Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi |
൪൨. ഭദ്ദാലിവഗ്ഗോ
42. Bhaddālivaggo
൧. ഭദ്ദാലിത്ഥേരഅപദാനം
1. Bhaddālittheraapadānaṃ
൧.
1.
‘‘സുമേധോ നാമ സമ്ബുദ്ധോ, അഗ്ഗോ കാരുണികോ മുനി;
‘‘Sumedho nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
വിവേകകാമോ ലോകഗ്ഗോ, ഹിമവന്തമുപാഗമി.
Vivekakāmo lokaggo, himavantamupāgami.
൨.
2.
‘‘അജ്ഝോഗാഹേത്വാ ഹിമവം, സുമേധോ ലോകനായകോ;
‘‘Ajjhogāhetvā himavaṃ, sumedho lokanāyako;
പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാന, നിസീദി പുരിസുത്തമോ.
Pallaṅkaṃ ābhujitvāna, nisīdi purisuttamo.
൩.
3.
‘‘സമാധിം സോ സമാപന്നോ, സുമേധോ ലോകനായകോ;
‘‘Samādhiṃ so samāpanno, sumedho lokanāyako;
സത്തരത്തിന്ദിവം ബുദ്ധോ, നിസീദി പുരിസുത്തമോ.
Sattarattindivaṃ buddho, nisīdi purisuttamo.
൪.
4.
തത്ഥദ്ദസാസിം സമ്ബുദ്ധം, ഓഘതിണ്ണമനാസവം.
Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, oghatiṇṇamanāsavaṃ.
൫.
5.
‘‘സമ്മജ്ജനിം ഗഹേത്വാന, സമ്മജ്ജിത്വാന അസ്സമം;
‘‘Sammajjaniṃ gahetvāna, sammajjitvāna assamaṃ;
ചതുദണ്ഡേ ഠപേത്വാന, അകാസിം മണ്ഡപം തദാ.
Catudaṇḍe ṭhapetvāna, akāsiṃ maṇḍapaṃ tadā.
൬.
6.
‘‘സാലപുപ്ഫം ആഹരിത്വാ, മണ്ഡപം ഛാദയിം അഹം;
‘‘Sālapupphaṃ āharitvā, maṇḍapaṃ chādayiṃ ahaṃ;
പസന്നചിത്തോ സുമനോ, അഭിവന്ദിം തഥാഗതം.
Pasannacitto sumano, abhivandiṃ tathāgataṃ.
൭.
7.
‘‘യം വദന്തി സുമേധോതി, ഭൂരിപഞ്ഞം സുമേധസം;
‘‘Yaṃ vadanti sumedhoti, bhūripaññaṃ sumedhasaṃ;
ഭിക്ഖുസങ്ഘേ നിസീദിത്വാ, ഇമാ ഗാഥാ അഭാസഥ.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
൮.
8.
‘‘‘ബുദ്ധസ്സ ഗിരമഞ്ഞായ, സബ്ബേ ദേവാ സമാഗമും;
‘‘‘Buddhassa giramaññāya, sabbe devā samāgamuṃ;
അസംസയം ബുദ്ധസേട്ഠോ, ധമ്മം ദേസേതി ചക്ഖുമാ.
Asaṃsayaṃ buddhaseṭṭho, dhammaṃ deseti cakkhumā.
൯.
9.
‘‘‘സുമേധോ നാമ സമ്ബുദ്ധോ, ആഹുതീനം പടിഗ്ഗഹോ;
‘‘‘Sumedho nāma sambuddho, āhutīnaṃ paṭiggaho;
ദേവസങ്ഘേ നിസീദിത്വാ, ഇമാ ഗാഥാ അഭാസഥ.
Devasaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
൧൦.
10.
‘‘‘യോ മേ സത്താഹം മണ്ഡപം, ധാരയീ സാലഛാദിതം;
‘‘‘Yo me sattāhaṃ maṇḍapaṃ, dhārayī sālachāditaṃ;
തമഹം കിത്തയിസ്സാമി, സുണാഥ മമ ഭാസതോ.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
൧൧.
11.
‘‘‘ദേവഭൂതോ മനുസ്സോ വാ, ഹേമവണ്ണോ ഭവിസ്സതി;
‘‘‘Devabhūto manusso vā, hemavaṇṇo bhavissati;
പഹൂതഭോഗോ ഹുത്വാന, കാമഭോഗീ ഭവിസ്സതി.
Pahūtabhogo hutvāna, kāmabhogī bhavissati.
൧൨.
12.
‘‘‘സട്ഠി നാഗസഹസ്സാനി, സബ്ബാലങ്കാരഭൂസിതാ;
‘‘‘Saṭṭhi nāgasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
സുവണ്ണകച്ഛാ മാതങ്ഗാ, ഹേമകപ്പനവാസസാ.
Suvaṇṇakacchā mātaṅgā, hemakappanavāsasā.
൧൩.
13.
‘‘‘ആരൂള്ഹാ ഗാമണീയേഹി, തോമരങ്കുസപാണിഭി;
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, tomaraṅkusapāṇibhi;
തേഹി നാഗേഹി പരിവുതോ, രമിസ്സതി അയം നരോ.
Tehi nāgehi parivuto, ramissati ayaṃ naro.
൧൪.
14.
‘‘‘സട്ഠി അസ്സസഹസ്സാനി, സബ്ബാലങ്കാരഭൂസിതാ;
‘‘‘Saṭṭhi assasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
ആജാനീയാവ ജാതിയാ, സിന്ധവാ സീഘവാഹിനോ.
Ājānīyāva jātiyā, sindhavā sīghavāhino.
൧൫.
15.
‘‘‘ആരൂള്ഹാ ഗാമണീയേഹി, ഇല്ലിയാചാപധാരിഭി;
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, illiyācāpadhāribhi;
പരിവാരേസ്സന്തിമം നിച്ചം, ബുദ്ധപൂജായിദം ഫലം.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
൧൬.
16.
‘‘‘സട്ഠി രഥസഹസ്സാനി, സബ്ബാലങ്കാരഭൂസിതാ;
‘‘‘Saṭṭhi rathasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
ദീപാ അഥോപി വേയഗ്ഘാ, സന്നദ്ധാ ഉസ്സിതദ്ധജാ.
Dīpā athopi veyagghā, sannaddhā ussitaddhajā.
൧൭.
17.
‘‘‘ആരൂള്ഹാ ഗാമണീയേഹി, ചാപഹത്ഥേഹി വമ്മിഭി;
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, cāpahatthehi vammibhi;
പരിവാരേസ്സന്തിമം നിച്ചം, ബുദ്ധപൂജായിദം ഫലം.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
൧൮.
18.
‘‘‘സട്ഠി ഗാമസഹസ്സാനി, പരിപുണ്ണാനി സബ്ബസോ;
‘‘‘Saṭṭhi gāmasahassāni, paripuṇṇāni sabbaso;
പഹൂതധനധഞ്ഞാനി, സുസമിദ്ധാനി സബ്ബസോ;
Pahūtadhanadhaññāni, susamiddhāni sabbaso;
സദാ പാതുഭവിസ്സന്തി, ബുദ്ധപൂജായിദം ഫലം.
Sadā pātubhavissanti, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
൧൯.
19.
‘‘‘ഹത്ഥീ അസ്സാ രഥാ പത്തീ, സേനാ ച ചതുരങ്ഗിനീ;
‘‘‘Hatthī assā rathā pattī, senā ca caturaṅginī;
പരിവാരേസ്സന്തിമം നിച്ചം, ബുദ്ധപൂജായിദം ഫലം.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
൨൦.
20.
‘‘‘അട്ഠാരസേ കപ്പസതേ, ദേവലോകേ രമിസ്സതി;
‘‘‘Aṭṭhārase kappasate, devaloke ramissati;
സഹസ്സക്ഖത്തും രാജാ ച, ചക്കവത്തീ ഭവിസ്സതി.
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
൨൧.
21.
‘‘‘സതാനം തീണിക്ഖത്തുഞ്ച, ദേവരജ്ജം കരിസ്സതി;
‘‘‘Satānaṃ tīṇikkhattuñca, devarajjaṃ karissati;
പദേസരജ്ജം വിപുലം, ഗണനാതോ അസങ്ഖിയം.
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
൨൨.
22.
‘‘‘തിംസകപ്പസഹസ്സമ്ഹി, ഓക്കാകകുലസമ്ഭവോ;
‘‘‘Tiṃsakappasahassamhi, okkākakulasambhavo;
ഗോതമോ നാമ ഗോത്തേന, സത്ഥാ ലോകേ ഭവിസ്സതി.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
൨൩.
23.
‘‘‘തസ്സ ധമ്മേസു ദായാദോ, ഓരസോ ധമ്മനിമ്മിതോ;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
സബ്ബാസവേ പരിഞ്ഞായ, വിഹരിസ്സതിനാസവോ’.
Sabbāsave pariññāya, viharissatināsavo’.
൨൪.
24.
‘‘തിംസകപ്പസഹസ്സമ്ഹി , അദ്ദസം ലോകനായകം;
‘‘Tiṃsakappasahassamhi , addasaṃ lokanāyakaṃ;
ഏത്ഥന്തരമുപാദായ, ഗവേസിം അമതം പദം.
Etthantaramupādāya, gavesiṃ amataṃ padaṃ.
൨൫.
25.
‘‘ലാഭാ മയ്ഹം സുലദ്ധം മേ, യമഹഞ്ഞാസി സാസനം;
‘‘Lābhā mayhaṃ suladdhaṃ me, yamahaññāsi sāsanaṃ;
തിസ്സോ വിജ്ജാ അനുപ്പത്താ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
൨൬.
26.
‘‘നമോ തേ പുരിസാജഞ്ഞ, നമോ തേ പുരിസുത്തമ;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
തവ ഞാണം പകിത്തേത്വാ, പത്തോമ്ഹി അചലം പദം.
Tava ñāṇaṃ pakittetvā, pattomhi acalaṃ padaṃ.
൨൭.
27.
‘‘യം യം യോനുപപജ്ജാമി, ദേവത്തം അഥ മാനുസം;
‘‘Yaṃ yaṃ yonupapajjāmi, devattaṃ atha mānusaṃ;
സബ്ബത്ഥ സുഖിതോ ഹോമി, ഫലം മേ ഞാണകിത്തനേ.
Sabbattha sukhito homi, phalaṃ me ñāṇakittane.
൨൮.
28.
‘‘ഇദം പച്ഛിമകം മയ്ഹം, ചരിമോ വത്തതേ ഭവോ;
‘‘Idaṃ pacchimakaṃ mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
നാഗോവ ബന്ധനം ഛേത്വാ, വിഹരാമി അനാസവോ.
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
൨൯.
29.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം, ഭവാ സബ്ബേ സമൂഹതാ;
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
നാഗോവ ബന്ധനം ഛേത്വാ, വിഹരാമി അനാസവോ.
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
൩൦.
30.
‘‘സ്വാഗതം വത മേ ആസി, മമ ബുദ്ധസ്സ സന്തികേ;
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
തിസ്സോ വിജ്ജാ അനുപ്പത്താ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
൩൧.
31.
‘‘പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ, വിമോക്ഖാപി ച അട്ഠിമേ;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ഛളഭിഞ്ഞാ സച്ഛികതാ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ഇത്ഥം സുദം ആയസ്മാ ഭദ്ദാലിത്ഥേരോ ഇമാ ഗാഥായോ അഭാസിത്ഥാതി.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā bhaddālitthero imā gāthāyo abhāsitthāti.
ഭദ്ദാലിത്ഥേരസ്സാപദാനം പഠമം.
Bhaddālittherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes: