతం పాయేసి. థేరో పన అత్తనో అజ్ఝావుట్ఠపుబ్బం సువణ్ణపాసాదం దస్సేత్వా –
Arahatte pana tena adhigate satthā bhaddiyaseṭṭhiṃ āmantesi – ‘‘tava putto alaṅkatapaṭiyatto dhammaṃ suṇanto arahatte patiṭṭhāsi, tenassa idāneva pabbajituṃ yuttaṃ, no ce pabbajati, parinibbāyissatī’’ti. Seṭṭhi ‘‘na mayhaṃ puttassa daharasseva sato parinibbānena kiccaṃ atthi, pabbājetha na’’nti āha. Taṃ satthā pabbājetvā upasampādetvā tattha sattāhaṃ vasitvā koṭigāmaṃ pāpuṇi, so ca gāmo gaṅgātīre. Koṭigāmavāsino buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ pavattesuṃ. Bhaddajitthero satthārā anumodanāya āraddhamattāya bahigāmaṃ gantvā ‘‘gaṅgātīre maggasamīpe satthu āgatakāle vuṭṭhahissāmī’’ti samāpattiṃ samāpajjitvā nisīdi. Mahātheresu āgacchantesupi avuṭṭhahitvā satthu āgatakāleyeva vuṭṭhahi. Puthujjanabhikkhū, ‘‘ayaṃ adhunā pabbajito mahātheresu āgacchantesu mānatthaddho hutvā na vuṭṭhāsī’’ti ujjhāyiṃsu. Koṭigāmavāsino satthu bhikkhusaṅghassa ca bahū nāvāsaṅghāṭe bandhiṃsu, satthā ‘‘handassa ānubhāvaṃ pakāsemī’’ti nāvāsaṅghāṭe ṭhatvā, ‘‘kahaṃ, bhaddajī’’ti pucchi. Bhaddajitthero ‘‘esohaṃ, bhante’’ti satthāraṃ upasaṅkamitvā añjaliṃ katvā aṭṭhāsi. Satthā, ‘‘ehi, bhaddaji, amhehi saddhiṃ ekanāvaṃ abhiruhā’’ti. So uppatitvā satthu ṭhitanāvāyaṃ aṭṭhāsi. Satthā gaṅgāmajjhaṃ gatakāle, ‘‘bhaddaji, tayā mahāpanādarājakāle ajjhāvuṭṭharatanapāsādo kaha’’nti āha. ‘‘Imasmiṃ ṭhāne nimuggo’’ti. ‘‘Tena hi, bhaddaji, sabrahmacārīnaṃ kaṅkhaṃ chindā’’ti. Tasmiṃ khaṇe thero satthāraṃ vanditvā iddhibalena gantvā pāsādathūpikaṃ pādaṅgulantarena sannirumbhitvā pañcavīsatiyojanaṃ pāsādaṃ gahetvā ākāse uppati, uppatanto ca paññāsa yojanāni pāsādaṃ udakato ukkhipi. Athassa purimabhave ñātakā pāsādagatena lobhena macchakacchapamaṇḍūkā hutvā tasmiṃ pāsāde uṭṭhahante parivattitvā udake patiṃsu. Satthā te patante disvā ‘‘ñātakā te, bhaddaji, kilamantī’’ti āha. Thero satthu vacanena pāsādaṃ vissajjesi. Pāsādo yathāṭhāne eva patiṭṭhahi. Satthā pāraṅgato bhikkhūhi ‘‘kadā, bhante, bhaddajittherena ayaṃ pāsādo ajjhāvuṭṭho’’ti puṭṭho mahāpanādajātakaṃ (jā. 1.3.40-41) kathetvā mahājanaṃ dhammāmataṃ pāyesi. Thero pana attano ajjhāvuṭṭhapubbaṃ suvaṇṇapāsādaṃ dassetvā –
౧౬౩.
163.
‘‘పనాదో నామ సో రాజా, యస్స యూపో సువణ్ణయో;
‘‘Panādo nāma so rājā, yassa yūpo suvaṇṇayo;
తిరియం సోళసుబ్బేధో, ఉబ్భమాహు సహస్సధా.
Tiriyaṃ soḷasubbedho, ubbhamāhu sahassadhā.
౧౬౪.
164.
‘‘సహస్సకణ్డో సతగేణ్డు, ధజాలు హరితామయో;
‘‘Sahassakaṇḍo satageṇḍu, dhajālu haritāmayo;
అనచ్చుం తత్థ గన్ధబ్బా, ఛ సహస్సాని సత్తధా’’తి. –
Anaccuṃ tattha gandhabbā, cha sahassāni sattadhā’’ti. –
ద్వీహి గాథాహి వణ్ణేన్తో అఞ్ఞం బ్యాకాసి.
Dvīhi gāthāhi vaṇṇento aññaṃ byākāsi.
తత్థ పనాదో నామ సో రాజాతి అతీతే పనాదో నామ సో రాజా అహోసీతి అత్తభావఅన్తరహితతాయ అత్తానం పరం వియ నిద్దిసతి. సో ఏవ హి రజ్జే ఠితకాలతో పట్ఠాయ సదా ఉస్సాహసమ్పత్తిఆదినా మహతా రాజానుభావేన మహతా చ కిత్తిసద్దేన సమన్నాగతత్తా ‘‘రాజా మహాపనాదో’’తి పఞ్ఞాయిత్థ. యస్స యూపో సువణ్ణయోతి యస్స రఞ్ఞో అయం యూపో పాసాదో సువణ్ణమయో. తిరియం సోళసుబ్బేధోతి విత్థారతో సోళసకణ్డపాతప్పమాణో. సో పన అడ్ఢయోజనమత్తో హోతి. ఉబ్భామాహు సహస్సధాతి ఉబ్భం ఉచ్చం ఏవమస్స పాసాదస్స సహస్సధా సహస్సకణ్డప్పమాణమాహు. సో పన యోజనతో పఞ్చవీసతియోజనప్పమాణో హోతి. కేచి పనేత్థ గాథాసుఖత్థం ‘‘ఆహూ’’తి దీఘం కతం. ఆహు అహోసీతి అత్థం వదన్తి.
Tattha panādo nāma so rājāti atīte panādo nāma so rājā ahosīti attabhāvaantarahitatāya attānaṃ paraṃ viya niddisati. So eva hi rajje ṭhitakālato paṭṭhāya sadā ussāhasampattiādinā mahatā rājānubhāvena mahatā ca kittisaddena samannāgatattā ‘‘rājā mahāpanādo’’ti paññāyittha. Yassa yūpo suvaṇṇayoti yassa rañño ayaṃ yūpo pāsādo suvaṇṇamayo. Tiriyaṃ soḷasubbedhoti vitthārato soḷasakaṇḍapātappamāṇo. So pana aḍḍhayojanamatto hoti. Ubbhāmāhu sahassadhāti ubbhaṃ uccaṃ evamassa pāsādassa sahassadhā sahassakaṇḍappamāṇamāhu. So pana yojanato pañcavīsatiyojanappamāṇo hoti. Keci panettha gāthāsukhatthaṃ ‘‘āhū’’ti dīghaṃ kataṃ. Āhu ahosīti atthaṃ vadanti.
సహస్సకణ్డోతి సహస్సభూమికో. సతగేణ్డూతి అనేకసతనియ్యూహకో. ధజాలూతి తత్థ తత్థ నియ్యూహసిఖరాదీసు పతిట్ఠాపితేహి యట్ఠిధజపటాకధజాదిధజేహి సమ్పన్నో. హరితామయోతి చామీకరసువణ్ణమయో. కేచి పన ‘‘హరితజాతిమణిసరిక్ఖకో’’తి వదన్తి . గన్ధబ్బాతి నటా. ఛ సహస్సాని సత్తధాతి ఛమత్తాని గన్ధబ్బసహస్సాని సత్తధా తస్స పాసాదస్స సత్తసు ఠానేసు రఞ్ఞో అభిరమాపనత్థం నచ్చింసూతి అత్థో. తే ఏవం నచ్చన్తాపి రాజానం హాసేతుం నాసక్ఖింసు. అథ సక్కో దేవరాజా దేవనటే పేసేత్వా సమజ్జం కారేసి, తదా రాజా హసీతి.
Sahassakaṇḍoti sahassabhūmiko. Satageṇḍūti anekasataniyyūhako. Dhajālūti tattha tattha niyyūhasikharādīsu patiṭṭhāpitehi yaṭṭhidhajapaṭākadhajādidhajehi sampanno. Haritāmayoti cāmīkarasuvaṇṇamayo. Keci pana ‘‘haritajātimaṇisarikkhako’’ti vadanti . Gandhabbāti naṭā. Cha sahassāni sattadhāti chamattāni gandhabbasahassāni sattadhā tassa pāsādassa sattasu ṭhānesu rañño abhiramāpanatthaṃ nacciṃsūti attho. Te evaṃ naccantāpi rājānaṃ hāsetuṃ nāsakkhiṃsu. Atha sakko devarājā devanaṭe pesetvā samajjaṃ kāresi, tadā rājā hasīti.
భద్దజిత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Bhaddajittheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౨. భద్దజిత్థేరగాథా • 2. Bhaddajittheragāthā