Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya

    ೪. ವಿಭಙ್ಗವಗ್ಗೋ

    4. Vibhaṅgavaggo

    ೧. ಭದ್ದೇಕರತ್ತಸುತ್ತಂ

    1. Bhaddekarattasuttaṃ

    ೨೭೨. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಭದ್ದೇಕರತ್ತಸ್ಸ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉದ್ದೇಸಞ್ಚ ವಿಭಙ್ಗಞ್ಚ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮಿ। ತಂ ಸುಣಾಥ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –

    272. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ಅತೀತಂ ನಾನ್ವಾಗಮೇಯ್ಯ, ನಪ್ಪಟಿಕಙ್ಖೇ ಅನಾಗತಂ।

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    ಯದತೀತಂ ಪಹೀನಂ ತಂ, ಅಪ್ಪತ್ತಞ್ಚ ಅನಾಗತಂ॥

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಞ್ಚ ಯೋ 1 ಧಮ್ಮಂ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವಿಪಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Paccuppannañca yo 2 dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    ಅಸಂಹೀರಂ 3 ಅಸಂಕುಪ್ಪಂ, ತಂ ವಿದ್ವಾ ಮನುಬ್ರೂಹಯೇ॥

    Asaṃhīraṃ 4 asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಕಿಚ್ಚಮಾತಪ್ಪಂ 5, ಕೋ ಜಞ್ಞಾ ಮರಣಂ ಸುವೇ।

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ 6, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    ನ ಹಿ ನೋ ಸಙ್ಗರಂ ತೇನ, ಮಹಾಸೇನೇನ ಮಚ್ಚುನಾ॥

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘ಏವಂ ವಿಹಾರಿಂ ಆತಾಪಿಂ, ಅಹೋರತ್ತಮತನ್ದಿತಂ।

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    ತಂ ವೇ ಭದ್ದೇಕರತ್ತೋತಿ, ಸನ್ತೋ ಆಚಿಕ್ಖತೇ ಮುನಿ’’ 7

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate muni’’ 8.

    ೨೭೩. ‘‘ಕಥಞ್ಚ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತೀತಂ ಅನ್ವಾಗಮೇತಿ? ‘ಏವಂರೂಪೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂವೇದನೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂಸಞ್ಞೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂಸಙ್ಖಾರೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂವಿಞ್ಞಾಣೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ – ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತೀತಂ ಅನ್ವಾಗಮೇತಿ।

    273. ‘‘Kathañca , bhikkhave, atītaṃ anvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ anvāgameti.

    ‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತೀತಂ ನಾನ್ವಾಗಮೇತಿ? ‘ಏವಂರೂಪೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ನ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂವೇದನೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ನ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂಸಞ್ಞೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ನ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂಸಙ್ಖಾರೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ನ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ‘ಏವಂವಿಞ್ಞಾಣೋ ಅಹೋಸಿಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ನ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ – ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತೀತಂ ನಾನ್ವಾಗಮೇತಿ।

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti.

    ೨೭೪. ‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಾಗತಂ ಪಟಿಕಙ್ಖತಿ? ‘ಏವಂರೂಪೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ಏವಂವೇದನೋ ಸಿಯಂ…ಪೇ॰… ಏವಂಸಞ್ಞೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂಸಙ್ಖಾರೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂವಿಞ್ಞಾಣೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ – ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಾಗತಂ ಪಟಿಕಙ್ಖತಿ।

    274. ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ…pe… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati.

    ‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಾಗತಂ ನಪ್ಪಟಿಕಙ್ಖತಿ? ‘ಏವಂರೂಪೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ನ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ, ಏವಂವೇದನೋ ಸಿಯಂ … ಏವಂಸಞ್ಞೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂಸಙ್ಖಾರೋ ಸಿಯಂ… ‘ಏವಂವಿಞ್ಞಾಣೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ನ ಸಮನ್ವಾನೇತಿ – ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನಾಗತಂ ನಪ್ಪಟಿಕಙ್ಖತಿ।

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ … evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… ‘evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati.

    ೨೭೫. ‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಂಹೀರತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ, ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ, ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ವೇದನಂ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಂ… ಸಙ್ಖಾರೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ – ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಂಹೀರತಿ।

    275. ‘‘Kathañca, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ; vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati.

    ‘‘ಕಥಞ್ಚ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನ ಸಂಹೀರತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಅರಿಯಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಸುವಿನೀತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಸುವಿನೀತೋ ನ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ನ ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ, ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ, ನ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ; ನ ವೇದನಂ… ನ ಸಞ್ಞಂ… ನ ಸಙ್ಖಾರೇ… ನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ನ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ, ನ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ನ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ – ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನ ಸಂಹೀರತಿ।

    ‘‘Kathañca , bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati? Idha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ; na vedanaṃ… na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati.

    ‘‘ಅತೀತಂ ನಾನ್ವಾಗಮೇಯ್ಯ, ನಪ್ಪಟಿಕಙ್ಖೇ ಅನಾಗತಂ।

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    ಯದತೀತಂ ಪಹೀನಂ ತಂ, ಅಪ್ಪತ್ತಞ್ಚ ಅನಾಗತಂ॥

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಞ್ಚ ಯೋ ಧಮ್ಮಂ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವಿಪಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Paccuppannañca yo dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    ಅಸಂಹೀರಂ ಅಸಂಕುಪ್ಪಂ, ತಂ ವಿದ್ವಾ ಮನುಬ್ರೂಹಯೇ॥

    Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಕಿಚ್ಚಮಾತಪ್ಪಂ, ಕೋ ಜಞ್ಞಾ ಮರಣಂ ಸುವೇ।

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    ನ ಹಿ ನೋ ಸಙ್ಗರಂ ತೇನ, ಮಹಾಸೇನೇನ ಮಚ್ಚುನಾ॥

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘ಏವಂ ವಿಹಾರಿಂ ಆತಾಪಿಂ, ಅಹೋರತ್ತಮತನ್ದಿತಂ।

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    ತಂ ವೇ ಭದ್ದೇಕರತ್ತೋತಿ, ಸನ್ತೋ ಆಚಿಕ್ಖತೇ ಮುನೀ’’ತಿ॥

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’’ti.

    ‘‘‘ಭದ್ದೇಕರತ್ತಸ್ಸ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉದ್ದೇಸಞ್ಚ ವಿಭಙ್ಗಞ್ಚ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ – ಇತಿ ಯಂ ತಂ ವುತ್ತಂ ಇದಮೇತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ।

    ‘‘‘Bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vutta’’nti.

    ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    ಭದ್ದೇಕರತ್ತಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

    Bhaddekarattasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ಯಂ (ನೇತ್ತಿಪಾಳಿ)
    2. yaṃ (nettipāḷi)
    3. ಅಸಂಹಿರಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)
    4. asaṃhiraṃ (syā. kaṃ. ka.)
    5. ಕಿಚ್ಚಂ ಆತಪ್ಪಂ (ಸೀ॰ ಕ॰)
    6. kiccaṃ ātappaṃ (sī. ka.)
    7. ಮುನೀತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    8. munīti (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಭದ್ದೇಕರತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೧. ಭದ್ದೇಕರತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact