Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
මජ්ඣිම නිකාය 65
The Middle-Length Suttas Collection 65
භද්දාලිසුත්ත
With Bhaddāli
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“භදන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“අහං ඛෝ, භික්ඛවේ, ඒකාසනභෝජනං භුඤ්ජාමි; ඒකාසනභෝජනං ඛෝ, අහං, භික්ඛවේ, භුඤ්ජමානෝ අප්පාබාධතඤ්ච සඤ්ජානාමි අප්පාතඞ්කතඤ්ච ලහුට්ඨානඤ්ච බලඤ්ච ඵාසුවිහාරඤ්ච. ඒථ, තුම්හේපි, භික්ඛවේ, ඒකාසනභෝජනං භුඤ්ජථ; ඒකාසනභෝජනං ඛෝ, භික්ඛවේ, තුම්හේපි භුඤ්ජමානා අප්පාබාධතඤ්ච සඤ්ජානිස්සථ අප්පාතඞ්කතඤ්ච ලහුට්ඨානඤ්ච බලඤ්ච ඵාසුවිහාරඤ්චා”ති.
“Bhikkhus, I eat my food in one sitting per day. Doing so, I find that I’m healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. You too should eat your food in one sitting per day. Doing so, you’ll find that you’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably.”
ඒවං වුත්තේ, ආයස්මා භද්දාලි භගවන්තං ඒතදවෝච: “අහං ඛෝ, භන්තේ, න උස්සහාමි ඒකාසනභෝජනං භුඤ්ජිතුං; ඒකාසනභෝජනඤ්හි මේ, භන්තේ, භුඤ්ජතෝ සියා කුක්කුච්චං, සියා විප්පටිසාරෝ”ති.
When he said this, Venerable Bhaddāli said to the Buddha, “Sir, I’m not going to try to eat my food in one sitting per day. For when eating once a day I might feel remorse and regret.”
“තේන හි ත්වං, භද්දාලි, යත්ථ නිමන්තිතෝ අස්සසි තත්ථ ඒකදේසං භුඤ්ජිත්වා ඒකදේසං නීහරිත්වාපි භුඤ්ජේය්යාසි. ඒවම්පි ඛෝ ත්වං, භද්දාලි, භුඤ්ජමානෝ ඒකාසනෝ යාපේස්සසී”ති.
“Well then, Bhaddāli, eat one part of the meal in the place where you’re invited, and bring the rest back to eat. Eating this way, too, you will sustain yourself.”
“ඒවම්පි ඛෝ අහං, භන්තේ, න උස්සහාමි භුඤ්ජිතුං; ඒවම්පි හි මේ, භන්තේ, භුඤ්ජතෝ සියා කුක්කුච්චං, සියා විප්පටිසාරෝ”ති. අථ ඛෝ ආයස්මා භද්දාලි භගවතා සික්ඛාපදේ පඤ්ඤාපියමානේ භික්ඛුසඞ්ඝේ සික්ඛං සමාදියමානේ අනුස්සාහං පවේදේසි. අථ ඛෝ ආයස්මා භද්දාලි සබ්බං තං තේමාසං න භගවතෝ සම්මුඛීභාවං අදාසි, යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී.
“Sir, I’m not going to try to eat that way, either. For when eating that way I might also feel remorse and regret.” Then, as this rule was being laid down by the Buddha and the Saṅgha was undertaking it, Bhaddāli announced he would not try to keep it. Then for the whole of that three months Bhaddāli did not present himself in the presence of the Buddha, as happens when someone doesn’t fulfill the training according to the Teacher’s instructions.
තේන ඛෝ පන සමයේන සම්බහුලා භික්ඛූ භගවතෝ චීවරකම්මං කරෝන්ති—නිට්ඨිතචීවරෝ භගවා තේමාසච්චයේන චාරිකං පක්කමිස්සතීති.
At that time several bhikkhus were making a robe for the Buddha, thinking that when his robe was finished and the three months of the rains residence had passed the Buddha would set out wandering.
අථ ඛෝ ආයස්මා භද්දාලි යේන තේ භික්ඛූ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තේහි භික්ඛූහි සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නං ඛෝ ආයස්මන්තං භද්දාලිං තේ භික්ඛූ ඒතදවෝචුං: “ඉදං ඛෝ, ආවුසෝ භද්දාලි, භගවතෝ චීවරකම්මං කරීයති. නිට්ඨිතචීවරෝ භගවා තේමාසච්චයේන චාරිකං පක්කමිස්සති. ඉඞ්ඝාවුසෝ භද්දාලි, ඒතං දෝසකං සාධුකං මනසි කරෝහි, මා තේ පච්ඡා දුක්කරතරං අහෝසී”ති.
Then Bhaddāli went up to those bhikkhus, and exchanged greetings with them. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side. The bhikkhus said to Bhaddāli, “Friend Bhaddāli, this robe is being made for the Buddha. When it’s finished and the three months of the rains residence have passed the Buddha will set out wandering. Come on, Bhaddāli, learn your lesson. Don’t make it hard for yourself later on.”
“ඒවමාවුසෝ”ති ඛෝ ආයස්මා භද්දාලි තේසං භික්ඛූනං පටිස්සුත්වා යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා භද්දාලි භගවන්තං ඒතදවෝච: “අච්චයෝ මං, භන්තේ, අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යෝහං භගවතා සික්ඛාපදේ පඤ්ඤාපියමානේ භික්ඛුසඞ්ඝේ සික්ඛං සමාදියමානේ අනුස්සාහං පවේදේසිං. තස්ස මේ, භන්තේ, භගවා අච්චයං අච්චයතෝ පටිග්ගණ්හාතු ආයතිං සංවරායා”ති.
“Yes, friends,” Bhaddāli replied. He went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “I have made a mistake, sir. It was foolish, stupid, and unskillful of me that, as this rule was being laid down by the Buddha and the Saṅgha was undertaking it, I announced I would not try to keep it. Please, sir, accept my mistake for what it is, so I will restrain myself in future.”
“තග්ඝ ත්වං, භද්දාලි, අච්චයෝ අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යං ත්වං මයා සික්ඛාපදේ පඤ්ඤාපියමානේ භික්ඛුසඞ්ඝේ සික්ඛං සමාදියමානේ අනුස්සාහං පවේදේසි.
“Indeed, Bhaddāli, you made a mistake. It was foolish, stupid, and unskillful of you that, as this rule was being laid down by the Buddha and the Saṅgha was undertaking it, you announced you would not try to keep it.
සමයෝපි ඛෝ තේ, භද්දාලි, අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි: ‘භගවා ඛෝ සාවත්ථියං විහරති, භගවාපි මං ජානිස්සති—භද්දාලි නාම භික්ඛු සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී(අ)ති. අයම්පි ඛෝ තේ, භද්දාලි, සමයෝ අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි.
And you didn’t realize this situation: ‘The Buddha is staying in Sāvatthī, and he’ll know me as the bhikkhu named Bhaddāli who doesn’t fulfill the training according to the Teacher’s instructions.’
සමයෝපි ඛෝ තේ, භද්දාලි, අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි: ‘සම්බහුලා ඛෝ භික්ඛූ සාවත්ථියං වස්සං උපගතා, තේපි මං ජානිස්සන්ති—භද්දාලි නාම භික්ඛු සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී(අ)ති. අයම්පි ඛෝ තේ, භද්දාලි, සමයෝ අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි. සමයෝපි ඛෝ තේ, භද්දාලි, අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි: ‘සම්බහුලා ඛෝ භික්ඛුනියෝ සාවත්ථියං වස්සං උපගතා, තාපි මං ජානිස්සන්ති—භද්දාලි නාම භික්ඛු සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී(අ)ති. අයම්පි ඛෝ තේ, භද්දාලි, සමයෝ අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි. සමයෝපි ඛෝ තේ, භද්දාලි, අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි: ‘සම්බහුලා ඛෝ උපාසකා සාවත්ථියං පටිවසන්ති, තේපි මං ජානිස්සන්ති—භද්දාලි නාම භික්ඛු සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී(අ)ති. අයම්පි ඛෝ තේ, භද්දාලි, සමයෝ අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි. සමයෝපි ඛෝ තේ, භද්දාලි, අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි: ‘සම්බහුලා ඛෝ උපාසිකා සාවත්ථියං පටිවසන්ති, තාපි මං ජානිස්සන්ති—භද්දාලි නාම භික්ඛු සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී(අ)ති. අයම්පි ඛෝ තේ, භද්දාලි, සමයෝ අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි.
And you didn’t realize this situation: ‘Several monks have commenced the rains retreat in Sāvatthī … several nuns have commenced the rains retreat in Sāvatthī … several laymen reside in Sāvatthī … several laywomen reside in Sāvatthī, and they’ll know me as the bhikkhu named Bhaddāli who doesn’t fulfill the training according to the Teacher’s instructions. …
සමයෝපි ඛෝ තේ, භද්දාලි, අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසි: ‘සම්බහුලා ඛෝ නානාතිත්ථියා සමණබ්රාහ්මණා සාවත්ථියං වස්සං උපගතා, තේපි මං ජානිස්සන්ති—භද්දාලි නාම භික්ඛු සමණස්ස ගෝතමස්ස සාවකෝ ථේරඤ්ඤතරෝ භික්ඛු සාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී(අ)ති. අයම්පි ඛෝ තේ, භද්දාලි, සමයෝ අප්පටිවිද්ධෝ අහෝසී”ති.
Several ascetics and brahmins who follow various other religions have commenced the rains retreat in Sāvatthī, and they’ll know me as the bhikkhu named Bhaddāli, one of the senior disciples of Gotama, who doesn’t fulfill the training according to the Teacher’s instructions.’ You also didn’t realize this situation.”
“අච්චයෝ මං, භන්තේ, අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යෝහං භගවතා සික්ඛාපදේ පඤ්ඤාපියමානේ භික්ඛුසඞ්ඝේ සික්ඛං සමාදියමානේ අනුස්සාහං පවේදේසිං. තස්ස මේ, භන්තේ, භගවා අච්චයං අච්චයතෝ පටිග්ගණ්හාතු ආයතිං සංවරායා”ති.
“I made a mistake, sir. It was foolish, stupid, and unskillful of me that, as this rule was being laid down by the Buddha and the Saṅgha was undertaking it, I announced I would not try to keep it. Please, sir, accept my mistake for what it is, so I will restrain myself in future.”
“තග්ඝ ත්වං, භද්දාලි, අච්චයෝ අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යං ත්වං මයා සික්ඛාපදේ පඤ්ඤාපියමානේ භික්ඛුසඞ්ඝේ සික්ඛං සමාදියමානේ අනුස්සාහං පවේදේසි.
“Indeed, Bhaddāli, you made a mistake. It was foolish, stupid, and unskillful of you that, as this rule was being laid down by the Buddha and the Saṅgha was undertaking it, you announced you would not try to keep it.
තං කිං මඤ්ඤසි, භද්දාලි, ඉධස්ස භික්ඛු උභතෝභාගවිමුත්තෝ, තමහං ඒවං වදේය්යං: ‘ඒහි මේ ත්වං, භික්ඛු, පඞ්කේ සඞ්කමෝ හෝහී(අ)ති, අපි නු ඛෝ සෝ සඞ්කමේය්ය වා අඤ්ඤේන වා කායං සන්නාමේය්ය, ‘නෝ(අ)ති වා වදේය්යා”ති?
What do you think, Bhaddāli? Suppose I was to say this to a bhikkhu who is freed both ways: ‘Please, bhikkhu, be a bridge for me to cross over the mud.’ Would they cross over themselves, or struggle to get out of it, or just say no?”
“නෝ හේතං, භන්තේ”.
“No, sir.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, භද්දාලි, ඉධස්ස භික්ඛු පඤ්ඤාවිමුත්තෝ … කායසක්ඛි … දිට්ඨිප්පත්තෝ … සද්ධාවිමුත්තෝ … ධම්මානුසාරී … සද්ධානුසාරී, තමහං ඒවං වදේය්යං: ‘ඒහි මේ ත්වං, භික්ඛු, පඞ්කේ සඞ්කමෝ හෝහී(අ)ති, අපි නු ඛෝ සෝ සඞ්කමේය්ය වා අඤ්ඤේන වා කායං සන්නාමේය්ය, ‘නෝ(අ)ති වා වදේය්යා”ති?
“What do you think, Bhaddāli? Suppose I was to say the same thing to a bhikkhu who is freed by wisdom, or a personal witness, or attained to view, or freed by faith, or a follower of the teachings, or a follower by faith: ‘Please, bhikkhu, be a bridge for me to cross over the mud.’ Would they cross over themselves, or struggle to get out of it, or just say no?”
“නෝ හේතං, භන්තේ”.
“No, sir.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, භද්දාලි, අපි නු ත්වං, භද්දාලි, තස්මිං සමයේ උභතෝභාගවිමුත්තෝ වා හෝසි පඤ්ඤාවිමුත්තෝ වා කායසක්ඛි වා දිට්ඨිප්පත්තෝ වා සද්ධාවිමුත්තෝ වා ධම්මානුසාරී වා සද්ධානුසාරී වා”ති?
“What do you think, Bhaddāli? At that time were you freed both ways, freed by wisdom, a personal witness, attained to view, freed by faith, a follower of the teachings, or a follower by faith?”
“නෝ හේතං, භන්තේ”.
“No, sir.”
“නනු ත්වං, භද්දාලි, තස්මිං සමයේ රිත්තෝ තුච්ඡෝ අපරද්ධෝ”ති?
“Weren’t you void, hollow, and mistaken?”
“ඒවං, භන්තේ.
“Yes, sir.”
අච්චයෝ මං, භන්තේ, අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යෝහං භගවතා සික්ඛාපදේ පඤ්ඤාපියමානේ භික්ඛුසඞ්ඝේ සික්ඛං සමාදියමානේ අනුස්සාහං පවේදේසිං. තස්ස මේ, භන්තේ, භගවා අච්චයං අච්චයතෝ පටිග්ගණ්හාතු ආයතිං සංවරායා”ති.
“I made a mistake, sir. … Please, sir, accept my mistake for what it is, so I will restrain myself in future.”
“තග්ඝ ත්වං, භද්දාලි, අච්චයෝ අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යං ත්වං මයා සික්ඛාපදේ පඤ්ඤාපියමානේ භික්ඛුසඞ්ඝේ සික්ඛං සමාදියමානේ අනුස්සාහං පවේදේසි. යතෝ ච ඛෝ ත්වං, භද්දාලි, අච්චයං අච්චයතෝ දිස්වා යථාධම්මං පටිකරෝසි, තං තේ මයං පටිග්ගණ්හාම. වුද්ධිහේසා, භද්දාලි, අරියස්ස විනයේ යෝ අච්චයං අච්චයතෝ දිස්වා යථාධම්මං පටිකරෝති, ආයතිං සංවරං ආපජ්ජති.
“Indeed, Bhaddāli, you made a mistake. … But since you have recognized your mistake for what it is, and have dealt with it properly, I accept it. For it is growth in the training of the Noble One to recognize a mistake for what it is, deal with it properly, and commit to restraint in the future.
ඉධ, භද්දාලි, ඒකච්චෝ භික්ඛු සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී හෝති. තස්ස ඒවං හෝති: ‘යන්නූනාහං විවිත්තං සේනාසනං භජේය්යං අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. අප්පේව නාමාහං උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසං සච්ඡිකරේය්යන්(අ)ති. සෝ විවිත්තං සේනාසනං භජති අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. තස්ස තථාවූපකට්ඨස්ස විහරතෝ සත්ථාපි උපවදති, අනුවිච්චපි විඤ්ඤූ සබ්රහ්මචාරී උපවදන්ති, දේවතාපි උපවදන්ති, අත්තාපි අත්තානං උපවදති. සෝ සත්ථාරාපි උපවදිතෝ, අනුවිච්චපි විඤ්ඤූහි සබ්රහ්මචාරීහි උපවදිතෝ, දේවතාහිපි උපවදිතෝ, අත්තනාපි අත්තානං උපවදිතෝ න උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසං සච්ඡිකරෝති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරිස්ස.
Bhaddāli, take a bhikkhu who doesn’t fulfill the training according to the Teacher’s instructions. They think, ‘Why don’t I frequent a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. Hopefully I’ll realize a superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones.’ So they frequent a secluded lodging. While they’re living withdrawn, they’re reprimanded by the Teacher, by sensible spiritual companions after examination, by deities, and by themselves. Being reprimanded in this way, they don’t realize any superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones. Why is that? Because that’s how it is when someone doesn’t fulfill the training according to the Teacher’s instructions.
ඉධ පන, භද්දාලි, ඒකච්චෝ භික්ඛු සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරී හෝති. තස්ස ඒවං හෝති: ‘යන්නූනාහං විවිත්තං සේනාසනං භජේය්යං අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. අප්පේව නාමාහං උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසං සච්ඡිකරේය්යන්(අ)ති. සෝ විවිත්තං සේනාසනං භජති අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. තස්ස තථාවූපකට්ඨස්ස විහරතෝ සත්ථාපි න උපවදති, අනුවිච්චපි විඤ්ඤූ සබ්රහ්මචාරී න උපවදන්ති, දේවතාපි න උපවදන්ති, අත්තාපි අත්තානං න උපවදති. සෝ සත්ථාරාපි අනුපවදිතෝ, අනුවිච්චපි විඤ්ඤූහි සබ්රහ්මචාරීහි අනුපවදිතෝ, දේවතාහිපි අනුපවදිතෝ, අත්තනාපි අත්තානං අනුපවදිතෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසං සච්ඡිකරෝති.
But take a bhikkhu who does fulfill the training according to the Teacher’s instructions. They think, ‘Why don’t I frequent a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. Hopefully I’ll realize a superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones.’ They frequent a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. While they’re living withdrawn, they’re not reprimanded by the Teacher, by sensible spiritual companions after examination, by deities, or by themselves. Not being reprimanded in this way, they realize a superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones.
සෝ විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරිස්ස.
Quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, they enter and remain in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. Why is that? Because that’s what happens when someone fulfills the training according to the Teacher’s instructions.
පුන චපරං, භද්දාලි, භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චේතසෝ ඒකෝදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරිස්ස.
Furthermore, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, a bhikkhu enters and remains in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. Why is that? Because that’s what happens when someone fulfills the training according to the Teacher’s instructions.
පුන චපරං, භද්දාලි, භික්ඛු පීතියා ච විරාගා උපේක්ඛකෝ ච විහරති, සතෝ ච සම්පජානෝ සුඛඤ්ච කායේන පටිසංවේදේති, යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති: ‘උපේක්ඛකෝ සතිමා සුඛවිහාරී(අ)ති තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරිස්ස.
Furthermore, with the fading away of rapture, a bhikkhu enters and remains in the third jhāna, where they meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ Why is that? Because that’s what happens when someone fulfills the training according to the Teacher’s instructions.
පුන චපරං, භද්දාලි, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බේව සෝමනස්සදෝමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපේක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරිස්ස.
Furthermore, giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, a bhikkhu enters and remains in the fourth jhāna, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. Why is that? Because that’s what happens when someone fulfills the training according to the Teacher’s instructions.
සෝ ඒවං සමාහිතේ චිත්තේ පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ අනඞ්ගණේ විගතූපක්කිලේසේ මුදුභූතේ කම්මනියේ ඨිතේ ආනේඤ්ජප්පත්තේ පුබ්බේනිවාසානුස්සතිඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමේති. සෝ අනේකවිහිතං පුබ්බේනිවාසං අනුස්සරති, සේය්යථිදං—ඒකම්පි ජාතිං ද්වේපි ජාතියෝ …පේ… ඉති සාකාරං සෞද්දේසං අනේකවිහිතං පුබ්බේනිවාසං අනුස්සරති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරිස්ස.
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it toward recollection of past lives. They recollect many kinds of past lives, that is, one, two, three, four, five, ten, twenty, thirty, forty, fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand rebirths; many eons of the world contracting, many eons of the world expanding, many eons of the world contracting and expanding. … They recollect their many kinds of past lives, with features and details. Why is that? Because that’s what happens when someone fulfills the training according to the Teacher’s instructions.
සෝ ඒවං සමාහිතේ චිත්තේ පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ අනඞ්ගණේ විගතූපක්කිලේසේ මුදුභූතේ කම්මනියේ ඨිතේ ආනේඤ්ජප්පත්තේ සත්තානං චුතූපපාතඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමේති. සෝ දිබ්බේන චක්ඛුනා විසුද්ධේන අතික්කන්තමානුසකේන සත්තේ පස්සති චවමානේ උපපජ්ජමානේ හීනේ පණීතේ සුවණ්ණේ දුබ්බණ්ණේ සුගතේ දුග්ගතේ යථාකම්මූපගේ සත්තේ පජානාති: ‘ඉමේ වත භෝන්තෝ සත්තා කායදුච්චරිතේන සමන්නාගතා …පේ… විනිපාතං නිරයං උපපන්නා; ඉමේ වා පන භෝන්තෝ සත්තා කායසුචරිතේන සමන්නාගතා …පේ… සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපන්නා(අ)ති ඉති දිබ්බේන චක්ඛුනා විසුද්ධේන අතික්කන්තමානුසකේන …පේ… යථාකම්මූපගේ සත්තේ පජානාති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරිස්ස.
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it toward knowledge of the death and rebirth of sentient beings. With clairvoyance that is purified and superhuman, they see sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. They understand how sentient beings are reborn according to their deeds: ‘These dear beings did bad things by way of body, speech, and mind. … They’re reborn in the underworld, hell. These dear beings, however, did good things by way of body, speech, and mind. … they’re reborn in a good place, a heavenly realm.’ And so, with clairvoyance that is purified and superhuman … they understand how sentient beings are reborn according to their deeds. Why is that? Because that’s what happens when someone fulfills the training according to the Teacher’s instructions.
සෝ ඒවං සමාහිතේ චිත්තේ පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ අනඞ්ගණේ විගතූපක්කිලේසේ මුදුභූතේ කම්මනියේ ඨිතේ ආනේඤ්ජප්පත්තේ ආසවානං ඛයඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමේති. සෝ ‘ඉදං දුක්ඛන්(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්ඛසමුදයෝ(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්ඛනිරෝධෝ(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා(අ)ති යථාභූතං පජානාති; ‘ඉමේ ආසවා(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවසමුදයෝ(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවනිරෝධෝ(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවනිරෝධගාමිනී පටිපදා(අ)ති යථාභූතං පජානාති.
When their mind has become immersed in samādhi like this—purified, bright, flawless, rid of corruptions, pliable, workable, steady, and imperturbable—they extend it toward knowledge of the ending of defilements. They truly understand: ‘This is suffering’ … ‘This is the origin of suffering’ … ‘This is the cessation of suffering’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of suffering’. They truly understand: ‘These are defilements’ … ‘This is the origin of defilements’ … ‘This is the cessation of defilements’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of defilements’.
තස්ස ඒවං ජානතෝ ඒවං පස්සතෝ කාමාසවාපි චිත්තං විමුච්චති, භවාසවාපි චිත්තං විමුච්චති, අවිජ්ජාසවාපි චිත්තං විමුච්චති. විමුත්තස්මිං විමුත්තමිති ඤාණං හෝති.
Knowing and seeing like this, their mind is freed from the defilements of sensuality, desire to be reborn, and ignorance. When they’re freed, they know they’re freed.
‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්රහ්මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්ථත්තායා(අ)ති පජානාති. තං කිස්ස හේතු? ඒවඤ්හි තං, භද්දාලි, හෝති යථා තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය පරිපූරකාරිස්සා”ති.
They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’ Why is that? Because that’s what happens when someone fulfills the training according to the Teacher’s instructions.”
ඒවං වුත්තේ, ආයස්මා භද්දාලි භගවන්තං ඒතදවෝච: “කෝ නු ඛෝ, භන්තේ, හේතු, කෝ පච්චයෝ යේන මිධේකච්චං භික්ඛුං පසය්හ පසය්හ කාරණං කරෝන්ති? කෝ පන, භන්තේ, හේතු, කෝ පච්චයෝ යේන මිධේකච්චං භික්ඛුං නෝ තථා පසය්හ පසය්හ කාරණං කරෝන්තී”ති?
When he said this, Venerable Bhaddāli said to the Buddha, “What is the cause, sir, what is the reason why they punish some monk, repeatedly pressuring him? And what is the cause, what is the reason why they don’t similarly punish another monk, repeatedly pressuring him?”
“ඉධ, භද්දාලි, ඒකච්චෝ භික්ඛු අභිණ්හාපත්තිකෝ හෝති ආපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ අඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, බහිද්ධා කථං අපනාමේති, කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, න සම්මා වත්තති, න ලෝමං පාතේති, න නේත්ථාරං වත්තති, ‘යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී(අ)ති නාහ. තත්ර, භද්දාලි, භික්ඛූනං ඒවං හෝති: ‘අයං ඛෝ, ආවුසෝ, භික්ඛු අභිණ්හාපත්තිකෝ ආපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ අඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, බහිද්ධා කථං අපනාමේති, කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, න සම්මා වත්තති, න ලෝමං පාතේති, න නේත්ථාරං වත්තති, “යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී”ති නාහ. සාධු වතායස්මන්තෝ ඉමස්ස භික්ඛුනෝ තථා තථා උපපරික්ඛථ යථාස්සිදං අධිකරණං න ඛිප්පමේව වූපසමේය්යා(අ)ති. තස්ස ඛෝ ඒවං, භද්දාලි, භික්ඛුනෝ භික්ඛූ තථා තථා උපපරික්ඛන්ති යථාස්සිදං අධිකරණං න ඛිප්පමේව වූපසම්මති.
“Take a monk who is a frequent offender with many offenses. When admonished by the monks, he dodges the issue, distracting the discussion with irrelevant points. He displays annoyance, hate, and bitterness. He doesn’t proceed properly, he doesn’t fall in line, he doesn’t proceed to get past it, and he doesn’t say: ‘I’ll do what pleases the Saṅgha.’ In such a case, the monks say: ‘Friends, this monk is a frequent offender, with many offenses. When admonished by the monks, he dodges the issue, distracting the discussion with irrelevant points. He displays annoyance, hate, and bitterness. He doesn’t proceed properly, he doesn’t fall in line, he doesn’t proceed to get past it, and he doesn’t say: “I’ll do what pleases the Saṅgha.” It’d be good for the venerables to examine this monk in such a way that this disciplinary issue is not quickly settled.’ And that’s what they do.
ඉධ පන, භද්දාලි, ඒකච්චෝ භික්ඛු අභිණ්හාපත්තිකෝ හෝති ආපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ නාඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, බහිද්ධා කථං න අපනාමේති, න කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, සම්මා වත්තති, ලෝමං පාතේති, නේත්ථාරං වත්තති, ‘යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී(අ)ති ආහ. තත්ර, භද්දාලි, භික්ඛූනං ඒවං හෝති: ‘අයං ඛෝ, ආවුසෝ, භික්ඛු අභිණ්හාපත්තිකෝ ආපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ නාඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, බහිද්ධා කථං න අපනාමේති, න කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, සම්මා වත්තති, ලෝමං පාතේති, නේත්ථාරං වත්තති, “යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී”ති ආහ. සාධු වතායස්මන්තෝ, ඉමස්ස භික්ඛුනෝ තථා තථා උපපරික්ඛථ යථාස්සිදං අධිකරණං ඛිප්පමේව වූපසමේය්යා(අ)ති. තස්ස ඛෝ ඒවං, භද්දාලි, භික්ඛුනෝ භික්ඛූ තථා තථා උපපරික්ඛන්ති යථාස්සිදං අධිකරණං ඛිප්පමේව වූපසම්මති.
Take some other monk who is a frequent offender with many offenses. When admonished by the monks, he doesn’t dodge the issue, distracting the discussion with irrelevant points. He doesn’t display annoyance, hate, and bitterness. He proceeds properly, he falls in line, he proceeds to get past it, and he says: ‘I’ll do what pleases the Saṅgha.’ In such a case, the monks say: ‘Friends, this monk is a frequent offender, with many offenses. When admonished by the monks, he doesn’t dodge the issue, distracting the discussion with irrelevant points. He doesn’t display annoyance, hate, and bitterness. He proceeds properly, he falls in line, he proceeds to get past it, and he says: ‘I’ll do what pleases the Saṅgha.’ It’d be good for the venerables to examine this monk in such a way that this disciplinary issue is quickly settled.’ And that’s what they do.
ඉධ, භද්දාලි, ඒකච්චෝ භික්ඛු අධිච්චාපත්තිකෝ හෝති අනාපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ අඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, බහිද්ධා කථං අපනාමේති, කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, න සම්මා වත්තති, න ලෝමං පාතේති, න නේත්ථාරං වත්තති, ‘යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී(අ)ති නාහ. තත්ර, භද්දාලි, භික්ඛූනං ඒවං හෝති: ‘අයං ඛෝ, ආවුසෝ, භික්ඛු අධිච්චාපත්තිකෝ අනාපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ අඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, බහිද්ධා කථං අපනාමේති, කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, න සම්මා වත්තති, න ලෝමං පාතේති, න නේත්ථාරං වත්තති, “යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී”ති නාහ. සාධු වතායස්මන්තෝ, ඉමස්ස භික්ඛුනෝ තථා තථා උපපරික්ඛථ යථාස්සිදං අධිකරණං න ඛිප්පමේව වූපසමේය්යා(අ)ති. තස්ස ඛෝ ඒවං, භද්දාලි, භික්ඛුනෝ භික්ඛූ තථා තථා උපපරික්ඛන්ති යථාස්සිදං අධිකරණං න ඛිප්පමේව වූපසම්මති.
Take some other monk who is an occasional offender without many offenses. When admonished by the monks, he dodges the issue … In such a case, the monks say: ‘Friends, this monk is an occasional offender without many offenses. When admonished by the monks, he dodges the issue … It’d be good for the venerables to examine this monk in such a way that this disciplinary issue is not quickly settled.’ And that’s what they do.
ඉධ පන, භද්දාලි, ඒකච්චෝ භික්ඛු අධිච්චාපත්තිකෝ හෝති අනාපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ නාඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, න බහිද්ධා කථං අපනාමේති, න කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, සම්මා වත්තති, ලෝමං පාතේති, නේත්ථාරං වත්තති, ‘යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී(අ)ති ආහ. තත්ර, භද්දාලි, භික්ඛූනං ඒවං හෝති: ‘අයං ඛෝ, ආවුසෝ, භික්ඛු අධිච්චාපත්තිකෝ අනාපත්තිබහුලෝ. සෝ භික්ඛූහි වුච්චමානෝ නාඤ්ඤේනඤ්ඤං පටිචරති, න බහිද්ධා කථං අපනාමේති, න කෝපඤ්ච දෝසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරෝති, සම්මා වත්තති, ලෝමං පාතේති, නේත්ථාරං වත්තති, “යේන සඞ්ඝෝ අත්තමනෝ හෝති තං කරෝමී”ති ආහ. සාධු වතායස්මන්තෝ, ඉමස්ස භික්ඛුනෝ තථා තථා උපපරික්ඛථ යථාස්සිදං අධිකරණං ඛිප්පමේව වූපසමේය්යා(අ)ති. තස්ස ඛෝ ඒවං, භද්දාලි, භික්ඛුනෝ භික්ඛූ තථා තථා උපපරික්ඛන්ති යථාස්සිදං අධිකරණං ඛිප්පමේව වූපසම්මති.
Take some other monk who is an occasional offender without many offenses. When admonished by the monks, he doesn’t dodge the issue … In such a case, the monks say: ‘Friends, this monk is an occasional offender without many offenses. When admonished by the monks, he doesn’t dodge the issue … It’d be good for the venerables to examine this monk in such a way that this disciplinary issue is quickly settled.’ And that’s what they do.
ඉධ, භද්දාලි, ඒකච්චෝ භික්ඛු සද්ධාමත්තකේන වහති පේමමත්තකේන. තත්ර, භද්දාලි, භික්ඛූනං ඒවං හෝති: ‘අයං ඛෝ, ආවුසෝ, භික්ඛු සද්ධාමත්තකේන වහති පේමමත්තකේන. සචේ මයං ඉමං භික්ඛුං පසය්හ පසය්හ කාරණං කරිස්සාම—මා යම්පිස්ස තං සද්ධාමත්තකං පේමමත්තකං තම්හාපි පරිහායී(අ)ති.
Take some other monk who gets by with mere faith and love. In such a case, the monks say: ‘Friends, this monk gets by with mere faith and love. If we punish him, repeatedly pressuring him—no, let him not lose what little faith and love he has!’
සේය්යථාපි, භද්දාලි, පුරිසස්ස ඒකං චක්ඛුං, තස්ස මිත්තාමච්චා ඤාතිසාලෝහිතා තං ඒකං චක්ඛුං රක්ඛේය්යුං: ‘මා යම්පිස්ස තං ඒකං චක්ඛුං තම්හාපි පරිහායී(අ)ති; ඒවමේව ඛෝ, භද්දාලි, ඉධේකච්චෝ භික්ඛු සද්ධාමත්තකේන වහති පේමමත්තකේන. තත්ර, භද්දාලි, භික්ඛූනං ඒවං හෝති: ‘අයං ඛෝ, ආවුසෝ, භික්ඛු සද්ධාමත්තකේන වහති පේමමත්තකේන. සචේ මයං ඉමං භික්ඛුං පසය්හ පසය්හ කාරණං කරිස්සාම—මා යම්පිස්ස තං සද්ධාමත්තකං පේමමත්තකං තම්හාපි පරිහායී(අ)ති. අයං ඛෝ, භද්දාලි, හේතු අයං පච්චයෝ යේන මිධේකච්චං භික්ඛුං පසය්හ පසය්හ කාරණං කරෝන්ති. අයං පන, භද්දාලි, හේතු අයං පච්චයෝ, යේන මිධේකච්චං භික්ඛුං නෝ තථා පසය්හ පසය්හ කාරණං කරෝන්තී”ති.
Suppose there was a person with one eye. Their friends and colleagues, relatives and kin would protect that one eye: ‘Let them not lose the one eye that they have!’ In the same way, some monk gets by with mere faith and love. In such a case, the monks say: ‘Friends, this monk gets by with mere faith and love. If we punish him, repeatedly pressuring him—no, let him not lose what little faith and love he has!’ This is the cause, this is the reason why they punish some monk, repeatedly pressuring him. And this is the cause, this is the reason why they don’t similarly punish another monk, repeatedly pressuring him.”
“කෝ නු ඛෝ, භන්තේ, හේතු, කෝ පච්චයෝ යේන පුබ්බේ අප්පතරානි චේව සික්ඛාපදානි අහේසුං බහුතරා ච භික්ඛූ අඤ්ඤාය සණ්ඨහිංසු? කෝ පන, භන්තේ, හේතු, කෝ පච්චයෝ යේන ඒතරහි බහුතරානි චේව සික්ඛාපදානි හෝන්ති අප්පතරා ච භික්ඛූ අඤ්ඤාය සණ්ඨහන්තී”ති?
“What is the cause, sir, what is the reason why there used to be fewer training rules but more enlightened bhikkhus? And what is the cause, what is the reason why these days there are more training rules and fewer enlightened bhikkhus?”
“ඒවමේතං, භද්දාලි, හෝති සත්තේසු හායමානේසු, සද්ධම්මේ අන්තරධායමානේ, බහුතරානි චේව සික්ඛාපදානි හෝන්ති අප්පතරා ච භික්ඛූ අඤ්ඤාය සණ්ඨහන්තීති. න තාව, භද්දාලි, සත්ථා සාවකානං සික්ඛාපදං පඤ්ඤාපේති යාව න ඉධේකච්චේ ආසවට්ඨානීයා ධම්මා සඞ්ඝේ පාතුභවන්ති. යතෝ ච ඛෝ, භද්දාලි, ඉධේකච්චේ ආසවට්ඨානීයා ධම්මා සඞ්ඝේ පාතුභවන්ති, අථ සත්ථා සාවකානං සික්ඛාපදං පඤ්ඤාපේති තේසංයේව ආසවට්ඨානීයානං ධම්මානං පටිඝාතාය.
“That’s how it is, Bhaddāli. When sentient beings are in decline and the true teaching is disappearing there are more training rules and fewer enlightened bhikkhus. The Teacher doesn’t lay down training rules for disciples as long as certain defiling influences have not appeared in the Saṅgha. But when such defiling influences appear in the Saṅgha, the Teacher lays down training rules for disciples to protect against them.
න තාව, භද්දාලි, ඉධේකච්චේ ආසවට්ඨානීයා ධම්මා සඞ්ඝේ පාතුභවන්ති යාව න සඞ්ඝෝ මහත්තං පත්තෝ හෝති. යතෝ ච ඛෝ, භද්දාලි, සඞ්ඝෝ මහත්තං පත්තෝ හෝති, අථ ඉධේකච්චේ ආසවට්ඨානීයා ධම්මා සඞ්ඝේ පාතුභවන්ති. අථ සත්ථා සාවකානං සික්ඛාපදං පඤ්ඤාපේති තේසංයේව ආසවට්ඨානීයානං ධම්මානං පටිඝාතාය. න තාව, භද්දාලි, ඉධේකච්චේ ආසවට්ඨානීයා ධම්මා සඞ්ඝේ පාතුභවන්ති යාව න සඞ්ඝෝ ලාභග්ගං පත්තෝ හෝති, යසග්ගං පත්තෝ හෝති, බාහුසච්චං පත්තෝ හෝති, රත්තඤ්ඤුතං පත්තෝ හෝති. යතෝ ච ඛෝ, භද්දාලි, සඞ්ඝෝ රත්තඤ්ඤුතං පත්තෝ හෝති, අථ ඉධේකච්චේ ආසවට්ඨානීයා ධම්මා සඞ්ඝේ පාතුභවන්ති, අථ සත්ථා සාවකානං සික්ඛාපදං පඤ්ඤාපේති තේසංයේව ආසවට්ඨානීයානං ධම්මානං පටිඝාතාය.
And they don’t appear until the Saṅgha has attained a great size, an abundance of material support and fame, learning, and seniority. But when the Saṅgha has attained these things, then such defiling influences appear in the Saṅgha, and the Teacher lays down training rules for disciples to protect against them.
අප්පකා ඛෝ තුම්හේ, භද්දාලි, තේන සමයේන අහුවත්ථ යදා වෝ අහං ආජානීයසුසූපමං ධම්මපරියායං දේසේසිං. තං සරසි භද්දාලී”ති?
There were only a few of you there at the time when I taught the exposition of the teaching on the simile of the thoroughbred colt. Do you remember that, Bhaddāli?”
“නෝ හේතං, භන්තේ”.
“No, sir.”
“තත්ර, භද්දාලි, කං හේතුං පච්චේසී”ති?
“What do you believe the reason for that is?”
“සෝ හි නූනාහං, භන්තේ, දීඝරත්තං සත්ථුසාසනේ සික්ඛාය අපරිපූරකාරී අහෝසින්”ති.
“Sir, it’s surely because for a long time now I haven’t fulfilled the training according to the Teacher’s instructions.”
“න ඛෝ, භද්දාලි, ඒසේව හේතු, ඒස පච්චයෝ. අපි ච මේ ත්වං, භද්දාලි, දීඝරත්තං චේතසා චේතෝපරිච්ච විදිතෝ: ‘න චායං මෝඝපුරිසෝ මයා ධම්මේ දේසියමානේ අට්ඨිං කත්වා මනසි කත්වා සබ්බචේතසෝ සමන්නාහරිත්වා ඕහිතසෝතෝ ධම්මං සුණාතී(අ)ති. අපි ච තේ අහං, භද්දාලි, ආජානීයසුසූපමං ධම්මපරියායං දේසේස්සාමි. තං සුණාහි, සාධුකං මනසි කරෝහි; භාසිස්සාමී”ති.
“That’s not the only reason, Bhaddāli. Rather, for a long time I have comprehended your mind and known: ‘While I’m teaching, this silly man doesn’t pay attention, apply the mind, concentrate wholeheartedly, or actively listen.’ Still, Bhaddāli, I shall teach the exposition of the teaching on the simile of the thoroughbred colt. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවං, භන්තේ”ති ඛෝ ආයස්මා භද්දාලි භගවතෝ පච්චස්සෝසි. භගවා ඒතදවෝච:
“Yes, sir,” Bhaddāli replied. The Buddha said this:
“සේය්යථාපි, භද්දාලි, දක්ඛෝ අස්සදමකෝ භද්රං අස්සාජානීයං ලභිත්වා පඨමේනේව මුඛාධානේ කාරණං කාරේති. තස්ස මුඛාධානේ කාරණං කාරියමානස්ස හෝන්තියේව විසූකායිතානි විසේවිතානි විප්ඵන්දිතානි කානිචි කානිචි, යථා තං අකාරිතපුබ්බං කාරණං කාරියමානස්ස. සෝ අභිණ්හකාරණා අනුපුබ්බකාරණා තස්මිං ඨානේ පරිනිබ්බායති.
“Suppose a deft horse trainer were to obtain a fine thoroughbred. First of all he’d make it get used to wearing the bit. Because it has not done this before, it still resorts to some twists, ducks, and dodges. But with regular and gradual practice it quells that bad habit.
යතෝ ඛෝ, භද්දාලි, භද්රෝ අස්සාජානීයෝ අභිණ්හකාරණා අනුපුබ්බකාරණා තස්මිං ඨානේ පරිනිබ්බුතෝ හෝති, තමේනං අස්සදමකෝ උත්තරි කාරණං කාරේති යුගාධානේ. තස්ස යුගාධානේ කාරණං කාරියමානස්ස හෝන්තියේව විසූකායිතානි විසේවිතානි විප්ඵන්දිතානි කානිචි කානිචි, යථා තං අකාරිතපුබ්බං කාරණං කාරියමානස්ස. සෝ අභිණ්හකාරණා අනුපුබ්බකාරණා තස්මිං ඨානේ පරිනිබ්බායති.
When it has done this, the horse trainer next makes it get used to wearing the harness. Because it has not done this before, it still resorts to some twists, ducks, and dodges. But with regular and gradual practice it quells that bad habit.
යතෝ ඛෝ, භද්දාලි, භද්රෝ අස්සාජානීයෝ අභිණ්හකාරණා අනුපුබ්බකාරණා තස්මිං ඨානේ පරිනිබ්බුතෝ හෝති, තමේනං අස්සදමකෝ උත්තරි කාරණං කාරේති අනුක්කමේ මණ්ඩලේ ඛුරකාසේ ධාවේ දවත්තේ රාජගුණේ රාජවංසේ උත්තමේ ජවේ උත්තමේ හයේ උත්තමේ සාඛල්යේ. තස්ස උත්තමේ ජවේ උත්තමේ හයේ උත්තමේ සාඛල්යේ කාරණං කාරියමානස්ස හෝන්තියේව විසූකායිතානි විසේවිතානි විප්ඵන්දිතානි කානිචි කානිචි, යථා තං අකාරිතපුබ්බං කාරණං කාරියමානස්ස. සෝ අභිණ්හකාරණා අනුපුබ්බකාරණා තස්මිං ඨානේ පරිනිබ්බායති.
When it has done this, the horse trainer next makes it get used to walking in procession, circling, prancing, galloping, charging, the protocols and traditions of court, and in the very best speed, fleetness, and friendliness. Because it has not done this before, it still resorts to some twists, ducks, and dodges. But with regular and gradual practice it quells that bad habit.
යතෝ ඛෝ, භද්දාලි, භද්රෝ අස්සාජානීයෝ අභිණ්හකාරණා අනුපුබ්බකාරණා තස්මිං ඨානේ පරිනිබ්බුතෝ හෝති, තමේනං අස්සදමකෝ උත්තරි වණ්ණියඤ්ච පාණියඤ්ච අනුප්පවේච්ඡති. ඉමේහි ඛෝ, භද්දාලි, දසහඞ්ගේහි සමන්නාගතෝ භද්රෝ අස්සාජානීයෝ රාජාරහෝ හෝති රාජභෝග්ගෝ රඤ්ඤෝ අඞ්ගන්තේව සඞ්ඛ්යං ගච්ඡති.
When it has done this, the horse trainer next rewards it with a grooming and a rub down. A fine royal thoroughbred with these ten factors is worthy of a king, fit to serve a king, and reckoned as a factor of kingship.
ඒවමේව ඛෝ, භද්දාලි, දසහි ධම්මේහි සමන්නාගතෝ භික්ඛු ආහුනේය්යෝ හෝති පාහුනේය්යෝ දක්ඛිණේය්යෝ අඤ්ජලිකරණීයෝ අනුත්තරං පුඤ්ඤක්ඛේත්තං ලෝකස්ස. කතමේහි දසහි? ඉධ, භද්දාලි, භික්ඛු අසේඛාය සම්මාදිට්ඨියා සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛේන සම්මාසඞ්කප්පේන සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛාය සම්මාවාචාය සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛේන සම්මාකම්මන්තේන සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛේන සම්මාආජීවේන සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛේන සම්මාවායාමේන සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛාය සම්මාසතියා සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛේන සම්මාසමාධිනා සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛේන සම්මාඤාණේන සමන්නාගතෝ හෝති, අසේඛාය සම්මාවිමුත්තියා සමන්නාගතෝ හෝති—ඉමේහි ඛෝ, භද්දාලි, දසහි ධම්මේහි සමන්නාගතෝ භික්ඛු ආහුනේය්යෝ හෝති පාහුනේය්යෝ දක්ඛිණේය්යෝ අඤ්ජලිකරණීයෝ අනුත්තරං පුඤ්ඤක්ඛේත්තං ලෝකස්සා”ති.
In the same way, a bhikkhu with ten qualities is worthy of offerings dedicated to the gods, worthy of hospitality, worthy of a religious donation, worthy of veneration with joined palms, and is the supreme field of merit for the world. What ten? It’s when a bhikkhu has an adept’s right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right immersion, right knowledge, and right freedom. A bhikkhu with these ten qualities is worthy of offerings dedicated to the gods, worthy of hospitality, worthy of a religious donation, worthy of veneration with joined palms, and is the supreme field of merit for the world.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනෝ ආයස්මා භද්දාලි භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දීති.
That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Bhaddāli was happy with what the Buddha said.
භද්දාලිසුත්තං නිට්ඨිතං පඤ්චමං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]