Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၄. ဝိဘင္ဂဝဂ္ဂော

    4. Vibhaṅgavaggo

    ၁. ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တံ

    1. Bhaddekarattasuttaṃ

    ၂၇၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဘဒ္ဒေကရတ္တသ္သ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ဥဒ္ဒေသဉ္စ ဝိဘင္ဂဉ္စ ဒေသေသ္သာမိ။ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    272. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘အတီတံ နာန္ဝာဂမေယ္ယ၊ နပ္ပဋိကင္ခေ အနာဂတံ။

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    ယဒတီတံ ပဟီနံ တံ၊ အပ္ပတ္တဉ္စ အနာဂတံ။

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စ ယော 1 ဓမ္မံ၊ တတ္ထ တတ္ထ ဝိပသ္သတိ။

    ‘‘Paccuppannañca yo 2 dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    အသံဟီရံ 3 အသံကုပ္ပံ၊ တံ ဝိဒ္ဝာ မနုဗ္ရူဟယေ။

    Asaṃhīraṃ 4 asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘အဇ္ဇေဝ ကိစ္စမာတပ္ပံ 5၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ 6, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    န ဟိ နော သင္ဂရံ တေန၊ မဟာသေနေန မစ္စုနာ။

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘ဧဝံ ဝိဟာရိံ အာတာပိံ၊ အဟောရတ္တမတန္ဒိတံ။

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    တံ ဝေ ဘဒ္ဒေကရတ္တောတိ၊ သန္တော အာစိက္ခတေ မုနိ’’ 7

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate muni’’ 8.

    ၂၇၃. ‘‘ကထဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, အတီတံ အန္ဝာဂမေတိ? ‘ဧဝံရူပော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံဝေဒနော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံသညော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံသင္ခာရော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံဝိညာဏော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္ဝာနေတိ – ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အတီတံ အန္ဝာဂမေတိ။

    273. ‘‘Kathañca , bhikkhave, atītaṃ anvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ anvāgameti.

    ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အတီတံ နာန္ဝာဂမေတိ? ‘ဧဝံရူပော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ န သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံဝေဒနော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ န သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံသညော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ န သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံသင္ခာရော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ န သမန္ဝာနေတိ, ‘ဧဝံဝိညာဏော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ န သမန္ဝာနေတိ – ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အတီတံ နာန္ဝာဂမေတိ။

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti.

    ၂၇၄. ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတံ ပဋိကင္ခတိ? ‘ဧဝံရူပော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္ဝာနေတိ, ဧဝံဝေဒနော သိယံ။ပေ.။ ဧဝံသညော သိယံ။ ဧဝံသင္ခာရော သိယံ။ ဧဝံဝိညာဏော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာနန္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္ဝာနေတိ – ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတံ ပဋိကင္ခတိ။

    274. ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ…pe… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati.

    ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတံ နပ္ပဋိကင္ခတိ? ‘ဧဝံရူပော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ န သမန္ဝာနေတိ, ဧဝံဝေဒနော သိယံ ။ ဧဝံသညော သိယံ။ ဧဝံသင္ခာရော သိယံ။ ‘ဧဝံဝိညာဏော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ န သမန္ဝာနေတိ – ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတံ နပ္ပဋိကင္ခတိ။

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ … evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… ‘evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati.

    ၂၇၅. ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု သံဟီရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော အရိယာနံ အဒသ္သာဝီ အရိယဓမ္မသ္သ အကောဝိဒော အရိယဓမ္မေ အဝိနီတော သပ္ပုရိသာနံ အဒသ္သာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မသ္သ အကောဝိဒော သပ္ပုရိသဓမ္မေ အဝိနီတော ရူပံ အတ္တတော သမနုပသ္သတိ, ရူပဝန္တံ ဝာ အတ္တာနံ, အတ္တနိ ဝာ ရူပံ, ရူပသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ; ဝေဒနံ။ပေ.။ သညံ။ သင္ခာရေ။ ဝိညာဏံ အတ္တတော သမနုပသ္သတိ, ဝိညာဏဝန္တံ ဝာ အတ္တာနံ အတ္တနိ ဝာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ – ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု သံဟီရတိ။

    275. ‘‘Kathañca, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ; vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati.

    ‘‘ကထဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု န သံဟီရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော အရိယာနံ ဒသ္သာဝီ အရိယဓမ္မသ္သ ကောဝိဒော အရိယဓမ္မေ သုဝိနီတော သပ္ပုရိသာနံ ဒသ္သာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မသ္သ ကောဝိဒော သပ္ပုရိသဓမ္မေ သုဝိနီတော န ရူပံ အတ္တတော သမနုပသ္သတိ, န ရူပဝန္တံ ဝာ အတ္တာနံ, န အတ္တနိ ဝာ ရူပံ, န ရူပသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ; န ဝေဒနံ။ န သညံ။ န သင္ခာရေ။ န ဝိညာဏံ အတ္တတော သမနုပသ္သတိ, န ဝိညာဏဝန္တံ ဝာ အတ္တာနံ, န အတ္တနိ ဝာ ဝိညာဏံ, န ဝိညာဏသ္မိံ ဝာ အတ္တာနံ – ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု န သံဟီရတိ။

    ‘‘Kathañca , bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati? Idha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ; na vedanaṃ… na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati.

    ‘‘အတီတံ နာန္ဝာဂမေယ္ယ၊ နပ္ပဋိကင္ခေ အနာဂတံ။

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    ယဒတီတံ ပဟီနံ တံ၊ အပ္ပတ္တဉ္စ အနာဂတံ။

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စ ယော ဓမ္မံ၊ တတ္ထ တတ္ထ ဝိပသ္သတိ။

    ‘‘Paccuppannañca yo dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    အသံဟီရံ အသံကုပ္ပံ၊ တံ ဝိဒ္ဝာ မနုဗ္ရူဟယေ။

    Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘အဇ္ဇေဝ ကိစ္စမာတပ္ပံ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    န ဟိ နော သင္ဂရံ တေန၊ မဟာသေနေန မစ္စုနာ။

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘ဧဝံ ဝိဟာရိံ အာတာပိံ၊ အဟောရတ္တမတန္ဒိတံ။

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    တံ ဝေ ဘဒ္ဒေကရတ္တောတိ၊ သန္တော အာစိက္ခတေ မုနီ’’တိ။

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’’ti.

    ‘‘‘ဘဒ္ဒေကရတ္တသ္သ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ဥဒ္ဒေသဉ္စ ဝိဘင္ဂဉ္စ ဒေသေသ္သာမီ’တိ – ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တ’’န္တိ။

    ‘‘‘Bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vutta’’nti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

    Bhaddekarattasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ယံ (နေတ္တိပာဠိ)
    2. yaṃ (nettipāḷi)
    3. အသံဟိရံ (သ္ယာ. ကံ. က.)
    4. asaṃhiraṃ (syā. kaṃ. ka.)
    5. ကိစ္စံ အာတပ္ပံ (သီ. က.)
    6. kiccaṃ ātappaṃ (sī. ka.)
    7. မုနီတိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    8. munīti (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁. ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact