| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
७. भद्दकापिलानीथेरीअपदानं
7. Bhaddakāpilānītherīapadānaṃ
२४४.
244.
इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्जि नायको॥
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
२४५.
245.
सेट्ठी पहूतरतनो, तस्स जाया अहोसहं॥
Seṭṭhī pahūtaratano, tassa jāyā ahosahaṃ.
२४६.
246.
‘‘कदाचि सो नरादिच्चं, उपेच्च सपरिज्जनो।
‘‘Kadāci so narādiccaṃ, upecca saparijjano;
२४७.
247.
‘‘सावकं धुतवादानं, अग्गं कित्तेसि नायको।
‘‘Sāvakaṃ dhutavādānaṃ, aggaṃ kittesi nāyako;
सुत्वा सत्ताहिकं दानं, दत्वा बुद्धस्स तादिनो॥
Sutvā sattāhikaṃ dānaṃ, datvā buddhassa tādino.
२४८.
248.
‘‘निपच्च सिरसा पादे, तं ठानमभिपत्थयिं।
‘‘Nipacca sirasā pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ;
स हासयन्तो परिसं, तदा हि नरपुङ्गवो॥
Sa hāsayanto parisaṃ, tadā hi narapuṅgavo.
२४९.
249.
‘‘सेट्ठिनो अनुकम्पाय, इमा गाथा अभासथ।
‘‘Seṭṭhino anukampāya, imā gāthā abhāsatha;
‘लच्छसे पत्थितं ठानं, निब्बुतो होहि पुत्तक॥
‘Lacchase patthitaṃ ṭhānaṃ, nibbuto hohi puttaka.
२५०.
250.
‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो।
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
२५१.
251.
‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
कस्सपो नाम गोत्तेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥
Kassapo nāma gottena, hessati satthu sāvako’.
२५२.
252.
‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;
मेत्तचित्तो परिचरि, पच्चयेहि विनायकं॥
Mettacitto paricari, paccayehi vināyakaṃ.
२५३.
253.
‘‘सासनं जोतयित्वान, सो मद्दित्वा कुतित्थिये।
‘‘Sāsanaṃ jotayitvāna, so madditvā kutitthiye;
वेनेय्यं विनयित्वा च, निब्बुतो सो ससावको॥
Veneyyaṃ vinayitvā ca, nibbuto so sasāvako.
२५४.
254.
‘‘निब्बुते तम्हि लोकग्गे, पूजनत्थाय सत्थुनो।
‘‘Nibbute tamhi lokagge, pūjanatthāya satthuno;
ञातिमित्ते समानेत्वा, सह तेहि अकारयि॥
Ñātimitte samānetvā, saha tehi akārayi.
२५५.
255.
‘‘सत्तयोजनिकं थूपं, उब्बिद्धं रतनामयं।
‘‘Sattayojanikaṃ thūpaṃ, ubbiddhaṃ ratanāmayaṃ;
जलन्तं सतरंसिंव, सालराजंव फुल्लितं॥
Jalantaṃ sataraṃsiṃva, sālarājaṃva phullitaṃ.
२५६.
256.
२५७.
257.
‘‘गन्धतेलेन पूरेत्वा, दीपानुज्जलयी तहिं।
‘‘Gandhatelena pūretvā, dīpānujjalayī tahiṃ;
२५८.
258.
‘‘सत्तसतसहस्सानि, पुण्णकुम्भानि कारयि।
‘‘Sattasatasahassāni, puṇṇakumbhāni kārayi;
रतनेहेव पुण्णानि, पूजनत्थाय महेसिनो॥
Rataneheva puṇṇāni, pūjanatthāya mahesino.
२५९.
259.
‘‘मज्झे अट्ठट्ठकुम्भीनं, उस्सिता कञ्चनग्घियो।
‘‘Majjhe aṭṭhaṭṭhakumbhīnaṃ, ussitā kañcanagghiyo;
अतिरोचन्ति वण्णेन, सरदेव दिवाकरो॥
Atirocanti vaṇṇena, saradeva divākaro.
२६०.
260.
‘‘चतुद्वारेसु सोभन्ति, तोरणा रतनामया।
‘‘Catudvāresu sobhanti, toraṇā ratanāmayā;
उस्सिता फलका रम्मा, सोभन्ति रतनामया॥
Ussitā phalakā rammā, sobhanti ratanāmayā.
२६१.
261.
उस्सितानि पटाकानि, रतनानि विरोचरे॥
Ussitāni paṭākāni, ratanāni virocare.
२६२.
262.
‘‘सुरत्तं सुकतं चित्तं, चेतियं रतनामयं।
‘‘Surattaṃ sukataṃ cittaṃ, cetiyaṃ ratanāmayaṃ;
२६३.
263.
‘‘थूपस्स वेदियो तिस्सो, हरितालेन पूरयि।
‘‘Thūpassa vediyo tisso, haritālena pūrayi;
एकं मनोसिलायेकं, अञ्जनेन च एकिकं॥
Ekaṃ manosilāyekaṃ, añjanena ca ekikaṃ.
२६४.
264.
‘‘पूजं एतादिसं रम्मं, कारेत्वा वरवादिनो।
‘‘Pūjaṃ etādisaṃ rammaṃ, kāretvā varavādino;
अदासि दानं सङ्घस्स, यावजीवं यथाबलं॥
Adāsi dānaṃ saṅghassa, yāvajīvaṃ yathābalaṃ.
२६५.
265.
‘‘सहाव सेट्ठिना तेन, तानि पुञ्ञानि सब्बसो।
‘‘Sahāva seṭṭhinā tena, tāni puññāni sabbaso;
यावजीवं करित्वान, सहाव सुगतिं गता॥
Yāvajīvaṃ karitvāna, sahāva sugatiṃ gatā.
२६६.
266.
‘‘सम्पत्तियोनुभोत्वान, देवत्ते अथ मानुसे।
‘‘Sampattiyonubhotvāna, devatte atha mānuse;
छाया विय सरीरेन, सह तेनेव संसरिं॥
Chāyā viya sarīrena, saha teneva saṃsariṃ.
२६७.
267.
‘‘एकनवुतितो कप्पे, विपस्सी नाम नायको।
‘‘Ekanavutito kappe, vipassī nāma nāyako;
उप्पज्जि चारुदस्सनो, सब्बधम्मविपस्सको॥
Uppajji cārudassano, sabbadhammavipassako.
२६८.
268.
‘‘तदायं बन्धुमतियं, ब्राह्मणो साधुसम्मतो।
‘‘Tadāyaṃ bandhumatiyaṃ, brāhmaṇo sādhusammato;
२६९.
269.
‘‘तदापि तस्साहं आसिं, ब्राह्मणी समचेतसा।
‘‘Tadāpi tassāhaṃ āsiṃ, brāhmaṇī samacetasā;
कदाचि सो दिजवरो, सङ्गमेसि महामुनिं॥
Kadāci so dijavaro, saṅgamesi mahāmuniṃ.
२७०.
270.
‘‘निसिन्नं जनकायम्हि, देसेन्तं अमतं पदं।
‘‘Nisinnaṃ janakāyamhi, desentaṃ amataṃ padaṃ;
सुत्वा धम्मं पमुदितो, अदासि एकसाटकं॥
Sutvā dhammaṃ pamudito, adāsi ekasāṭakaṃ.
२७१.
271.
२७२.
272.
‘सुदिन्नो साटको सामि, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो’॥
‘Sudinno sāṭako sāmi, buddhaseṭṭhassa tādino’.
२७३.
273.
‘‘सुखितो सज्जितो हुत्वा, संसरन्तो भवाभवे।
‘‘Sukhito sajjito hutvā, saṃsaranto bhavābhave;
बाराणसिपुरे रम्मे, राजा आसि महीपति॥
Bārāṇasipure ramme, rājā āsi mahīpati.
२७४.
274.
‘‘तदा तस्स महेसीहं, इत्थिगुम्बस्स उत्तमा।
‘‘Tadā tassa mahesīhaṃ, itthigumbassa uttamā;
२७५.
275.
दिस्वा पमुदितो हुत्वा, दत्वा पिण्डं महारहं॥
Disvā pamudito hutvā, datvā piṇḍaṃ mahārahaṃ.
२७६.
276.
‘‘पुनो निमन्तयित्वान, कत्वा रतनमण्डपं।
‘‘Puno nimantayitvāna, katvā ratanamaṇḍapaṃ;
२७७.
277.
‘‘समानेत्वान ते सब्बे, तेसं दानमदासि सो।
‘‘Samānetvāna te sabbe, tesaṃ dānamadāsi so;
सोण्णासने पविट्ठानं, पसन्नो सेहि पाणिभि॥
Soṇṇāsane paviṭṭhānaṃ, pasanno sehi pāṇibhi.
२७८.
278.
‘‘तम्पि दानं सहादासिं, कासिराजेनहं तदा।
‘‘Tampi dānaṃ sahādāsiṃ, kāsirājenahaṃ tadā;
पुनाहं बाराणसियं, जाता कासिकगामके॥
Punāhaṃ bārāṇasiyaṃ, jātā kāsikagāmake.
२७९.
279.
‘‘कुटुम्बिककुले फीते, सुखितो सो सभातुको।
‘‘Kuṭumbikakule phīte, sukhito so sabhātuko;
जेट्ठस्स भातुनो जाया, अहोसिं सुपतिब्बता॥
Jeṭṭhassa bhātuno jāyā, ahosiṃ supatibbatā.
२८०.
280.
‘‘पच्चेकबुद्धं दिस्वान, कनियस्स मम भत्तुनो 33।
‘‘Paccekabuddhaṃ disvāna, kaniyassa mama bhattuno 34;
भागन्नं तस्स दत्वान, आगते तम्हि पावदिं॥
Bhāgannaṃ tassa datvāna, āgate tamhi pāvadiṃ.
२८१.
281.
‘‘नाभिनन्दित्थ सो दानं, ततो तस्स अदासहं।
‘‘Nābhinandittha so dānaṃ, tato tassa adāsahaṃ;
२८२.
282.
‘‘तदन्नं छड्डयित्वान, दुट्ठा बुद्धस्सहं तदा।
‘‘Tadannaṃ chaḍḍayitvāna, duṭṭhā buddhassahaṃ tadā;
पत्तं कललपुण्णं तं, अदासिं तस्स तादिनो॥
Pattaṃ kalalapuṇṇaṃ taṃ, adāsiṃ tassa tādino.
२८३.
283.
‘‘दाने च गहणे चेव, अपचे पदुसेपि च।
‘‘Dāne ca gahaṇe ceva, apace padusepi ca;
समचित्तमुखं दिस्वा, तदाहं संविजिं भुसं॥
Samacittamukhaṃ disvā, tadāhaṃ saṃvijiṃ bhusaṃ.
२८४.
284.
‘‘पुनो पत्तं गहेत्वान, सोधयित्वा सुगन्धिना।
‘‘Puno pattaṃ gahetvāna, sodhayitvā sugandhinā;
पसन्नचित्ता पूरेत्वा, सघतं सक्करं अदं॥
Pasannacittā pūretvā, saghataṃ sakkaraṃ adaṃ.
२८५.
285.
‘‘यत्थ यत्थूपपज्जामि, सुरूपा होमि दानतो।
‘‘Yattha yatthūpapajjāmi, surūpā homi dānato;
बुद्धस्स अपकारेन, दुग्गन्धा वदनेन च॥
Buddhassa apakārena, duggandhā vadanena ca.
२८६.
286.
‘‘पुन कस्सपवीरस्स, निधायन्तम्हि चेतिये।
‘‘Puna kassapavīrassa, nidhāyantamhi cetiye;
सोवण्णं इट्ठकं वरं, अदासिं मुदिता अहं॥
Sovaṇṇaṃ iṭṭhakaṃ varaṃ, adāsiṃ muditā ahaṃ.
२८७.
287.
‘‘चतुज्जातेन गन्धेन, निचयित्वा तमिट्ठकं।
‘‘Catujjātena gandhena, nicayitvā tamiṭṭhakaṃ;
मुत्ता दुग्गन्धदोसम्हा, सब्बङ्गसुसमागता॥
Muttā duggandhadosamhā, sabbaṅgasusamāgatā.
२८८.
288.
‘‘सत्तपातिसहस्सानि, रतनेहेव सत्तहि।
‘‘Sattapātisahassāni, rataneheva sattahi;
२८९.
289.
‘‘पक्खिपित्वा पदीपेत्वा, ठपयिं सत्तपन्तियो।
‘‘Pakkhipitvā padīpetvā, ṭhapayiṃ sattapantiyo;
पूजनत्थं लोकनाथस्स, विप्पसन्नेन चेतसा॥
Pūjanatthaṃ lokanāthassa, vippasannena cetasā.
२९०.
290.
‘‘तदापि तम्हि पुञ्ञम्हि, भागिनीयि विसेसतो।
‘‘Tadāpi tamhi puññamhi, bhāginīyi visesato;
पुन कासीसु सञ्जातो, सुमित्ता इति विस्सुतो॥
Puna kāsīsu sañjāto, sumittā iti vissuto.
२९१.
291.
‘‘तस्साहं भरिया आसिं, सुखिता सज्जिता पिया।
‘‘Tassāhaṃ bhariyā āsiṃ, sukhitā sajjitā piyā;
तदा पच्चेकमुनिनो, अदासिं घनवेठनं॥
Tadā paccekamunino, adāsiṃ ghanaveṭhanaṃ.
२९२.
292.
‘‘तस्सापि भागिनी आसिं, मोदित्वा दानमुत्तमं।
‘‘Tassāpi bhāginī āsiṃ, moditvā dānamuttamaṃ;
पुनापि कासिरट्ठम्हि, जातो कोलियजातिया॥
Punāpi kāsiraṭṭhamhi, jāto koliyajātiyā.
२९३.
293.
‘‘तदा कोलियपुत्तानं, सतेहि सह पञ्चहि।
‘‘Tadā koliyaputtānaṃ, satehi saha pañcahi;
पञ्चपच्चेकबुद्धानं, सतानि समुपट्ठहि॥
Pañcapaccekabuddhānaṃ, satāni samupaṭṭhahi.
२९४.
294.
जाया तस्स तदा आसिं, पुञ्ञकम्मपथानुगा॥
Jāyā tassa tadā āsiṃ, puññakammapathānugā.
२९५.
295.
‘‘ततो चुतो अहु राजा, नन्दो नाम महायसो।
‘‘Tato cuto ahu rājā, nando nāma mahāyaso;
तस्सापि महेसी आसिं, सब्बकामसमिद्धिनी॥
Tassāpi mahesī āsiṃ, sabbakāmasamiddhinī.
२९६.
296.
‘‘तदा राजा भवित्वान, ब्रह्मदत्तो महीपति।
‘‘Tadā rājā bhavitvāna, brahmadatto mahīpati;
पदुमवतीपुत्तानं, पच्चेकमुनिनं तदा॥
Padumavatīputtānaṃ, paccekamuninaṃ tadā.
२९७.
297.
‘‘सतानि पञ्चनूनानि, यावजीवं उपट्ठहिं।
‘‘Satāni pañcanūnāni, yāvajīvaṃ upaṭṭhahiṃ;
राजुय्याने निवासेत्वा, निब्बुतानि च पूजयिं॥
Rājuyyāne nivāsetvā, nibbutāni ca pūjayiṃ.
२९८.
298.
‘‘चेतियानि च कारेत्वा, पब्बजित्वा उभो मयं।
‘‘Cetiyāni ca kāretvā, pabbajitvā ubho mayaṃ;
भावेत्वा अप्पमञ्ञायो, ब्रह्मलोकं अगम्हसे॥
Bhāvetvā appamaññāyo, brahmalokaṃ agamhase.
२९९.
299.
‘‘ततो चुतो महातित्थे, सुजातो पिप्फलायनो।
‘‘Tato cuto mahātitthe, sujāto pipphalāyano;
माता सुमनदेवीति, कोसिगोत्तो दिजो पिता॥
Mātā sumanadevīti, kosigotto dijo pitā.
३००.
300.
‘‘अहं मद्दे जनपदे, साकलाय पुरुत्तमे।
‘‘Ahaṃ madde janapade, sākalāya puruttame;
कप्पिलस्स दिजस्सासिं, धीता माता सुचीमति॥
Kappilassa dijassāsiṃ, dhītā mātā sucīmati.
३०१.
301.
‘‘घनकञ्चनबिम्बेन, निम्मिनित्वान मं पिता।
‘‘Ghanakañcanabimbena, nimminitvāna maṃ pitā;
अदा कस्सपधीरस्स, कामेहि वज्जितस्समं॥
Adā kassapadhīrassa, kāmehi vajjitassamaṃ.
३०२.
302.
‘‘कदाचि सो कारुणिको, गन्त्वा कम्मन्तपेक्खको।
‘‘Kadāci so kāruṇiko, gantvā kammantapekkhako;
काकादिकेहि खज्जन्ते, पाणे दिस्वान संविजि॥
Kākādikehi khajjante, pāṇe disvāna saṃviji.
३०३.
303.
‘‘घरेवाहं तिले जाते, दिस्वानातपतापने।
‘‘Gharevāhaṃ tile jāte, disvānātapatāpane;
किमि काकेहि खज्जन्ते, संवेगमलभिं तदा॥
Kimi kākehi khajjante, saṃvegamalabhiṃ tadā.
३०४.
304.
‘‘तदा सो पब्बजी धीरो, अहं तमनुपब्बजिं।
‘‘Tadā so pabbajī dhīro, ahaṃ tamanupabbajiṃ;
३०५.
305.
‘‘यदा पब्बजिता आसि, गोतमी जिनपोसिका।
‘‘Yadā pabbajitā āsi, gotamī jinaposikā;
तदाहं तमुपगन्त्वा, बुद्धेन अनुसासिता॥
Tadāhaṃ tamupagantvā, buddhena anusāsitā.
३०६.
306.
‘‘न चिरेनेव कालेन, अरहत्तमपापुणिं।
‘‘Na cireneva kālena, arahattamapāpuṇiṃ;
अहो कल्याणमित्तत्तं, कस्सपस्स सिरीमतो॥
Aho kalyāṇamittattaṃ, kassapassa sirīmato.
३०७.
307.
‘‘सुतो बुद्धस्स दायादो, कस्सपो सुसमाहितो।
‘‘Suto buddhassa dāyādo, kassapo susamāhito;
पुब्बेनिवासं यो वेदि, सग्गापायञ्च पस्सति॥
Pubbenivāsaṃ yo vedi, saggāpāyañca passati.
३०८.
308.
‘‘अथो जातिक्खयं पत्तो, अभिञ्ञावोसितो मुनि।
‘‘Atho jātikkhayaṃ patto, abhiññāvosito muni;
एताहि तीहि विज्जाहि, तेविज्जो होति ब्राह्मणो॥
Etāhi tīhi vijjāhi, tevijjo hoti brāhmaṇo.
३०९.
309.
धारेति अन्तिमं देहं, जित्वा मारं सवाहनं॥
Dhāreti antimaṃ dehaṃ, jitvā māraṃ savāhanaṃ.
३१०.
310.
‘‘दिस्वा आदीनवं लोके, उभो पब्बजिता मयं।
‘‘Disvā ādīnavaṃ loke, ubho pabbajitā mayaṃ;
त्यम्ह खीणासवा दन्ता, सीतिभूताम्ह निब्बुता॥
Tyamha khīṇāsavā dantā, sītibhūtāmha nibbutā.
३११.
311.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavā.
३१२.
312.
‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
३१३.
313.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं भद्दकापिलानी भिक्खुनी इमा गाथायो अभासित्थाति।
Itthaṃ sudaṃ bhaddakāpilānī bhikkhunī imā gāthāyo abhāsitthāti.
भद्दकापिलानीथेरियापदानं सत्तमं।
Bhaddakāpilānītheriyāpadānaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
