Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya

    4. විභඞ්‌ගවග්‌ගො

    4. Vibhaṅgavaggo

    1. භද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තං

    1. Bhaddekarattasuttaṃ

    272. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තත්‍ර ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘භික්‌ඛවො’’ති. ‘‘භදන්‌තෙ’’ති තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච – ‘‘භද්‌දෙකරත්‌තස්‌ස වො, භික්‌ඛවෙ, උද්‌දෙසඤ්‌ච විභඞ්‌ගඤ්‌ච දෙසෙස්‌සාමි. තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –

    272. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘අතීතං නාන්‌වාගමෙය්‍ය, නප්‌පටිකඞ්‌ඛෙ අනාගතං;

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    යදතීතං පහීනං තං, අප්‌පත්‌තඤ්‌ච අනාගතං.

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘පච්‌චුප්‌පන්‌නඤ්‌ච යො 1 ධම්‌මං, තත්‌ථ තත්‌ථ විපස්‌සති;

    ‘‘Paccuppannañca yo 2 dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    අසංහීරං 3 අසංකුප්‌පං, තං විද්‌වා මනුබ්‍රූහයෙ.

    Asaṃhīraṃ 4 asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘අජ්‌ජෙව කිච්‌චමාතප්‌පං 5, කො ජඤ්‌ඤා මරණං සුවෙ;

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ 6, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    න හි නො සඞ්‌ගරං තෙන, මහාසෙනෙන මච්‌චුනා.

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘එවං විහාරිං ආතාපිං, අහොරත්‌තමතන්‌දිතං;

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    තං වෙ භද්‌දෙකරත්‌තොති, සන්‌තො ආචික්‌ඛතෙ මුනි’’ 7.

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate muni’’ 8.

    273. ‘‘කථඤ්‌ච , භික්‌ඛවෙ, අතීතං අන්‌වාගමෙති? ‘එවංරූපො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං සමන්‌වානෙති, ‘එවංවෙදනො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං සමන්‌වානෙති, ‘එවංසඤ්‌ඤො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං සමන්‌වානෙති, ‘එවංසඞ්‌ඛාරො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං සමන්‌වානෙති, ‘එවංවිඤ්‌ඤාණො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං සමන්‌වානෙති – එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අතීතං අන්‌වාගමෙති.

    273. ‘‘Kathañca , bhikkhave, atītaṃ anvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ anvāgameti.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, අතීතං නාන්‌වාගමෙති? ‘එවංරූපො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං න සමන්‌වානෙති, ‘එවංවෙදනො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං න සමන්‌වානෙති, ‘එවංසඤ්‌ඤො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං න සමන්‌වානෙති, ‘එවංසඞ්‌ඛාරො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං න සමන්‌වානෙති, ‘එවංවිඤ්‌ඤාණො අහොසිං අතීතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං න සමන්‌වානෙති – එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අතීතං නාන්‌වාගමෙති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti.

    274. ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, අනාගතං පටිකඞ්‌ඛති? ‘එවංරූපො සියං අනාගතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං සමන්‌වානෙති, එවංවෙදනො සියං…පෙ.… එවංසඤ්‌ඤො සියං… එවංසඞ්‌ඛාරො සියං… එවංවිඤ්‌ඤාණො සියං අනාගතමද්‌ධානන්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං සමන්‌වානෙති – එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අනාගතං පටිකඞ්‌ඛති.

    274. ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ…pe… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, අනාගතං නප්‌පටිකඞ්‌ඛති? ‘එවංරූපො සියං අනාගතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං න සමන්‌වානෙති, එවංවෙදනො සියං … එවංසඤ්‌ඤො සියං… එවංසඞ්‌ඛාරො සියං… ‘එවංවිඤ්‌ඤාණො සියං අනාගතමද්‌ධාන’න්‌ති තත්‌ථ නන්‌දිං න සමන්‌වානෙති – එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අනාගතං නප්‌පටිකඞ්‌ඛති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ … evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… ‘evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati.

    275. ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙසු ධම්‌මෙසු සංහීරති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, අස්‌සුතවා පුථුජ්‌ජනො අරියානං අදස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස අකොවිදො අරියධම්‌මෙ අවිනීතො සප්‌පුරිසානං අදස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස අකොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ අවිනීතො රූපං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, රූපවන්‌තං වා අත්‌තානං, අත්‌තනි වා රූපං, රූපස්‌මිං වා අත්‌තානං; වෙදනං…පෙ.… සඤ්‌ඤං… සඞ්‌ඛාරෙ… විඤ්‌ඤාණං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, විඤ්‌ඤාණවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා විඤ්‌ඤාණං, විඤ්‌ඤාණස්‌මිං වා අත්‌තානං – එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙසු ධම්‌මෙසු සංහීරති.

    275. ‘‘Kathañca, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ; vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati.

    ‘‘කථඤ්‌ච , භික්‌ඛවෙ, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙසු ධම්‌මෙසු න සංහීරති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො අරියානං දස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස කොවිදො අරියධම්‌මෙ සුවිනීතො සප්‌පුරිසානං දස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස කොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ සුවිනීතො න රූපං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, න රූපවන්‌තං වා අත්‌තානං, න අත්‌තනි වා රූපං, න රූපස්‌මිං වා අත්‌තානං; න වෙදනං… න සඤ්‌ඤං… න සඞ්‌ඛාරෙ… න විඤ්‌ඤාණං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති, න විඤ්‌ඤාණවන්‌තං වා අත්‌තානං, න අත්‌තනි වා විඤ්‌ඤාණං, න විඤ්‌ඤාණස්‌මිං වා අත්‌තානං – එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙසු ධම්‌මෙසු න සංහීරති.

    ‘‘Kathañca , bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati? Idha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ; na vedanaṃ… na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati.

    ‘‘අතීතං නාන්‌වාගමෙය්‍ය, නප්‌පටිකඞ්‌ඛෙ අනාගතං;

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    යදතීතං පහීනං තං, අප්‌පත්‌තඤ්‌ච අනාගතං.

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘පච්‌චුප්‌පන්‌නඤ්‌ච යො ධම්‌මං, තත්‌ථ තත්‌ථ විපස්‌සති;

    ‘‘Paccuppannañca yo dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    අසංහීරං අසංකුප්‌පං, තං විද්‌වා මනුබ්‍රූහයෙ.

    Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘අජ්‌ජෙව කිච්‌චමාතප්‌පං, කො ජඤ්‌ඤා මරණං සුවෙ;

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    න හි නො සඞ්‌ගරං තෙන, මහාසෙනෙන මච්‌චුනා.

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘එවං විහාරිං ආතාපිං, අහොරත්‌තමතන්‌දිතං;

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    තං වෙ භද්‌දෙකරත්‌තොති, සන්‌තො ආචික්‌ඛතෙ මුනී’’ති.

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’’ti.

    ‘‘‘භද්‌දෙකරත්‌තස්‌ස වො, භික්‌ඛවෙ, උද්‌දෙසඤ්‌ච විභඞ්‌ගඤ්‌ච දෙසෙස්‌සාමී’ති – ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌ත’’න්‌ති.

    ‘‘‘Bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vutta’’nti.

    ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනා තෙ භික්‌ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    භද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං පඨමං.

    Bhaddekarattasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. යං (නෙත්‌තිපාළි)
    2. yaṃ (nettipāḷi)
    3. අසංහිරං (ස්‍යා. කං. ක.)
    4. asaṃhiraṃ (syā. kaṃ. ka.)
    5. කිච්‌චං ආතප්‌පං (සී. ක.)
    6. kiccaṃ ātappaṃ (sī. ka.)
    7. මුනීති (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    8. munīti (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 1. භද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 1. භද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact