Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya |
੫. ਭਦ੍ਦਾਲਿਸੁਤ੍ਤਂ
5. Bhaddālisuttaṃ
੧੩੪. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ; ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਂ ਖੋ, ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਤਞ੍ਚ ਸਞ੍ਜਾਨਾਮਿ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਤਞ੍ਚ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਬਲਞ੍ਚ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਞ੍ਚ। ਏਥ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਥ; ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਤਞ੍ਚ ਸਞ੍ਜਾਨਿਸ੍ਸਥ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਤਞ੍ਚ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਬਲਞ੍ਚ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮਿ ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ; ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਞ੍ਹਿ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭੁਞ੍ਜਤੋ ਸਿਯਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਸਿਯਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਯਤ੍ਥ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ ਅਸ੍ਸਸਿ ਤਤ੍ਥ ਏਕਦੇਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਏਕਦੇਸਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾਪਿ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਏਕਾਸਨੋ ਯਾਪੇਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ 1। ‘‘ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ; ਏવਮ੍ਪਿ ਹਿ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭੁਞ੍ਜਤੋ ਸਿਯਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਸਿਯਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਭਗવਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਿਯਮਾਨੇ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਂ ਪવੇਦੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤੇਮਾਸਂ ਨ ਭਗવਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾવਂ ਅਦਾਸਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ।
134. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjāmi; ekāsanabhojanaṃ kho, ahaṃ, bhikkhave, bhuñjamāno appābādhatañca sañjānāmi appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha, tumhepi, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjatha; ekāsanabhojanaṃ kho, bhikkhave, tumhepi bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcā’’ti. Evaṃ vutte, āyasmā bhaddāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, na ussahāmi ekāsanabhojanaṃ bhuñjituṃ; ekāsanabhojanañhi me, bhante, bhuñjato siyā kukkuccaṃ, siyā vippaṭisāro’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, bhaddāli, yattha nimantito assasi tattha ekadesaṃ bhuñjitvā ekadesaṃ nīharitvāpi bhuñjeyyāsi. Evampi kho tvaṃ, bhaddāli, bhuñjamāno ekāsano yāpessasī’’ti 2. ‘‘Evampi kho ahaṃ, bhante, na ussahāmi bhuñjituṃ; evampi hi me, bhante, bhuñjato siyā kukkuccaṃ, siyā vippaṭisāro’’ti. Atha kho āyasmā bhaddāli bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi. Atha kho āyasmā bhaddāli sabbaṃ taṃ temāsaṃ na bhagavato sammukhībhāvaṃ adāsi, yathā taṃ satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī.
੧੩੫. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਚੀવਰਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ਨਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰੋ ਭਗવਾ ਤੇਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਭਦ੍ਦਾਲਿਂ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਇਦਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਗવਤੋ ਚੀવਰਕਮ੍ਮਂ ਕਰੀਯਤਿ 3। ਨਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰੋ ਭਗવਾ ਤੇਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤਿ। ਇਙ੍ਘਾવੁਸੋ ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਤਂ ਦੋਸਕਂ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਮਾ ਤੇ ਪਚ੍ਛਾ ਦੁਕ੍ਕਰਤਰਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਚ੍ਚਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯੋਹਂ ਭਗવਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਿਯਮਾਨੇ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਂ ਪવੇਦੇਸਿਂ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਾਯਾ’’ਤਿ।
135. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatīti. Atha kho āyasmā bhaddāli yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā tehi bhikkhūhi saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddāliṃ te bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘idaṃ kho, āvuso bhaddāli, bhagavato cīvarakammaṃ karīyati 4. Niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissati. Iṅghāvuso bhaddāli, etaṃ dosakaṃ sādhukaṃ manasi karohi, mā te pacchā dukkarataraṃ ahosī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddāli tesaṃ bhikkhūnaṃ paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā bhaddāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti.
‘‘ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਚ੍ਚਯੋ ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਮਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਿਯਮਾਨੇ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਂ ਪવੇਦੇਸਿ। ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਭਗવਾ ਖੋ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ, ਭਗવਾਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ। ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤਾ, ਤੇਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ। ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤਾ, ਤਾਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ। ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਖੋ ਉਪਾਸਕਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਪਟਿવਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ। ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਖੋ ਉਪਾਸਿਕਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਪਟਿવਸਨ੍ਤਿ, ਤਾਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ , ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ। ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਖੋ ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤਾ, ਤੇਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ ਥੇਰਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ।
‘‘Taggha tvaṃ, bhaddāli, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ mayā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘bhagavā kho sāvatthiyaṃ viharati, bhagavāpi maṃ jānissati – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho bhikkhu sāvatthiyaṃ vassaṃ upagatā, tepi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho bhikkhuniyo sāvatthiyaṃ vassaṃ upagatā, tāpi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho upāsakā sāvatthiyaṃ paṭivasanti, tepi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho upāsikā sāvatthiyaṃ paṭivasanti, tāpi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli , samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā sāvatthiyaṃ vassaṃ upagatā, tepi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu samaṇassa gotamassa sāvako theraññataro bhikkhu sāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosī’’ti.
‘‘ਅਚ੍ਚਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯੋਹਂ ਭਗવਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਿਯਮਾਨੇ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਂ ਪવੇਦੇਸਿਂ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਚ੍ਚਯੋ ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਮਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਿਯਮਾਨੇ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਂ ਪવੇਦੇਸਿ’’।
‘‘Accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ, bhaddāli, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ mayā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi’’.
੧੩੬. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਇਧਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਭਤੋਭਾਗવਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਮਹਂ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯਂ – ‘ਏਹਿ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਙ੍ਕੇ ਸਙ੍ਕਮੋ ਹੋਹੀ’ਤਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ વਾ ਅਞ੍ਞੇਨ વਾ ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਾਮੇਯ੍ਯ, ‘ਨੋ’ਤਿ વਾ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ?
136. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhaddāli, idhassa bhikkhu ubhatobhāgavimutto, tamahaṃ evaṃ vadeyyaṃ – ‘ehi me tvaṃ, bhikkhu, paṅke saṅkamo hohī’ti, api nu kho so saṅkameyya vā aññena vā kāyaṃ sannāmeyya, ‘no’ti vā vadeyyā’’ti?
‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਇਧਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤੋ… ਕਾਯਸਕ੍ਖਿ… ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ… ਸਦ੍ਧਾવਿਮੁਤ੍ਤੋ… ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ… ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ, ਤਮਹਂ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯਂ – ‘ਏਹਿ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਙ੍ਕੇ ਸਙ੍ਕਮੋ ਹੋਹੀ’ਤਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ વਾ ਅਞ੍ਞੇਨ વਾ ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਾਮੇਯ੍ਯ, ‘ਨੋ’ਤਿ વਾ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhaddāli, idhassa bhikkhu paññāvimutto… kāyasakkhi… diṭṭhippatto… saddhāvimutto… dhammānusārī… saddhānusārī, tamahaṃ evaṃ vadeyyaṃ – ‘ehi me tvaṃ, bhikkhu, paṅke saṅkamo hohī’ti, api nu kho so saṅkameyya vā aññena vā kāyaṃ sannāmeyya, ‘no’ti vā vadeyyā’’ti?
‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਭਤੋਭਾਗવਿਮੁਤ੍ਤੋ વਾ ਹੋਸਿ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤੋ વਾ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿ વਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ વਾ ਸਦ੍ਧਾવਿਮੁਤ੍ਤੋ વਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ વਾ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ વਾ’’ਤਿ?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhaddāli, api nu tvaṃ, bhaddāli, tasmiṃ samaye ubhatobhāgavimutto vā hosi paññāvimutto vā kāyasakkhi vā diṭṭhippatto vā saddhāvimutto vā dhammānusārī vā saddhānusārī vā’’ti?
‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਨਨੁ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰਿਤ੍ਤੋ ਤੁਚ੍ਛੋ ਅਪਰਦ੍ਧੋ’’ਤਿ?
‘‘Nanu tvaṃ, bhaddāli, tasmiṃ samaye ritto tuccho aparaddho’’ti?
‘‘ਏવਂ , ਭਨ੍ਤੇ। ਅਚ੍ਚਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯੋਹਂ ਭਗવਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਿਯਮਾਨੇ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਂ ਪવੇਦੇਸਿਂ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਚ੍ਚਯੋ ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਮਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਿਯਮਾਨੇ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਂ ਪવੇਦੇਸਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰੋਸਿ, ਤਂ ਤੇ ਮਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮ। વੁਦ੍ਧਿਹੇਸਾ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਰਿਯਸ੍ਸ વਿਨਯੇ ਯੋ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰੋਤਿ, ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ’’।
‘‘Evaṃ , bhante. Accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ, bhaddāli, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ mayā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi. Yato ca kho tvaṃ, bhaddāli, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuddhihesā, bhaddāli, ariyassa vinaye yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti, āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati’’.
੧੩੭. ‘‘ਇਧ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜੇਯ੍ਯਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ વਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮਾਹਂ ਉਤ੍ਤਰਿ 5 ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜਤਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ વਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ। ਤਸ੍ਸ ਤਥਾવੂਪਕਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋ ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਉਪવਦਤਿ, ਅਨੁવਿਚ੍ਚਪਿ વਿਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਉਪવਦਨ੍ਤਿ, ਦੇવਤਾਪਿ ਉਪવਦਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪવਦਤਿ। ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਪਿ ਉਪવਦਿਤੋ, ਅਨੁવਿਚ੍ਚਪਿ વਿਞ੍ਞੂਹਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਉਪવਦਿਤੋ, ਦੇવਤਾਹਿਪਿ ਉਪવਦਿਤੋ, ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪવਦਿਤੋ ਨ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸ।
137. ‘‘Idha, bhaddāli, ekacco bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ vivittaṃ senāsanaṃ bhajeyyaṃ araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Appeva nāmāhaṃ uttari 6 manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikareyya’nti. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato satthāpi upavadati, anuviccapi viññū sabrahmacārī upavadanti, devatāpi upavadanti, attāpi attānaṃ upavadati. So satthārāpi upavadito, anuviccapi viññūhi sabrahmacārīhi upavadito, devatāhipi upavadito, attanāpi attānaṃ upavadito na uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikaroti. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya aparipūrakārissa.
੧੩੮. ‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜੇਯ੍ਯਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ વਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮਾਹਂ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜਤਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ વਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ। ਤਸ੍ਸ ਤਥਾવੂਪਕਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋ ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਨ ਉਪવਦਤਿ, ਅਨੁવਿਚ੍ਚਪਿ વਿਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਨ ਉਪવਦਨ੍ਤਿ, ਦੇવਤਾਪਿ ਨ ਉਪવਦਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਉਪવਦਤਿ। ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਪਿ ਅਨੁਪવਦਿਤੋ , ਅਨੁવਿਚ੍ਚਪਿ વਿਞ੍ਞੂਹਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਅਨੁਪવਦਿਤੋ, ਦੇવਤਾਹਿਪਿ ਅਨੁਪવਦਿਤੋ, ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਪવਦਿਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ। ਸੋ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸ।
138. ‘‘Idha pana, bhaddāli, ekacco bhikkhu satthusāsane sikkhāya paripūrakārī hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ vivittaṃ senāsanaṃ bhajeyyaṃ araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Appeva nāmāhaṃ uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikareyya’nti. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato satthāpi na upavadati, anuviccapi viññū sabrahmacārī na upavadanti, devatāpi na upavadanti, attāpi attānaṃ na upavadati. So satthārāpi anupavadito , anuviccapi viññūhi sabrahmacārīhi anupavadito, devatāhipi anupavadito, attanāpi attānaṃ anupavadito uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikaroti. So vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.
੧੩੯. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾવਂ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਅવਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸ।
139. ‘‘Puna caparaṃ, bhaddāli, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ વਿਹਰਤਿ, ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ – ‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖવਿਹਾਰੀ’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸ।
‘‘Puna caparaṃ, bhaddāli, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸ।
‘‘Puna caparaṃ, bhaddāli, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.
‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ…ਪੇ॰… ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸ।
‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.
‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਇਮੇ વਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ…ਪੇ॰… વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ; ਇਮੇ વਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ…ਪੇ॰… ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ’ਤਿ ਇਤਿ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ…ਪੇ॰… ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸ।
‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā…pe… vinipātaṃ nirayaṃ upapannā; ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā…pe… sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena…pe… yathākammūpage satte pajānāti. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.
‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ; ‘ਇਮੇ ਆਸવਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਆਸવਸਮੁਦਯੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਜਾਨਤੋ ਏવਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਕਾਮਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਭવਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ। વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ। ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissā’’ti.
੧੪੦. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨ ਮਿਧੇਕਚ੍ਚਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸਯ੍ਹ ਪਸਯ੍ਹ 7 ਕਾਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ? ਕੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨ ਮਿਧੇਕਚ੍ਚਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਨੋ ਤਥਾ ਪਸਯ੍ਹ ਪਸਯ੍ਹ ਕਾਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਣ੍ਹਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨ ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਨਾਹ। ਤਤ੍ਰ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਣ੍ਹਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਆਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨ ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਨਾਹ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਥ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ 8 ਅਧਿਕਰਣਂ ਨ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਏવਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ।
140. Evaṃ vutte, āyasmā bhaddāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha 9 kāraṇaṃ karonti? Ko pana, bhante, hetu, ko paccayo yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ no tathā pasayha pasayha kāraṇaṃ karontī’’ti? ‘‘Idha, bhaddāli, ekacco bhikkhu abhiṇhāpattiko hoti āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu abhiṇhāpattiko āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Sādhu vatāyasmanto imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ 10 adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasammati.
੧੪੧. ‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਣ੍ਹਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਨਾਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਨ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਨ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਆਹ। ਤਤ੍ਰ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਣ੍ਹਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਆਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਨਾਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਨ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਨ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਆਹ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਥ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਏવਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ।
141. ‘‘Idha pana, bhaddāli, ekacco bhikkhu abhiṇhāpattiko hoti āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ na apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu abhiṇhāpattiko āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ na apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Sādhu vatāyasmanto, imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasammati.
੧੪੨. ‘‘ਇਧ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਚ੍ਚਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨ ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਨਾਹ। ਤਤ੍ਰ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਚ੍ਚਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ । ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨ ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਨਾਹ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਥ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਏવਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ।
142. ‘‘Idha, bhaddāli, ekacco bhikkhu adhiccāpattiko hoti anāpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu adhiccāpattiko anāpattibahulo . So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Sādhu vatāyasmanto, imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasammati.
੧੪੩. ‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਚ੍ਚਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਨਾਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਨ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਆਹ। ਤਤ੍ਰ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਚ੍ਚਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਨਾਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ, ਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਤਿ, ਨ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਲੋਮਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਨੇਤ੍ਥਾਰਂ વਤ੍ਤਤਿ, ‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਮੀ’ਤਿ ਆਹ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਥ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਏવਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸ੍ਸਿਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ।
143. ‘‘Idha pana, bhaddāli, ekacco bhikkhu adhiccāpattiko hoti anāpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, na bahiddhā kathaṃ apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu adhiccāpattiko anāpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, na bahiddhā kathaṃ apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Sādhu vatāyasmanto, imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasammati.
੧੪੪. ‘‘ਇਧ , ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨ વਹਤਿ ਪੇਮਮਤ੍ਤਕੇਨ। ਤਤ੍ਰ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਯਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨ વਹਤਿ ਪੇਮਮਤ੍ਤਕੇਨ। ਸਚੇ ਮਯਂ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸਯ੍ਹ ਪਸਯ੍ਹ ਕਾਰਣਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ – ਮਾ ਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕਂ ਪੇਮਮਤ੍ਤਕਂ ਤਮ੍ਹਾਪਿ ਪਰਿਹਾਯੀ’ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਏਕਂ ਚਕ੍ਖੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਤਂ ਏਕਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯੁਂ – ‘ਮਾ ਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਂ ਏਕਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਤਮ੍ਹਾਪਿ ਪਰਿਹਾਯੀ’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨ વਹਤਿ ਪੇਮਮਤ੍ਤਕੇਨ। ਤਤ੍ਰ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਯਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨ વਹਤਿ ਪੇਮਮਤ੍ਤਕੇਨ। ਸਚੇ ਮਯਂ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸਯ੍ਹ ਪਸਯ੍ਹ ਕਾਰਣਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ – ਮਾ ਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕਂ ਪੇਮਮਤ੍ਤਕਂ ਤਮ੍ਹਾਪਿ ਪਰਿਹਾਯੀ’ਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੇਤੁ ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨ ਮਿਧੇਕਚ੍ਚਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸਯ੍ਹ ਪਸਯ੍ਹ ਕਾਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ ਪਨ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੇਤੁ ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਯੇਨ ਮਿਧੇਕਚ੍ਚਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਨੋ ਤਥਾ ਪਸਯ੍ਹ ਪਸਯ੍ਹ ਕਾਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
144. ‘‘Idha , bhaddāli, ekacco bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ‘ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha kāraṇaṃ karissāma – mā yampissa taṃ saddhāmattakaṃ pemamattakaṃ tamhāpi parihāyī’ti. Seyyathāpi, bhaddāli, purisassa ekaṃ cakkhuṃ, tassa mittāmaccā ñātisālohitā taṃ ekaṃ cakkhuṃ rakkheyyuṃ – ‘mā yampissa taṃ ekaṃ cakkhuṃ tamhāpi parihāyī’ti; evameva kho, bhaddāli, idhekacco bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ‘ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha kāraṇaṃ karissāma – mā yampissa taṃ saddhāmattakaṃ pemamattakaṃ tamhāpi parihāyī’ti. Ayaṃ kho, bhaddāli, hetu ayaṃ paccayo yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha kāraṇaṃ karonti. Ayaṃ pana, bhaddāli, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ no tathā pasayha pasayha kāraṇaṃ karontī’’ti.
੧੪੫. ‘‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪਤਰਾਨਿ ਚੇવ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਬਹੁਤਰਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸਣ੍ਠਹਿਂਸੁ? ਕੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯੇਨ ਏਤਰਹਿ ਬਹੁਤਰਾਨਿ ਚੇવ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਤਰਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤੀ’ਤਿ? ‘‘ਏવਮੇਤਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਹੋਤਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਾਯਮਾਨੇਸੁ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੇ, ਬਹੁਤਰਾਨਿ ਚੇવ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਤਰਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤੀਤਿ। ਨ ਤਾવ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਯਾવ ਨ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਤੇਸਂਯੇવ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ। ਨ ਤਾવ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ ਯਾવ ਨ ਸਙ੍ਘੋ ਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਙ੍ਘੋ ਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਤੇਸਂਯੇવ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ। ਨ ਤਾવ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ ਯਾવ ਨ ਸਙ੍ਘੋ ਲਾਭਗ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਯਸਗ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਙ੍ਘੋ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਤੇਸਂਯੇવ ਆਸવਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ।
145. ‘‘‘Ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo yena pubbe appatarāni ceva sikkhāpadāni ahesuṃ bahutarā ca bhikkhū aññāya saṇṭhahiṃsu? Ko pana, bhante, hetu, ko paccayo yena etarahi bahutarāni ceva sikkhāpadāni honti appatarā ca bhikkhū aññāya saṇṭhahantī’ti? ‘‘Evametaṃ, bhaddāli, hoti sattesu hāyamānesu, saddhamme antaradhāyamāne, bahutarāni ceva sikkhāpadāni honti appatarā ca bhikkhū aññāya saṇṭhahantīti. Na tāva, bhaddāli, satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti yāva na idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti. Yato ca kho, bhaddāli, idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti, atha satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti tesaṃyeva āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ paṭighātāya. Na tāva, bhaddāli, idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti yāva na saṅgho mahattaṃ patto hoti. Yato ca kho, bhaddāli, saṅgho mahattaṃ patto hoti, atha idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti. Atha satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti tesaṃyeva āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ paṭighātāya. Na tāva, bhaddāli, idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti yāva na saṅgho lābhaggaṃ patto hoti, yasaggaṃ patto hoti, bāhusaccaṃ patto hoti, rattaññutaṃ patto hoti. Yato ca kho, bhaddāli, saṅgho rattaññutaṃ patto hoti, atha idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti, atha satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti tesaṃyeva āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ paṭighātāya.
੧੪੬. ‘‘ਅਪ੍ਪਕਾ ਖੋ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਹੁવਤ੍ਥ ਯਦਾ વੋ ਅਹਂ ਆਜਾਨੀਯਸੁਸੂਪਮਂ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਂ ਦੇਸੇਸਿਂ। ਤਂ ਸਰਸਿ 11 ਭਦ੍ਦਾਲੀ’’ਤਿ ?
146. ‘‘Appakā kho tumhe, bhaddāli, tena samayena ahuvattha yadā vo ahaṃ ājānīyasusūpamaṃ dhammapariyāyaṃ desesiṃ. Taṃ sarasi 12 bhaddālī’’ti ?
‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਤਤ੍ਰ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਕਂ ਹੇਤੁਂ ਪਚ੍ਚੇਸੀ’’ਤਿ?
‘‘Tatra, bhaddāli, kaṃ hetuṃ paccesī’’ti?
‘‘ਸੋ ਹਿ ਨੂਨਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘So hi nūnāhaṃ, bhante, dīgharattaṃ satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī ahosi’’nti.
‘‘ਨ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਏਸੇવ ਹੇਤੁ, ਏਸ ਪਚ੍ਚਯੋ। ਅਪਿ ਚ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋਪਰਿਚ੍ਚ વਿਦਿਤੋ – ‘ਨ ਚਾਯਂ ਮੋਘਪੁਰਿਸੋ ਮਯਾ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸਿਯਮਾਨੇ ਅਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍વਾ ਮਨਸਿ ਕਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਚੇਤਸੋ 13 ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍વਾ ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤੀ’ਤਿ। ਅਪਿ ਚ ਤੇ ਅਹਂ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਆਜਾਨੀਯਸੁਸੂਪਮਂ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ। ਤਂ ਸੁਣਾਹਿ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
‘‘Na kho, bhaddāli, eseva hetu, esa paccayo. Api ca me tvaṃ, bhaddāli, dīgharattaṃ cetasā cetoparicca vidito – ‘na cāyaṃ moghapuriso mayā dhamme desiyamāne aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetaso 14 samannāharitvā ohitasoto dhammaṃ suṇātī’ti. Api ca te ahaṃ, bhaddāli, ājānīyasusūpamaṃ dhammapariyāyaṃ desessāmi. Taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi ; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā bhaddāli bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
੧੪੭. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਦਕ੍ਖੋ ਅਸ੍ਸਦਮਕੋ ਭਦ੍ਰਂ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨੀਯਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਪਠਮੇਨੇવ ਮੁਖਾਧਾਨੇ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰੇਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਮੁਖਾਧਾਨੇ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇવ વਿਸੂਕਾਯਿਤਾਨਿ વਿਸੇવਿਤਾਨਿ વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਕਾਨਿਚਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ। ਸੋ ਅਭਿਣ੍ਹਕਾਰਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਾਰਣਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ। ਯਤੋ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਦ੍ਰੋ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨੀਯੋ ਅਭਿਣ੍ਹਕਾਰਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਾਰਣਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਮੇਨਂ ਅਸ੍ਸਦਮਕੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰੇਤਿ ਯੁਗਾਧਾਨੇ। ਤਸ੍ਸ ਯੁਗਾਧਾਨੇ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇવ વਿਸੂਕਾਯਿਤਾਨਿ વਿਸੇવਿਤਾਨਿ વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਕਾਨਿਚਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ। ਸੋ ਅਭਿਣ੍ਹਕਾਰਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਾਰਣਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ । ਯਤੋ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਦ੍ਰੋ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨੀਯੋ ਅਭਿਣ੍ਹਕਾਰਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਾਰਣਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਮੇਨਂ ਅਸ੍ਸਦਮਕੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰੇਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇ ਮਣ੍ਡਲੇ ਖੁਰਕਾਸੇ 15 ਧਾવੇ ਦવਤ੍ਤੇ 16 ਰਾਜਗੁਣੇ ਰਾਜવਂਸੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਜવੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਹਯੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਸਾਖਲ੍ਯੇ। ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਮੇ ਜવੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਹਯੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਸਾਖਲ੍ਯੇ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇવ વਿਸੂਕਾਯਿਤਾਨਿ વਿਸੇવਿਤਾਨਿ વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਕਾਨਿਚਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ। ਸੋ ਅਭਿਣ੍ਹਕਾਰਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਾਰਣਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ। ਯਤੋ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਦ੍ਰੋ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨੀਯੋ ਅਭਿਣ੍ਹਕਾਰਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਾਰਣਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਮੇਨਂ ਅਸ੍ਸਦਮਕੋ ਉਤ੍ਤਰਿ વਣ੍ਣਿਯਞ੍ਚ ਪਾਣਿਯਞ੍ਚ 17 ਅਨੁਪ੍ਪવੇਚ੍ਛਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਦਸਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਦ੍ਰੋ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨੀਯੋ ਰਾਜਾਰਹੋ ਹੋਤਿ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗੋ ਰਞ੍ਞੋ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ।
147. ‘‘Seyyathāpi, bhaddāli, dakkho assadamako bhadraṃ assājānīyaṃ labhitvā paṭhameneva mukhādhāne kāraṇaṃ kāreti. Tassa mukhādhāne kāraṇaṃ kāriyamānassa hontiyeva visūkāyitāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici, yathā taṃ akāritapubbaṃ kāraṇaṃ kāriyamānassa. So abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbāyati. Yato kho, bhaddāli, bhadro assājānīyo abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbuto hoti, tamenaṃ assadamako uttari kāraṇaṃ kāreti yugādhāne. Tassa yugādhāne kāraṇaṃ kāriyamānassa hontiyeva visūkāyitāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici, yathā taṃ akāritapubbaṃ kāraṇaṃ kāriyamānassa. So abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbāyati . Yato kho, bhaddāli, bhadro assājānīyo abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbuto hoti, tamenaṃ assadamako uttari kāraṇaṃ kāreti anukkame maṇḍale khurakāse 18 dhāve davatte 19 rājaguṇe rājavaṃse uttame jave uttame haye uttame sākhalye. Tassa uttame jave uttame haye uttame sākhalye kāraṇaṃ kāriyamānassa hontiyeva visūkāyitāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici, yathā taṃ akāritapubbaṃ kāraṇaṃ kāriyamānassa. So abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbāyati. Yato kho, bhaddāli, bhadro assājānīyo abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbuto hoti, tamenaṃ assadamako uttari vaṇṇiyañca pāṇiyañca 20 anuppavecchati. Imehi kho, bhaddāli, dasahaṅgehi samannāgato bhadro assājānīyo rājāraho hoti rājabhoggo rañño aṅganteva saṅkhyaṃ gacchati.
‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਦਸਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸ। ਕਤਮੇਹਿ ਦਸਹਿ? ਇਧ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਸੇਖਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖਾਯ ਸਮ੍ਮਾવਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖੇਨ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖੇਨ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖੇਨ ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ , ਅਸੇਖਾਯ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖੇਨ ਸਮ੍ਮਾਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਖਾਯ ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਦਸਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
‘‘Evameva kho, bhaddāli, dasahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Katamehi dasahi? Idha, bhaddāli, bhikkhu asekhāya sammādiṭṭhiyā samannāgato hoti, asekhena sammāsaṅkappena samannāgato hoti, asekhāya sammāvācāya samannāgato hoti, asekhena sammākammantena samannāgato hoti, asekhena sammāājīvena samannāgato hoti, asekhena sammāvāyāmena samannāgato hoti , asekhāya sammāsatiyā samannāgato hoti, asekhena sammāsamādhinā samannāgato hoti, asekhena sammāñāṇena samannāgato hoti, asekhāya sammāvimuttiyā samannāgato hoti – imehi kho, bhaddāli, dasahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’’ti.
ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੀਤਿ।
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā bhaddāli bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ਭਦ੍ਦਾਲਿਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪਞ੍ਚਮਂ।
Bhaddālisuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਭਦ੍ਦਾਲਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Bhaddālisuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੫. ਭਦ੍ਦਾਲਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Bhaddālisuttavaṇṇanā